Angeli Dalla Decima ... De facultatibus remediorum recte investigandis specimen

2쪽

IUVENIBUS ITALIS MEDICINAE STUDIOSIs

S. D. .lsi in remediorum studio plurimam operam clarissimi cujusque aetatis medici insumpserunt, tamen

quum illorum diligentia in eo potissim o contendisse Dideatur, ut novarum rerum adjectione doctrinae limites proj errent, quam ut sedulis perveatigationilius eorum, qucle invecta erant, facultates eae omni parte introspicerent, et maxime emendatus, iatque correctas ad 2Naturae prsescriptum, non ex opininum commentis, aut eae animi impetu de irent; inde confectum est, ut alia aliis superobruerentur, et quae medicamina usus vetustate magis probata esse Oporte bat, ea paulatim obsolescerent, et aliis eidem in posse.

rum fato obnoxiis lacum concederent. multi quidem et majorum memoria, et nostra fuerunt, qtai satis copiose, atque docte remediorum historiam naturalem, et medieam persequuti sunt i at valde pataci, quι in illas caussas, eae quibus ejusmodi vicissitudines, ac varietates proxime extiterunι, sedulo inquisiverint. Quae investigatio cum ad discutiendam illam caliginem, qua remediorum doctrina circumfusa adhuc e t, atque Obsita, et ad magis Irmum ipsius scientiae

3쪽

incrementum non mediocriter conferat; idcirco, undique etiam succrescente in dies singuIOs no ru mmedicamentorum numero, sperae pretium facturum

me esse judicaui, si illam breuiter perstringerem, atque hac de re aIiquam quasi doctrinae adumbrati nem in vulgus emitterem, ut viam generatim pra monstrarem , qua istas Iatebras, atque Iucis impedimenta, egregii juvenes, qui in Medicinae studium nauiter incumbitis, declinare valeatis. Itaque hane meam qualemcumque lucubrationem in vestram gratiam, atque utilitatem compositam vobis offero. Aecipite jam eodem animo, ut omni tempore facere

consuevistis, novum hoc meae ergσ vos benevolentiae specimen, et bene valete.

4쪽

Cum adeo misera, atque luctuosa sit hominum conaditio, ut prope innumeris corporis aegritudinibus conflictentur, sequitur, ut omni tempore illarum reiatum investigationi sedulam operam navarint, quibus et morbos ingruentes furentesque depellerent, et vi ta, quoad per naturae scitum atque statutum fieri licet, in eoIunii longissimaque fruerentur. Itaque in hoc studii genus acri animo incumbentes ingentem remediorum segetem collegerunt; unde paulatim amplissima extitit disciplina, ita tamen densis tenebris, opinionibus adversis, ridiculis religio nibus, fictis que sabulis reserta atque stipata, ut quam doctrinam anxie ad suam salutem quaesiverant, illam ad interitum potius sibi eonfinxisse homines viderentur. Enim vero ali i in ejusmodi quaestionibus effectuum eontemplatione innixi res illas notare consueverunt, ex quibus certa quaedam aliquando utilitas permanasse visa erat. Alii contra singulare istud nimiumque molestum studium sastidientes in universam rerum naturam immanem impetum fecerunt, illamque Diqiliam by Cooste

5쪽

ferventis , mora esli e impatientis ingenii imperio subjicere studuere ; indeque paucis vagisque observationibus contenti, ex istis cetera ad clariores suae aetatis opiniones accomodarunt: quare plurima angusto spatio comprehendentes amplissimam atque

dissicultatis plenissimam disciplinam et planissimam reddere, et brevi, atque generali quodam studio eo

ercere conar ntur.

Atque duae istae rationes etsi una conjianctae, summaque diligentia adhibitae mutuam sibi . perii praestant , ed ad Materiae medicae incrementum, atque amplitudinem non mediocriter conserunt, tamen si iisdem sajunctis, oscitanterque , et Parum. attente ut amun, non mediocri vitio laborant, atque minus cautis aditum satis amplum ad errores pate- iaciunt . t Quae cum ita sint, operae praetiam arbitratus pum viam quodammodo adumbrare, qua de remediorum sacultatibus caliginem dissolvere, et a taliaetis declinare valeamus. Veruntamen ut eo lacilius obscurae hujus quaestionis latebrae introspiciantur, priusquam normas de faculta ibus remediorum reete investigandis tradere aggredior, praestat summas, atque prin- ei pes illorum errorum caussas brevi oratione perstringere .

Principio remediorum saeuitates vel casu, Vel Proposita investigatione patuere. Quamobrem cum ali-Diuitigod by Cooste

6쪽

homines vel siti, vel fame, vel aliqua alia molestia vexati perturbato quodam nainrae impulsu pera moti, ut illa arcerent incommoda , liquorem aliquem, vel herbam, vel aliud quodlibet eoru in,' quae sibi praesto erant, etsi nondum cognitae virtutis, ac in dolis, inconsulte, nulloque habito delectu, assumpserint, indeque aut vomitum, aut alvi ejectiones,

aut urinae profluvium, aut sudorem, aut calorem,

ut aliquid aliud sive bonum, sive malum extitisse praeter expectationem observaverint, ad ejusmodi exitus animos attendentes res illas istiusmodi virtutiabus praeditas. esse judicarunt. Neque dissimilis est

judiciorum ratio, quhe consequuntur novos ex rebus alias adhibitis effectus, cum postea quaedam alia res

cum illis conjuncta detegitur, cui omnis illius esse

eluum varietatis caussa refertur . .

Multiplex autem est incitamentorum genus, a Dubus identidem homines kdducti sunt, ut quaruandam Terum de industria periculum sauerent se ilicet odor aliquis, color, figura, earitas, aut aliae qualitates, quibus sensus ita assiciebantur, ut animi attentibuem

maxime allicerent, tum etiam ipsae rem m aut verae, aut ex mentis errore confictae similitudines. Praeterea et ex eorum consideratione, quae a ceteris ani mantibus naturae impulsu fieri eonspiciunn rir, non nullas remediorum facultates homines aliquando ser- scitatos esse plurimi veterum rerum seriptores retula-

7쪽

runt. Sed H qnasdam imum imagines per somnum,

utenti obversantes interdum istorum Periculorum catassam attulisse tonstat ex aegrotorum ti Istoria, quiabus in templis olim decumhentibus, animo corporis aegritudine percito, salutis spe excitato, in somnis Via. debatur Deos videre, qui illos condocefaciebant, ut certis quibusdam rebus uterentur. Ita initio definitas remediorum facultates usu deInceps et consuetudine eo majorem auctoritatem assequutae sunto et quamvis adhibitorum remediorum effectus saepenumer a praecepta opinione abluderent, nihilo secius illorum existianarioli, sustinendae sussiciebat, si quando quae contingebant, illas nevitates aliquo modo mem

- Inite laetum est, ut multa incerta, falsa , a sile plane abhorrentia, a ratione remota in hane medici nae partem irrepserint, diuque steterint. Quae res eo majore admiratione digna prima fronte deputanda prosecto esset, quod remediorum scientia et maximi omnes diomines interest, et observationibus contineatur in aperto positis, quibus et doeti et indocti

aeque sufficere videamur. Itaque olim sagis quibusdam verbis, misticis litteris, aut aliis notis anulo'. insculptis, rebus absurdis, aut plane inertibus e col- 1o appensis magna adversus morbos potestas tribue-Fatur. Atqui nihil est, cur miremur, si istis fidem adhibuerint homines agrestes, ae politioris hamani-Diuiliam by Cooste

8쪽

ex is omnino expertes aetatibus illis, quibus universus prope orbis teterrima tenebrarum caligine obruebatur, ita ut, vel si qua Iux aliquando assulgeret, eadem summis ignorantiae impedimentis irretiretur ieuin et nostris hisce temporibus multos vafros plan que indoctos homines videamus, qui remedia sua ad

omnes prope morbos satis magno sabularum apparatri instructa tenent, ultroque efferunt, et credulis aegris

objieiunt. uamobrem decursu temporis vel ipsi litterati viri, qui majorum suorum inventa undique eo l-ligere, scriptisque mandare statuerunt, sexcenta eiusmodi portenta hauserunt, atque evialgarunt. Ita cato in opere illo, quod inscripsit de Re Rustica , lux

tis mederi ait voces quasdam obscuras, atque sensu

omnino vacuas. Ita Plinius gagatem suffitum vitiatam virginitatem prodere assirmat: Dioscorides autem lapidem aetitem lares. Sed et post instauratas litteras aliqui non mediocris auctoritatis scriptores suerunt, qui referre non dubitarunt ex eodem lapide. e collo appenso, aut illum prae manibus, aut in quavis aliae Orporis parte gerendo, homines et ditiores fieri, et omnibus gratos, ita ut vel ipsa pulcherrima Venus in illos insano amore aestuare cogatur. Adde, quod Ol us, et Valeriola ex suis sibi periculis, nedum ex multorum aliorum observationibus lapidem eundem ita

adhibitum et adversus abortum i et ad pellendum ad tum va ere dicunt, prout vel huic vel illi corporis

9쪽

parti alligetur. Quid de gemmis, atque margaritis diis

cam , quibus egregiae Sumn aeque vires adversus moria bos ad hcnc prope nostram aetatem assignatae suere Nimium profecto opea am abuterer, si Omnes hoc genus futiles opiniones persequi vellem , quae per multa saecula vel apud elariores medicos de remediorum virtutibus summopere Valuerunt. Ista tamen nullum in praesentiarum nobis sacessere negotium queunt, cum in rebus versentur adeo absonis, atque absurdis ,

ut in tanta disciplinarum omnium luce nemo, qui vel primoribus labris medicam scientiam attigerit, suae esse mentis deputetur, qui adducatur, ut iisdem idem aliquam adjungat. Atqui longe majus periculum ex iis, quae cum a sola minus attenta observati

ne ortum duxerint, tum nihil inepti continent, quare ipsis etiam doctis, catisque viris sucum identidem

facere potuerunt. Cum veterum medicor Im libros legendo percurro , omne illorum de remediis studium in eo praecipue rogi tum suisse mihi videtur, ut eorum, quae de singulis medicamentis, sive de ipsorum iacultatibus prodita erant, notitiam acquirerent, ac aliis traderent, nullam autem operam dedisse, ut illas facultates, periculis dedita opera sedulo institutis, probarent, atque vera a salsis secernerent. Neque sententiae rio trae adversantur aliquae illorum temporum narrationes de nonnullis ex istis saeuitatibus satis per plures Disiti Cooste

10쪽

servationes probatis, neque ea fris a Galeno relatus de puero illo, a quo Peoniae radix toque eo morbi comitialis, quo conflictabatur, accessionem arcebat, dum ex illius vel inscii collo appensa detinebatur. Ista enim et pauca sunt, et minus accurate gesta. Namque cum eadem remedia a diligentioribus medicis adhibita suere, plerumque Ionge diversum exitum habuerant: atque ipsam Galenum observationem illam suam de Peoniae radice parvi pendidisse ex eo patet, quod inter auxilia, quae alibi adversus morbum comitialem praescribit, nullam radicis illius mentionem faciat. Atqui revocata post diutiarnam, densisque tenebris obsitam noctem litterarum luce, imminuta aliquant. um , per chimicorum audaciam , vesanosque Clamores, Galenicorum auctoritate, acutae Ba nis de Verulamio animadversiones, et philosophi ear Cartesii dubitatio certam naturalium quaestionum studiosis Viam praemonstrarunt, qua in suis inquisitionibus ad veritatem perducerentur. Attamen principio nihil, meo judicio, magis ad sedulitatem in observando contulit, quam veterum scriptorum, et praesertim Dioscoridis negligentia, atque obscuritas. Et enim dum undique plures medici, atque naturalium rerum Cultores summa ope nisi sunt, omni inquisitionis genere adhibito, ac multis inagnisque itineri bus dedita opera vel per aspera loca consectis, ut ii