Dissertatio medica de usu et abusu nicotianae : quam divinis auspiciis consensu gratiosae facultatis medicae pro consequendis summis in arte medica honoribus

1쪽

DISSERTATIO MEDICAVSU ET ABVSV NICOTIANAE

QUAM DIVINIS AVSPICIIS

CONSENSU GRATIOSAE FACULTATIS MEDI ALPRO

CONSEQUENDIS SUMMIS IN ARTE MEDICA HONOR BUS

SIGIS MUNDUS PETIT MAII RE

D. XXXI. AVO. M D cc LVI.

IN AVDITORIO MEDICORUM AESTIVO.

Est modus in rebus, sunt certi denique fines, Quos ultra citraque nequit consistere rectum. Horat.

2쪽

VIRO

NOBILISSIMO AC EXPERIENTISSIMO

IO. HENRICO RES PINGERO

PHILOSOPHIAE & MEDICINAE DOCTORI CELEBERRIMO FACULTATIS ASSESSORI DIGNISSIMO PRACTICO FELICISSIMO IN ARTE MEDICA PRAECEPTORI AT VEPATRONO SUO AD EXTREMUM VITAE HALITUM COLENDO.ΝEC NON PATRI OPTIMO AC HONORATISSIMO

SIGIS MUNDO PETII MAII RE

AUCTOR.

3쪽

NOBILISSIMO ATQUE DOCTISSIMO CANDlDATO

PHIL. & ΜΚ D. DOCT. Irter eximias herbae nicotianae vires, ab Auctoribus medicis

merito ipsi concessas, ad varii generis morbos non solum praecavendos , sed eOSdem etiam praesentes profligandos, praecipue mihi eminere Videntur binae illae Virtutes infiignes, quae fumigationi ejusdem adscribi solent, primo,quod functiones dictae animales, ut memoria, ingenium, mtellectus , ac iudicium esus usu modico acuantur & perficiantur non solum, sed mens profundis meditationibus, sicque veritatibus investigandis, aptior etiam reddatur; Deinde, quod ducat ad longaevitatem. Duo sane haec sunt bona ab omnibus, praesertim vero Musiarum Filiis, anxie desideranda & expetenda. Summo hinc iure praeserenda esset haec planta omnibus sic dictis maximiSque encomus ornatIS panaceis silve medicamentis universalibuS, quibuS InVenie'dis ab Omnitempore inhiavit Medicorum vel potius Medicastrorum chorus, ac sub spe impetrandae eorum usu longaevitatis , crumenam 11bi emungi cum Voluptate quadam a talibuS JactatoribuS inanibus com cedit credula plebs. Primam ejusdem proprietatem eruditissimo & fecundissimo hocce tui ingenii flatu, ac propria eXperientia probas &confirmas; Alteram vero, ut post nestoreos demum annoS eXperiaris, ex animo opto Interea Vitam jucundam, incolumem, pluribus aegris salutarem, tibique honorificam, memoremque mei, apprecor, Vale.

4쪽

Un Savant dans cliaque page Sans cessse instruit te Lecteur.

Haec qualia sunt Doctissimo Domino Candidato in signum perpetui Amoris apposuit. IOH. ΡΗΙL. de T REIT ORE HS Ebrodunensis, Med. cultor & Opp.

- x-εῖε Certatimque colligentes flores in horto. Dum Musae laborant TE circumdare sertis, Virtutibus Tabaci de magnis . o AMIc E. Ρaucis tractantem verbis, sed apprime dictis. Ipse T 1 si gratulor sic de futuro honore :Votisque meis Numen, die nocteque, fatigo, Ut Tis1 fata fluant prosperaque secunda, Medicique manu , praebeas Opem, periti Ut & ornato perpetua laude Sit longa Tis I vita cursusque remotus Possit Tis 1 & Ρatria ut multa locare, Trophaeaquei nomen clarius ut TIBI reddas.

In Amicitiae nunquam cessaturae tesseram, haecce apponere voluit.

5쪽

USU ET ABUSU NI COTI A NAE.

S. I. Icotiana nomen suum accepit a JOANNE N1coT1o Regis Galliae Consiliario , qui eam Anno Is6o. Gallis notam fecit; Hic Ulysti-ponae Legati munere fungens, hanc plantam a Belga quodam, ex insula Florida allatam, accepit, & in patriam secum apportavit. Ab

aliquibus Sana sancta nominatur , Verosimile ob admirandas suas virtutes ; Ab aliis Herba Panace i, quamquam minus recte. Dicitur etiam Tabarum , Tabaco , Tubaca, a novae Hispaniae Provincia, ex qua eam Hispani primum adveXerunt, quod Tabaci nomen , Germani Gallique retinuerunt. Brassiliani Petum , MeXicani lacteis, vel 'rebecmuc, sicut vult OVI EDUs, vocant : Ab indigenis Virgineae Uπονος, Scaliis aliter nominatur.

f. II. pertinet autem haec nostra planta ad classem quintana Illu LI N N A E I , cum sit Pen ista, Mononnia . cujus charadi A res

6쪽

res habentur in ejusdem Geuer. pla utar. I79. Ouatuor vym

ium specieS sequentes recensentur ab eodem in sp zzz iso.

Tabacum T. ΝICOTIANA foliis lanceolatis Νicotiana major latifolia. Muru mutilennochoeS. Ren LHabitat in America, nota Europaeis ab Isso. rusica a. ΝICOTIANA foliis ovatis. Nicotiana minor. Baub. pin. Pachyphylla. Reneri. Habitat in America, nunc in Europa,

Habitat in Perv. Nico TIANA foliis cordatis , corollis racemosis is ubrii gentibus, calycibus inaequalibus. Habitat in Ρerv. i. h. - yὶ i' 'ς tWr , quReΠRm sit species Nicotianae, quae odo ris saporisque suavitate , ac virtute medica reliquas antece at '

7쪽

II. N1coΤIANA major angusti folia C. s. Jesuis Tabae femelle, es en vertu legalequelle plante qui Dit, mais j'excepte mon male. ΙΙΙ Ν 1 coae 1 AN A minor C. B.

In Medicina vero hae tres vel solummodo duae species adhibemtur , juxta GEO FEROY, aliOSque.

g. ΙΙΙ. Multum inter Medicos semper disputatum fuit, num Nic

tiana frigidae vel calidae sit naturae 3 Hanc controversitam decidemuS primo eX sapore , utpote eX quo Optime cium iuxta GALENUM dijudicantur: Est enim acriS, subamarus, salsus & valde penetrans ejus sapor. Deinde ex elus analysii C'Υ- mica, qua elicitur spiritus, multum olei, salis Valde acriS, Volatilis fixique. Ob quem saporem atque analysiin chymicam , cali dam temperiem , seu potius vim calefaciendi & siiccandi merito ipsit adscribimus. Inde etiam ratione istarum partium constitutivarum , vim incidendi, resolvendi, abstergendi, attenuanci, p . . consolidandi & leniter constringendi, eidem concedimuS, Et nae quidem sunt proprietates, ac Virtutes eius generale Nun mo quibus affectibus insipecie conveniat, ac sub quibuS formis usurpari soleat. VidebimuS.

S. IV. Adhibita est Νicotiana gontra inflammationem pollicis, dum

folia recentia imposita fuerunt, juxta observat. PL ATN ΕΟ -- a. p. m. SO4. In Podagra filia conquassata, . p. *9 I. Ad ulcera cacoethea tibiae, ibid. p. S . , hinc mire sublevantur aegri, Coml-

Haec eadem in horto regio terrae committere iussit, ac cum d*m ζ e iunx, scis pluribus inccessibus faustis confirmaret virtutes ac laudes egregias , qu ornata fuerat haec planta, nullo alio, quam suo proprio nomine, mi gnari luit, unde vocabatur PNerbe . la Reine.

8쪽

nandos conducere si ter aut quater hujus plantae foliis fricena ..,ςΤH:ς PRyβ. δ*ς δ Calida cum sale abluatur, experientia docuit. 1n cruditat1bus ventriculi, nephritide arti utramim mVetum,' Sh shq Vis ' μ' V Vult dribu tam recentibus quam

fibus is & abscessibus, pro arcano habetur a multis Contra toxicum Cannibalum, valrdum esse remedium,si succus exores suS vulneri primo imponatur & ipsa deinde it a trita , desert m Comment. de abus. Tabaci V herΚ Theae. . a. Eodem mo do ad ictus morsusque virulentorum animalium utilissimum esseeXpertentia probavit. Vermes expellit foliorum succi cum te char coctus & depuratus, pauca in quantitate sumptus, umbilico tamen simul imponendum est ilium tritam ac alvus deinde ita saccharato eluendae est. Notam dignum, quod ΜοN A R DE s

r, oliorum viconauae, aequas partes Dinuut, mandunt timesiuec utriFναν massa quaedam flat, gnam tu pilutas piseo mutares redia sunt, utque ruumbra siccatas, tu usum repouxuit Tacturi iter per deseschisia , T pq M se se putant, harum pitulam, secum delatarum, uuam inter Grum inferius S dentes reponentes Wus liquorem sidue Arbent, qua absumpta, aliam re nutrit, atque is yum aliam, siue peregriuatianem triduanam aut quatri auam absim V si i is t ore , ueque famem sibi molestam esse, ne-

Temedium ad strophaeas discutiendas. Quod THA ODο-

9쪽

nux ZUINGERUS in suo Theatro Bolanico a p. 1 I99. Uconfirmat, observatione CujuSdam Ducis militum , qui filium suum scrophulis misere amictum, in Galliam ad Regem ducturus ouod vulgo persuasum esset, Galliae Reges id morbi genus curare tactu dicendo haec verba: is Ru te muche, mis teguera I Rex te tangit, Deus te sanat. Legato ΝICOTIO Occurrerat, qui in hoc nicotianam suam etiam tentanS, dictu' paucis postea JuVenem iuro-ohulis omnibus liberavit. SuccuS ex foliis recentissilinis eXpressus, cum butyro majali ad consistentiam unguenti coetus, eXterius cla sis palpebris illitus, egregium expertus fuit ophthalmicum. idem fuccus cum melle mixtus conducit ad pediculoS Vara generis, ubicunque locorum latentes depellendos, si pars affecta perungatur.

S. V. In forma Essientiae aut Tincturae utilis quoque est ad varios

affectus pectoris, capitis & uteri. Talis ex gr. JuXta ETT-ΜuLLE Ruri confici potest eX sta incori virid. V rsfaro inca Lin umbra exsiccat. q. v. eXtrahatur Vitro clauso in loco tep1do b neficio spiritus vini Tinctura ; hujus vis insignis est in alisnuanda, resolvenda, incidenda pituita viscida ; hinc prolicua acl- modum est in asthmate, tussi. & similibus affectibus, a mucilag ne crassa, pulmonum tubulos aliasque parteS Infarciente, Obortis. In lethargo Tincturam nicotianae spiritu vini extractam ad Sit cum melle exceptam orique infusam,potenter serum educere, refert KI-vERI Us cap. deafectib. Dporos. p. 2O3. Cum Essentia soliorum nico-tianae viridium , sola insussione cum vino maIvattico facta, praecedentibus sudoribus, membra paralytica diutius frizanda elle, s hel HOEMANNUS iu methia. Med. Vallariam p. 287. Elientiamnicotianae rite praeparatam, specificam uterinam vocat ULA BL RUs. Folia naeotianae Vino imprimis , Vel alio cuicumque liquori infusa , purgant per superiora inferioraque, eX

Q a Filio ipsius FR KRrco ZUIN. o oestri Prose . celeberri- , cto , denuoque edito An. II l.

10쪽

ex. gr. DI. Hic0t. in . Sinfundatur per noctem vino . mane lente eXprime & pota, quae potiuncula egregie ANΩ κου

ΚATD purgat, quod propria eXperientia probatum est. g. VI. Syrupus nicotianae, qualis in ossicinis prostat, ad asthmati-COS anectuS , in quibus pulmones pituita crassa ac viscida inflaretiiunt, ac tussim humidam, qua eXpectoratio difficulter succedit, a pluribuS commendatur. Cerebrum a catarrhis & fluxionibus se- rosis ac frigidis liberat: Imo insignis vis eidem tribuitur ad torulendam epilepsiam. Sicuti vero pectus mirifice per auctam eXpectorationena evacuat, sic simul etiam alvum potenter movet. Quod si1 vero nausea vel vomitus eXinde eXcitetur, ut fit interdum , imprimis quando non rite est praeparatus. hausto vino calido aromati sato , mOX conquiescet. Ad lumbricos necandos &expellendos utile quoque est remedium. TIMAE Us a GUL-DENKLE E pag. 9O6. exhibet ad asthma syrupum Compositum ni-COtianae, quem in empyemate & pure pectoris . sive ex pleuritide Luppurata, sive Vomica rupta &c. expertissimum EPIPHAN UsFERDINANDUs, sicut & plurimi alii celeberrimi Practici, censent remedium hunc syrupum , maxime si syrupus de hedera teta restri aut symphyto FERNELII addatur.

g. VII.

In forma aquae, quae mixta cum nicotianae succo & aliquot guttis olei sulphuris, sicuti LAN GI Us vult, erit egregium auXilium in asthmate , non tum adultorum, sed Se infantum, tunc temporis imprimis, quando metus est suffocationis. Nicotianae aqua destillata, omnem hydropem sanat, quae arte medica curati potest, juxta NEANDRUM pag. 2I3. Contra tertianam ante paroXismum haustam extollit HAR ΤΜANNUS. Adversus quartanam Vero HEURNI Us. In asthmate , si requiratur vomitorium , aquam laicotianae principem obtinere locum, exhibitam

ad unciam unam, vel redactam in syrupum cum saccharo ad duo