장음표시 사용
11쪽
cochlearia , resert RIVER s Us. p 297. calculos deturbandos ibid p. 4 I9. Ad calculos deturbandoS ibid. p. ω9. LACUTUS
LUSITANUS iu . S8. m. a. abi . hanC aquam etiam praedicat his verbis: Memini me pluries calces magu9S, reuum OaU0 tenaciter impactos, useusi Latitiae aquae ex Vic0traua Viridi extrastae, inpo-
αι:z p,r urinam isturbase. Est etiam singulare remedium
ad ardorem ventriculi, aliter Scheur buνα vel Soda voCatum: m- mirum sit os saepe cum nicotianae aqua destillata abluatur, quod saepissime expertum fuit.
Eiusdem Decocti usum internum etiam praedicat LUSITANUS ibid. ad calculos deturbandos. In hydrope laudatur a M A G N Ε Ν Ο, viribus adhucdum constantibus. Ad dentium dolorem commendatur ab I EURNIO. Contra aphtaS , suCCUS Ialcotianae cum melle aut saccharo coctus, probatissimuna est remedium sit os saepissime eodem colluatur. Decoctum factum Cum plantagine, aloe &c. Optimum censetur auXilium In mulldifizatione ulcerum, ut & ad culaneos affectus, herpetem, scabiem &C. Decocto oliorum nicotianae, sub specie clysmatis inlecto, epilepsiam sublatam legimus in EPHEM. N. C. Dec. χ A 3. Obj SI.
Ρrostat etiam in ossicinis Emplastrum nicotianae L E MORTdictum ab Auctore suo commendatum spleneticis; hoc abdomini impositum, alvum obstructam reserare eXperientia comprobatum est. Extractum feliciter commendatur ad tussim pectoralem& phlysiicam diuturnam mitigandam & corrigendam ; in febribus etiam diuturnis, tertianis & quartaniS, nec non in Ictero ac nydrope magni effectus est. Oleum laudatur ad hypochondriacos affectus, membra paralytica fovenda , & tumores discutiendOS, scabiosiis & ambustis etiam conducit. LAURENTIUS JOU B E R-Tus habet praestantissimum unguentam de nicotiana, Cui m Iram in scrophulis dissipandis vim adscribit : laudatur etiam ad ulcera, morpheam, tineam capitis, & ad scabiem &c. I X. Pub
12쪽
I. X. Suh forma pulveris naribus attracti frequentissimo in usu est ni- cottana, pauci enim sunt, qui ejus usu non delectentur; Et semel eidem assueti difficillime postea ipso abstinere possunt, nam sunt, qui
defectu pulveris hujus, alium quemcunque fere ex variis foliis contritis, attrahunt: Optimum est medicamentum in oculorum fluxu. surditate I dolore capitis &c. eg pituita Ortis, praecipuae Vero mixtus cum aliis sternutatoriis, ut eX. gr. herb. Majoraa. flor. BetoniC. Lilior. convall.
sol Nicot. major. ad M. Ambr. gris. gr. jj. Mosch. gr. j. f. pulV. Usus ejusdem pulveris tamen debet esse moderatus, nam ejus abusu genus nervosum ita hebetatur, ut vel nullo exstimulo moveatur. Hinc it plerumque sunt stupidi . nec fiunt alacres, nisii st lini a somno per pulverem hunc stimulati excitentur qua si . praeterquam quod faciem sibi defoederat, naresque obturent, quas Hippo CRAΤEs, Epidem. θλ 6. sedi. a. jussit esse apertas, & Natura eum in finem construxiti Ac praeterea dolores capitis producit, oculis maXime nocet, ita ut caecitatem in curabilem intulerit. ssicuti utroque in Oculo RoLPINCI Us observavit: imo quoque plurimi odoratu omni inde destituuntur, & quod pessimum est, palescunt atque eXarescunt.
Virginiae incolae ante Anglorum adventum . sibi tubulos. quibus nicotianae fumum attraherent, e creta figulari consecerant, hos Angli in patriam reduces imitati sunt. Et ex illo tempore in universo orbe terrarum invaluit istiusmodi fumigatio. Sed Mauri, Turcae, aliique', quibus calor fumi minus .arridet, longioribus & incurvatis utuntur tubis ligneis aut arundinaceis, capiti fistulae
13쪽
stulae adaptatis , aut fumum per aquam transmissum hauriunt a qui suavissimus & optimus videtur modus , quia non tantopere calefacit, adurit ac salivationem adeo largam procreat.
Nicotianae fumus, vi qua pollet incidendi, penetrandi. resolvendi, calefaciendi & exsiccandi, frigidis, pituitosis ac phlegmaticis , modico tamen & convenienti usu , proficuus est Fumigatio debet fieri i. mane aliquot horis ante meridiem, parum refert num ante vel post jentaculum fiat; Sunt qui ea delectuntur magis jejuno stomacho , alii vero non, & praecipue quibus saliva liquorque gastricus abundant, a. post prandium, ciborum digestione absoluta, id est quatuor vel quinque horis praeterlapsis. 3.
Idem ordo etiam post coenam observandus est, sonuius enim inde sequitur tranquillus, & reficiens. Tempore hyberno, vernali, autumnalique, proficua censenda est fumigatio, tempore vero aestis vo non: sed tamen Copnophilis tunc unius fistulae fumum per diem concedimus, tempestate nimirum humida , pluviosa existente, matutino vel vespertino praesertim tempore. Non convenit autem omni aetati, ita pueris infensus est fumus, propter corpus eorum tenerum , molle ac facile irr1tabile ; licet vero hi humoribus abundare videantur, nullatenus haec abundantia , cum aetati isti sit propria, tam potenti exsiccante & conturbante veXanda. Adolescentibus vero, adultis & senibus conducit.
Jam in specie explicabimus, in quibusnam affectibus proficuus 1it noster fumus. Fumigatio haec utilissima est , ad liber m- dum caput a nimia abundantia humorum pituitosorum , viscidorum, serosorum, lymphaticorumque; eXinde Vero praeservativum esse poterit remedium, ad catarrhos , affectusque soporos OS, Ortos a causis mox dictis: Observavit Sc LEVO G Τ foeminam gra-
a) cujus ultimi modi figuras videre licet in NE A soni Tabaoolog. gallic.
14쪽
vissima vertigine laborantem, nicotianae fumo liberatam. CoM-ΜΕRC. Litt. Nor b. Anni 17I3. hebdom. 4 No. III. L AT. R Ι- VERIUS Observ. S. Cent. 26O. refert, quemdam puerum ab epi- lepIia liberatum fuisse eodem. Fumi usum horis matutinis confortare memoriam & homines disponere ad meditandum, ratiocinandum , sine interruptione aliarum idearum, eXperientia constat : Sic etiam eodem tempore haustus confortare visum , a C conducere ad oculorum morbos varios , ut cataractam, epiphoram &ta proVenientes a supradictis causis, confirmatur hac observatione propria cujusdam Vinitoris, temperamenti phlegmatici, Ss. anno- Ium circiter , cui visus jam spatio duorum annorum imminuebatur, donec tandem fere abolitus fuerit; erat praeterea piger.
somnolentus, vertiginosus; oculi erant pallidi, turgidi, humidi,& caliginosi : adeoque justus erat metus futurae apopleXiae sero e : ex consilio meo spatio trium septimanarum, sugendo quotidie mane & vesperi nicotianae fistulam unam, convaluit, & ex illo tempore optima sanitate fruitur: Notabile est, quod intra has
tres septimanas, maXimam humorum quantitatem eXcreverit, per nares os, & alvum. Ad narium aeque ac aurium morbo S, adictis causis ortos, utilis est, sicut & ad dentium dolorem, pr hibet enim, ne corruptio ulterius serpat, & dentes stinui firmat. In maxillae inferioris paralysii utilissimum fuisse, eXperientia docuit. In uvulae serosa defluXione, frequens nicotianae fumus egregie profuit, FRID. HOFM ANNUS oper. omn- t0m. 3. pag. 26a, Iuangina aquosa aeque ac in intumescentia glandularum oris, laryngis, pharyngis, &c. nec non in dyspnoea, asthmate, orthopnoetatum, peripia eum Onia, tam Vera, quam notha, pleuritide, phlysi, Vomica &c, cum magno successit idem adhibetur.
Fumus nicotianae Ore attractus stimuIat quoque alvum; nuI- 'ea eX sententia, aliam ob cautim , tam quod hic, sale suo Volatili, acri, tunicas oris & faucium irritando, quam cum saliva mixtus ac deglutitus, motum peristallicum promoveat, sicque Conm
15쪽
judicamus iis , qui ordinario alvum strictiorem habent, ut Musarum Filiis ac vitam sedentariam agentibus in genere. Ad lumbricos expellendos utilissimus etiam est, imprimis si cum saliva deglutiatur. Hystericos cruciatus reprimit Ore suctus EP HEM. N C. Dec. n. a. O . 7. Specie clysterum alvo impulsum iumum, solent nonnulli valde decantare, contra alvi contumacissimam constipationem, affectus colicos, iliacos & tormina: modum applicanai& instrumentum exhibet BARTHOL 1ΝUs, in Cent. VI. hi sor. 66.
Eundem utero immissum in suffocatione hysterica, miros produxisse effectus refert JOANNEs RAJus in Hibi. plant. v j lib.
I . c. 2O. Ad rheumaticos affectus, chiragram podagramque etiam proficua est haec fumigatio. In ulceribus tibiarum praestantissimum fuit remedium hic idem EP HEM. N. C. Dec. a. Ann. 3. O . t 67. WE DELIUS in Amoenit. Mat. Med. lib. I. sect. 2. cap. 7. II. meminit, cineribus nicotianae. fumo insimul hausto, inspersis, ulcera genu deXtri per multos annos aperta, Occlusa fume.
Hominibus succi plenis ac obesis, modica quantitate in usum
tractus, multum prodest: quod sequens propria Observatio clare probat ac docet, nimirum Vir quidam habitus corporis adeo obesi erat . ut pedibus insistere vel se loco movere ViX potuerit, quin statim in soporem suerit prolapsus , huic ni tianae fumum commendavi, quo jucundo remedio per aliquod tempus delectatus, habitum corporis pristinum recuperaviti Fumigatio lailitudinem tollit & homines alacres ac aptos reddit ad laboreS tolerando S. Quod Mauri. referente M o N ARDO, Optime norunt, ac etiam Operarii, durioribus laboribus vitam sustinentes, ut praesertim issenum mercede conducti findentes, qui fistulis brevissimis, vix dentibus ac labiis tenendis, fumum calidum & foetidissim una attrahere delectantur, germani hinc dicunt: euine impedimento sint operibus suis peragendiS. Animum etiam addere & augere perhibetur n1cotianae fumigatio: Quare Tuppin Dibas, sacerdotes Indorum , Camaibes alias dicti, militibus luis , in pugnam ituris, tabaci fumo amant faciem dicendo simul . accipite
16쪽
omnes spiritum fortitudinis, quo hostes nostros superetis, juxta LERIUM, Uigat. Bra L p 22O. Optima etiam est adolescentibus homini-husque libidinosis, an iam enim illis dat, animum ad se revocandi. Nec non hominibus solitariis, moerentibus, & adversa fortuna conmfl ctatis, quia saepissime iis optimum dat oblectamentum & sola lium : praecipue vero hyeme, quibus tempora somni arctiora sunt, quam noctis, lucubrando fumum utiliter hauriunt, quod V I Rquidam venerandus hemetus in Epistola sua ad Celeberr. THEODOR Uri TU IN GYRUM olim data, propria eXperientia confirmavit, ac sequentibus versiculis jocose expressit. Dum mea contorquet nocturno stamina fuso
Uxor & haud fesso pollice fila vocat Cantillo interdum & nigrantem eXugo Tabaccum, Lassus quippe libris, non satiatus eis. Multa super Priamo narrat, super Hectore multa ,
Non reponsurum garrula multa rogat. Hanc ego dum vitam contemplor, saepe videtur
Cum Junone mihi Jupiter esse sua. Egregia etiam ejus est vis ad famem sedandam quo scopo solo primum ejus usus invaluit quam milites; aliique saepissime experiri coguntur. Proficuus etiam est noster fumus, nautis, ac populis, loca maritima, paludosa , humida, nebulosa incolentibus militibus, aliisque, qui sub dio humique cubare, in annona mi sere Cibare , aquas putridas bibere , non raro coguntur. Contra Pestem, idem modica quantitare ore suctus, praestantissimum est praeservativum, imoque remedium : quod Angli experti sunt, nam plurimi solius nicotianae usu a maligna labe praeservati, imo nonnulli pestilentia jam infecti, conservati fuerunt, OmneSque aedes in quibus nicotiana vendebatur. Haec fuit ratio , quod proprias aedes constituerint, ut fistulis his fumiferis aer corrigeretur. Achoc modo profligando ac expellendo unam pestis speciem, aliam atque novam introduxerunt, quae jam grassatur per totum Orbem
17쪽
Nullum est dubium nicotianam veram ex America allatam, virtute sua multum superare nostram Europeam , tanqucm malieno climate ac solo peregrino & sibi minus convenienti enutr1tam: Attamen Nicotiana Europea, caeteris paribus, praeferendam-hi videtur Americanae ob varias rationes, I* quia meliuS congruit cum temperamento nostro, quam Americana. 2 quod recens magis ac selecta haberi possit, quam illa transmarina , cuJus maxima pars plerumque est suspecta, adulterata , resectitia, in navi suffocata, vel immersa lacunae, aut Vetustate corrupta, Vel
non debito tempore & loco unde noxia admodum fieri potest collecta ssit: & 3λ quia non satis ab omnibus nota est. MaXima
vero pars hominum ita constituta & adeo stulta est, ut semper exot1-ca, etsi magis noXia sanitati, ac pretiosa admodum sint, indigeniS praeferantur, quod aromatum acerrimorum eXemplo, luce meridiana clarius patet, quae e longinquis regionibus allata, maXimo comparantur pretio, in summum Vitae ac sanitatis detrimentum. cum tamen patria abundet mitioribus aromaticis, constitutioni nolirae& vitae generi magis convenientibus: Hanc prodigalitatem rerumque patriarum ac indigenarum contemptum JUVENA LIS acute, ut solet, perstringit, dicendo, Magis ista juvant, quae pluras emuntur. Nicotiana ranquam optima seligenda est, coloriS lubnavi, IulcI-que, odoris suavis non tetri, saporis non nimis acris, nec linguam urentis. Caeterum cum de gustibus non sit disputandum, inquirat quisque, qualis nicotiana palato suo magis arrideat.
Dantur vero plurimi homines, qui nicotianae sumum purum ac simplicem ferre non possunt: ut hinc incommodo huic occurrant Medici, nicotianae compositum aliquod commendant, quale instar omnium esse potest illud desumptum eX p. IaOO. seq. 11 eat. B0tam laudati THEODORI TU IN GERI, ex. gr.
18쪽
O libano Mastich. Styr. Calam.
Ladan. aa BD. Lign. Santal. Citr. Rhod. Corti Cinamom. RRSI. Mosch. gr. II. M. incid. gross. mod. sicut nicotiana. Hoc compositum tanta virtute pollet ac nicotiana simplex, praeterea tam sua Vena Odorem communicat conclavi, quem fere quisque tollerare potest: hinc utile hominibus castra Veneris sequentibuS, ne purae nicotianae fumo, seXu sequiori adeoadverso, hujus contemptui se eXponant: qui non audent 11mplicem nicotianae fumum haurire, ne jacturam faciant favoris Amicarum suarum. Haec vero de usu . nunc adhuc breviter de abusu fumigationis di
Cum rerum sic dictarum naturalium abusus non tollat earum usum, atque consuetudo habeatur a quibusdam pro altera natura,
19쪽
tamen omne nimium Vertitur in vitium : Id praecipue etiam respectu abusus fumi nostri valere, tam a priori , quam posteriori evinci facile posset. Quis nescit, maximam hominum partem ita fumo Peti delectari, ut sine eo vitam tranquillam & jucundam trahi posse, audacter negarent, imo, rebus ad vitam absolute necessariis, Vel plane carere, Vel parcius uti malint . quam fumo hoc& fumi umbra abstinere. Non pauci, ubi vix pedem lecto extulerrint, statim ad has suas delicias convolant, V per magnam diei es noctis partem taedia frea hoc nephentes vino fallant, ingenti utique V temporis Usanitatis die endio. H 1 s T. morb. Uratisi. p. m. 293. Quem latet, Ubique fere aedes publicas in hunc usum vel potius abusum constitutas es te, vel etiam privatas formatas esse societates . in quas dete minata diei hora Capnophili aliique frequentes confluant, gravi fiasima sua negotia, hisce suis deliciis saepe postponentes, sic vitae suae tertiam vel quartam fere partem hoc fumo obnubilatos ac inquinatos transigere. Quam male vero hoc ab usu consulatur sanitati, jam diu recte agnoverunt quidam Principes, quibus subditorum salus curae cordique fuit; nam animadvertentes horum cor pora hinc enervari, ad varios disponi morbos, nicotianae usum plane prohibuerunt Sic Moscoviae Imperator venditoribus ac emptoribus hujus herbae gravem imposuisse clauictam, refert OLEARI Usm Din. Persar. Turcarum Imperator AMU RΑΤΕs IV. edicto capitali cavit, ne quisquam hoc fumo uteretur. Angliae Rex J A Co-Aus I. in Academia Oxoniensi publice disputavit contra hanc fatuitatem, ac . eXemplis quam plurimis morbos inde contractos, ut
pectoris affectus insanabiles, deliria . convulsiones &c. compTObavit, ut in ejus Misocvn0, me de abusu Nicotianae, lusu regio lir ect. Is ψ Videre licet. Quantum vero emolumenti histe dehortationibus ac poenis redundaverit in genus humanum , docet hodiernaeXperientia ubique fere terrarum , quid mirum itaque, si & nos multo magis, surdis narremus fabulam; Nam indiseriminatim, nulla habita ratione temperamenti, vitae generis &c ab omnibus fere Omni tempore in usum trahitur frequentem ; Et sicuti decoctum fabarum come ad omnis generis morboS, tam praeservandos, Damsanandos, tamquam Medicina universalis cum voluptate summa assumenda , a sexu sequiori dulcissimis verbis ac en comitS commendari
20쪽
mendari solet; Ita etiam usus nostri fumi apudViros instar Panaceae
in similem scopum invaluit. Hortamur autem Petisugo ut memores sint verborum CICERONIS nb. 2. of. susentatur valetudo ait)notitia sui corporis V observallane earum, rerum, quae res aut prodesse soleant aut obesse, re continentia in victu omHi atque cultu corporis tuendi
causa, V praetermittendis υ0luptatibus &c. Jam erunt itaque inquirenda temperamenta , quibus fumigatio noXia est , & recensenda sunt mala in genere, quae a nimis ejus frequenti usu producuntur.
g. XIX. Superius diximus fumigationem phlegmaticis proficuam esse ;sed e contra cholericis, melancholiciSque temperamentis nocet, quia hi in genere vasa habent robusta , contracta , viscera valida , humores paucos, & Valde motos, spissos, acres, non facile se parabiles, aut mutabiles : Itaque humectantia, diluentia, temperantia , relaxantia, emollientia &c. his prosilui; Calefacientia, roborantia . exsiccantia, & adstringentia &c. nocent, quo pertinet ipsa fumigatio, sicque oleum adderetur camino ; Sanguineis vero minus nocet, sed rarissima, tempestate nimirum pluviosa, nebulosa , frigida : Si enim hoc fumo frequentius uterentur, suum bonum hoc temperamentum mutarent in pejus, in cholericum nimirum & melancholicum.
Frequentior fumigatio calefacit, siccat, & consumit naturalem utilemque lympham vel humiditatem cerebri, inde humores fiunt acres, spissi & immeabiles, hinc obstructiones, inflammationes & mala, quae eX his oriuntur, ut eX. gr. Cephalalgia, Vertigo, coma vigil & somnolentum , cataphora, caruS, apopleXia, epi-lepsia, visus, olfactus, auditus ac memoriae debilitates, nec non convulsiones & febres varii generis. Crebrior fumi haustus corrodit dentes, gingivas, inflammat partes in ore contentas; Producit praeterea anginam, tussim, dispnoeam, asthma, peripneumoniam, pleuritidem, phlysin, haemoplysin &c. Fumi nicotianae abusus ventriculo adversatur, eumque debilitat, impedit digestionem ciborum , ob salivae desectum praecipue ante vel statim