De cortice peruviano tentamen therapeuticum, : quod Deo duce & auspice Dei-parâ, in augustissimo Ludoviceo medico Monspeliensi, tueri conabitur,

3쪽

CORTICE PER UVIANO

QUOD Deo duce & auspice Dei-para , in Augustissimo Ludoviceo Medico Monspeliensi , tueri

conabitur ,

AUCTOR, RENATVs ESCHASSERI AUX , e loco Corine Royal Diocoesis Santonensis , Liberalium Artium Μ . gister, jamdudum Medicinae Alumnus , die mensis Martii anni 177s

Apud MausTD M-FRANCISCUM ROCHARD , Regis N Umversitatis Medicinae Typographum unicum.

4쪽

DISPUTATURI.

R. R. D. D. PROFESSORES REGII.

R. D. JOANNES-FRANCISCUS IMBERT, CanceVarius O Iudex. R. D. PAULUS IOSEPHUS BARTHEL , Cancellarius O Iudex Asiuncto. R. D. FRANCISCUS DE LAMURE , Decanus. R. D. GABRIEL-FRANCISCUS VENEL. R. D. CAROLUS LE ROTR. D. GASPAR-JOANNES RENE. R. D. ANTONIUS GOUAM R. D. FRANCISCUS BROUSSONET R. D. HENRICUS HAGUENOT, Decanus Prosi or Emeritur.

5쪽

TENT AMEN

THERAPE UTI CUM

CORTICE PER VIANO.

IRCA medium a vi elapsi prodiit in Europa CorteX Peruvianus multifarie vulgatus apud VarioS regi num incolas queis successive innotuit Sic hi Hispania ad quam primo delatus fuit , vulgo audiit Fato G Iiso C '

huiuS OrdiniS Patrum Praecipuo Romae ipsius invaluerat ustu, in a&c. Neminem fane latet quomodo fortuna monstrante i jam visi febrifuga patuit qua ProPter id lubenS PraetCrmitto , miaque ipsius desCUPtionem cum tot abhinc Auctores ad invicem de liis scripser si ea umagis curiositati quam nostro scopo inserviant. Attamen qui plura de cor cedi de arbore cui succrescit scire voluerit ; adeat imprimis quae protulit D. Dela Condarnane in Actis Regiae Scientiarum Academiae Parisiensis ann. 1 18 Dde ipsiuS corticis electione Cl. Nerthos bset Vat. de sebiis, 1 ἶ '' Unica tunc Corticis spectata est Vis circa febres intermittentes duas tremine non stupente , quovis ullo tunc noto febrifugo citius profligaret Nec amensamRm lugentem inde natam , irruentibus undique pra ludicii icalumniis & cavillationibus , diu impune tulit. Quid mirum huic sorqgit cum OmnibuS rebus aut recens inventis aut cogitatis stori, si M. m 'l'

BdVersarios & osores ipsum haud longe an temta diu θ 'nascens motus circulatorii fanguiniS opinio ' numquid vidimus emeticum uod nunc tantam sibi pro usiti medicinali laudem vindicat, e foro medido exi dum obgauirent , obstreperentque undequaque iniqui aut ignari novitatum aestimatores ' minime tamen dissirendum post Corticem Peruvitam auim nuS congrue Zut intempestive eXhibitum , atque incautam saepius se rium Plane fatuorium suppressio te in , non nunquam gravia successisse incommoda quae certe nou culpa remedii suapte insontis , sed omerentis manu conii, ρ' Iem , unde nonnullὶ clari in arte viri a Corticis Partibus desciverint. Postquam

6쪽

autem prodiere peritorum Auctorum scripta , que is recta utillique Cortleo perii vi auo ut e udi ratio per experientiam a de Pia doceretur; tunc maxima e Npn rte alicujus noxii in ipso delitescentis suspicio evanuit. cum enim 'sint adhuc haud pauci qui minus huic non optimo certe jure fidant ). Quidquid sit

ad hunc usque diem observatione duce in tam multis gravioribusque morbis ipsius pro stetit utilitas , ut jure Polychresios ex excellentia haberi mereatur. Cum variae sint multiplicesque morborum species ad quas transfertur Cortex Peruvianns , successiva horum e X positio, quoad ipsius usum, mihi visa est haud faciliorem ordinem admittere; itaque in mentem venit , me scopum facilius assepiaturum , si esse eius praecipuos viribus peculiaribus referrem iisque prout sese osterrent , casus analogos subjungerem. Ordine igitur sic instituto ; tres imprimis vires Cortici tribuendas esse censui, scilicet vim specificam seu febri- fugam , vim tonicam , & vim anti septicam. Vis specifica seu febri fuga febres intermittentes, morbosque statis recurrentes periodis quas Cortici Peruviano cessisse experientia comprobatum est, complectetur. ---- Ad vim tonicam referentur praecipui virium laesarum casus , Cilm organorum quorumdam , tum totius constitutionis , quas Corte X Peruvianus iii ordinem stabilem , seu medium & constantem tenorem reducit. Tandem pro vi antis eptica eXponentur primarii quidam morbi humorum putriditate , colli quatione , aut diathesi purulenta , infames. ---Nihil hic de Corticis vi adstringente proferam , quam ille equidem , sed in gradu aliis remistiore obtinet; cujus tamen cum aliis combinatio ad effectus produce udos haud parum conducit. VIS SPECIFICA. omine remedii specisci illud intelligitur quod immutat & evertit motuum ordinem inversum , statumque sanitatis adducit , quin ullo modo sentiatur aut intelligatur qua vi id essiciat , quodque magis mireris quin ulla saepe subsequatur sensibilis evacuatio. Atque sic habenda vis est Conicis Peruviani, qui ad

se bres intermittentes, & quae e X earum genere sunt remittentes, Vere adaequntd, tuta , & certa efficacitate pollet , cui nihil adhuc suppar Natura , vel Arsa mula eXhibuit. Sed quemadmodum nihil eorum quae vel fano corpori innocentia sunt , vel certis morbis medentur , universim ita juvat , ut saepius pro ratione circumstantiarum , motuumque sub quibus ministratur , incaute adhibitum nocere non possit ita nec mirum si mala arte , & tempore non suo , oblato Cortice contrarius haud raro subeat eventus. Quaenam igitur recta assignanda est exhibendi methodus ' lis est inter Auctores quo tempore sive universali , sive particulari, Cortex sit offerendus. Alii assentiunt cum Syden hamo suadente curandum esse ante Omnia ne Praemoture nimis cortex ingeratur , antequam scilicet morbus suo se marte aliquantisper protriverit. Revera equidem nec certius dignoscitur morbi natura, quo ve tendat tutius Patet , quam ex symptomatum serie per aliquot paroXysmos rite observata , unde eruatur aptissima curandi methodus. Alii e contra cum Sebast. Bado , Mortono, &c. existi inant post primam aut secundam accessionem exhibendum esse , rati quo citius profligatur febris , eo melius aegrotantis causam agi. Sed qua eAceptione utrorumque assensus iudigeat postea patebit.

7쪽

. Imprimis igitur operae pretium est , ut probe attendatur dari febres inter mittentes , benignas plane , tutas & innoxias, &'tolerabiles, imo quasdam ex

his vere falutares, quaeque minus morbus quam medela revera eXistunt. Nemini

quippe ignotum , nonnunquam febribus intermittentibus sanari mala vetustiora, atque occultiora , & nisi rarius consuetis artis suppetiis subige uda , scilicet epilepsitam , podagram, cordis palpitationem , melancholiam , insaniam &c. iisque saepius deteriores corporis habitus in melius. mutari ; tunc certe nihil ipsa febris suppressione pejus. At quid potissimum arguendum est de illa chronicorum morborum cohorte a sublata febre oriunda, nisi prsepostera ipsa orticis oblatio , non vero CorteX ipse , quem ne a aequa fide quidam uacusare amant; cum finem propositum febrili fomite extincto assequatur , nec reus culpandus, si Natura ab opere saltibi L cIistracta in motus noXios impellatur. Febris igitur simplex ut praeclare ait D. Grant , Nec urches fur Ies sev. P. 9s , habenda est ut naturales aliarum febrium evacuationes ; cuique indulgere e Xpedit dum e X ea levamen percipi. sentimus, praesertim si sit remisitor , aut urgentiora symptomatae talici appa ant quae justis limitibus continenda. fiat. Attamen nec semper, nec ubique , quamvis terrentia absint symptomata , febris sine n da , sed ob quaedam adjuucta, ne longius progrediatur impedienda est. Interdum enim sit quoddam in aegro organum peculiarem infirmitatem Pallum , adeo quo Vis ParoXysmo assici , ut imminens toties subsit periculum , cusus metus, nisi febre sublata, tolli potest. Aliunde parvuli, senes, natura aut quacumque ex causa dehi ies rarius a febre melius se habent , cum diu protrahitur semperque praegnantibus ex P RroXysmorum impetu male sit. Inter febres intermittentes simplices sine eminenti malignitatis genio, imprimis febris quartana sibi Corticem Peruvianum vindicat. Namque sicuti lizec raro depuratoria est , haud tutius progredienti non obsistitur. Quandoque equidem motus juvenili aetati salubres fovet, temperamentique & constitutioinsvitia emendat; dummodo bona arte rogatur ut observavit Host annus. At sepius accidit ut naturae relicta, vel sine Cortice aggressa , tamdiu , tantoque cum impetu perduret , ut Vegetior constitutio evertatur , irruantque morbi

chronici interdum exitiosi , sed plerumque haud facili cura tollendi. Hanc

aetate provectioribus Praecipue exitialem omnes norunt , quos longo cruciatuve Xatos , Viribusque Penitus exhaustos, tamdem mors excipit. Caeteroquin haud rarissime in ipsa febris quartanae accessione , aegrum interire neminem, fugit. ii In genere , Omnes illas febres quae simplicem curae methodum respuumt, quarum-Ve Progressu res aegrotantium in pejus ruunt, Cortice in hiis

beri illico eXpedit. Sic quoque eas debellari , nulla mora interposita , febres , quae primis ab insultibus tum diuturnitate tum intensitate violentis & inaequalibus , nec tamen lethalibus , faciem corruptivam induunt, sana docet ratio. Denique ut rationalior emergat methodus circa debitum sinendar , vel sis tendae febris locum ; maxima habenda est ratio aetatis , seXus , virium , Assec-

tuum aegri anteriorum, tempestatis, status epide inici , vel praegressi vel praesentis , &C. Capto igitur prudenti, sagacique consilio pro opportuna Corticis oblatione , etiam requiritur ne exitus optati spes illudat, ut ea praemittantur quibus sat

certior vis Corticis saepius iis neglectis, vel inutilis, vel damnosi. Ad hunc siccispum inservitiat Venae sectio, purgantia, vomitoria. .

8쪽

. Venae sectio hem quae primum inter evacuant a locum obtinet, in praegnantibus ratione ple thorae, Corticis oblationi praeviam esse operae pretium est ;eaque imprimis eo magis necessaria quod inter ipsus usum , intempestivam enimn irruptio , & quidem abortus acciderit s Blanchi Hist. Hepat. Schol. Ι . p. 637. s. r. ). Eadem habenda est cautio cum Corticem offerendi sanguiti eo & plethorico temperamento praeditis , vel iis quibus supi rimuntur consueti mensium , haemorrhoidum-ve fluxus ς datur occasio. Pro differentia etiarn febrium plus minus e venae sectioni indulgere eXpedit. Sic v. g. in quotidiana quam in tertiana & in hac quam in quartana necessariam veliae sectionem patet, eX eo quod observatione Langris hii constat sanguinem & viscidiorem, Oc tenaciorem esse in prima quam in secunda &c. 8c consequenter caeteris paribus esse ad inflammationem suscipiendam faciliorem in illa quam in hac unde Celeb. Hugham 'sai fur les se v. P. 29. ) in quotidiana & duplicibus tertia uis febribus, non mitius venam tundi , quam Cortici ipsit nitrum adinisceri esse interdum necesse expertus est. Cum in primis viis turgescentia adest , purgantibus & vomitoriis Cortici Praeviis uti consueto more iuvat; ut eluantur sordes quae Cepius ipso oblato super lites, exitiosis metas asibus, obstructionumque congeriet ansa in Praebent. Horum evacuantium indicatiostibus diutius non immorabor; attamen quoad Purgantia id imprimis nota 11duin, saepius haec peropportune Sc emcaciter Cortici Peruviano admisceri. Ea autem praesertim in usum venit methodus, cum Prius Corticis opem invocandam necessitas jubet, scilicet aegro debili, violentisque febris insultibus , quam detur evacuantia tentandi opportunitas. Tunc ea

Cortici quantitas rha barbari , vel cujusvis alius lenis cathartici adjungitur , qua alvus saltem aliquoties dejiciat , sicque duobus satis sit indicationibus aequaliter urgentibus; cum scilicet sordes ventriculo, & intestinis nixae, & haerentes foras eliminentur, febrisque absque periculo extinguatur. Impense aeque haec prodest Orticis cum purgante admixtio , apud eos quorum densior est, Si plethoricus habitus , vel cum hepar , splenem, ductusque mesaraicos, crassioribus stagnantibusque referri humoribus, aut obstructionibus infarciri, suspicari licet. Primus hanc tenuit ' el. Lancilius cro medendi viam, quam deinde Ili. Me ad s monit. Praecepta med. p. 29 , Host mann Med. syst. T. q. p. 64. , compluresque

diu reliciter experti sunt. Immerito sane contendunt nonnulli hujus pharmaci vires valde imminui, nisi interea dum ad assumitur venter sit adstrictus. Quam norum valeat assensus , sia Tragante celeberriorum auctorii in imprimis. Cl. Me ad experientia satis evincitur; aliunde diarrhaea equidem , nou vero Ventris laxitate , Corticis irrita vis effici potest. Attamen in febribus intermittentibus malignis , quas uno quasi ictu confodi, ob praesens vitae discrimen maximi interest ; ab hac mixtione abstinere pruriendiis, tutiusque agitur: adeo ut in hisce , si ob peculiarem idio syncrasiam 1 ἡ ἡ 'M m ἔς ςδtharticorum moveat , huic adjici guttae anodynae delos XX circiter abhinc si Mixtionem rhabarbari cum china, ipse ego apud Italieni as Primu6-ia uitam p Ol. oram l te hisce in casibas expertuq fui, felicemque exitum cum alus Per eptitolas co .n inani a i. i Lanelii lib. II. ePid. IU. cap. VI.θ.

10쪽

tis; natura quin imo tunc magis suae ipsius compos , Vires Corticis salutare

COrteX , more solito , vel pulverisiatus , vel sub decocti aut in usioniS , tin. turae, aut eXtracti , serma exhibetur. Pulvis perapte, vel vino immisceri, Vel age lectuarii, aut boli consistentiam redigi potest. At hae Corticis praeparationes non 'ruporum, sed mucilaginum ope, monente Lewὶῖ conuo Fauce P sit que des medicamenta les plus falutatres Oc. trad. de t Anglats T. I. P-ς I Peragendae sunt , quippe cum illis ericiatur ut plerumque ori , faucibuiqud Corinx haereat, gustuque ingrato diutius aegri palatum ferrat , econtra Ver hi , liberior pateat aditus , quin vix post deglutitum aeger minus grate se anici

Ex 1 inibus Corticis praeparationibus, aliae procul dubio ob hanc qua PraecNteris pollent, energiam re activitatem , antepynendae sunt. Attamea AOOmnes, eadem Hrma, iisdem circumsitantiis , praeberi allantiunt. Asir de O Q, di i tinctiira uti malunt. At ii non ambigent circa substantiae ipsirus GorticiSCuivis Praeparationi Pharmaceraticae, & chemica: longe Pr PonenGM Prxti m quos solidior , uberiorque docuit experientia. Nec tam ea multo mInor

manet laus eX tracto cui sub minore volumine, majorem Partium medi amen. sartim copiam continendi utilitas adlicitur. Ea imprim S in promptin'd ensunt e ctracta quae methodo Bonum eiana conflantur. Elemetus de Way ctetrae rig. in prat. p. 3O2. Caeterae autem Corticis p Paratrones 3icet VI minorigandeant, nec idcirco spernendae, cum tapius aptὶssima detur λ S ux Sat vulgatum Cortici haud inesse saporem qui nauseabun is aegrot3nriS , Pr sertimque natura delicatiorum , fastidientiurnque palato arrvc QAt. 'udpro eum aegris sint, Qrma solita oblatum respuentibus , quoad fieri potzst ingris 'βfucandus ost sapor , addita quadam gratae si ibi almae quantitate i b c num inhabita cautione , ut ipsa Cortieis Praeparatio sit circumstantiis ac Ommoda Gonnunquam accidit ut aegrotantium diuturna febre e setorum ad Q 4ζb Atur stomachus , ut hunc sub quacumque tarma oblatum reliciant , aut fati,dὶ ita insuperabile longiori ipsius usui succedat , ut statim astumptum evomant. , hisice rerum adjunctis , febre aliunde periculum nasiaitante , si adhuc P t ῖ ingerendum Corticem via , ea quaerenda est in ene matIbus ipso Cortice Pae' ratis , quae fari ius ut in infantibus , sic in adultis eptato non caruere su Ceilu,

Bregii ius c Prax. Med. p. 166, ) prior id in puero quynquennx Π hil Per ΟΤadmittenti tentatum feliciter laudat. Helvetius Medicus Parisiense.

de ouerir totiles fortes de si evres fans taen prendi e par la Ducae, ) haccurate methodum describit, compluresque sic curatos recenset. Haec autem deinceps emcacem in usum multis cessit. Curandum 1gitur ut intestina , vel altero eX melle , vel gemmae sale , parato enemate, prius CXPuigentur r

i ta eos ipsis entes Corticis vi non obstent. Aliunde tempera: est

Co icis en emate .injicienda dosis , ne subsequatur irritatio quae Intesimia ud' Quod Cortieis dosim attinet, haec adeo ratione circii instantiarii indiffert ut iu-cas stim quis constantem vellet definire. Namque si suppo iam aequit,eastem indoleS, eadem febrium natura. Pro variis subjectis , nequaquam etiam dissilendum pix,