장음표시 사용
481쪽
hilitatis robur obtineat, presentem paginam sigilli nostri auctoritate ac rogii nominis karactere inserius annotato secimus communiri. Actum in abbatia nostra Regalis Montis, anno incarnationis Dominice millesimo MCentesimo sexagesimo Secundo, mense decembri, regni vero nostri anno tricesimo sexto ; astantibus in Palacio nostro quorum nomina SUPPOSita sunt et signa. Dapisero nullo. Signum Johannis buticularii. Signum Alsonsi camerarii. Signum Egidii constabularii. Dala vacante
ancellaria. XX . Copia curto ville Viriaci in Viromandia super juribus quo habui ecclesia Parisiensis sibidem.
in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti, amen. Ego Elienor, Comiti su Sancti Quintini et domina Valesie, notum facio tam presenti bris quam staturis quod, cum querela inter me et ecclesiam Beate Marte Parisiensis super jure advocatio quam habeo Viriaci diu agitata fuisset,
tandem. Pro remedio BDime mee et anteceSSorum meoriam, Ciam magnR
deliberatione et gravitate consilii a viris senibus et discretis, tum militibus quam servientibus meis, et a scabinis Viriaci, fide interposita et juramento ab ipsis prestito, Veritate diligenter inquisita, in hunc modum sopita eSt. Ego habeo advocaciam per totam terram Beato Marte Parisiensis apud Viriacum, excepta mansioDe Beate Marte, que libera est ab advocatia. Et de jure advocacie habeo sexaginta solidos monete Currentis in castro Cauniaci pro pastibus, et censum VII mnDSΟΓum Ptdimidii terre : quod totum tenent a me in feodo seodarii mei, lioe salvo quod predictorum mansorum justitia mea est et eccleSie Parisiensis.
Llitro meus est. Multrarius meus est. Falsa mensura mea eSt. Raptus OSt
meus. Si tamen a scabinis judicatum fuerit quod exinde debeat dari Pecunia, medietas erit mea et alia medietas predicte ecclesie ; Si vero judicatus fuerit, ego de ipso justitiam faciam pro voluntate mea. Si aliquis homo hominem occidorit in terra Beato Marte Viriaci, et inde Pecunia data fuerit, medietas erit mea et alia medietas Beate Marie; Si autem judicatus fuerit, ego de ipso justitiam suciam pro Voluntate men. Ubicumque liomo Beate Marte Viriaci occisus fuerit, ego jus eCCleSie et meum debeo requirere, et quidquid pecunie exinde clatiam fuerit, com-1. 30
482쪽
mune mihi erit et ecclesie . Omnia soris acta chiminorum extra villam Viriaci Sine participatione mea sunt, et soris acta chiminorum insta villam Communia sunt michi et ecclesie . Si apes in chiminis, sive instavillam sive extra illam, invente suerint, medietas erit mea et alia inventoris. Minister Beate Marte debet tenere placita usque ad duellum, et tunc, ab eodem ministro receptis obsidibus duelli, ipse minister duellum et obsides tradit servienti meo qui est prepositus Viriaci, ad conducendum Cauniacum usque ad domum meam. Minister vero Beate
Marte et scabini Viriaci debent custodire duellum cum prepoSito meo et custodibus meis. Medietas emendationum duelli mea est, et alia Beate Marie; ita quod minister meus non potest sacere sinem duelli sine ministro Beate Marte. Ego habeo in villa Viriaci xx m1' libras de tallia monete Currentis apud Sanctum Quintilium, in sesto sancti Remigii persolvendas, et C solidos ejusdem monete in Natali, ad lardarium; et
duas COPVeias Carrucarum in anno, unam in martio una die, et aliam
quando frumenta Seminantur una die, et unam quadrigarum in Natali una die, ad faciendum lignarium, et hominum manu operantium ad cedendum ligna. Totum Demus Viriaci est Beate Marte, et homines et hospitos Viriaci habitantes habent usuarium suum de mortuo nemore ad comburendum, de vivo hosco ad edificandum super terram Beate Marie. In predicto nemore habeo cinerarium, pedicarium, archiarium, exartatorem. Ecclesia Parisiensis habet tria placita genoralia Viriaci in anno : primum in octavis Epiphanie, secundum secunda seria post octavas
Pasche, tertium in sesto sancti Dyonisii; in quibus nil juris habeo nec
minister meus, nec interesse debeo nec minister meus. Sed si querelein aliis diebus terminate suerint quam in diebus placitorum generalium,sori sactorum medietas est mea et alia Beate Marie. Licet autem se inis Super querelis placitorum generalium ipsa die placiti generalis respectum accipere usque ad aliud placitum generale; sed in crastino non licet, nec alia die quam in diebus placitorum generalium. Omnium sori- factorum que in dominio Viriaci facta suerint, medietas est mea, alia Beate Marte, exceptis illis prenominatis que mea sunt sine alterius Pa ticipatione, videlicet latrone, multi ario, salsa mensura, raptu, homicida judicato, foris acto in chemino extra villam facto, Cinerario, archiario, pedicario, exaltatore; que omnia mea sunt, ut PIedictum
483쪽
eSt, et exceptis placitis generalibus que sunt Beate Marte sine participatione alterius. Sciendum quod, si ecclesia Parisiensis partem suam sori-sactorum habere non poterit, debeo ei sacere reddi. Si homo adventi-tius moriatur in terra Beate Marte Viriaci, morti a manus est mea.
Mulieres Beato Marte Viriaci possunt maritari absque licentia mea, per miniStrum Beate Marie, quibuscumque voluerint. Si quis in villa ' triaci
in alium violentes manus injecerit, et minister meus in ipsa violentia eum deprehenderit, licite potest esum Capere; si autem in facto eum non inVenerit, non potest eum capere Deo justiciare nisi per ministrum Beate Marte, et soris actum quod inde provenerit mihi et eo lesie Parisiensi erit Commune. Minister meus nec ego possumus adducere placita Viriaci ultra Sinicori, nisi res venerit usque ad duellum. UnuSquiSque hospes Beato Marte Viriaci debet michi, singulis annis in sesto sancti Remigii, duos doZelos avene et unum panem et Unum pullum et unum denarium ; et preter hoc unusquisque qui tenet terram Beate Marte Viriaci, ubicumque maneat, mihi reddit singulis annis, in sesto Sancti Remigii, unum dogelum avone : hoc totum tenent a me ira seodum
odarii mei. Si quis secerit sori sactum in castellania Cauniaci, Propter quod velim res illius qui deliquit capere, minister meus poterit Suh- monere quadrigas et homines Beate Mario Viriaci et hospites, ut ipsi veniant in auxilium ministri mei et ad deserendas res illius qui sori sactum secit. Minister meus non potest submonere homines Beate Marte Viriaci quamdiu minister Beato Marte eos submonere voluerit; sed si minister Beale Marte eos submonere noluerit, minister meUS per SCRhinlim poterit eos submonere, et scabinus non potest nec debet dimittere quin submonitionem faciat. Ecclesia Parisiensis instituit majorem suum ViriaCi, auCtoritate sua, et decanum et duos silvarios : isti Iiu' sui tliberi a tallia, et a dogelis avene et pullo et pane et denario; et instituit SC inoS pro voluntate sua. Soahitai vero et major et decantis mihi faciunt fidelitatem de juro meo conservando. Si vero major Vel deCanuS Vel aliquis silvariorum terram adquisierit que debebat predictam DSuetudinem, de terra adquisita reddetur mihi consuetudo Prenominata. Ego habeo Viriaci propositum meum, qui habet clientem Suum liberum a tallia. Homines Viriaci dobent mihi tales exercitus et equitationes , quales homines alii Viromandie qui sunt in advocaciis meiS.
484쪽
Debent etiam mihi unam tartam sine farina, singulis annis, quando accipere Voluero ; ita quod qui caseum habuerit, unum caseum reddet ;qui vero non habuerit, unum nummum monete currentis apud Caunia-Cum , Vel Drammatam ovorum. Cum autem ea que ad advoCaciam quam habeo Viriaci pertinent in presenti carta sufficienter sint distincta et determinata, in theo firmiter ministris meis tam presentibus quam staturisne, ultra ea que supradicta sunt, aliquid Contra ecclesiam Parisiensem apud Viriacum usurpare presumant. MiChael autem de anus et universum ecclesie Parisiensis capitulum, attendentes devotionem meam elecclesie utilitatem, mihi liberaliter Concesserunt quod, cum ah hac luce migravero, diem obitus mei in ecclesia Beate Marte Parisiensi singulis annis celebrabunt. Ut autem hoc ratum et stabile et inConcussum Permaneat , sigilli mei munimine confirmo. Astantibus illis quorum nomina sunt hec : Arnulsus, abbas Cauniaci; Petrus, decanus Sancti Thome martiris de Crispoto; Guillelmus, ejusdem ecclesie canonicus et Sacerdos; magister Petrus, ejusdem ecclesie canonicus; magister Hescelinus, Meldensis; Droco clericus, de Roselo; Gobertus, miles, de Ribomonte: Gobortus, miles, de Vendolio; Galfridus, de Flavi; ManasSes, miles, de Viri ; Guillelmus, miles, de Viriaco; Bernardus, miles, de Sinicori; Hugo, frater ejus; Galterus de Brusci; Λ ubertus, miles, de Falel; Matheus, miles, de Beg; Stephantis, de Bonolio; Τheobaldus, miles, de Sori; Johannes ii Faleg; Renardus, prepositus de Crispeio; Odo Τον nemoni, Hugo de Bolonia, Nicholaus. Actum publico apud Sanctum
Quintilium, in die ascensionis Domini, anno incarnati Verhi MC DODagesimo tertio.
20 dee. 1336. Statutum de collatione bonosciorum .
Universis presentes litteras inspecturis Oliverius decanus totumques Capitulum ecclesie Parisiensis notum facimus, quod, in noStro capitulo generali, die veneris vigilio sesti beati J home apostoli, ad sonum Cam- Parae more solito Congregati, vocatiS, ut est moris, et presentibus in ipso capitulo generali, hora capituli, nobis decano ac omnibus et singulis ipsius ecclesie canonicis qui commode voluerunt et potuerunt
' Hoc quodque proxime sequitur instrumentum sunt additamenta codici facta.
485쪽
interesse; nos circa negotia DΟStra et eCClesie nostre predicte intendentes, inter cetera ConsideravimVS quod diversa statuta varieque observantie erant in dicta nostra ecclesia, super collatione beneficiorum ecclesiasticorum ad Collationem seu presentationem Capituli Dostri spe tantium, Curre Cium Per turnoS inter ConCanonicos nostros prehendatos in sacris constitutos, et sub nominatione Per CationiCOs eosdem
ab eadem, et potissime ex hoc, quod illi qui subdiaconi erant, quando de novo fiebant canonici dicte ecclesie, vel qui se faciebant promoveri
ad subdiaconatum durante turno subdiaConorum, Volebant conserie antequam turmis reinciperetur; aQ epiam similiter noxi presbyteri ita turno Presbyterorum, et novi diaconi in turno diaconorum illud idoni volebant: et si taliter observaretur, sequeretur iDCΟnVeniens, videliCet quod ille qui fieret ultimo canonicus, conservet antequam UDUS qtii suisset per longum tempus caiionicus ante iPSUm; quod non esset decens. Et ob liOo, statuta antiqua super collatione et DominatioDeheneficiorum hujusmodi inspeximus diligenter, et invenimus quod per
ea super hoc aliquid certum non declarabatur, et quod varietas et diversitas hujusmodi possent discordiarum materiam seminare. VOlentes omnem ambiguitatis materiam Circa statuta et Observantiam hujusmodi amputare, statuta antiqua interpretando et declarando, et quoad quodam corrigendo et eisdem addendo, ex nΟStrum MDaraimi assensu, nostra et ecclesie nostre predicte utilitate pensata, Provida deliberatione et diligenti tractatu super hoc inter noS preliabitis, statuimus et ordina imus ac tenore presentium statuimus et ordinamus in hunc modum : Quod de cetero, incepto turno sub beneficiis a Capite, videlicola decano, in ecclesia Parisiensi predicta, in qua quidem ecclesia turnus hodio incepit ab ipso decano, cum ipse decantis, turnum hodie incipiendo, nominaverit ad ecClesiam parrochialem de Corborosa Carnotensis diocesis vacantem, Alanum de Foresta, presentandum ad hoc reverendo patri domino episcopo Carnotensi, ita quod ipse turnus
inceptuS residet nunc super personam Cantoris existentiS tempore
inceptionis turni; canonici prehendati dicto Parisiensis ecclesie in sacris ordinibus constituti conserent vicisim per ordinem durante dicto turno scilicet obtinentes dignitates, personatus et ossicia primo, deinde PreS-byteri, postmodum diaconi, ac deinde subdiaconi per Ordinem, SeCun-
486쪽
dum quod quilibet ipsorum in dictis ordinibus fuit prior canonicus prehendatus Parisiensis. Sed illi qui, turno durante, fient canonici prehendati Parisienses in sacris constituti, et illi qui erant canonici
probendati Parisienses ante inceptionem turni, existentes tamen in minoribus ordinibus, si durante turno se secerint ad saeros ordines promoveri, nullatenus conserent durante turno; sed turno decurso et alio postmodum reincepto, in ipso reincepto in suis locis per ordinem ad conserendum admittentur. Et quociens turnus in dicta ecclesia Parisiensi incipiet, ordinamus poni in Scriptis nomina Canonicorum prehendatorum in sacris ordinibus constitutorum, tunc in dicta Parisiensi ecclesia existentium per ordinem, prout ad conser dum debebunt admitti ad finem quod sciatur qui habeant conferre turno durante, ne per oblivionem contingeret Supervenientes canonici vel promoti turno durante in hoc per errorem admitti. Ordinamus etiam quod, prout in statuto antiquo continetur, si Canonicus debens conferre suerit absens, infra viginti unum dies a die vacationis henesi ii continue computandos, teneatur venire ad ecclesiam seu capitulum Parisiense, et ibi conserre;
et si legitime fuerit impeditus, infra illos xxi dies teneatur capitulum certificare de suo legitimo impedimento ; elapsis ipsis XXI diebus, quos in hoc pro peremptorio termino aSSignamus, alioquin stat prout in
statuto antiquo conlinetur, et in PoSterum ordinamuS obServandum.
Ei ut sciatur qui erant canonici prehendati Parisienses in sacris constituti in dicta ecclesia Parisiensi tempore in optionis turni moderni hodie incepti, idcirco nomina eorum tam preSencium quam absentium per ordinem prout ad conserendum sunt lurno durante admittendi, hic inserius inseruntur et sequuntur in hunc modum : primo de dignitatibus oliverius Salahadini decanus, Vitalis de Pruliaco cantor, Petrus Beraldi, Petrus de Villanis et Johannes de Arpndella arolii liaconi, Stephanus do Novilla succentor, Robertus de Bardis cancellarius, Petrus Casalis penitentiarius. Item de preSbyteris, sic. Sequuntur nomina 40 prosterorum, 45 diaconorum et duodecim subdiaconorum.)' Et ut premissa
ordinem praesentationum renovaVit charta exscriptas omittendas censuimus. nidem legitur quaedam capituli Parisiensis, a. t 3 3, die Ve- breve quoddam statutum quod huc subjungi- ueris post dominicam qua cantatur Loetare δε- mus a Statutum fuit anno Domini ΜCccxcrusaleni sis mari. J ; et iterum alia charta a. lM9, nono, die jovis in crastino nativitatis beati a jul.; quas chartas, in magno Pastorali P. 743 Iollannis Baptiste, in quo crastino semper ha -
487쪽
sirma et stabilia perseverent, sigillum nostrum presentibus secimus apponi. Datum et actum Parisius, in dicto nostro capitulo generali dicte vigilio sesti predicti, anno Domini MCCCXXXV 1'. XXVII.
Charta decani et capituli Parisiensis qua abbati et conventui Sancti Victoris Confir- Π ilee. 13 6. matur jus percipiendi panem capitularem et vinum uniusCujuSque canoniel Parisiensis desuncti per annum integrum a die sepulturae ipsius computandum .
Anno Domini millesimo trecentesimo septuagesimo sexto, die mercurii ante festum beati Τhome apostoli.
hetur capitulum generale, in Capitulo Pari- nitus sit momenti, salvo jure taliter Conferentisiensi, Per omnes et singulos Parisienses cano- in suo jure et ordine debito conferendi. ηnicos, in dicto capitulo generali existentes ; Hanc chartam edidit Duchesne, Hist. desquod si unus intra vicem alterius conferre pre- Cardinauae de France, t. ΙΙ, P. 465. sumpserit, taliter attentata collatio nullius Pe-
488쪽
Circa 795. De OmnibuS rebus fratrum.
Rarolus, gratia Dei rex Francorum et Longobardorum ac patricius Romanorum, omnibus fidelibus nostris tam presentibus quam et stilutis. Si, petitionibus sacerdotum, hoc quod nostris auribus innotuerit, ad essectum, pro Dei amore, mittere studuerimus, procul dubio eterne vite renumerationem habituram non dubitamus. ideoque dum pluris habetur percognitum qualiter ecclesia Parisiaca, que est in honore sancte uarie matris domini nostri Jhesu Christi et sancti Stephani prothomartyris et sancti Dyonisii et sancti Germani et sancti Marcelli est sanoli Clocloatili consessoris, et ceterorum dominorum quorum pignora in ipsa plebe vel in ipsa ecclesia Parisiaca adunate requiescunt, ubi preest Ei Lenradus in ipsa plebe episcopus ', petiit qualiter ad anteriores reges vel a nobis integra immu ita te deTomnibus villis Parisiaci agros vel territoria habere videntur concessa. Sed hoc nos Pro mercedis nostre compendio, vel pio reverentia ipsiuS Sancte Pignore que sunt in ipsa plebe Parisius recondite, tam villis, agris, territorii S, Cum omnibus ibidem pertinentibus, quarum nomina sunt hec : Undresiacum cum omni iningritate; Hileriacum cum omnibus ad se pertinentibus; Aureliacum, Civiliacum, Castanedum cum omnibus que illis adjacent; Balneolum, Laiacum, et Steovilla cum universis que pertinent Id eas ;insuper et standos quos fidelium liberalitas stipendiis eorumdem fratrum delegavit : videlicet Sulciacum, quem StephanuS, pie reCordationiS Comes . necnon et uxor ejus Amul trudis eorum usibus delegaverunt, et
adhuc, tam ultra Ligeram quam et citra Ligeram, Vel et tabique in regno nostro, propicio Deo, ecclesia PariSiaca PoSseSSio esse videtur, tam
Auctores Gall. Christ. diploma illud edide- et Erkenradus episcopus jamdudum e vivis runt ex magno Pastorali p. 580 ; sed post alia excesserant. Vid. Gall. Christ. , t. VII, instr. , duo Ludovici diplomata ipsum cuderunt sub col. 10. a. 829 , quo scilicet tempore et Carolus Magnus
489쪽
CHARTULARIUM ECCLESIAE PARISIENSIS. 24s
pro immunitatis anterioris quondam regibus foYc quam et per reliqua in Strumenta, species cassarum ' ipSius ecclesie Parisiaci vel undiquo ibidem delegatum habentur, aut adhuc in Dei nomine a Deum limentibus hominibus adclitum vel Collatum suerit, per no Stram Preceptionem
plenius confirmamus; et integra immunitate a Novo perpetualiter concedimus, ut quicquid fiscus noster de quolibet modo de omnibus liberis
hominibus, qui super terram ipsius ecclesie Parisiace CommRnere noscuntur, iam de capitibus quam et de omnibus reddibitionibus quibus- libot, absque ullius judicis introitu aut repetitione, ipsa ecclesia Parisiaca habeat perhenne successum. PrecipienteS enim jubemus Ut neque Vos, neque junioreS, Neque SucceSSOreS Vestri, Dec ullus quislibet ex judiciaria poteState ACcinctus, vel per quemCUnque modum nullis irae ingeniis in curtis', vel in territoriis in insulis positis, vel in aliis locis quod presenti tempore habere Vel possidere Videntur, aut quod in antea n Deum timentibus hominibus ibidem additum vel collatum suerit, nec ad causas audiendum, nee si eda exigenda, nec districtiones faciendas, nec
ullas paratas requirendas, DOC Ullum teloneum de omnibus Causis exactando, nec rotaticum Deo foruli Cum nec PulveratiCum Prendere Deo exigere, nec facere nullateDUS PreSUmatis, et PretermiSSIS vesti Is repetilioneS , quaSi, aiat a VeStri S temporibus aut successorum regum quasi thidem fuissent consuetudo' ingrediendi supra terram Sancte Marte, ab hodierna die calcatas fiant. Igitur cognoscat omnium Seculurn POSterita S, Presulumque vobis Succedentium pia paternitas, quia Pelierunt a nostra exiguitate fratres DOStri sanete matris eCClesie Cui, miserante Dcto, deservimus'. Quorum nos petitioni assensum prebentes in ecClesia que est in honore sancti
Stephani protho martyris, Coram ipso Sacrosancto alt3ri, in presentia Venerabilium episcoporum concedimus : Ebboni videlicet archiepiscopi,
Aldrici episcopi, Rainoardi episcopi, Rantgarii episcopi, Lanidi anni CPiSCOPi, JODe episcopi, Jesse episcopi, Rothadi episcopi, Adelelmi episcopi, Hildemanni episcopi, Godesredi episcopi, Freculsi episcopi,' In magno Pastorali, stabarum. temporibus aut successorum regum, ibidem fuisset ' In margine parvi Pastor. manu coaetanea consuetudo, etc. scriptum est de claustro potest intelligi. Nemo non advertet quantum haec verbia 'Fort. leg. : Repetitiones, quasi, aut noxtris cum regia dignitate parum Conveniant.
490쪽
uita di episcopi, I heodiscli episcopi, Amathei episcopi, Alligatii epi-SCOpi, Franconis episcopi, Bernoini episcopi, Ariboldi episcopi, Elieepiscopi; item done episcopi, uuierti episcopi, Fulcarii episcopi,
Ermenberti episcopi. Si quis vero, quod absiti contra hoc nostre auCtoritatis edictum vel concessum insurgere temptaverit , Dei omnipotentiSincurrat maledictionem, et, artatus atque constrictus igneis Callieni S prosundi inferni, percussione sancte Dei goni tripis Marte et omnium Sanctorum horumque episcoporum Sil anathematiZatus, atque divina ultione persoSSUS, ADimam exspiret vindicationis lepre laniatus. Signum Karoli regis gloriosissimi sequitur monogramma Laroli J.
jun. 'ra. De ClauStro et domibus extraneis canonicorum
In Domine sancte set individuo Trinitalis, Karolus divina propiciante clementia rex'. Si precibus sacerdotum, quando pro suis Vel ecclesiarum sibi commissarum necessitalibus aliquid nobis intimare voluerint, aurem libenter aCComodamus, eorumque juStas petitiones ad optatum essectum perducimus, non solum regiam consuetudinem in hoc exercemus, sed eosdem sacerdotes ad Domini misericordiam pro nobis exorandam promptiores atque de oliores sacimus. Igitur omnium sancte ecclesie Dei si dolium nostrorumque, tam presentium quam et suturorum, Do erit industria, quoniam, adiens serenitatis nostre presentiam dilectus noster ac venerabilis Theodulsus, Parisiensis ecclesie Sancte
Marte perpetue virginis episcopus, humiliter depreCatus est, quatinus fratribus ejusdem ecclesie inibi Domino famulantibus ex claustro eorum hoc nostre auctoritatis preceptum fieri juberemus, ita ut illud sine ullius episcopi aut cujuslibet persone inquietudine, sicuti a priscis temporibus, ad cohabitandum eis, pro observando libentius sue religionis propoSilo, ConceSSUm CSt, perpetim Simul POSSidere Valerent, atque coluibilationes domorum suarum inibi constructas, immo etiam in posterum ConStruendaS, absque alicujus calumpnia jugiter quiete obtinere
' In ora codicis inferiore : Originale habe- mu , sun. 4.' Edit. in Gall. Christ. , t. VII, instr. , col. l7, minusque accurate apud Dubois, i I, p. 533.