Castruccii Bonamici De rebus ad Velitras gestis anno 1744. Commentarius

1쪽

. e.

2쪽

CASI RUCCII BONAMICI

DE REBUS AD UELITRAS GESTIS

COMMENTARII

BENEDICTUM XIV.

PONTIFICEM MAXIMUM I m ingenium tuum , BENEDI

CTE Pontifex Maxime , Omnisque F l in omni scientiarum genere ias re it gutta , expl/cataq- doctrina , tum in latine scribendo numerosa adam gravitas , s facultas admirabilis hosetabantur me quidem , ut meum de rebus ad' a V ha

3쪽

Velitras gestis Commentarium latine conscri pium, , cum primum etiam divulgatus egi, nou ingratum nonnullis, , qtsod a multis exsteteretur , iterum nunc in lucem proderantem NomiWi tuo celebratissimo consecrarem : Neque, quominus id facerem , tenuitate operis deterre-har , cum sciant omnes , egoque ipse , oe frater meus Philippus , qui Roma , astutique icvivit , experta saepe simus , eam esse in tantia opibus , tantaque t eriι. altitudine humanitatem tuam , ut non solum summa qucque , atque insignia , quae quodam iam , arque usitatqfortunae , virtuti Ne tuae iure deberi tιbi omnia videmur , Ied etiam mediocris , c γ is milia benigne , comIterque exciperes ; atque in illis perfectionem , conatum in his perficiendique voluntatem laudares . Sed illud potius verebar interdum , ne ipsius argumentum libri , qui bella , praeliaque , m imbutos , ut ita dicam sanguine gladios afferret , non fatis propterea, accommodatum homini est et , ad quem libermittereiur : cui quidem mitissimo esset an Uo , studiaque pacis priυatus femper coluisset , O summam Chrisianae Reipublicae adeptus pacis auctor fuerit praecipuus , atque, erumpentes iam Principum iras comprimere flatim voluerit , multaque , posteaquam itum ad arma est in eam rem cum scripserit ipse , tum per tegrum suos egerit praeclara, atque ditana : Factumque fortasses esset tuo , Pontifex Pilome . studio , ac alligentia ut componeretur , nisi Regum temporumque arbiter Deus ob deliactum aliquod no strum non tam auctoritati tuae, quam communi faluti viam obsisuxisset . At vero insuenti mihi in dignitatem tuam am

plis

4쪽

ylid am , sanctissimamque , ω 'm mi in ea Pontificis , s summi etiam Principis υideli

persona cum videatur , cumque Pontificatus d Hrina , regnum autem prudentia ιIlusretur

maxime , ac regatur ; nonne is liber , qui si non alias at quia hisoriam eontinet , , doctrina esse instruetas , o prudentia inseruere legentes debet , eum potissmum virum deceat,

qui Pontifex ἁ-idimus , idemque Princeps sit,

'o' habeatur prudentissimus P Neque s tantus vir quietem Pontificιa lenitne maluit , at a Bellorum e sis , atqMe esentibus cognoscendis νefugere debet , eum florentissmam , tamque Iare in italia patentem ditionem obtineat , heneque noverit regnandi artes non pacis semper ac togae socias , sed interdum etiam belli ,αtque armorum esse . Ae doHrmam admirari facilius tuam podamus , quam laudare . Quissus enim verbis explicari eius infinita vis sto,

pess P cum nihil illam praetereat , quod quidem sciri , disciis oporteat . Nihil es in eloquentia magnificum , tithil in philosophia subtile , nihil in sacra profanaque historia reconditum

non denique rerum , non uerborum , non hominum , non temporum notitia ulla ess , quam

non Benedιctus Decimus Quaesus investigarit , scierit , illustrarit . Nam quid ego de Iuri prudentia aream P in qua eis unus excellis

maxIme , tamen minus admirandum est , ob eam autem causam minus admirandum , quod

non eua tam est eiusmodi laus , quam 'milia tuae nobilissema Lambertinia , cm credis , ac pontificii iuris peritia ingenerata esse Uidetur . Tantam autem doctrinae praestantiam illae ρο-

tissmum reflantvir doctorum hominum familia-

5쪽

vitates , atque amicitiae tam nobiles , tam vim frequentes , ut nullus ubique sit paullo notior eruditus vir , quin ad te , aut de te scripserit, cuique non tu ipse scrineris . Guo dubito ma gis , utrum major tibi in hac re laus , an dorictis viris gratulatio debeatur Cum tu in maximarum oppugnatione rerum non intermiseris Russia literarum neque , quod magnum , rarumque ιβ , passus sis in tanιa exaggeratione fortunae obrepere ad animum tuum humanitatis neghesium , Ur veterum oblιυionem amio rum : Dod ι autem viri eundem habeanς te patronum , s aestimatorem gaudeantque , a quo ornantur , labores ab eodem probari suos ;quorum mea sententia frustus hie est vel iucundissimus et Ex eoque etiam fieri ex imo , ut omnes ad te , ut antea dixi , aut de te seriabant Nempe ut doctissmo Pontifici probati esse videantur : Neque , cum id faciunt , lau-Aare te magis volunt , quam laudi inserυire suae , propriamque ingenii gloriam in aliena

praedicatione aucupantur . Guanquam neque

laudatore ullo eget , neque te se doctrina tua , quae scriptis commendata fasipientissmis , ipsa de se , vel taeentiora aliis , praedicat , atquσtesatur : cuibus in seriptis habent praesentes , quod legant , posteri quod admirentur , omnesque ad insiturionem fui fuscipiant , Ecclesiaque ipsa arserat ad ornamentum dignitatis , atque ad praesiuium flabilitatis suae . Hoc Pontificem , qui te Cardinalem , hoc Cardinales , quι te Pontificem crearunt , spectasse cum primis arbitror . Ille enim amplis um Collegium eοhonesari doctissimi hominis honore praeclarum duxit ἱ hi putarunι indecorum non praeponi

6쪽

a . . .

omnibus in imperio , qui omnes in doctrina antecedieret . Itaque simul atque in illis Comitus , in quibus , ipse ex Pontifex renuncιattis , quaque Hlata satis uιu , multumque exagitata fuerant , tuum nomen auauiam , il. ae con- ιιnuo eo πιorum undae resederunt , incredibilis extitit Cardιnalium omnium Pontificaltim tibi mandantium consensus , tamque perni-cua eiusmodi nuncium consecuta es per orbem sine ulla varietate universum approbario , ut

non Cardinatis cuiusdam , sed ipsius Doctrinae,

strentraque nomen ad omnium accιdisse aures

videretur . Ac si tempus fuit ullum , cum a cedere ad regnandum Pontifex debtierιt ingenti doctrina . rmentιque adeo prudentia infructus, tum pr0 cto fuit , cum di illimi temporis tempestas oborta es , edi patrocinium pacis excluJum . Nam cum propter loci apportunitarem finitimique regis potentiam tuae omnes Pontificia provinciae , quanquam integra essent a par tibus , atque a bello otiose , exercituum nihilomin&s itineribus , c, castris attentarentur , non fuit profecto recubandum , quin multa necessarao quodam armatorum hominum impetu acciderent , qua tamen 'tidentia corrigi , noufrangi vi oportebat . Guae quiaem vis vel suisset inutilis futura quieto , vel periculosa bellauti . Neque , propterea quod arma iusse Iumpseris , salutariter iccirco uti semper Aotes s Cum illi ipsi , qui exercitibus imp anx, ser-υire temporibus , in multiaque eonribere cogantur . Erant certe , quι ferociora Pontifici. , eique, ut ipsi aiebant , gloriosa Daderent. At ille , quod prudentis mamme principis , s m derati s , nm gloriam in dominata suam ν

7쪽

sed eorum , quibus praeerat , salarem , utilita remque spectabaι . Quibus qui constitere rebus potuisset , si aut otiosas infinita iactura copias

alere , aut virιbus pugnare cum valentiore UO-tuisset uorum erat alterum populorum honis, alterum istae , oe totius fortasse imperis incolum tetii graυusmum ς utrumque certe ab eius Principis prudentia alienum , qui pacis bellique momenta nosset , sciretque iis sese praeesse proυinci s , quae non gladiis , pilisque , sed consilio , auctoritate quaesitae Ponto ibus sunt , idemque intelligeret , iisuem regna aristibus retineri , quibus parta sunt . Et comblium quidem tuum lauuari debet , temporibus , quod persomae , quod denique omniam fatali accomodatum fuerit s neque fortuna reprehendi potest , cum asperrimis in rebus tenuerιs dignitatem , atque auctoritatem tuam I De qua tantum abest ut quicquam deperdideris , ut ipsis ferocissmis legionibus sancta esset , mediisque

etiam in te ectatibus extaret , tanquam aliquod saxum , a quo illi armorum fluctus frangerentarer . Nam cum uterque inimico animo exercitus sub ipsis Romanis maenibus constitissent cumque in eo essent , manin ut conser rent , concursu praeter opinionem abstinuerant verentes uti tam omnes confirmarunt quidem terre ) ne victor/s vis , avit υicti fuga eam vi Iaret urbem , in qua tantus vir , s parti propter insignem prudentiam utrique Princeps a mirandus Uerbaretur . Quam etiam ob tem potentiis mus Rex Siciliae , ac Neapolis , summa fortitudinis , ae militaris scientiae laude hosthus reiectis , ingredi Romam voluit , non tam tit urbem inviseret ad aeternae nomen magnitudi-

8쪽

audinis fato nefris quo adificatam , quam ut

coram eum adorarex Pont ficem , de cuius tam multa Urtutibus absens audieras , ab eiu que sapientia regnandi fir cepta accιperet , a cu ιIatie oritate regni ipsius quodammodo nomen Baheret . Sed quid ego piusmi Regis Caroli obsequitim in te commemoro β Illis Boru1sae Rex, eritis domι militiaeque imperaram illius a Xenophonte in C ro descriptι imperii eogies si ut , quod olim historiae fidem superare videbatur , fieri nunc Iose ipsa in praestantissmo rege res declararet : Atque iue , inquam , Bo- russae Rex , quanquam maiorum Iuorum δε- persitione inauctus a Sede Aposeolica dissentina ea de te tamen sentit , ea praedicat , ea legatos tuos observantia taluit , ut faeresis in eo quasi oblitum suae , tuae tantum doctrιnae , sapientiaeque miraculo Vehementer illum commoveri appareret : Tu autem , Poter Beatissime , in peregrini obsequii laetitia illud doleres , regem tam praesarum , tamque nobilem non tecum de religione verissime sentire . Sed ut eo , unde me quasi quidam verissmarum tuarum laudum aestus abripuit, rebertar , non certe a

prudentissmo principe argumentum hisoriae , non ipsa a doctissmo Pontifice historia abhorret: abhorrere illud potius ab amplitudine dignitatis tuae videbatur posse , quod non , cum primum in lucem prodierit , dicata tibi extemplo fuerit . Prima enim quaeque digna principibus eoque ipsis jucundiora videntur , quod prima sunt . Ego vero , Pontifex Maxime , tibi primos , tibi pUre mos , tibi omnes lasores meos acceptos , dicatosque velim esse . Etenim quid

illis honor centius , quid mihi potes optatius

9쪽

eonti ere ρ Sed cum nondum antea exploratra esset , quale de Commentario meo friisset δε- iorum hominum iudicium futurum , multaque venirent in mentem , quare tιmerem potius scriptoris imperitιam , quam legentium sperarem facilitatem , eqEidem Uerebar , ut fatis tibi placere , tuaeque respondere magnitudini posset . Nunc, cum ea de illo opinio fuerit , quam maxime vellem , paullo factus audacιoreum ad te si non meliorem , at prebatiorem certe mitto : ίαι quidem si, ut nomine commendatAr tuo , ita judιcio probabitur , ha erit profecto , cur omnium , atque ipsius etiam posteritatis incorruptum subire isdicium veis

10쪽

ELLUM Italicum Borbonios inter , atque Auitriacos conflatum ancipiti iam pridem Marte , v riaque, ut fortuna, ita Principum Italiae spe aut metu ducebatur'. Quarium iam annum haerebat ad Italiae portas Philippus Borbonius Philippi Hispaniarum Regis F. & licet Gallorum auxiliares Copiae, novisque suae delectibus auctae, su acti Allobroges , su peratae Alpes , trajectus Varus , expugnatae Niceae Montisque Albani arces maximam illi in Italiam tandem , Galliamque Cisalpinam erumpendi spem sacerent i dissicultates supererant tamen , 'lures etiam suam vellet . obstabant quippe Mari Austriacarum partium fautores Brita ni , qui totum classibus Mediterraneum obsederant f Commeatus auxiliaque ab Hispaniis demorabantur; ea suis omnia sociis subis vehebant. Aditum terra intercludebat adhue