Iacobi Concenatii iuriscons. Quaestionum iuris singularium libri quatuor. In quibus causarum forensium apices iudiciorum difficillimi nodi ac antinomiōn dissolutiones resoluuntur

발행: 1556년

분량: 203페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

I A C. CON CEN AT II.

san .patre consentiete datus sit: quatenus in peculio habet,aut in rem suamversum est,pater teneatur l.Lucius. Tde adm.tu. t Sin onustutelae susceperit, aut agnouerit,

insolidum tenebitur l. si filiussa. de tuae. Q TNTERPRETATIO. t Imperiait,l l .cam filiussa in prinV.quod cum eo. Filiosamilias tutore, vel curatore dato: Patrem de peculio Sc de in rem verso tantum conuenicdum. Quod verum in tellige nisi pater onus tutelae nominatim susceperit. Tunc enim insolidu tenebit. x3 tImper. ait, i.sin.de fit issa. lib.xV.Sine Periculo patris,silium a magistratibus curatorem datum esse.Addas,Nisi quantuad peculium,xes ad actionem,de In rem verso attinct. Nam licet pater ex contra vitii filioru ipso iure non teneatur, aequii tamen est, peculio tenus condemnari l. actiones .flate actio. et Vlpia.ait,l. ih. Tad

municip.Quicquid in I p. filius gessit,

pater fideiusser praestis bit. Utrum autem insolidum,an peculio tenus, non incinis nitudeo dic ut supra,num s.

CAP. XIIII.

R P I TONE.. t patris ista filiis prodest π nocet. , Patris iniqui vi filiis nocti. a Filii eius qui maui uiti damnaria est, omnia bona patris, vel

proximorum amittunt. 4.M.

4 Sentraria quando etiam post mortem rei frenis fit πm. 6. M patronaim ueram propter titiain pueris amitatar. eod.

ν Fuius etiamsi non veru paris haerestro ipso nihilominus reu

o Putre reper dot damnara quatenus stilia tematur.

s Patre qui Hurivi tis timum is misi bitis ris i morte non uinduarus o nocet.. Filii bona patris haeritur urei tui Lis. 4.ao poenae potιus moluntari mediis herandae. a. Filim non portabit iniquitatim patrui ., mire in osticis desinquente, filivi non tenetur. anis' bona sis fisio adiuta da d. o ris pecunia pasti credat in filiam actio non compeii ex na

i, Fiij cx polluintione Rei bm qualereti tentantur. panis insem a dies non nocet. ,s Filius ex delicto patris non eonvenit .as Omnium ratio reda non polo. Bena parris delisquentis, quatenvia filiis aviendi numerosequenti.

tia patris, filius pro

rint. Salomon enim liscet madatum domini tras gressus, quod famnis alienigenis ita commiscuillet. Tamen propter DavidQpatrem suum ab eo dominus regnu nolo abstulit: Regum iri. cap.xj. Sed non tam tum prodest, verum etiam plerum noscet. Filios enim Iob dominus consump rat,ut lenitatis & temperantiae suae perisculum faceret: Iob cap.i. t uanto magis patrii iniquitas ac scelus , fili is noxiu esse debebit Uy reg.no debet.ibi.item clare. Exempla passilia tam diuinitus,quam his inanitus tradita sunt.Pro peccato Sodommitam,permulti inoxii, coelesti igne conssumpti lunt. Haebrei quia aduersus dos

minum murmurarent,terram Promissionis amiserimi, Paruulos autem domi, nusintroduxit. Verum factii sunt discoli in deserto annis quadraginta, & Portas runt iniquitatem patrum suorum. Mulitisin miserijs oppressi sunt, donec patres ipsorum obierant: Numeri.xxii 3. Pro Pter peccatum Amaledaitarum, non sos luna paruuli, verum etiam bruta animolia consumpta sunt. Datan Sc Abiron cum aduersus Mosem 5c Aaron scisma, tis autores suillent, ipsi cum uniuersa sua sobole, mortem obierunt misere: Numesri xvi. Propter peccatum Phogor,non so lum filii Madianitarum, Verum etiam filiae ultimo supplicio deditae sunt: Numeri capit. xi.Israelim quod non obseruarent praecepta domini,illos Deus comminatus est,dices, Filios generabis &stia

non seueris eis,quoniam ducentur in coptiuitatem: Deuterom. capitu. xxv .

l. quisquis. .ad lege Iul.SalomonDaui, dis filiis propter peccatum semicationis patris,cum lseth abea,Sc propter mortis insidias quas aduersus Uriam virii Bellusa,aestruxerat, moritur: Regum libro secundo,capit. xi .ia sequen. Propter Saul

quod occidi Iet Gabaonitas, iacta est L.

102쪽

mes magna, donec ultimo supplicio is quod pater furto rapina, usuris assuili, inem viri de si is eius traditi fuit lem: Renum secundo capitu.xxi. David Propte rea quod populum Isracliticum numes 1IEt septuagii ita millia virorum pelie occlissima consumpti sunt: Regum. XX

viri Peccato Aegyptiorum,possiessionum fructus uredine consumpti sunt, iumentaec primogenita eorum PerierinPeccato

Israelitarum seu filiorum Heli,ardia do rami,uniuersu , populus Philisteis trabditus esLPropter peccatum Achor, Israelitae in manus hostili traditi sunt, Cham cles inquente,filius eius maledictus fulti Giecti peccato, inpra etiam ad posteros transmiissa est.Esdras cora domino pro fitebatur iniquitates & scelera haebreo Tum,Propter Peccata patrum ipsorum, quotidie pullulare,&tradit elle in ira asinibus inimicorum suorum, in gladiu dccaptiuitatem. Esdrae libro i 3.capitu. viij. In Bbilonienses, quod sese exaltassent

contra dominum, Deus quasi uentupeomsem suscitauit, Et pracdicatores immissit quibus nominatim iniunctum esset, ne iuuenibus ipsoru parcerent: Ieremis c.

quinquagesimo primo. Iudsi exclamantibus,sanguiseius super nos &super filios

nostros: usque in P sentem diem, misseriarum,Sc angustiae vestigia retinent. Adiab peccante, posteritas i ius,regnuamisit. Propter Adami patris nostri pec catum, in Perpetuam laboris & fgritudinis labem coniecti sumus. Propter sceleso nostra, patrumve nostrorum grauis

ter peste, bello, fame opprimimur. Dos minus enim propter patrii peccata 8c ita,quitates, filios usque ad tertiam,& quatiram progenie ulciscitur: Deutcr Ο. v.

Vnde scriptum est in Evangelio Rabbi

quis peccaui hic, aut Parentes eius,ut ci scus nasceretur. Hiim est quod de scortonat ad decimam usque generationem ecclesiam ingredi prohibentur: Deuteron. capitulo xxi a. Amonitae& Moabitae etiam post decimam generationem,remo plum ingredi non poterant, quod Harshreis alimenta denegastent: Deuteronouit, idipium cons quatur filius. primo. authen.vI omnes obediat iudicib Quem non excusabit ignoratia,quo minus post

mortem patris non cogatur reddere masi equinta. Aamn Sc fit in sui portarunt iniquitate sanctuarii Numeri xviii. Quos

alloquitur Psaltes ille Regius,Patres eos mederunt vitam acerbam,& dentes fili, rum obstupuerunt. Graeci post euersam Troiam, occiderunt Astyaneestem Hodioris filium, Ne per illum quandocuimque belli vulnus refricaretur. Non enim impium putandum est, post excinditam Tyrannum, & liberos inoxios trucidarari & interfici, cum id magnopere intersit Reipub. Quid nunquam non bellamus

Christiani,neque tamen nescimus in talolis maximam malorum partem ad eos redis qui nihil commeruerunc Idem usu uenit in represalibus,quae vocat. Qui laessit,in tuto est,ia spoliatur negotiator,qui ne factum quidem audiuit, iatum abest, ut in culpa fuerit. a uia si talibus remes diis utimur,in rebus non ita magni mo menti,quid censes faciendum in re atroscissima.

τPuta, si quis in patriam vel in principe

coniurationem secerit vel militia deseriterit, ipse utpote maiestatis reus, ultimo supplicio damnaturit . quisquis. ad Iem Iul.maiestia primasLeodem.I.tiq. de re mili.lib.xta.C. Etiam ii se testam tantum inesset factionem .ddquisquis.Volutas enim pro iacta reputatur: I. Diu .ss adleg. Cornel.de sicari Quae noxa etiam s. I asinnoxiis cum perpetua infamiae nota noceticapitu infamis. vs. quin.1.Diiij Hi che l. quilquis. Omnia enim proditoris bona fisco adiudicatur: dicta l.quisquis,& Linterdu. Institutae haere uae ab instesta. Et non tantum paterna, verumetia auita, & omnium proximorum successsione, filii priuantur:dicia Isuisquis.& Lsin odem. Licet pater dum in vinculis est,a debitoribus exigere positLAlioqui

Plerique innocentium , sanas Praemeren; tures reo criminis. Tde sotu. capitulo vicesimo tertio.Male partania, 4 tProindevbi crime est huiusmodi,cuiuste dilabuntur. Non enim aequum est, ut accusatio aduersus haeredes duret, mor

103쪽

64mo reo non extinguitur: l senatusconsul.

Di propteri ad Turpil.v t si is qui in prinscipem vel contra Rempub. inlidias sim

xerit vel militam deseruerit, priusquam accusatus,vel damnatus suerit criminis, decedat: tametsi crimina alioqui morte extinguaturit .sina.st.ad lege I ullam inbiesta. post mortem suam, perduelionis reus luciicabitur: dicta I.iir .de re milita. capit. si qui s. vi quaest io. . Hippol. rubri. de fideius numero cxx.& se lum. Roma. singu.cccccclxxxvi. Panornati. cap. sina.in Bia.de sevd.lsina. id legem Iul. maicini. ex iudiciorum.f. primo.T de accusatio. xiii quaestio. 17.capitu. .Sicut quando quis ii reticos haeredes instituerit: capit. Ii quis.ex tra de hine. Et hi licet antequam accusatio fuerit instituta, moriantur: tasmen sentctia serenda est l. iudiciorum. s de accusat. Et succestares quatenus ad eos ex bonis danati pervcnerit,restituere tenebuntur: l. an vitium. primo. T de diuer praescri. lail. te interdicit.& toto titu. institu.de perpeti& temp.ructiod. prima.

X dcti t. defundi. Denique quisquis in

notorio ci imine decesserit, contra cunde etiam post mortem suam agi potest sabiem propter damna illata ciuiliter: argu. capitu.si episcopum .in sine.xvij.quaestio. U.cap. tua.eXtr.de usur Tum propter bona l.Lucius.Tde i .sscd. ii l. ii peden. aps pellatio.l.manicheos.C.de liceret.l.ex iudiciorum. .exceptio.Tde accusat. Quibus fiscus succedit: dicio Linterdum.dicta l. sina.Et ideo licet iudicium in mortuum aeceptum non v aleat,tamen aduersus heredes experiundi ius estu.de qua M. f. sin

Jde iudici Fili successionem Pateri dxxtiam ius patronatus quod ad ipsos Persi

Menire Poterat, amittunt: argumen .l. qui contra T. de iure patro. argumen.capit. ex literis. tra eodem .l.prima.C.debon.

lib.Si libertus .ppter ingratitudinem inseruitutem redactus suerit,etiam filii qui postea nascentur,seruient: lai C. deliseriatii vi rapuit,omnia bona sua amittit: capitis .cuna secundum leges.de haereti in

Q. Eacr non filii sui, sed parentes multo 6ris raptae acquirunt: . sancimus. audient.

de rapto multe.Vacca, ut qua PTna. et Sed non tantillii filius propter patris

delietiam, successione paterna Privatur. Veru citam .P Patre tenetur,tainetsi estis

heres no fuerit Patet in causa primipilli, ex qua l iberi, etiam si paretibus t redeano existan tenebiitur luina.de primipi lodib.xr . Isatis C. in quibus causis Pismus.Quibus tamen succurritur , ut eoA cum de duobus malis, maius lit cultans dum patres exhan edent, aut a Paternitabonis, silapte spote abstineant dicta L

tuis habeantur.l. prima. g. quidam. U.de bono possess. contra tabu. conueniri nora Poterunt,dummodὀ fraude, fraudisve suspicione inreant: l. . is quoquean filmss de collat.bono. Praeterea, si lege municipi j caueatur, v

fili i mercatorum teneantur pro aere sic no patris,ipso mortuo. Licet non sintha redes, nihilominus tenebuntur.Baldus i. qui se patris colum.vith. C. unde Iibe. urri

enim hoc pactis conuentis fieri poseit: Lii.T. quod cum eo.l.cum affirmes.cde lio her. causa. Cur hoc legis autoritate reces plum,non erit obseruanduimuinara de

fideicommiLTert id, si pater mutuo pecunias acceperit,quibus pollet filium alere. Si non habet pater unde soluat, filius lo,ctipletioris his,luere tenetur. Ne pater damno afficiatur,ectilius lucrum lentiat: ar mena.sina.in princi. de eo per quem facium erit: l .plane , primode legatis. Isi eum seruum.ffsi certum peta. In relaxenim fili j versa e .ei qui.C. quod cu eo. Barto.lsis solis.T. de condictio.indebiti. Iasona. si eum seruummume. i. si certum petatur, & in L assitiones autem columna quinta.ibi, Et quid crit. Institu.de actio. Salice.I. satis. cum ibi noti in quibus causis pign. Roma singuI.coe &ccxii j. Exprimat istitur creditor,eam se pecuniam crodidis te, ut filios alat: argumen. l. hna.Ede merci.actio. Tunc creditor aduersus Glios experiri poterit,ad quos utilitas per uenita. si me. Esi certi ta. Quarto,si quis pecuniam ob iudicatum, vel non iudicatum acceperit. Non tanturepetundarum iudiciu eo vivo in ipsino:

104쪽

QM AESTI

I.1. S l.fina. Tad legem Iuliain repetund. verum etiam in haeredes intra annuproximiam datur. argumena.qui contra. de im e Patron l.secunda.& sequeri. eodem.

Idem dicendum, siquis sacram, religiosam, vel publicam pecuniam abstulit, pocul atus enim crimine notatur: l .f.T ad tesnem Iuliain pecta Quod iudicium pecus Hiar ablatae etiam in filios liaeredes datur: L a eod. Proinde nihil aliud iuris, Iutieris adimitur, nisi quod ab ipse peruetis

luxum esset ad eos,si intestatus mortuus fuisset.auod generaliter in omnibus iblis Obseruatur, qui ciuitatem amiserunt.

Vt nihil aIiud liberi eoru amittant, qua quod ab his perueruum est Laertia AEde interdict. γ t alato i vasellus ad seudum,hoc est,

contra dominum deliquerit, studii amittacit: Toto titu. iniae fuit prima causa bestatam alniti. Et tot.tit quibus in se . it. uia curn deficiat forma seudi deficit quoq; eius esse Iriurio .gante T Ioscat. Filius quoque ad id nullatenus aspis rabit gloll.ediderit. I.suirude decurio. lis bro decimo.Licet ad agnatos peruenire Posilucapit . si vas laeud. priuet. ii vasallus.si de sevd.contentio sit.

ficiosum este dixerit, & ante sententiam non destitit, vel uiuatit. Papin. mentis mile. Ede inosticio. testaenen. Aut alis cuius aestimentum aboleverit, &quasi intestatus decessi: Iet,pro licrede se gestori atquc ita diem suum obierit: tota pa- tema haereditas, ab haerede eius auferens

da est: l.liquis cuna. l. siquis patris. Eadlegem Corn. de sal. Idem dicendum,si dolo fecerit,iae testamentum mutaretur. Ei enim actiones denegands eruiuu. Prima.

Si quis I u. testari prolubit. Etiam siquid liberis datum sit. Ea enim quae P

flagitium ac ituli uit quis,liberis non Prosunt. V luti si cognatum suum interfici curauerit eius haereditatem ad ir, vel bonorum possessio. accePit. heptimo si filius mortem defuncti non

vendicauerin& ipse & filius suus haereditarem amittit. l.prima C. ubi caulae fiscaa.

si ea quaqtio. C.dc his quibus ut indign.l.

ONUM. LIB. II.

Caius & l. necessarios. . primo. ad Sillas Ian. Bald. capitu. t uoniam contra sala uinero laetiq.de probatio. 9 tSeptimo, lavretici non solum infamia notantur, dc in perpetuum exilium init tuntur. Verum etiam ipsorum bona ad si cum pertinent,quae etiam a fit is auscreda erunt.l.iva. 8c audienti. Gazaros. delia ret.& mani Ixl. iiii. cade aposta. Filius enim cum sua causa suisci, vitiis patri suci

cedit. l.Caius T.de manum id L.

tuto. Ea potius facieda interpretatio est, ut filiis non noceat. ii tDominus enim ait, Anima quae pecca uerit, ipsa morietur: Deuteron. cap. xxρii J.Paralipomal. p.xxv.Filius enim noportabit iniquitatem patris, neque Pater iniquitatem filii. Exemptu est veteris leo stamenti de Amasiasilio Ioiae: Regum Iibro iiq.capitualii l. Q ut cum obtinuissset regnum,percussit seruos suos, qui insterfecerant regem patrem suum. Filios autem eorum qui occiderat, non occidit,

iuxta id quod scriptum est in libro legis Mosi sicut praecepit dominus, dices, Nomorientur patres pro silin, neque filii morientur pro patribus, sed unusquiis

cum peccato suo morietur. Cice.pro dosino su ad Pontifices,quid vos uxor mea misera violarat: quain vexatustis, rapotauistis , omni crudelitate lacerauistis. Quid mea silia c. cuius fletus assiduus, sordes 3 lugubres,vobis erant iucundae, caeterorum omnium mentes oculari, fici fiebant. Quid paruus silius quemquamdiu absui remo nisi lacrymantem conseo istumus vidit: quid stoerat,quod eum to ties interficere voluistis: ad stater meus, qui cum aliquanto post meum discessum in Prouincia venit set, neque sibi vium dum,nili 'ae restituto,putaret, cum eius moeror, scalor incredibilis, Sc inauditus omnibus mortalibus miserabilis videa,tur: quoties ex vestro serro ac manibus

est lapsus Iustitia igitur iusti supercu it,dc impietas imp a supereumaeren

105쪽

I A C. CON CENATII

6stius in He ira, Puerum accipias, nam is quidem in culpa non est, post de nia, tre videro. Quaecunque ergo delicta rarentes commiserint, filio potissinium iam nato non imputantur ad poenam: osedideritaegis fina. de decurionibus, libro decimo C. Annotauimus in lege, siqua. numero s.de his qui sunt sui. Vinii cum nullum delictum commiserit, pauriis peccati macula,filium non inficit: i.q. iiij.capit. macula.Ergo pater solus ex suo ad mitis sorti subiicitur,filius autem Proo Pter Peccatum non muli latur, sed intesma ipsius patris bona retinebit. ar tDeinde ii pater male se in ossicio gesserit,constat filium inquietandum no elle:

l.secunda. ne fit pro patre. Et ideo actio tutelae quae creditoribus competebat, aduersus filium,nullo iure competit, ne Pastre quidem viventeu.eum qui. Q arhi.tus tela.Patris. ne fit. o patre. Et licet bos na incesti sis adiudicii da sint,tamen sis iijs existentibus non poterui: I.ii quis inscesti ibi, Ita tamen. N authen. incestas. de incessi nupti, 3't TertiRetiamsi filius commodum rei Perceperit, cuius nomine pater seipsum obligauit,non tamen filius conueniri poν terit, sed a patre tantumodo pecunia condicitur,cui soluta est,non a filio,cui pro . scit. l.quam uis.C.de pign.I. his solis. isdecondie .indebi. Etiam ii pro patre fideiusseritu.i.C. de filiolam. mi. Quia codictio, personesis estu .non aduersus.C. si cert.ρον ea. Ergo filia pro ea parte bonoria, quae sibi dotis nomine donata sunt, a creditoribus non conuenitur:l secunda.& seque. e reuo hiS. Quarto, si patronus libertum iurare coegerit, ne uxorem ducat: neque ipse, neque silius aliquod ius habebit: argum. iqui contra. BZ de iure Patrona.l. adoptio Dum. T.de in ius uoca. Aut si perduelio, nis damnatus fuerit, aut delatorem cora perit liberis tamen ipsius, libertorum iura salua erunt l.ii 3. U.de iure patrona. l. etiam. de obseq. patd.eius qui.fflae imre scLicet alioqui ius patronatus tanquasauorabile viii cum caeteris bonis transse .cap.in literis. extate iure Patronaturi

Pura,si patronus obe1rema liberto σι haeredatus fuerit, quod ipsum capitis ac cusasset: non tamen filius patroni eis redatus censendus est: l. diui. U. de iure patrona. Et merito ipsi filio danda erit in huiusmodi causa, bonorum posseseio. Quia neque verbis, neque sententia logis, aut edicii praetoris ex persona,vel nora patris sui a bonis liberti filius excluditu Et ita non obscurum est, patris deli eium,fili h non nocere, etiam si maiestatis damnatus fueritii eorum. T. ad legem Iuliam maiesta Quint8 si libertus propter ingratitudonem in seruitutem redigatur filii quo te Pore libertate potiretur nati, libertatem retinent. l.ii. de liber. F Sextὀ,si quis contra sacrosanctu Chrissit Euangelium seu contra ecclesiam catolicam initiatus suerit, impunitus euadere non debet: capitu. Iudaei .iquaestio. iiii. Non tamen filiis bona auferenda sunt: l.

aria. de aposta. Quia scriptum est, ilius non portabit iniquitatem patris.& pater non portabit iniquitatem silist

capitulo,non imputantur i.quaestio .isibis et Septimo,si vasallus contra studii quod ab antecesseribus habet, deliquerit,licet id amittat,non tamen filii, quibus patris

casus nocere non debet :l.emancipatum. in fin.de senaeis. Oritatio, propinqui, noti,familiares,procul a delicio submouetur,ut peccata suos teneant autores. Et ideo non minus suω celsionis iura sibi vendicabunt l. praegna vis. T.de poen.authenti bona damnatorii. C. debon. proscri.l. sancimus. C. de Pae.

Nono,si quid Reip. pater pollicitus fuerit,liberi non tenebuntur. Addita tamen patris haereditate,in decimam partem: l. ex pollicitatione. T.de pollicitatio. Postremo propter infamiam patris,disgnitasquaesita liberis inserenda non est L. crime.de Pan. Apparet igitur delicium Patris,sili is non nocere,nec quantum ad bona l. sina. si plures.sside bon. damnati Pluris enim facit princeps liberoru caussam, quibus imperium adiectione am pliatur, quam pecuniarum copiani dicta l. ina. in fine.

106쪽

a UAE ST IO

teritia, qui dicunt, indignu facinus cuc ,iri Contes filios, pro patrii sces epit orci.U il :us enim ex desicis patris non coa aeriitur, tametsi& diuinitus nonnunqua P Pter malos praemantur boni. Et ita

Delas Optim. Maxim. plerunque filios

Propter parentum nequitiam ulciscitur. Quo autem consilio fiat,no exquirim . Nec est nostrum ad omnia naturae misra Ia respondere. Habet illa quaedam arcana, quae nos mirari voluit, scire nosluit. Phaedrus Platonis,utrum)Ie OPorsteat,praeter autoris sententiam 8c ratios mem quaerere, cum quaestionem propo riit,ita ab eo responsum extat. De natuam, inquit,p scruptatione, quid dicenses iam,attende. Primo quidem cuiusque Hatura cogitanda cst, utrum limplex itiliadsit an multiplex de quo&ipii habe, re artem,&s is dare posse desideramus.

Deinde si est simplex, inuestigandum quam & ad quid agendo,rursumquam N a quo patiendo natura vim habeat. Quod si species habeat multas his dinuo meratis in singulis similiter ac in uno,nasturalis & agendi & patendi vis inquirens da. Assiduo itaque midio 8c consiletudine oculorum assuescunt animi, nec adsmirantur,nec Postulant rationem earum rerum, lura semper vident. Solis exocitu cursim, casus nemo admiratur, prospterea quod quotidie sunt: at eclipses

Solis mirantur, quia raro accidunt,&Sosiis eclipses magis intramur, quam Lunae, quoniam hae aebriores sunt. ad quanoto consilio gesta fuerunt, nullo consilio

asti qui postumus: l. prospexit. qui&a

quibus.capitu. rescriptum.secunda,quaesstione tertia Nam ut tempestas*pe cerato aliquo coeli signo commouetur , sirpe improuiso, nulla ex oerta ratione obseus ra aliqua ex causa excitatur. Sic & in his quae diuinitus nobis tradita sunt, intellis re non possiuimus : nec in Iurisconsulti responsis qui plerunque casu excitari vis dentur. Et ideo magis attendenda ligis sorina est, quam ratio et Alciatd. prima. numero octauo.de liberis & posthumis, Cic. de finibus libro primo,Omne ani=

messimul atque natum est, voluptatem aperit eaque gaudet,ut summo bono: dolorem aspernit,ut summuiri malum,&,qualitum potest,a se repellit: ido socii nondum deprauatum,ipsa natura, scorrupte atque integre iudicans. Itaque negat opus este ratione, neque disputastione, quamobrem volup xpetenda fugiendus dolor sit: Sentiti oc Puta,Vt calere ignem,niue esse albam, dulce mei: quorum nihil oportet,exquisitis rationis bus confirmare, tantum satis est admos nere. Acii nouitas non magis quam masgnitudo debeat ad exquiredas causas ex citare. Disticile igitur est, omnium ad ferre rationem, quae &a natura Sca nos

stris proposita sentit .non omnium.T.de legib.In his potissimum quae iuris politi sui iunt,in quibus sussicit pro ratione Vinluntas:glod prima. pueritiamatae posstulan. Fesin capitu. si quando. extra de rescripta Tametii Cice. pro Murena disca quicquam tam angi ste seriptum non esse,quod ipse non possit, qua de re agistur, addere. R atio enim sicuti corpus anuma, legem vivificat: capitinconsuetudo, dist. d.nominis.ffin.de verborum signis ficationibus.Sit igitur haec prima conclus

sio quod quandiu filia taleris vestigia pa

tris non sequuntur, pro Patre P nas in corpus non luantiu inest. bistitu.de nox. actionibus. tinantum vero ad bona paterna altionet,etiam concludendum ex istutiamus,

a fit m innox is propter delictum patris auferenda non esse. Reseram quod legi

in authentica, bona damnatoriam . de bonis proscriptorum. Quae quidem breo uis est, verum aureola. Bona damnatos rum,seu proscriptorum, iudicunt tu aut eorum ossicius non caedunt: neque sescundum veteres leges fisco applicantur:

sed vel ascendentibus,vel des delibu', R ex latere,vscp ad tertiit gradu,si supera sint. Hsc vera sunt dumodo ex patris dolicto no suerint acquisita, ves propter de licti acerbitatem, ex dispositione iuris. In hanc sententiam laudetur H suimmis efferatur laudibus vox illa magnis fica Traiani. Scio, inquit, relegatorum

107쪽

IA C. CONCENATI I

hona, auaricia superiorum temporum fisco vendicata. Sed aliud clementiae meae conuenit, qui inter caetcra, innocentia ac ratione meorum temporii, hoc quoaque remili exemplum : l .pruna.ff. de inaterdictis N relega. Is salutis communisi bidiotissimusta vigilantassii mim,PluriS faciebat libo orum causam, quibuSim perium aditatione ampliatur, quam P cumarum copiam: l. fina.in fin.ii. de bo.

damna.

zi OOLUTI O. Vniuersa patris bo

o na propter delicti sui acerbitatem,lia

proscrip.l. quisquis.adlegem tui. maies. Tamen principis clementia liberi, ann si ex indigno patris lacinore non fuerint acquisita,reseruare debet: l. iura. H. de iure patro. Quod si patris cicli tum audeo imine N acerbum no lucrit, di conascius non sit filius, i plbiure, patri, bona

retinebit: l. eorum. C. ad leg- Iul. in testa. . q. iiij. cii. N 13. Quae lolutio cum sequitatis plena sit, ad omnia contraria

conciliada fusticere polle videbatur. Tamen quia quaedam addenda fiant admi,

nicula sigilatim deomnibus videdu est. zet ' Quod de vasallo dictum est,ita dcinumus propter patris delictum, i cudum amittit,li non aliunde quaesitum sit. m.1. Si vasal seud. priuet. Sinabante loriatius originem hiscat, ves in clominum

non deliquerisives pro se & fit is suis seu

dum emisset,secus est: l .is3.fi de interdici I .emancipatum .in ii.fi.de lena.d.c. .ρ .ltiquae suit prima caul aberacti. amit. Uyn.

I.si liber. n.de oper.lib. Lari.l.quod dici tur patrem.st de verb.oblia .si quis opeaxas.ff.deo .lib. Ergo ubi filius venum re proprio, rio tanqualia haeres,ex patris delictio in nihilum tenetur. L iuiiurandi. . liberti. R.deoper. liber l. diui. de iur. pat.l. Pau. detur.lib.ruli in caula primis

pelli. α3 Quod ad ius patronatus attinet, ita demum filius propter patris deluctu id

ipsum amittit si conscius criminis fuerit, alioqui non l. iura.ff.de ivr.pat. Card.c. quo iure. viij.distin.lmotu .insulam. sol. mat.Abb.c.cum laici.c.quanto. in fila.detur. pat. Et hunc in modum couaria dis. soluenda crunt. Probauimus haereticorum bona,etia a filiis auferenda. Non tame a sidelibus: l. iij, .cale aposta. Et ita contraria intelliis genda sunt. Ergo macula patris, ipsum non inficit. zs et Dictum est,ta ii tametsi pecuniae creditae commodum perrepulet, nihilomianus n5 conueniendum. Si quidem pater habeatiunde solvat. Alioqui filius locus pletior factus tenebitur. Maxime si pro haerede se gerat. I.il. .de haere. 2. a s et De sententia post morte res serenda. hoc in summa dictu sit, ut in casibus ri minatim traditis locum habeata in caelestis vero publicis iudiciis,non alias transaeunt aduersus hsredes pomae bonorum ademptionis, quam si lis contestata. 5c condemnatio eo vivo secuta suerit :l.ex iudiciorum .st. de accu. Et ideo bonarius qui iri cuti odia,vel in vinculi Nel in coapedibus decesserit Aaeredibus eius ausearenda non sunt, siue testato, siue intesta

to deces Ieritu.in si audem. O .R.de i .fic Idem si scipsum interfecerit: fq uod Re. Quae sentcntia in his reis locum habet, qui etiam si damnati fuissent, tamen M

CAP. XU.

IN LIBERTATE ET PE cvLIO SERVi, quatenus taciturnitas domini, consensium operetur.

EPIT ME. ε -Peculis multiplex significatio.

mutum iureten .introdum. Matrimonium inter seruos utrame trabatur.3 Sema consensu domini matrimonium contrahem, libo effucitur. Alij, quoiquo modis libertatem consequiturata. Scrut inter Minn manu fu, ire peculium cons et viar. cr

a Pre lium quada tacite maturamgam sequatur, er quando non

ν In testa nentis plenior quam in e turdelibas interpremissi

Arbit

108쪽

tis modis dicitur. Libe ri hominis patrimonia: ima,& ius luccedendi

i l.vbi. . s.fi ad Tre . Quod praesidii causa.

Ob necessitatem , ut propter bellum, ros ponitur l .lex quae tutores. f. hia. de adamini.tui. Aduerititium: l .cum oportet.

C.dehon.quae lib.Proscinitium,quod filius de rebus paternis acquirit.idipsum totum patri acquiritur , de quo filuissa. testari prohibetur. Castresse,quod in bello quaesitum eli l. si castrense. n. de castr. pecul. Quasi castrense, quod ex publica causa in ciuitateacquiritur l. fin.Qde ina ossic. testa. Ue quo filiusia.disponere potest. Para frenalia mulieris,peculium est. Quod si sic marito det, ut eius fiat,quasi dominus esitatur: l .pectiniam.R.de sol. l. 1a aut.catip. stabu . in fi. & l. 3. Adeo ut si dissoluatur matrimonium, vendicari Non poterit, sed condici.Quae tame consdictio priuilegiata non est, tametsi mullieribus quaplurimem faticatur l. si spossa. st de iur. dot. lii. y. fina.de priuil .ci . Postremo quod lemus tenet, peculium est. Possessio enuia per seruum acquisita, si iusta est, domino acquiritur quasi peucialium. cit. tristit.quib.m .icsta.infir.l..depositi. g. fi.fl.de pecus. et Seruitutes aute bella δί captiuitates, Utpote naturali iura cotrariae, usu & nescessitate humana exemtite gentes constituerunt: ius autem gen. Initi. se iurina' tu. Quae potestas olim tanta erat, Ut ius viis in manibus dominorum cstet:=. na.

Insti.de his qui sunt tui.I. Qde emenda. seruo.Quod est naturali iuri cotrarium, naturali enim iure liberi omnes nascebatur. Proinde quandiu quis in seruitute

est,manui & potestati suppositus est, iamanu inissus liberatur potestateri manu missionesui de iust.&iu. Puta interseruos contrahi matrimc niu potest: c.i ex . tra de conita .ser. Licet ius ciuile connuo bruin Aledica non mali lino niu: Ruth.

VM LIB. II. cy

ideo , ii dominus quain credebat sui

ancillam ita uxorem duxerit, libera estici tur: authen .adhoc.CHelat. lib. tol. Idem dicendum, si sciens dominus eam matriamonium contrahere,iacuerit d. aut heri

ad hoe. Orinde si voluntate domini, vel e haeredis seruus pileatus simus antecesserariCvel aegrotantem obseruauerit,fit illis ciuis Romanus:l.i.ρ.sed & qui .e. Terti6si sciente domino & non contradi Ite , scrutis presbyter factus sit, liatim Iiis ber 8c ingenuus esticitur ri. si seruus. C. de episcop. dc cler. e. si seruus.1 j. dis dith. Quarto,si seruum alienum pignoratum teneam, eundem , dominus sciente me manumittat, fauore libertatis pignus re misisse vide .l. . N ii j. de remis. ζτSed non tantum libertatem, verium etiam peculium,sequuta manumissione seruus consequitur:l .libertar.C. de Oper. Pliber.l.liberta. R.eo. Nisi nominatim laerit ademptum: l .s .a de pectit. diu S. . Pe culi uni aristi.de Iegat. Ideos necesse non est domino, permittere seruo, ut peculiuhabeat. Sed susticit non adimere, in harabeat. Scientia enim patientiam 8c colam sum operatur:l.s .g. scietiam .ff.de tribui.

CO N T R A. et si testamem seruus

manumisius sit, peculiu nisi nomia natim legatu,non debetur: L peculium.

Institu .de legat. Ideo , si expressum non

sit, penes testatoris succellores remanes bit l. . ade pecul .eius.

SOL VTI O.1 In vltimis voluntati

bus seruus manuniissus,in dubio peculium concellum non intestigimus: discito =. cultum. Si igitur dominus velit. quod seruus peculi. in libeat, nominaratim concedere desci :l.prima. licentia. commv. ser. ma. Inter Uiuos vero secus est, statim enim sequuta manumissione. tacite cultum debetur: l. prima. C. de perii l.cius.l. si serua.st. de iur. dot.

CONTRA . s Cum in testamena

tis plenior quarn in contractibus interpretatio facienda sit: l. in testamentis. 4 .de regulis iuris. l. cum deliciti. in sin e trade donationibus. Dicendum est, in

109쪽

IACOBI CONCENATI I

ter vivos manumisso, peculium nisi ri minatim relictu si non deberi: l. prima. Ded ne.C. minu. ser.manumis. Et in testamentis, tacite deberi. Cum intest meruis plenior, quina in contiactibus interpretatio facienda sit. a s Patet in vino legato, in quo etiam Uasa tacite comprehenduntur: l. li cui =.si vinu .ff.de vin.ole. triti .lega. Si vendiatum suerit, secus est. Adeo ut si de dolio

trahendo non conueniatur, incite id Mctum videri debeat, ut ante euacuare tesncatur, qu1m ad vindemiam opera eiussit necessaria: l. prima.in fine. & l. lecumda.ff.de pericul.& comm . idem in pes relegato dicendum est, ut vata quo Vincite cedantu.qui seruu. qui vesa.11.de Penu legat.Cum enim vinum Ud penus perseeue nequeat, vasa secum inacccsationis locum rapitu .nam quod. d. 0 1 Praeterea emptor sine traditione, sibi dominium non acquirit.I. Penulti. c. de rei vindicatio. Legatarius autem vel si, dei commissatius ellicitur verus domisnus, tametsi res tradita non fuerit. ipsis enim m vendicatio, utpote veris domis nis competit: l. prima. C. communia delegat. 3o 1 Tertio, precium res emptae si empto ri, ves venditori committatur, empti nulla est. l. in venditis.C. de contrahenda emptione. Legatum ured reliebam, cum haeres volucrit,valet:l. fideicommis Ium. delegatis tertio. Aut si alteri committa xur, bc non potat, vel nolit precium de finire, emptio nulla est l. finali . . de con ahenda emptione.= precium. institui. dem. Si veta legatum fuerit prydium,. arbitrio I iiij. N Titius non elegerit leagatarius eliget, legatum autem nequas quam infirmabitu glos.in tet tamentis. vers . item ii. is de regulis iuris. Si iei, tur plenior in testamentis, quam in cominu businterpretatio fiat:omnino d icedum videtur, peculiu potius deberi sera uotestamento manumisib, quam si ina' ter vivos manumittatur.

D nemini tamen priviudicatum velim mea sciatentia. Utrumque verum est. dc quω seruo testamento manumisso, nutila peculii mentione facta, peculium nori debeatur. cus si inter vivos.Praetera in plenior in testamentis,quam in cotractuabus interpretatio iacienda sit. Huic seriotentiae conclusio nostra adstipulari videtur, si ciusdem verum intellecitum attiges

ra i Si eniris ei qui testamento manumis.sus est,peculiu datum non in ligamus: Nemo dubitat plenissima,haeredis fauore interpretationem fieri. Si ver6 inter vivos manumissus fuerit, non tantum accedit domino manumittenti, quin etia pesculium dominus amittit. Et ita striduorsit interpretatio in aetii vivetium,quan defunctorum. 3, Si tame cum seruus esset plurium, ab uno precium serui offerente manumittas tur: peculium serui inter socios aequalia ter diuidetuCI.s .s . sed ne C. com .ser ma. Puta,siquis cum Titio communem serauum habens solus libertate eum donauerit M. erat olim. insiti.de nup.l. . .&si plu

t, Sucrsitatis rationem inquIrente curan ultima voluntate manumistb. poculium nisi expresse relictum non debeatur,inter vivos statim manumisIo debeatur,d. speculium autem. Institu. deleg leuissime succurrunt. Reseram quod logi penes autorem, fidei periculum esto.

de lega. Cum testator de rebus suis labore disponat,& in manumiluone serui,

cula non memineri exceptum videri debet, cum peculiu amanumissione fit se paratu in.Mihi sane non displicet Accursiana sententia, cui vera loquenti assenatior. I ateor enim & agnosco verum esk, quod dixit. Sed spectemus reliqua. Si inter vivos,in qui nihil accipit,nec alteari. Et sic priaesumitur seruo concedere, quod falsum est. quis enim persuasit leagem tam barbaram et Sufficit enim manumissio inter vivos, ut peculium non adimatur, Ut idipsum consequi debeat: d. g. peculium .inlii tu . delegat. Alteram diuer

110쪽

diuersitatis rationem adfert.d.gIo.iuris inita,inqui in ultima volutate, penus mero non datur otium testatori cogitans di l.hac.fat. . qui testamen. Unde lex eo cogitati ut si quando ne donata in colatationem venirent,non expresserit.Nam legis interpretatione conserenda erunt :fillud authen.de trien. & semis. Sed hoc diuersitatis rationem non diluit. Tertia,

quia manumissus inter vivos,dcbet opes xas manumittenti, peculium autem non debet: manumissus autem testamento,

non debet operas desun fili, vel haeredi. ergo Peculium non consequitur : diei iplo. iuris.gloquamuis. Eadem est ratiocu dicto,quare nihil concludit. o vero iam dixi meam vicem, nihil P iudicas,

si quis quid habeat reditus. ,s TNTERPRETATIO.Vlpian. alta. 1 quam . sunt.T. de pecul. Suntqui pii

tant peculium seruos habere non posse, nisi concedente domino. Ego autem, insquit,puto non elle opus,concedi peculiua domino sexuu habere,sed non adimi,ut habeat. Alia est causa libene administrastionis, nam Sc specialiter concedenda est. vi putat seruos peculiu habere no possise,nisi permittente domino. Hoc verum est,quando testamento seruus manumito tituri Vlpia.autem res n. locum habet, qua do inter vivos.Alia.& Opinor Vl-Plan. velle intelligere , quando seruus teshamento manumittitur Tunc peculium libera administrationis specialiter Sc noeminatim permittendum est.Paul. ait, i.i.sside pecul .eius. Seruo legato cum Pec lio Sc alienato. No abs r peculium , adiecit. Non enim aliter peculium inesset. Pompo. altil. non solum.T de pecul. Non

solum id peculium est,quod dominus sertio concessit verum id quoq; quod igno

Tante quidem eo concessum est.Puto huc esse Permanum eius sensum, ut siue exoPresse concesserit,puta, quia libertate Scpeculio,testamento donatus sit. Sive tacite, Ut cum inter vivos manumisit. Taciti cnim Sc expressi par virtus. Paul. alta.sistichousde pecul. Sisticho peculium cumanumitterctur, ademptum non est, scessum vidctur. Siquidem inter vivos,

NUM LIB. II. γι

is alioqui non. t Paul. ait ,s. in testamens

voluntates testantium interpretamur.

Dicerem hunc locum in haeredis fauore, deinde legatarii intelligendum. Maxume quando in haeredem verba conseruns tur: si in legatarium,secus est l. damnaS. primo.versi .exigere.de usu. legat. Iul. alta. qui iandum. seruusas pro empl. Seruus Titio mandauit, ut fundum ei emeret.Eidem manumissis fundi possesesionem tradidit,existimans,vel etia ignorans peculium sibi concessum esse.Ninil ominus diutina possessione si dum caspiet. Manumissis ,in ultima voluntate. auo casu peculium in dubio non debestur.Propterea nascitur dubitatio, quam Iul.proponit.Quia si sitisset inter vivos

manumissus, in statim manumissione sequuta, peculiu debeatur,nulla nos diis bitatio moraretur, quin landum statim manumisio una cum peculio acquisitum diceremus.Acciirsi.glos I gerimus.&glo. seruii dicto seruus. nihil reserre putat, utrum in testamento, vel inter vivos sue rit manumissus. Et tamen posterior monumissio hia non conuenit.

γ QINGULARIA. Pretium rei φ

ο pis in ementis, vel vendentis volun late collatum, facit emptionem esse nubiam. Et tamen legatum reluctum, silia ores voluerit,utile est: siupra numero X.s tHinc singularis annotanda disserentia est inter voluntatem Sc arbitrium.Nam fideicommissum residium, Si haeres vos luerit,non debeturi l. fideicommissum. quanquam .de Iegatiiij. Si quidem hae regnoIuerit. Ac fideicommisso.dicta l. fidei commisiba.senatus. Degatum de Iegata,

Quod si ita seriptum fuerit,si fueris arbistratus,si putaueris, si aestimaueris,si utile itibi visum fuerit vel videbitur: fideicommissarius vel legat rius quod relictum est nihilominus consequi debet: dictio

quanquam. Non enim plenum arbitriu et

Voluntatis, suo cohaeredi dedit, sed quasi viro bono commissiam. et Hine & aliud singillariter annotam

dum est, Si testator decem Titio lega uerit, si Meuius voluerit: inutile est:

SEARCH

MENU NAVIGATION