Iacobi Concenatii iuriscons. Quaestionum iuris singularium libri quatuor. In quibus causarum forensium apices iudiciorum difficillimi nodi ac antinomiōn dissolutiones resoluuntur

발행: 1556년

분량: 203페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

181쪽

IAC. CONCENATII

constituaria: l .nec creditoris.C. de nouat.

Sin sua voluntat tuc videbitur ipsi creaditori solutum. l.nihil. de solui. Solii. tam autem pecuniam accipimus , non scis Iuni si ipsi cui oblata res est erum etiam si alteri soluta sit voluntate eius: l. soluarum. . solutam .st de pig.aci .

et Postremo lege Papia & Iulia iudicio,

rum publicorum cauetur,ne quis dedoamo sua inuitus inius vocari possit. l. ple rique. n. de inius vocan. Sed N aduerasus socerum, generum, vitricum, priuiis gnum, sobrinum, patruum, amittam,

auunculum, materieram testimonium

deserre nemo cogitur. Similiter nec tiaberius aduersus patronum. vcl uxorem eius,cum ipsis reuerentiam debcat: l i. C. de in ius vocan. Nec libertus aduersus

libertum riusdem familiae l. lege.ff. de testib. Nec senes L ptuagena v. i. qui

rota.lib.x.C. Cum etiam a tutilis N inu, neribus vacentes .ii j. de iur. immu . Nec morbo grauatiuanuiti. st. de testib. Nec milites: M. . testesJ.iij. n. de testib. Nec hi qui cum magistratu, rei p. causa abs sunt,nec hi qui libere venire non audent: i.in eandem. in sin. n. ex quib. causinato. ut qui a militia,cu in infamia mittuntur: l. η. . ignominia .st.qui not. insa. Sed nec Pater, tutor, vel dominusu. qui iurii di. ctioni. st de iur. om .iud. l. senatuscons. de

ossi praesid.' N TR A. et Si patre cogente,

filius uxorem ducat,quam non duoceret, si sui iuris esset: contraxit tamen matrimonium, quod inter inuitos non c5trahitur: maluisse tamcn hoc videtur, quam odium patris incurrere. Et ideo liscet filiusfa. inuitus uxorem ducere non cogatur,debet tamen patri volenti conasentire nil ἰ indigna & turpis uxor esseta. sed ea. R. de sponsal. a ' Praeterea,si nimium seueri sint domini, coFuntur seruos suos, bonis conditionishus vcdere: .sed N maior. cum Rio. Utas stur. Inst. de his qui sunt sui. Idem dicen, dum,si seruus duorum ab altero fuerit manumissus. Nam si partem testimatio,

nis serui,consocio obtulcrit: cogitur a

cipere & manumittere M. erat olim. Insit. de donat. l. i. . N si plures. C. G.ser. . Hinc est, quod si seruis comunibus siue inter vivos, siue inultima voluntate lio hertatem dare quis voluerit. potest, &socius autoritate praetoris cogetur Par tem serui vendere. l.i. a m. ser. manus

initia .si qui, sepulchrum .si de rete. Sca&s fundus commode diuidi non pinit,

uni adiudicabitur, pro rata condemnaotus: .pe. Inst. de otii. iud. Aut si vinum tuum cum meo mis uero, vinum erit m mu .idem . . . st. de rei vendic. Tibi tamen vini tui aestimationc prios lita, Idem dicentum, si coactus alienavero, puta, Distraxi fructus,ne corr. imperen tu precium dumtaxat praestabo. l. i. d. st de rei vendi. Similiter si uni ex herediis bus mandauero, Π integram haeredit tem nulli Uncret emptis aliorum parti bus,cog tur haeres partem quo suam pr. aestare: l. sit Danda uero . tui . scribit. sE manda. Hinc seruanda erit intestatoris voluntas,ut haeres cogatur legatari uis sto pretio fundum Tusculanum venderire:Lelli aequo. st .delega.i. Res enim ali

ita legari potest, quam haeres redimere tenetur: .no solum .insti. de lepa. Potes h& dominus rogi,ut alteri domu vendar, si eam reficere non possis h. l. in lege.aa Syla. Speci tit. de latis da. .hie quoque. Imma. sing. cccxxxvi. Sed Sc plerumvicuenit, ut qu is re alteriUS emere cogatur.

Puta,si de una re, veluti de homine, diis uitio fiat. Laui cum comode diuisionem non recipiat,alteri insolidum adiudica,

bitur,partis ars imallone cetcris reseruasta: .f. instit.de otii.iud.Hinc est quod si partem fundi,qui erat pro indiviso, caerim: deinde iudicio comuni diuidundo

insolidum adiudicetur, ex vcndito emaptor conueniri poterit, ut intearu emaci I. comuni. q. fin .s .com. diui. Quia illud accipere tenetur, quod ex diuisione ad venditorem peruenerit .l.lul. h. idem Ces.st.de aci. pia et Quandocy tamen cos mur, rem venditam,precium accipierido restituere: annot.in β. si aduersus. nu.

viii. cum seq.insti.de nupt. Ut si pater filium vendiderit, si postea precium os Iorat, aut mancipium pro ipso privstet,ad ingenui

182쪽

QUAESTIONUM LId. IIII.

ingenuitate restituitur: l. 1.C. de pat. qui R. liii. Aut si quis remex necessitate diistraxerit, eidem osticio iudicis succurri

tur, Ut pretium restituendo , rem vendiatam colequatur. Aliquando tamen procium amittit: ut si contra legis prohibiationem, quis emerit: l. qu admodum. de agri.&censi. 3o t Tertio, dcbitor etia inuitus liberatur: ut si creditori suo soluerim, tollitur enim obligatio, solutione eius quod debetur: . . inst.quib.mo.tol. oblig. E tiam inui, Lo,vel ignorante debitore. l. soluendo.T. cic neg. gestu .solutione.m de solui. Solustionis enim vorbum, ad liberationem quoquo modo factam pertinet. Magis ad substantiam obligationis resertur, quam ad pecuniarum loluti oncm:l. so, Iutionis.eo. Igitur pro debitore absente, vel praesente,vel inuito, ignorante , aut

mortuo, itilucre licetu. virv. de conit. Necul. l. solutioncm. l. si debitor.il. de s I ut.l. de qua re. . fina.de iudic. l. li sine. . Lucius.de adminiit. tuto. Roma. singu. Dcccviij. Hal. de findico,ext.in authent. Sc cfin .nu.xviij. de conluctu. Aduersus quem,actione neg.gest.aut contra haere dem suum, quia utiliter factum sit, aga: l. si is qui .manae Patet in generali procu vatore, qui creditoribus domini 1bluere Potci t,nec alia ciusdem rati habitio exiis nitur. Cast.l.quodlibet.de soluti Aesti Dcm tamcn ausore non potero: l .in Stio

ii a Quarto, Si nemo inuitus agere, velatacusare cogeretur,qui actionem intent rurit, iudicium pcrsequi no cogerentur, quod nemo inuitus actiones suas merce re cogatur: rubri. C. Ut nemo inuitus. Et

tamen qui aduersus alium, suas aestiones Proposuerit,eas neccile habet persequi: Iem,qui non cogitur.ii de iudi .authen. qui semel. C. quomodo Zc quando tua dex. lniui te enim agere recusa qui parastus ad iudicium, aduersarium suum vos cauit:cum haec excusatio, pulsato magis quam actori conueniat: g. omnem.auth.

delii .col .vi q. ir a Quinto licet nemo cogatur arbitrium susci re,quia liberum & absolutum δίextra necessitatem iurisdictionis post, tum est. l amen ubi lemel quis recepit in se arbitrium,ad curam de solicitudianem suam pertinet: l. Labeo. β.ι .R. de M. bit. De iudice idem traditur, qui de quare cognouerit,de eadem pronuntiare coogendus eii l. de qua re.ff.de iudi.Ei enim qui onus suscipit iudicandi necessitas inscumbit: l. munerum. g. iudicandi. ff. de muner. 5c honor. Nec aliter quisquan iudicialem calcul u accipere potes quain

sacramentum praeste sese omnino litis hiis finem impoliturum: l. rem non norariam.C. de iudici Tametsi Accursin arabitrio iudicantis reliquerit: glos obser uatione.dictae legis rem. τ Sexto, cogitur quis resendere, ex tostamento haeres sit, & virum sito nomisne ei acquisita fuerit haereditas, an per eos quos suo iuri subiectos habet, vel per eum cui haeres exulerit: l .si des enses. ρ.illud.il de interrog.actiori. Aut si nocem testatoris inultam haeres omiserit, fructus integros restituere cogitur: lege

prima. C. de his quibus, ut indign. Qui ad pupilli successionem vocantur, si dea

iuncto eius patre,tutores es infra annum non petierint:omnem eius successionem, si moriatur inmittuntil. sciant.C. de legia timis haeredib. Quod & in matre, quae secundo nupsit, non prius tutorem Peφtem,potest contingere:l.η C. de secundis nuptηS. 36. , Septimo, negotiorum gestor, velit, nolit, quandiu negotium in manu haobet,agere compellitur: l. tutori.C. de nesgotiis gestis.l. sin autem .st. dem. Patet in administratore ciuitatis, & alio quo uis procuratore, qui in actionibus, insterdictis, stipulationibus 5c interrogautionibus debet dominum defendere: l. 16. . si .st. de adminis ratione rerum, ad ciuitatem pertinent. I. non solom. I. de procurat. Iudicium quoque suscipere cogiturua procuratore. naiadat. Qui omnem dolum Sc culpam praestare tes

netur. I.a Procuratore, manda.

is 1, Octauo,adultus principum consio tutioncia debitore compelli potest i stabi curatorem petat:l. ait praetorig. per

183쪽

inittitur. st. de minor. Aretinus consilio vigesimoquarto.in fin. colum .Porro cusratoribus necessitas imponitur, bonos

rum possessio. pro furioso agnoscere, si

hoc furioso expedire agnoucrit. leg. cum furiosus. 6 nos itaque.ade curat. furi . Qui si negligentcs suerint, tenebuntur, sicuti tutores in exigendis debitiη pupilati negligentes, quod enim amissum est, Praei tabunt: l .ij. Carbit.tute. lege dinis roribus, & lege tutorcs. C. dc adminis

siratione tutorum.

πώ et Postremo, pecuniam corrumpentem quilibet accirsare cogitur: gloss. defraus data.capitu.quanto. tra de iureiurand. Qui autem pecuniam principis corrus Perit,uiuus comburitur:lege q. C. de l. moneta. Sin ciuitatis tantum, c. Pue pu

nitur: I. aeod. Quod si nummos radditi vel tingit, seris animantibus traditur: l. quicunque.Gad leg.Cor.de Lil.

γγ ONCLUSIO. et Cuilibet

. . permissum est contrahere,q .ia costractus dum cocipiuntur,sunt lacti: lege consilio.de curato .surio. Proinde semclcausa approbata, siue vera, siue falsa, res

probari non potest : Puta,alii platat sa

cerdotium, alq respub. alii coelibatus. utrumque tamen aggressi lacrimus. ii tegrum non est mutare costium, etiamsi poeniteat instituti l. sicut.C. de a 2.5 oblig.Si enim orem duxeris, tui iurisnsi eris. Si semel ad . Remp.accelleris, sera inendum est.Et ut cupias,tutum non hi ad priuata redire vitam. Et ideo sicut ab initio libera est potestas habedi, vel non habendi contractus:ita etiam renuntiare semes costitutae obligationi, aduersario non consentiente, minime potestid .l si, cui. . sicut. Inst. quib. ex causauth. qui

. semel. qu5 es quando iudex. la'. ff. de arbitris. Secus si consenti tussie finali .fl. familiae haereisiniadae. ,3 1 Patet in iure pignoris, quod dominio

acquisito amittirur: l. sinati. ade remis. Pign. l.neque pignus. ff. de regulis iuris. Si enim a postariore contractu, ricinioni recedere lic at: l.f. V. decretalis . si . de successio.edict. Maxime quod priori re putatotum cens tur: non potest pignus perseuerare, creditori domino constituisto: lege penultima. .fina. n. de exceptio

ne reinuda catae.

Ouitus contrahere, agere,vel accusare cogatur. Qui tamen semes se oblinxit sine consensu partis non soluitur. Surit enim contractus a principio voluntari j. deinde partium consensu neces larii : Aiacia lege,sicut.authenti.quis cl.C.quo modo Sc quando iudex.

zo i Pro inuito solui non posse probauia

INUS. num m. . Dcinde contra: numero

decimo. missis his quae frustra a Bala. tradita sunt: 1.numero secundo. institutio.quibus modis tollitur obligatio. nosita respond. Ubi quis obligatus non est, non potest alius pro alio se solutum constituere. quod si secerit, suo periculo indit: l. si pro te. T. mandat. Potimor .eri sententia locum habet, cum quis obligatus est: Bario. lege, non solum. q. morte. ibi,His praemissis.st de noui operis nuriatiatione. Certam enim habet causam stiis putatio,quam stipulator mutare non Potest l. vero.de Procurat. 21 1 in tum est,filiums .sine patris corio sensis, orem ducere non posse, numCoro secundo.Excipiuntur emancipati,HLusine patris consensu, uxorem ducere P terunt.l.filius.i fide ritu nupt.

CAP. XVIII.

TAcITI ET EXPRESSI UT Rura par virtus. EPITO ME. in risei fideiussisum ruite M lidum confratri potest.

ι Precarium fue rustam sue me Isin, mrte reuocatam tuis

r instruitutibus aquae ducendae,quid ruite inest. a Donatio mite presumuur, quando manda A, ut quum no bam alteri re uiuat, .is. quando aluna noni eo malimus quando diu neglexim Δbιtum petere, quando maerpost diluorium rium posse ione practorii dociliam est qua, ct indebitum saluttur. I. M. Cr per actum retro similem, qui aere suo pro auo emit.1s. Φ.

184쪽

QVAESTION UM

Tempa quatenus contracti bis mire inest. ad Qui monores usuras recipit cite mutores remisisse videtur.

a. In muttio quid dicite inest .a ταια uel expressa prolabitionis e se idem opera . nui .

., stibilitario rarata Crexpressa eademit. t. LV.3 . a. in legatis φο diciti cropust virtus est... nxpressum Scit regare tacitum.ηα..4 Sublato expresso utiatur mittim..di Ilulti exprese remittuntur ex nocent quae dicite non possum.. o conditio in legato dicite uel expresse appositi disse Lao In te, rella non par virtus rutii Creur ι , di Maior miti quam represi uirtus eii. er poena diuerti m

,. Pater filii heredidit adire post M. L, 4 In stili tutioncinata mira ines conditio. 4. Qui deponit,non donat. λιmenta praeterim repetuntur. V Indibitum bestiens ara donare uidearis. a Taeitum quando Maturae quando expressum. s.

, o Q si stipulatar dotem sibi reuis sui tomatrimonio se hostib. separo,an dos reffluenta sit. 4 I etiam quario non habeatur pro expresso.

,s concilio an mira contraria reuocetur.

N T A t est taciti

o exprini amnitas, ut expressio corii ciuae inacite insunt,nihil opereatur. Patet in duobus D st driuilbribus datis,quorum lingulos tacite insolidum teneri coistat:.l.nam redie. te fideius .Quod morito frustra exprimeretur. Aut si esset exis prestum, eo modo censetur expressum, quo tacite inest: Alciat. lege ii'. numero nono. de legat. s. in haeredis institutione

idem obseruandum est. Ut si 4 itium Sc Mevium, uter haeres esse voluerit, hae,

redem instituam: uterque haeresinitimotus censetur,neuter tamen haereditatem adire cogitur. Et ideo nihil operatur. quod aicitatore dictum est: vi uter Uo luerit,sit haeres,uterque enim hsr erit. Et condicio quae tacite inerat, nempe Ut haereditatem adire, uri repudiare possint, tametti expresia sit,institutione non

vitiabit: lege Cortici. T de haeredibus

instituendIS. Praeterea, precarium cum duret,d nec reuocetur po concedentem: I. .m de procurator. Eo mortuo reuocabitur ab

eius haerede: lege quaesitum. g. . codem.

LIB. IIII 1 γ

Idem si concessero quadiuvoluerinmorate reuocabatur, quia voluntas morte Gnitu I.ii 3. n.loca.

t Tertio, Si inter socios actum sit,in si

tulia haereditas alteri socio obucniret, communis estidit: etiam communicanda ilia est, quam quis proximus cx test mento consequitur: dartol. lege talia. de legatis primo. lason eodem, numero quadragelimo octavo. Alciatus eodem, nume. vigeIimo primo. Haereditas enim

ex testamento Proueniens, non imPr

Prie legitima dicitur Nam sicut iusta haereditas cst,quae ab intestato deserturi lege Iss.=.primo.de Iegatis primo. Quo casu ex tacita defundis voluntate dicitur Prouenire: l. conficiuntur.st. de iure coadicilli. Ita etiam ex teitamento si expresa sum sit. . t Quarto in stipulationibus cum qua otitat cm expressam ine oporteat:lege triaticum.de verborum obligationi. Nihil intercii expressane sit,an iacite insit stia putationi: ut si id mihi dare spondeas, quod Calend. Februar. te dare oportet.

Non incerta est stipulatio, si prior ex prestam habeat quantitatem. Et ideo quantitas quae tacite inest priori stipula.

rioni tantum operatur,quantum si hisset expresia lege qui sic stipulatus.de verborum obligatio. Si dies in stipulatio nibus appotita non sit, tacite actum via

deri debet, ut ex die quo stipulatio laeta

sit nilium capiat lege, si ita quis promis serit. de verborum obligationi. Et ided perinde haberi debet:ac si nominatim dc presse est et dictum,ut prssenti die solo ueretur. Quae simulatio in haeredem transit. lege, si decem.de verborum obsigationi. iii puris stipulationibus, laeti:

neccsSilate, racitae quaedam conditiones insunt,tametsi non exprimantur. Velusti,Si id quod in utero ancillae tuae erit, abs te stipulatus sitn. Tunc enim actio

incipit,cum nascetur: lege, interdu.lege inter stipulantem. pro quo. st. de veroborum obligationibus. Et ideo nihil re fert, virdira fuerit expressa conditio ne n .Semper enim tacite inerit, ut tempus partus spestemus. dula conditio eo in

185쪽

, 3 CONC E NATI I

do censetur expressa, quo tacite inest: Alciatus lege iri. numcro ix. de legatis primo. idem dicendum, si fructus futuaros stipulatus sum. Tacita nanque inerit conditio,ut catenus specitemus, dum fructus percepti suerint. Et merito utroque casu perinde crisiac si scisset expressa: discita lege, interdum. cactiam inseri suapulationi solent. veluti , Carpentaracte

dare spondes. Quae stipulatio licet pure

facita videatur,tamen re ipsa habet ictus Pus adiecitim, quo proinister utatur, ad Pecuniam Carpentora ste dandam: q. los .institu .de verborum obligationibus.

Quae de stipulationibus tradita 1 unt,

cadem in emptionis contra stu obicruas

Limus. Si enim fructus,ut partus ancillae aut seruus qui apud hostes et ematur:

tacite inest tempus,ut cum ancil.a P e rerit,aut cum seruus ab hostibus reueratius fuerit, venditio facia intelliga uta. s. in fine.ff. de conditioni. & demonstras

rtio. de contrahen.emptio. Ea n Pisgnori dari poterunt. Ea enim quae nona dum sunt,sutura tamen sunt, hypothe cae dari permittitur : ut tria tus Pendenates. Partus ancillae, fetus pecorum I.&quor.Η.de pig. Quibus omnibus tacita

inest conditio, si nalcantur:d .l. .in lin. Quae licet non ex priniatur,tamcn necesssitate Iadii perinde habenda eriti ac si e pretia est ei. s r Quinto, inseruitutibus aquae ducens

. hoc tacite inest , ut reficere mihi riouum liceat: l. rcsectionis. q. si partum. si com .praed. Merito qui ius habet ducessi aquam, eidem Permittitur & purgare

N rcficere riuum.l.1. . aquae.1l. de rivis. Imo qui seruitutem allisit, non cuius reSM uit riuu purgare cogitur:J.oc si sorte.

s. m. n.si scrivendi. 6 et Sexto, qui re suam alteri restitui manu dat,donare videriar.Patet in matre, qu*rem suam apud maritu suu depositam,

filio restitui postulat: si hi enim donare

creditur l. pub.fl.d o. Sicut qui alienaatiotu usu ructus colentici. apud. quc situm .i l. de doli exce. Qui enim sciensi a tur rem suam alteri distrahi. donare

censetur,maxime inter coniunctas perso nas. ut si seruus plurimum fratrum,alteripuerum lcientibus Sc tacentibus caeteris dederit, collata donatiocii l .si seruus.sE de donation. inter virum . Aut qui diu neglexerit debitum petere, nam propter temporis diuturnitarem, tacite quis d

nare videtur lege Procula. Ede proba.tionibus. Vt si post diuortium, longot pore scientc 5c patiente viro, mulier in posse sione prediorum dotalium silearit:conuenisse tacite videtur,ne dos qum

promissa suerat, petatur: l. cum post is . de iure dotium. Aut qui indebitum solisuit, tacite donare creditur. Sed N actus retro similis, donationem inducit. ut si praedium, cuius precii partem Goliae ram,Titio ea conditione dedero, ut res.

duum solueret. Deinde soluto,& altericum fundum venderem,Titus consciari ret: I itius quod exoluit, tacite donasse creditur lege, si vero.M. Pap. st manda. Septimo, qui rem alienam pro alio aere suo itidonare videtur.ut si pater filiis in potestate exilientibus praedium cureirit,& eisdem emancipatis tradiderit, UAvoluntate sua in postessionem missi sucis rini,dominium acquisierunt lege i).asi quis alteri, vel sibi. infra. numero vigerasinoquinto. Quae sententia vera citi, quando pater res ad militarem, vel lega, lem militiam pertinentes, emerit,ia filio tradideritica enim donata praesumtitur: lege prima. .nocii. decollat. bonorum. Alexander consilio quadragesimoquaris

demq; cum ad honorii diuisionein venis tum erit,filius inculi arit cr habebit.Cum cnim ea tantum, quae patre inter sit non diuisit., pro haereditaria portione inter filios diuidenda sint: lege, quae Pa ter T. familiae herciscundae. lege ea quae. eodem. Non igitur ea quae ciuis erit, in collationem venient,sed ad filium poculiariter pertinebunt: lege filiae. C. fanatuliae herciscundae. Et ideo iudex animadis

uertere debet,ut cum ad bonorum diui sionem ventum silerit, ea quae pater no minatim filio contulerit, non diuidate

lege si cognatione. a. hercis.

186쪽

γ m Octaud, hypotheca quando tacite

contrahitur, etiam tacite dissolui pote, rit. Tacite autem contrahitur hypotheio an administratione rerum pupillariit. Si enim tutor es curator.reddita rati

ne administrationis bonoruna pupilli, eidem debitor existat: pupillus omnia bona turoris,utpote sibi tacite hypothea

cara , vendicare poteritu pro ovicio. C. de administratione tutorum. & ut plenius. C.de res uxor.acmo.Aut si tutrix secundo nubat, non reddita ratione: mnia bona secundi viri, sunt tacite pii pillo obligata: I penul C. in quibus caua sis.Singu.Massi .c Qq. Idem in a Bonem dotalis. Nam siue uxor dotem vendiscare velitisiue maritus ad dotis promissae praestaticinem contra uxorem agat, senis per tacita omnium bonorum hypotheca competit: dicito f.& vr plenius. Pro cenasu, tacite omnia bona obligata sunt. l. i.

cin quibus causi. an sit . bi prop. pub. Pensi: a. Sicut quando cum fisco quis coatrahites .ii .in quibus causis. aut primipio Ius est,hoc est, primipilatum gerit, auaren. lla,lib. iiii .ca .llaxa iiij. qui decimae legionis centurio est:Alci. de primipilo. libro.x. i a principe defecerit, non sua

tantum erum etiam filiorum suorum:

lege penuit. 8c fina.de primipi. Sc uxoris

sco obligata sunt. Legatario & fideico

missario in rem actio tacite competit: l. 1. . omnibus. I. l.f. dc si quid .a commv. delega. S Nono,idem opera tur vo luntas tacita, ac si expressa eslet.Patet in pati e furioso, qui tacita voluntate Perinde filium in potestate retinet,ac si suae mentis es letu .pa tre.st de his qui fiant tui. Et filius ii taci ta

patris voluntate, negotium incrcci, in

patrem iudicium dabitur: lege prima.=. si is qui navem. in .de exercita.acition. Et filia quae tacita voluntate pomittit pastum,de dote agere: tantum operam ac si esset expressa lege ih. I. voluntatem. ii .

soluto matrimonio.

9 et Decimo, constat non esse commodasium, ves mandatum. : nili habeat usum

UM LIB. IIII. 3 9

determinatum, cum tempore expresso.

vel tacito lege Stichus lib. de legatis tui. Expressi exemplum est, Commodo tibi ancillam,ad texendum sex mensibu,:T citi, Commodo tibi ancillam, ad texen dum libras decem lanae: hic iacite remapus inest: lege continuus. q. cum ita. de verborum obligationibus. Vel comm do tibi equum, ut Lutetiam eas: eundi 8c redeundi tempus inest l. interdum.snde verborum obligationibus. Idem de fideius re traditur lege si testamento. fina.isde fidesiis. am totam rem masgis est,ut ad iudicem, hoc est, ad viri booni arbitrium remittamus. qui aestimet, quanto tempore diligens pateriam. est cere possitu .continuus. .cum it a.de Ueraborum obligationibus.Qua in re multa spectanda sunt. Cum enim viginti milia passuum in dies singulos computentur: i.iij. de verborum obligationib. Tamen tempori aetati sexus S valetudinis rastio habenda est didio =. cum ita. Si quis certo loco domum aedificari stipulatus

sit,iatile tempus inest,ut catenus protra'

hatur, quatenus diligens artifex in imstruenda aedificanda b, domo postula

reti& moram faceret: l .ij. . finali. de eo quod certo loco.l .interdum. de verboruobligationi. Quod tempus licet non exapriniatur,tacite tame cum insit, perinde habendum cst, ac si expressum esset. In comodato hoc tacite inest, ut is qui rem commodato acceperit, impellas vi his&valetudinis praestare teneatura in rebus. possum. n. comino. Culpam quoque praestare tenebitur, fatum autam non tenebitur lege, si ut certo. si meros

io i Undecimo licet usurae longo tempore praestari solitae, cogi possint ut soluaaturit .cum dein rem .sside usuris. Tamen creditor quas longo tempore, hoc est, triennio, vel quadrienio:glo. diuus. l.cum quidam .sfdevsur.vsuras non Pestit: tacite remisisse videturn. vir. ij. f. dedo. inter vir. R O.d. . diuus. Ang.ffuerat. l. v. liast, de a 2. idem si multo minores solitis ebitor praestare consuci

di i

187쪽

ucritu. aduersus.l. quamuis. C. de usur.

on obstabit exceptiou.qui scini siecit .

de usuris. Vinim quanto tempore mi nores prccstitisse conuenit , ut debitor maiores soluere non cogatur c Quidam. decennij metam desiderant Iason. l. quae . dotis. numero xxj. ff. soluto matrimon. Alri viginti annorum,Hin quinquennii,

alii biennii duntaxat: Iason ducti a l. quae

dotis. Hume. xx. Ego sormam actionis spectarem: lege,sicut. lege, omnes. C. de Praescrip. X.annorum. Iege,cum sex. de aedit. cdic.I. . de diuers praesci. Et quan tum ad usurarum praestationem attinet, in odium illarum,biennio minores Prs

nitisse susticere poteritu glos. i. legis, qui

semisses.sside usuris. Licet si maiores dexhitor praestiterit,residuu in soricin qua docunq; copulare posit: lege,creditoriffinali iisde solutio. Fauorabilior nan in causa soluti quam debiti. lege,Arria ni .sf.de actio. M obliga. ii . de solutio. Idem in fidescommisso iamdudum non

Praestito obseruabimus: lege, Procula. n.de probationibus. α, et Duodecimo, mutuo tacitor quaedam conditiones insunt, tametsi non explimantur.Ucluti ut seque bonum redda tur,rion enim licebit deterius reddere: l. cum quid. T.si cer.pet ar et Decimotertio, idem operatur tacita

causa prohibitionis, quod δέ expressa. Nam ut valeat prohibitio alienationis,

causam reserre oportet,cur alienationem

prohibeat, alioqui. non valcbit: lege, fialii semit. M. diuo. de legatis primo. infra

nume. xlv. Proinde si inueniatur persosna, ius respectu prohibuerit alienatio, nem,licet non fuerit expressa, no minus

tamen alienationis prohibitio valebit, quam si nominatim esset comprehensa. Yt ideo adeo eiscax est tacita prohibitio, . sicut expresa. Uerum multom scire in. . terest,an pure prohibitio fiat, an sub coiditione .Si pure nunquam alienare Posterii: lege finali. sed quia C commv. delega. Sinconditio insit,alienare quidem

e Poterit. Aducniente tamen conditione,

in pristinum statum causa restituetur:s. sinaut cin. dictor legis fiha.In ta leonisso igitur ante euentum condicionis,cum

nulla iacita prohibitio sit: alienatio tam iis per valebit, dum vindicio euenerit: oss.legis, in pater. q. Iibertis. de legotis secundo. Nam ante euentum condiationis,non est lagatario ius vendicandi:

lege. seruo legato. . primo.de legatis pii. mo. At prohibita expressim ξc absolute alienatione: ea sequuta , fideicommissarius ius habet. Qui si haerede fides.

commissium non petierit, post eius mor tem,tacite sidcicomissum remissum Gnositur lege,Procula. T.de probat.13 Decimoquari instituo filium meum. qui si vivo me moriatur, instituo ex conepotem: quod tametsi expressum non

fuisset, subintest igitur: =. quidam rem

iste. legis, allus.de Iibe. Non cnim vi, detur decesiisse sine liberis,qui nepotent habet lege prima.de conditione inserti. Vt intelligamus, parem esse vim subsici otiationis expressae dil tacitae. Patet in filio haerede instituto, qui tametsi haeredata tem repudiauerit, pater quasi ab initio et haeres suisset instinatus, succedet: lem finali. similique modo. lcbonis quaeliberis. Idem dicendum, si expresse har res institutus sumi, cum p r sit virtus taciti et expresii. In substitutione igitur tacite inest conditio, tametsi non fuerit expressa. ut puta,si filio institiato, Titius fuerit substitutus,si silius haeres no erit. Cui substitutioni etiam tacite alia inest coditio,siue haeres extiterit, de impubes decesserit: l. nam hoc. ff. de vulga. instanuata'. SI seq.& xxxj. ξέ seq. q. τ Positreminetiam in legatis,taciti de ex presii parvirtusest.No enim ri seri, Ei testator centum leget. Aut cum sibi cenatum' debeantur, quod sibi debetur, te get: Utroq; cnim casu legatu debetur: l. legavi Titi de lib.leg. Tacite quoci' in est Gdiuo legato eluti cu ita legamus, Quod ex serua natum fuerit, heres dato.

Aut bucius qui ex eo sundo percepti sue

Aut seruit quem alii non legauero, Scio dato:l. .in iii de cond. 5c demonst.

188쪽

a VAEST IONCON TR A.' Expirem potiora sunt

tacitis, Expreta enim ruisio testa

toris, tacitae pnxsertur. Vt cum testator

Titium instititit, substituto piaescrri noambigitnusn.iij.s I de acquiren. haered. Et substituti filio impultari, pr seruntur his qui ab intestato successuri essent: l. cum ex filio. filio. de vulga. Non enim dubi

tamus, coniuncto substitutum privirens dum esse, in in omnibus substitutionubus, coluncto potior situ prima. in primmo. . in secundo Ade cad. tollen. Voca tus enim est,si primus hanes non erit. Si ergo non sit, ipse admitti & coniuncto Praeserri dinet. qui tacite in eum casum Vocatur,quo substitutioni non sit locus. Vt expressi prouisio testatoris , tacitae

praestratur:dictio4filio.Quua ratione etiavidemus substitutum a testatore,eis prae ri,quos lex vocat: l. fina versici sin austem casualis. Q de nec ri seruis. Et ius accrescendi, voluntate testatoris confir

malum, essicacius est, quod solo legis adminiculo innittitur: l. quidam. in fili. e iure deliberan. Causa enim testa menti, praesertur canis intestati. auo niam haec a lege, illa a testatore poti sibinum prouenit. Vnde & consequens est, ut cum successiorium edicitum, a merales gis dispositione descendat,iure accrescens

di sit posterius, cum aliquatenus testas toris menti concordet: Aleiadae consiunctii.numero xxxix. delega.terti Plus cnim operatur expressis testatoris voluiistas , quam tacita & incidens. Patet in matre, filio impuberi tacite succedenti. Nam si alios haeredes substituerit te, stator,mater excluditur: l. cum ex filio. rimo.de vulga a.ena. de institu. Et ita expreissium facit oessare tacitum: ut siquis dicat Cui bis legauero, semel debori volo. Si eide saepius legauerit,& prio

rem voluntatem nominatim no reuocas

uerit,semes tatum sibi legatum dicemus: linquis. de legat. iii. Non enim tacitum, lacit cessare expressium. Expressum austem per aliud exprestum utique. Vt si dicat testator, nolle se prius testamens tum reuocare. Si deinde aliud condide.

vir, octiominatim prius infirmarit,poste

'M LI B. IIII. ist

rius tantum valebit. Quod si expresse

Prius non reuocalfit, tacite non censere turreuocatum. Inter expretam igitur&tacitam testatoris voluntatem,non tesinere constituenda differetia est. Vt pusta, in aduentitia filii haereditate , pater usum etiam habet, non tanquam unis uersalis haeres,sed potius ut particularis,

beneficio filii successor,Baldasi putas. iij.

opposi. de petitio .lacres. Adeo vi sus, ni tutus submouendus sit:l.si paterfamil. de haer. tristi. Si tame instituto filio grauatus sit pater,eidem haereditatem restituestre: ex iniunctio patri fideicomis Io arguisti mens testatoris, ut contemplatione

filii, fideicornmissium faceret. Nec mors Patris spectanda est, sed consestim resti, tutio facienda erit. Adeo quidem ut si

quos fructus aduentiliorum P ter pero perit, restituere teneatur: Alciael cumsilii famil. numero xv. delegat. Prim quasi pater pleno iure haereditatem rostituere grauatiis sit, videtur' testator patrem ab usustudia semoviisse: authen. incipitur. de bonis qua liber. Et ita ap Pare expressis potiora esse tacitis. Patet

in tutore testametaris, quem utpote mopresse nominatum per testatorem, incistis, hoc est, legitimis praeserri non amobigimus: Isi quis si .ssi de testamen.tuta Et in pignore, multum interest, utrum suerit tacitum an expressium. Expres sum nanque multo potentius est tacito. Si enim seruus expresse fuerit pignori datus, manumitti non poterit: sin iacio te,nillil impedit manumissionem: l. Pranultima. in quibus causis. Et ita adiparet, expreta potiora esse tacitis. tQuod adeo verum est. Vt sublato eo Prestis, tacitum kitietur. Vt si expresse tibi concedam ius hauriendi aquam, iri stando meo, tacite videor tibi iter concedere : l. item. qui habet. T. de seruit. rusticorum praediorum.Quod si expressum desecerit, hoc est,si amplius aqua nosit in si do meo,tacitum quoquGNempe itineris deficiet: d. qui habet. P terea, multa expresse remitti possunt, quae tacite nequaqua remitteremtur. Vtputa igrorum fines, nullo ι

189쪽

IA C. CONCENATI I

cinoria. Ita fit,ut quaeda expresse partium consensu fiat, quae tacite a lege fieri iuste nequeunt. Filius enim antequam aedistoribus suerit satisfactum,ius non habet Petendi poenam. Si tamen creditores h Permittant,erit licitum:l. quod placuit. ff. de iure fisci.

Tertio,inulta tacite nocent, quae expreb se non nocerent. Expressa narii tres ecclessiasticu alienatio,ecclesiae non nocet: f.dcii extra de do. Et tamen tacite nocere Po terit, si quadraginta annis ab aliopollicita sit:caP.de quarta. tri de praescrip. Miules procurator alteri, etiam consensu adsuersarii et se non potest. At si non ob cia,tur, valebit iiudicium lailii famis. . vetes

rani.de procura.

et Quarto, legatum sub conditione, si vos

te reli mina: non aliter ad haeredes legatari tras mittitur,quam si legatarius se vel l maiuseste declarauerit.,i tamen tacita suerit illa conditio, secus ei hi si ita legatu. primo.de lega primo. Et luco multum interest,an conditio tacita fuerit, vel exsPresina. Expressa nanque conditio ut hic apparet,i, redi legatarii nocet: non ex pressa,ta melli tacite insit, non nocet hae redi. Aut si testator hsredem grauauerit, Titio dare decem: inest conditio,ii l ressuerit.Quae tacita conditio, si exprimastur, demonstrationis vim consequitur. Perinde ac si diceret, Quando Gaius haesres erit,Titio decem detu.in condicioni,hus. primo. ff. de condi. 5c demonstra. Nec alias debebuntur,quam si haeres fuerit.Si non exprimatur, iccus est.

Quinto,quaedam in testamentis si ex Primantur, nullum ellectum habent: iussi verbis tegantur, eandem significatione habent,quam habent expressa. Utu quis haeredauerit filium, si sitius lisres erit, Valet exhaeredatio. Quod si Titium haeredetn'instituerit S illium I redauerit, cum Tisius fueritha res,nullius mometi haredatio estuat quis. in sin .ff. sch. aeredi. uastit.Aut ii acceptum seras ei, qui iubconditione Proinisit: ita demum egisse aliquid stipulatio intelligitur, si obliga,

tionis conditio extiterit laustus. de regiae. iucQuod si nominatim verbis accepti lationis comprehendatur, nullius in menti iaciet actum : I. in diem. de accespitiatio.l. prelsa.de regii.tur. Ergo in ior taciti, quam expressi virtus est. Ex pressiam enim regulatur secundum natus

ram taciti,tacitum autem non utique.

zo ut puta, scimus expressas esse in iure poenas, diuortium abs re facientibus: l. consensu. de repud. Similiter vir si sine culpa uxore dimittat, compellitur qua tam partem Propriis substantiae relin, quere: l. iubemus. y. si vere . . de repud Nunc prssuponamus inter vim & oos rem, aliam stipulatam esse poenam,

quam lege comprehensum sit , stipula, tio non valet : l. si ita stipulatio facta. de verborum obligatio. QMod si stipulare

suerint poenam, quae tacite in eos, qui si, ne culpa diuortium iaciunt, statuitur, stipulatio valebit: d. l. si ita. at iboto, si testator filio suo impuberi ex traneum substituerit : non tamen ma trem quae tacite Pio erat substituta, exscludet: L Lucius.de vulgaria. snali. de institu.

ar Septimo, si quis filium in patris potes

state existentem, de eiusdem emancipastum haeredes instituerit, ic filiusfami Lante testatorem moriatur: eodem testastore mortuo, nihil patri quaeritur: l. socunda. ad Orfici on ergo pater tacite censebitur una cum sitos amis. haeres in stitutus.Vt eam mortuo prius filiosami.

deinde ipso testatore adire postit. Hic taciti & expressi nulla est aequalitas, Si cnim preste pater una cum filio fuisset lia res institutus, tametsi filius mil. morte praeuentus,haereditatem pro par te adiutisci. Et tamen cum tacite veniat, integram haereditatein amittit.

Praeterea si expresie fuisset haeres insti, tutuS Pater, una cum duobus filiis hae reditas in tres uncias diuidetur. Vbi austem tacite censetur laures institutus, Pa ter non facit partem in tu reditate, sed silio duntaxat succedens in parte elusidem, pro haerede habetur.

190쪽

QVAESTIONUM LIB. IIII.

i, a 3 Sed & in substitutione, nulla tacita ins, cst conditio.Si enim quis uxore & post e, humum h edem instituat,&posthumoti no nato alium substituat. Si posthumus

xi natus impubes decedat, substitutus nonai aliter admittitur, quam si mater prius docesseritil.cum quid am.C.de institia, 24 toctavo, qui ea conditione deposuit, ut nemo pricter seipsum,aut Titium,husiuscemodi depositum tolleret: nG tamen ob id donatio censebituril. donationes inconcubinam. F. pe ff. de dona. Aut si quis

nomine alterius rem sua deponat, Pro Prietas nihilominus no mutabit: l. eciali. de donat.inter vir. Iasi quae dotis. nu merogv.ffsol.matri. as Nono,qui re alteri ex sua pecunia emit, sibi aestione negotiorum gestorii succin oritur.Oonasse aut everisimile videri non debet, cum neminem velle iacitare suum

Praesumamus. Hinc est, cet si filius sua pomnia rem matri emerit 6c tradiderit: iboet traditione mater domina esticiatur l. traditionibus. de paci.Tamen precium

petenti restituere tenebitur l. s. ii quis alteri vel sibi. Σ 6 tDecim ilicet alimenta debita iamdus

dum praestita non sint, nunquam tamen V a petitione repellitur :l. libertis. . Primo. u. de alim.lega. ' ατ Vndecimὀ, impuberes sinet utoris aut ritate,quioquam agere non possunt s. sin. C. te iuri & iaci. igno.Sed furiosus,nec is citi bonis interdicitum est, sine curatoris autoritate,quod ab ipsis gestum est, ratu haberi non debet: l. is cui honis.de verta

oblig.Ideo γ si ipsi aliquid soluerint, consdicctur: tanterduin. de condictio. indeb.

Donatio autem nusquam subseclutita vis deri ciebet, tametsi indebitum uoluerit. as N CL V S IO.'Omnis nostraqus stio ex casu dubitabili pendet: in casu vero dubio prssumptio inducituriano

optio. Quod auteo prcsuinptioe fit,ia cite consensum inducit. Vt in eo qui via capere patitur, alienat:l.alienationis.deverb. significi Tacitum autem praesumo plumes quod veritatem inducat: ut culilium ex literis ad uxorem missis, tacite presumimus t .sin. de probat. tExpressium autem illud dicitur, quod licet non exprimatur verbis specificis: tomen tacite ex mente,vel ratione legis colligitur. Quod enim ex lagis mente coluligitur,expressum est: l .nominis. verbiinde verboa ruficit Exempli gratia,in eo qui stipulatus est

dotem sibi reddi, quomodocunque m trimonium soluatur. Tametsi nuptiae subsequuta' non fuerint, tacite ex legis dispositione hoc inest, ut etiam eo casta dotem restituere debeat Jui extraneusE. de conditio causa da. Secus est, si quans

do quis in uno casu pepigerit: in alio esnim casu, mulieri a filo et hi A cum do, tem. H. soluto matrimonio. Ex mei te quoque & ratione legis colligitur, ut si uenditor lando dolia acces iura dixes rit: non cassata, sed integra dare debeat: l quicquid uenditor. T de aetio. empti. Quod pro expresta habet. Quod enim non satis liquide expressum est,in dismalitione iuris communis manci on enim

aliter tacitum subintelligitur, quam lex, aut communis usus disponit: expressum autem ex ipsa scriptura perficitur: A in

SO LV T IO. τProbauimus in sub

stitui ne tacite conditionem inest

tametsi non primatur nume. xiri. uero

sicu. in substitu. Deinde nullam incise substitutioni conditionem inesse: nume. mi. xxiii. Respon. Substitutio uulgaris

exprella,continet tacitam pupilla remet econtra, ptii illaris PNIIa,continet lascitam uulgarem: L non hocissi de uulga.

Sc ad hi Modem.Vt uulgaris pupillarisque substitutio coniunganturil. iii j.isdeuulga. Quod fauorabili quadam inter

Pretatione uidetur indu tu, propter u

risimilem mentem testatoris ,dc pupili ris,pateretur testamenti coniunctione: L patris.T.de Liui: Nisi quando mater lac, cedere potest l.quum quidam. de insti., Dictu es patre filio h rede instituto sue cedere. Deinde nihil patri acquiri posseeX hcreditate, filio, praenuari icta re.

SEARCH

MENU NAVIGATION