장음표시 사용
31쪽
tametsi non requisitus, paleare debet: l. congruit si . de ossici pres. deinde auth. de mand. prin.Ias.l quod iussitanti. xxv. dc sequen. f. de re iud quia interest Rei, Pul, ne delicti maneant impunita: l. ita vulneratus. cum nequeafra lea. Aquit. Ita longius.9 .sside iudicit.qui tertium. ii.
respon. de itinaustu. Iudex ultro etia non requisitus,ea vindicare tenetur: lacruos.
in fili. adleg. I ul. de vi.l t potest supplere de facito, etiam nemine petente:ut sup. Mumeat. probauimus. Si quaestio sit de finibus ad officium iudicis pertinet, me forem etiamvltro mittere tui irruptione. D.ff. fi. regula. filia. institide ossic. iussi.Si
controuersita aquae ducendae moueatur,
iudicis os licio aqua diuidenda erit: laiquis h& ibi l3arto. de veiaden. b. ciuitatibaci.CLicet contra exulem nemo opponat,tamen iudex ex officio suo poteriuIac.de Aret. l.item apud.s quod ait. stae inivr.Quia publice interest,ne exules audiantur. 1t et ono,iuramentum calumniae, R in litem,Potest iudex autoritate propria dessene: l quia tantundem.stae nego. gest. Iau.indepoliti.nu.ii'. de re iud.Puta, Et qui nouum opus nuntiatiliae Pupillo.il. de noui oper. nuntia. Aut ei qui post ac, ceptum iudicium,usu hominem ceperit: debet eo nomine de dolo malo cauere: l.
si post.ffderei vendi Et iudicialem stis
Pulationem iudex eo nomine em ossicio exigere debetu. stipulationu alutaversi. iudiciales. le verba b. Remittere aut e ctia
aduersario cosentiete,nsi potest lavg.sed quia verenitiLC.de ii .cal. Quia no pro comodo priuatorii, sed pro comuni viis litate huiusniodi tuli lirandii receptu est. ir et occimo, hona vacantia cum ad prinici pena pertineant, iudex ex ollicio pro Principe inuellistare,& poliessione accis inre tenetur l. lcfentionis. de iurisi sedib. X. a.fi.cum doli Instantia. te bo. vacan.
codib. Reum etiam nemine instante mul stare poterit. Lansean de Pctita time.V. In criminalibus,etiam ii nemo petat, ius
dex testis producere potest: l. vii.C. ad legem Cornel. de sal .Lanseanc. de testib. numero X a. ald. l. PASbyteri.f. versicul. iuxta.C. de episcopta clericiac sup.nu.vi. i3 τ Undecimo, iudex tutore pupillo da l. illud.ff.de tutoribus 5c curatorib. s. institu.de Atti . tuto. Et eundem gerere atque administrare tutelam, ex officio cogit: l. i. de administraetuto. Et suspectu adimere ex ossicio, etiam non requisiotus, Sc abique ulla accusatione potest: I. .Mamusa. i'. i.T de suspect. tui .l.i. . item solent de ossi presec'. urb. Non
tamen aliter tenetur, quam si monitus i
dederit: l. i. magis itibus. T.de magis h. conuenien .ut in iudicio damni insecti l. iii l. in eum.cum sequen.ss de darian. instasio. Proinde siue ultro, siue admonitusi tutorem det: cosvocare debet,qui pupilalo,vel adulto coniuncti sunt: Bal l. i. tu. Penulti. de militi vasal. qui contumeliossus est.Puta, si tutor inuentarium no se
cerit,uel pecuniam pupilli ad praedioruemptionem conserre neglexerit: iudex eundem ex officio suspectum notabit:
penulti.d.l.ii j. Si pupillus neminem hasbeat qui pro se stipulari possit: iudex exos scio aliquem dabit qui ipsi pupillo casueat v. si si rem pupil. Ei minor se in in tegrum restitui povillat, iudex Cx ossi,cio suo cognoscit,utrum diligens pater
sam.suerit,ut lapsum eum per aetatem verisimile non sit. l.i. C. qui ξc aduer. quos. Iudex curatore bonis ex officio dare po testu.idi de curato. bon.dan. Et in creans dis tutoribus,vel curator ibus,mores Osrum ex ossicio inquirect .scire. Mim relis
4 tDuodecimo quos lex postulare pro hibet, eosdem iudex ex officio res, Ierepoterit t. quos prohibetiff.de postu. Pusta, Miles si proculator esse velit,iudex
etiamst nemo opponat eum repellere Poteritu .sit ius. veteraniatae procistaQui bus merito curatore vel aduocatu etiam nemine petete dare potest.Puta, Menta rapto, vel minori, si nemo curatore, Vesaduocatu petat: iudex etia vltro δέ no res
quili tus dabitis fina. f. sed Sc si quis. C. de
admi nito.l Pulsinius. Ade Θ.ff ex quib. u.imperitum quoque eo officio copet tere poterit,ut aduocatu accipiat: Hosti
pastoralis.de iud.Hinc est,ci, ubi quis iudi ia
32쪽
dicis d. adi licentia ac potestate habet, ibi, dem ex ossicio cognoscere Potest : l. rj. C. de peda.iudicib.
ex ofi icio suo omnes circunstantias persPendit, utrum permitteta sit, necne. Nesmini enim permittitur arrogare eum, cuius cura administrauit: si minor viginti quinque annis sitis,qui arrogatur. Anis maduertet ne turpis arroga di causa sub siti l .nec ei. T. de adop. An salubris ado,
Ptio pupillo possit intelligi. Cuius vitae sit is qui velit pupillii redigere in fami
liam sua cuius aetatis,an permittendit ei,
qui alios habet liberos: fuerum.dd.nec ei.Vt certe permittendit non est. Ne ille, gitimum quide extantibus alWs legitimis arrogare Potest ut insta loco suo dicet. 16 tDecimoquarto, si quis accusatione in alique proposita destiterit accusatus nul Iam infamiae notam subit:I. rescripto. g. siquis. Tiae mu.5 honor.)aid si larte acicusatione persequi destiterit: iudex an is
maduertere debet. virum Daudulenter de pecunia corruptus, uocare suam acicusationem velit:l.i. in princi.Tad senati Turpil. quod si ita esse animauertit: nec abolitionem accusationis, tametsi nemo instet,non esse abolenda, no admitte d. l. .&l.rjcde abold.I. de catu. Et ex ossi
cio suo persequetur& inquiret: i.&rj.
otide collulaeaeg. Et hunc praeuaricatos rem extra ordine puniet d.Liale cal.l. .8ci T. de prevarica. Et iudex sine accusatos N,lenocinio maritu damnare potest lin.
am Claudius.sside adult. Quia faciti quaestio, in arbitrio iudicatis est: l Tad Turpillianum.
t Decim uini iudex, que oportet osmnia scire:c. iudicante.xxx.q.v.Ex ossicio omnes circunstatias instrumeti perpens dcre debet. Vt si in aliqua parte vitiatuesse agnouerit, nulla eisdem adhibeat c. intci .exi de fid. instri Et idcὀiudex anis maduertere debet ne instrumentu in ius dicio prodii siti falsum si tametsi a Parte
non petaturi inter.ext. de fid.instrumesto. . t .authen.de tabellio.
is tDecimosext3, iudex aut diem consti
lucre, intraque de damno infectio cauca,
tur l. iiij.fias dedant. inse Aut acti nς magistratibus municipalibus iniunge
reiactur l. . e. duas.dd.iii 3.Qui si cautio nem exigere non curauerit, quanti ea res cst,cuius damni insecti nomine cautu noerit,iudicium datur: d. l. ii J.f. eum qui. Quam cautionem iudex ultro dc non re quisitus exhibere debet: ci' sibi nominastini cautionis p stadeacitio iniunctasiud. duas. toecimoseptimo, Caulae ciuiles trieamnio iure terminari ac dirimi debentu properandum. de iudici Cauta criminales biennio: dd. properandum. l.i. ut intra certuleinp. Et ideo iudex prospicere desbet, ne ultra definita tempora lites Prostrahantur: da.properandum.
2o tDecimooctau3, ei cuius interest,ad exhibendii aestio copetitit .ui. sciendis.Tad exiben. ludex aute ex ossicio suntinatim cognoscere debet, an eius intersit: fius d .e in omnibus enim bonaefidei iudi, cijs icut δc in arbitrari)s, iudex aestimat, quantu alteri ex litigatoribus intersit,vel restituere oporteat: Iasi. in depositi. nu.
ii j.ff. de re iud. f. in bonaefidei. Institu. de
aes in omnibus enim actionibus bonaesi dei omnia veniunt,quae aequum est venis re,inmetti de illis nominatim actum non situ. sed. f. i.st de contrahen.emPtiodquia tantundem.de negogest.
11 tDecimonono, Iudex sententia rei liti,giose etia vltro&no requisitus serre debetis.utique.T de rei vendi. Etiamsi relistigiosa perempta: Ita seruias. Tiudici l. Quod propter fruehis receptum est: lai homo.Qde re iud. Sed Sc quam senten
tiam tulit,etia no requisitus exequi mari dabit: citia literisinitae ossi deleg. 5 hoc insta annu.c. quincti.extade offici deleg.
ra et Vicesimo, iudex a quo,vel ad que post
interposita appellatione, etia nemine P tenae,sine aliqua dilatione apostolos da re debetuae . apostolos. Cile aP.lud vero ad que propositis cora se appellationis causis absente Parte appellante, suas partes supplebitil. ampliortae. Supplen do de iure,& inducendo lege pro abscia te vel res Odendo legi cotra eum indus si a l. s.c. 't quae dei .aduoc. glo. adimple
33쪽
re: dd.ampliorem. Si appcllans postqv.i ab exceptione peremptoria succubuerit, postmodii in definitiva restitui velit, ius dex ex ossicio ipsum excludet. de . cum a repulsione.de appellatio.
3 et Vicesimopriuid, Iudex ex ossicio δίnemine requirente,errore suu post sente, tiam disssinitiva corrigere,vel strauamcnillatu reuocare ex ossicio potest: Bal l . . it. Ocntcn re n. non poli lacl. quod tui sitiriumetaxv. T de re iud.
24 Postremo, bi aliquid est nullii ipso
iure,Parte no Petente, itidem supplere potest gloa.ubi Paetum de tran lac. larita vita. Si cer.pe.ut scilicet declaret nussu esse. Puta ubi iuris ordo deficit, qui ne Par tium quide consensu mutari potest: inia. csignificauit.cicausam. le testi. l M.aulli.
sf.de his qui sunt sui. Quicquid in iudicio
gestu est, ipso iure inutile reditur. ideo iudex etia non requisitus, Sc nemine Pestente, ut litigantes, iuris formam sequans tur,ex osssicio cogere potest. Innuine rabilia dici pollunt in hanc sententia,sed non necelle est. ihil enim est, de quo minus dubitari possit dis O N Γ R. AIScipio Licinium prae
ter nec cum v id ilici, hunc,inquit
virum scio peieralle. Verum quinniam illiu nullus deseri, no possum innul& accusator elle, & iudex. bit hoc in iudice,&tra superiore comunem lententiam moderationis Sc iustiti. vexerni lia. Eice.
Rhctiad Heren. lib.tiri. Senatus ossicium cst, consilio ciuitate iuuare: Magistratus ossiciu est, opera Sc diligentia conlequi voluntate Senatus. Populi ossiciu est,res optimas Sc homines idoneos, nanime suis sentcnti, clietere Sc probare. A cusatoris ossiciu est,itiserre crimina. Ora senioris, dilucre &.ppuliare. l estis est dicere ius scierit,aut audierit.Quclitoris est, 'nuquemque horti in officio tuo continere. Ergo iudex potestate suam, lira id quod in iudicium deductu est,cxc cre non debet. l. vi fundus. n. co.diu. RO. sing. ccccccxlviii. Alioqui vi pote plus nismio curiosus,acrit puniedus est, cp nesgoujs ad se non pertinetibus, se ingerat:
t si quis r.ec ibi Bar.de aquae ducit LXi. Et ideo prudentis iudicis est, libelli sor,
mana bc qualitate actionis propolitae di. ligenter perpedere,& iuxta eiusde tenos re, sententia ferre, alioqui ineptus iudica, bitur . ut sundus.T.M. diuites. de fidei comaaber. c. licet heli.ext. desimo. Omnicnim artisci, imperitia artis pro culpa imputatur: l si quis landit. Celsius.Udo. Turpe' est doctora, cu culpa redarguit ipsum: . propterea. Institu.de leg. Aquit. Quare lite sua facit iudex , qui per inas peritiam male iudicat: Institide obligat. quae ex quali desi. in prin. Q uin etia cum iuris scientiam iudices scire debeant, ipsi
si pra textu comunis sententiae errent, noc cuniitur: lixod xxi a. in princi&Versi
cul i. Quoniam vel ex legibus scriptis,
vel ex legum limilitudinibus ius reddes re debent l.non poliunt. T de legib. ro P terea,t actus iudicialis,ad Partas ρον titione faciedus est: l. ad peremptorium. T.de iud.Dilationes enirnno nili Petaim
tibus dantur Iri. CNt intra cert. temP .catis .cri. l . in prin Cale dilatio.
1 tTertio, in disticile sit, ut quis duoruvice substineat l. ille. tempestiuu. T. ad Treb.l.si plures.sT. de paci. Et litigantiit, R iudicis partes nemo limul suscipere potari Cl.quii luisa de postus. Et ideo nisircquili tus,dc parte instante ossiciu tuum interponere non debet. a s lauarid adeundus est iudex, ut tutos res,vel curatores dentur l. ri. T. de ferri'. l. lj.dc cura. bo. dan.l. i.C. qui pet. tur. Nec aliaer tenetur,quam si monitus no dede rit t. i.ε magistratibus. ff. de magi. consucia. Ergo iudex pupillis non nisi peten: tibus succurri l. qui habet. I. T.de tute.l. i. qui petant tutor. ipsis enim nili pe
tatur, tutorem, vel curatorem dare non
potest l. ij.c.deosti eius,qui vicem alicu. iudici obtinet Sed nec inuito adulto curatorem dare quisquam potest: Alexand. l. i. nu. v. F. de iuri Clic t. omia. iudicum. Et bonorum pollessionem pupillo tantum petenti,M non vltro dare debetil. bonorum.ij.C.qui admit. a' rQuinto cautio damni insecti certam conditione habet, si petatur: l. iiii. . hoc
34쪽
lutem. I.dedam .inscct. Non igitur tua dex,nisi requisit' inici ponere se poterit. O a Sexto,cum probationes a litigantibus exigendae sint: l. quinquaginta. ij. de probatio.l. qui accusarc. j.procurator.C de ederi .l.doc .de rei vendic. Et fides instrumctorum , ac depositiones testium idena cretur: l. in exercedis.ade fide instrv. l.notionem. 9anitrui nentorum.de verb. signi. Quibus non aliter creditur,quam
si a partibus fuerint approbatar: l .iii. C. de fid.in stria. l. .i edenda.Cde ederi. Erigo etiam si iudcx haberet illam potestautem,ex ossicio probationes facere tamen nisi a partibus approbarentur, Omnino inutiles erunt. Sed iudex ex mero ossicio ob re testis non potcrii l. non re onMnibus. fl.de arbit. um hoc ad litigantes Pertineat: I. si quando. dc testi. Cui iuudex competentes dilationes, ad suas falciendas probationcs dabit. Porro si cui probandi necessitas incumbit, in potierum nihil probet: iudex secundum acia decernere debet: l. properandum. N siquidcm.C de iudi. Ergo no potest iudex ex mero ossicio inquirere de lacto: c. ad audientiam. a. de iureiur. N ibi per inn. Hinc est, qu id iudex exossicio 8c no rco
quintus, neq; emptorem cogere potest, ut soluat, neque venditorem, Ut tradat. quia solutio rei venditae 5c traditio maspis faciti,quani iuris sunt l.consilio. in ii. 1 f.de curat.furios. 3i et Septimo im lex no potest parte ab senate sententiam ferre, nisi te qui est prae, scias petat: las. l.furioso.nu.Iir .H. delud. I.libritorii .insi. st de accusa. , enim ex iusta causa absens & non coruma qua*docunque relitructur: l. accusatoribuS. de accus. Non igitur debet iudex olli cium suum impartiri, nisi parte petense: liiij. U. hoc autem iudicium. li. dedam. inscc.l. propcrandii. sin aute. de iud.
a 'aud, quando aliquid eii nullum Ope exceptiose, nisi pars opponat, iud ex ossicio supplere non poterit:glo .l. 'bipadiu.dc transact.RM.t .lecita. si cert. Pet. 33 Nono, his quae priuatum commo dum respicium, iudex irrequi litus non
supplet: scd tum d um cum implorastur ossicium suum,se interponcredebet:
l. ii l. hoc au tem . n. de dam.insci'. Puta, Ideo interdicto coirentini ibi no aliter in ceptio datur,quam si petat Labeo. R.de flu. Et reus opponens exceptionem obscure,perinde ac si non excepisset,su cumbit Heli .inpr c. Decret. Arct.l .armiiiiiii.de acquir.haer.Si quidem per actorem opposita exceptio fuerit: Bald .l. ab Anastasio. manis. 34 Decimo, siquis porrigat libestis,inaactione personali,causam remota no inses retis,pula,mihi dcbcs decem, ad quae peto te condenari. Nec exprimat causam, Propter quam debeantur: procedit libel
hus.exi de lib.obi. Siri libellus incertus no procedat,si petatur: glosa l. fin . C. de ann. G.l.fi .dclib.obl. ad si litigates tacueruri, duo sese Oilei re iudex no poterit 3s i Vndecimo, ac satore mortuo,velaalitre sua accu latione non persequcte,no men rei abloluit: I. rescripto. g. ii quis.i . de inu.& ho. l .aut priuati. si . ad Turpil. i. fi .asi reus ves accusinor.sue. Postula. te tamen reo: l .libelloru .in fi.st.de accus. Verum si accusatore insente, vel nocontumace,ad poli utari nc rei,causa no cosmici,senteriam absolutoria dixerit: nia hilominus ide accusator coram eode iura diccqu2docunq; sua accusatione perses qui poteritu .li accusatoribus. de ac . 36 l Postrem udicis olliciu, tacitam hasbet coditione.li petatur. Patet in eo,qui nouum Opus nuntia qui parte petente, de calumnia iurare tenetur: Hala.de Pus Pillo. . tui opus. Sc ibi Vo.autore. st. de
vi, clo,nc recisim audex interponore te possit. Na si mala medicameta Sc venena,in fa hau c.iudiciu veniat, ibi iudex omnino elle non debct. doni enim Sc ina nocetis viri osticio eum stangi oportet: l. ii 3.st ita. haer. Ei qui interdicto conueniatur,exceptio data noeii l. i. . Labeo. ii.
de flumi. a iudex ne peteti quide daηre potest. Natalis dies domini, septemhabct anteriores.& totide sequetes,qui
35쪽
hus causae forenses intermittantur: l. in . in fi .c.de serius.Interim iudex nec requi litus,quicquam decernere poterit.
tilem, vel spinosam potius in vir isque partem disputationcm:veritatem,si ipsa per se loquatur, nec tam pertinaces habeat patronos, concessuram arbitror,
iudices omnia in criminalibus iudiciis, 8c ali js quae tantum iuris sunt, posse: l. ubi. zde sal .l. i. C. ut quae desadu . luis dicibus enim quod libet,licet:& quod licet,possunt Sc quod postunt,audent:&quod audent, si faciat nemini molestum csse debet. Uerum ne hac potestate sibi
permissa iudex abutatur: exiitimet non omnia quae porcii expedire.
o parte iudicii interrogationes proponere potest. Eas tamen moderare debet, ut nisi pro intentione iussim valde laesrint necessariae,non proponat. Ange.l.si in rem. de rei vendi c. q. o 1 Dilationes,licet ad partis petitionem dentur:l. .in princ.C..de dilat.l .ad Per Ptorium.st.de iudic. Tamen si litigantes absentcs suerint,iudex etiam nemine P tente dilationem dabit: Bald. l. l. l.il. versi.vlterius. Qui quae desaduo. De tutoribus et curatoribus pupil*loa iudice ex ossicio dandi hoc summuerit,quod licet tutor a iudice peti possit, nihilominus ex oflicio eum dare poterit. Non ob. I. l.qui habet. de tute. Similii Pupillus contra tutorem agcre velit, Schabenti tutorem, tutor dari non possit: casu iudex non aliter dabit, quam si petatur: d. i. In curatoribus dandis , si quidem furiose, iudex ultro Sc nsi requitus dabit i. ii. scd.C. de admi . tui.I.fula sinus. adeo.st .in qui b. u. Adulto auo tem non petenti,Ues inuito non datur: l. i .c ui pei tui. g. item inuiti.instit.de rurat . l. inuitus. is qui . ff.de procur. α t Quantum ad accusationem , coram iudice proponedam attinet. Verum est, quod iudex ex ossicio animaduertere debet,virum accusationis abolitio permitis tenda sint. i. in princ. i ad i mat. Turpil. Abolae autem crimen non aliter potes
rit, quam si a reo petitum situ .libellor v. in s. iisde accus. ε 3 i Dedam insci ii cautione,hoc in sum, madictum siuvi non aliter ea iudex exisgere teneatur, quam si petita suci itu. iii j. Maoc autem. st. de dam .insec.Quod si petentibus non dederit, quanti interest, iri eum iudicium datur: d. l. iii j. cum qui.
φ 3 Quod dictu es de testibus. iudex eminem osticio in causa ciuili exhibere nori potest, i, si exhibet,nullana fidem faciut. Quia non potest iudex in causa ciuili inisquirere de sacto ex mero os licio: c.adauae dientiam .r .deiumur.& ibi per inno. in criminalibus vero testes ex ossicio admianis irare poterit: innoc. extra dc tcstib.c. cum clamor. Archidia.iii j.q. ii j.c.placuit. Bal .l. prcSbyteri .cde epis. 8c cler. ΦS I De sententia, verum est, in eam tu dex etiam ultro & non requisitus serm testu .viique.ff. de rei vcndic. Tamen operaei recium est, u Vtraque Parte praesente,ves vocata serat l. si accusatoribus.
1 probauiam praesenti, quam absenti, vel ignoranti,tutorem a iudice dari , vel inu poste: l .illud.& seq. n. de tuto. &ctara l. .s . damuS.Η.de sui pec. tui. Vtruautem ultro & non requisitus, non m nunit. Nos dicamus, etiam ultro tuto
rem pupillo a iudice dandum,vel suspeo cituin adimendum esse: γή. lnit. de Atil. tui.l.ii j. Draetereaul.de suspec. tu .Quin etiam si tutores minus idonei ab ipso dati fuerint,teneatur: l .i. si curatores.Η.de
de magistra.conuenim. Quod si idonei dat postea facultatibus lapsi,secus est. f.
si magistratus.d.l i. εγ l imperat.ait, fidcm notitiatia testibus exigendam esse: l.quoniam. C de testib. Addas a iudice, tametsi requisitus non fuerit. 6 8 3 Impe.ait,in his causis, in quibus p fides solebant ex ollicio cognoscere,dari di iudices licentiam habebant: l. 13. C. de Ped.iud. in quibus aute in ossicio cognoicere possint,latii sime lupi lictulimus. 6 9 tTit. de interrogatori; sactionibus.
36쪽
de consessis: virum habeant locum,quaodo iudex nemine petente interrogat, anctiam quando ex officio. Existimarim locu habere, quando etiam non requisitus 8c vltro interrogationes in iudicio proaponit.I. ubician luc. st. de interro. actio.
sor Vlp. probat, surioso indefenso, curaetorem dandum esse l. fulsinus. adeo. T. ex quibus causis. Addas, etiamsi nemo
pus. deno.Opcr. nuntia. falso stibi pera suasit,iurametum de calumnia, nisi parate requirente, liudice ofiem non posse, clim tamen a mero iudicis officio pendeat:l.U.D.ff.deverb. Iig. sa etPaul. Cast. post Accur.ai verbum, condonario,vel bsoluo, positum in scris plura sententiae, potcst per iudicem mutari,antequam sit pronunciatum,postea non. l.aetorum .st.dc reiud. Hoc non di,
cit lex. Imo censet potius, iudicem verba sententiae quandocunque emendare Sccorrigere pota, modo tenor sententiae non immutetur. Quadere,cap. sequeri.
, Iudex sententiam suam corrigere non potui.π .s. Arbiter sententiam suum emendari non potes . t uix struentiam suam interlocutoriam reuocare non seto.
a sent viii sine Ia pristitit Meari non potest. π .s. ii Ioiare suum sententiam mulgare non potethi opto contumaeram i Auore pupillorum uel proprer alasa in binendi, sententiam suam tuam retinare potest. σ
UDICES et non sus habita, post negotium
tibi ante formet:&cas cmendatas. statim in libellum, secuta fidelitate conserant, scriαptarii ex libello partibus legant.Sed ne sit eis postea reuocandi copia: l.quod i
sit.l. Paulus. st.de re iudicata. Olim sena. tusconsulta non prius enuntiabantur
quam delata essent ad aerarium.vbi vuI-gabanturia reserebatur iis, ad quos pertinebant. id est, pronuntiabantur Paratibus , ut nostri loquuntur : N inde
quamprimum ea exequi necesse erat.
non erat senatui integrum , aut reuocare ea, aut mutare quod anter poterat: Taciatus libro tertio, Fadium S. C. ne decresta patrum ante diem ad aerarium des, rentur, id que vitae spatium damnatis Prorogarctur. Sed non senatui libertas ad poenitendum erat, neque Tyberius interiectu temporis mitigabatur. Ergo haec prorogatio speciem humanitatis aliquam habuit, sed re vera nullam, aut eam totam positam in arbitrio Tyb, rq , cum sonatui non esset poenitendi potestas , quod olim permissum erad, usquedum ad aerarium delata essent se, natusconsulta. Igitur iudices sententiam semel latam reuocare no possunt. Ad
ut si postea aliam serant, visima est ipso
iure nulla: l. prima. Gquando Provoca.
non est neces& ibi Bald. luin .ih ve siculo,ex praedictis.Philip. Franc.c.dile . esto. Olum.XXVij.versi.xis. de appella. &gl. infirmabitur.Li. T. de fer. Sed nec sucis cessor iudicis, sententiam ab antecesibre suo latam reuocare, vel quicquam ei dea trahere poterit t.1. senten.rescind. non posse. a Praeterea , t Iudex sentetiam suam inisterpretari non potest: l .ab executore.T . de app. Euasi eode die velit: l .cum quaearebatur.T.dcreiud.l.diui.de Poen.l.s .in s. E. de quaest. Aret. l.qui ex pluribus.de verborum obliga.Dc Bellamaa.dM.ls. xcij. ccccxlii. 3 fretiid, iudex sententiam suam cori gere non potest: l. ius .ff. de re iudic.l hac lege. de scn. peric.Tametsi eodedie velit. d.I.cum quaerebatur.& seq. Et ideo post sententiam latam, si iudex amopliare. vel minuere poenam Uelit, non
37쪽
ex saliis testibus, δc pecunia corruptis, sententia lata fuerit: glossi.i.C. sententia rescin.non poss.ssarios .l. si ex falsis. circa princ.C.de trans acies diuus. si de re iudi. ετ tPostremo, sentcnua ae sine scriptis lata est,ipita iure nullius est monacti, nec
sententiae nonacia meretur l& toto iis tu. de sciaten. ex Pericii ccitan. Ergo alia
iudex in scriptis serre poterit. as , ONCLUSIO. τPrior sentcntia , veraesto i iudex suam sentcntiam reuocare no rossit. Quia no facilequio quamcx solennibus immutandum cst: l. diuusaf. de in integrestitua. 8c si nihil.
de reg. ii .Eum autem sententiam dices re ex illimamus, qui ea mente quid Pro nuntiat,ut secundum id dii cedere cos a rota cotrouersia velit: l. licere.s I de arbi. OLM TIO.tinterlocutoria latens O tia licet reuocari Possitatamcn cuinquis Pronuntiat se iuuiam comPctente, vel incopetente tunc habet utin dies niti uae,nec reuocari potest. Secunda ampliutio, statutorum Duore recepta est. dio tTertia semetipsam interpretatur , ut eatenus iudex scripturam lententiae cors rigere positi, dum decretii no mutatur. Quarta, Propter iudicioris ordinem sera uanda est. Q uinta,quia sentciitia inter locutoria erat, iudex gravamen illatu res uocare poterit: cui a uidice. de app.in vi. Sexta,fauore ccclesiae Procedit. 21 et Scptima Gmunem conclusionem non impedit Onob.d.ysin Ibi cnim no . Primitur, a quo mulcta remittenda sit. os iuxta communem sentcntia,a prinscipe tantum remittenda probamus. Praetcrea,non ob. d.l.fin. in finQbita ibi sunt, o vincula,quae sunt sortiora uno. Iusdin cnim primo tulerat sententiam, ltra vires iurisdictio is, hoc est,excedebat summa in sua iurisdictioe limitata, vel ' scia
telia in scriptis lao tulerat. Et lacerat ipso iure nulla, sicut cum alibi, quam in loco delimato fertur: l si v t Proponis . quo. 5c quando iud.Praeterea reus non habes bat in aere. Et ita a rectore prouinciae ina petrari potest, ut idem iudex iterum sententiam strat: l. .C. de sentenaeta pericu.
recitandii quis. de precib. impcr. o Icr.& toto titu eo. In in senuos. Magis it
risconsul. videtur dare consilium iudici, ut si animaduertat reum in aere non haphcreduat pc asQuod autem duas fesrat sententias, nusquam exprestum cst, nec colligi aliquo modo potest. Caetera traria, ccptiones sunt ad coclusione. 1r A NIM AD VERSI O. t Q uando quamlur, virum iudex sua senten tia reuocare possit. Quidam existimat, iudicem ordinarium posk:dartoa.si praes .i.OPPO.C. tuo.& quai .iud.& l .ii.ad fi si si quis in ius vocamon ierit. Sed quaenadisserentiae ratio in ordinario, atque in delegato. Nos igitur dicemus, neutrum sententiam dissinitivam reuocare Poste, V trimo vero interlocutoria 'posse: Fel.c. nonificantibus. col. . de ossi. delega. R sing.c ix.Soc.c. qualiter s.de accu. B ald. . penus .circa finem quaest. Pe. de Pactia
Iudice interpretationem recipiant.
ii Haeres ad Llibreundi Mel ressi uredum, Mi soluendum .dum a iudi lecti ines. 4 Posidendi tempus a iudiee petendum. ς stipulationis tas,d itidue exprimitur. a Tempus mod eum inimis ut maximkm quid i iudici expri
mendum est Crna. it. τ Tutoris negligentia quando sibi noceat. s Panae sunt arbitruriae.
0 iudex strandum leges ius dicit.
iudice iterpretationem recipere certum est.Puta,t Debitori li solutio. nis tempus a creditore praescriptum non suerit iudex tempus illi ex aequo Sc bono cum competenti cautione, ad soluendum da
bit quod illi susticere pro suis facultatis huς videbitur: l si debitori.sside ivdd.ij.8cilii fai quis condemnatus; debitoribus.
38쪽
manaaesum.v.in fin.versi. quod si ab ho inine de appel. tra in aut la. Roma.sing. cli X. lxxxix. oeci.Specul. g. videndum de ecu.senten.Corsesng. verit cautio. 2 Praeterear, patersa. cum filium haridem saceret, testamento vasa argentea sic inori lcgauit,Antonius lures meus, Mars gareis vXori meae triginta pondo vasos rum argentorum dato quae volet: Post mortem eius,vasa praetiosa & celata masgnifice illa petit. Antonius se quae velit ipse xxx pondo debere dicit. Hic verbi,
Quae volet, interpretatio, cotrouersiam Parit. Quae merito ad iudicem remit/tenda est. Cum ex testamento qt mriniri quid sit Penus. A ut cum re lege praedit quinitur, quae sunt ruta caesa. Aut si lex lit, quae iusheat eos,qui propter tempestate navim reliquerunt, omnia perdere eorum na uim caeterata esse, si nauis conseruata sit, qui reman ierint in naui. Magnitudine tempestatis omnes perterriti, navim rc liquerunt,& in scapham conscenderunt Pra ter unum aegrotum: is propter morbum exire & sugere non potuit. Casu Scsortuitu nauis in portu incolumis delata est : illam aegrotus possidet: navim petit ille, cuius suerat In huiusmodi quaestio nibus, cum plura significantur scripto,
Propter verbi, aut verborum ambiguis ratem,Vt liceat ei qui contradicat, eo tras
here significationem scripti, quo expodiat,aut velit. Aut etiam ii ambigue Giptum non sit,& a verbis volutate & sen, tentiam talptoris abducere,vel alio se eadem de re contrarie scripto defendere velit, tum disceptatio ex saipti cotentione isti tanquibus ambiguis quum disce, statur, quid ma inae significent in talis pii sententiae p contentione, viri in positus sequatur iudex: in contrar as scriptis, virum magis sit comprobandum,in vos luntate iplius pendet.' Tert id, haeres si tempus ad deliberan, dum petat,iudex diem dabit t.1.st . de iii re delib. Aut si testator lia redem rostauerit,ut liberis suis quibitis volet, haereditastem restituat. Nisi haeres statim declaret, onan ibus petitio competit: l.cum quida. in fia.de lcga. it. Iudex autem declarabit, quando ita res in mora esse dicatur.In Pe cunia legata,confitenti haered i modicum tempus ad soluendum i iudice dandum est l.si domus. in pecunia. de lega i. πεres fidei ui ori iestatoris,id quod ante a ditam haereditatem ab eo soluta est, stastina dcbct iuuere t quod dicit nus. st desolui.Tamen ciliat aliquo temporis temo Perameto intelligitur, quod a iudice cies clarandum est.
4 uario, cum non statim, ubi piactor immisit in pol istonem,simul possidere iubeat, sed tum demum, cum iusta causa sibi videbitur. Ergo intcruallum aliquo leste debebit Ili finita. aron auteal de das no infecit o. uod ab eodem iudice exprimendum cst: cisi.institu. de ossic. iudic. uiro, cum ita stipulatus sim suntlii,
vel hominem ephesi clari, incit tempus, Non enim continuo a re Poteris, sed tum demum cum tantum temporis proterierit quo traditio fieri positi: fin. In stitutide inuti.stipv.Aut si quis filium sui iuris & ex eo nepotem in sua potestate habens,nc pos bono post atris sui emancipati accipiat: de conferendis quo suis bonis cauere debetu si quis si de collino.
Stipulatio autem collationis luc commit/titur,cum interpellatus cum aliquo spa/tio,quo conferre potuit, non facit: si is Pulatio. da.ii quis. Mati te accipi de beat, incertum est. Et ideo ad iudicem re,
mittimus l.continuus. . cum ita .de verb.
obligatio tui cum dies. in fin. sfde arbit. Interdum etiam pura stipulatio dilatio. nem capit. Velutiat id quod in utero est,
aut sevistus suturos aut domum aedificas xi stipulatus quis sit, tunc incipit actio, cum ea per rerum naturam prisari potest: l. interdum .eod. 6 et Sexto,qui no ad modicum tempus se perficiem conduxit, libi in rem actio Petit l.i. 8c sane. fi de superficie. Modi cum autem tempus quod sit, a iudice in Primitur.Si non vero prociiratori l Olud, ratum autem dominus habeat: cluod so
lum est, liberatio contigit l. vero. in s. si de sol.uatu aute habere dominus deber,
39쪽
Dioxcu primu oertior factus est. Quod cum quodam temporis spatio accipi doliet l. ratum e Si quis bona fide domino absente,vsu possessionem ceperit: eo rouerso restitutionis auxilium habet, non perpetuὀaed ita demumdi intra modis cum tempus, postquam redi i hoc contis tigit: I. ab hostibus. in fili. Tex quib. cau. Quod arbitrio iudicis committendu est. γ tSeptim si res tepore perituraS no Vodiderit, suum periculum facit:I. mulier. sed enim.ff. ad Trebel. Non enim Protinus,sicuti ipsum oportuerat, ossicio suo functus es El.tutor qui repertorium. ff. st de admini. tui Sed non priccipitanter agendum est. Et propterea a iudice inter Pretabitur,ut existimet infraquod tam pus diluens pateriami l. huiuscemodi res
vendere possit. B tPostremo,Poenae cum iure no sint ter minam, iudicis arbitrio imponi Ur Puota,la eum qui falsam scriptura exhibet: l. Penulti.C.de probat. In periurum: l .nul luna. de testib. in calumniatorem l.i. c. de calumniata eum qui per diuersas cusrias aduersarium trahit animaduertit: l.
nulli.&ibi Ias.c.deiud. Ο NTRA'. Nobis aliter videtur, recte,secutae Postea. s Primo iudex potissimum obserauare debet ne aliter iudicet, qua legibus S moribus proditum est Institi de ossiciudiciin princi Sed sic est quod ubi dies non est appotitus,p senti die debetur. I. cum qui Cal. i.de uerbo. li.Ergo diutiussolutione differre iudex non poterit. io tP teret, Praesupposito poste, iudicis
tame potestas restricta ac terminata est: ut iudex non possit,ultra quatuor mens istum dilationem,debiti solutionem pro rogare: LL8c ij. e usu rei iudici oli ua.da. debitoribus. A dicunt, quod in maioribus summis, non plus quam tres menses: in minoribus,duos duntaxat ad soluedum dare possit.l in fraudem. fit, icalibus. e iure fisciit Tertio,Tempus modicum,cum sit lasge interpretatum: non est in potestate :iudicantis,aliquid addere, vel minuere. 3Modicum autem tempus, decem dierudiciturivi inconstitum: l. promittor Sti, chi. si fine. si de consti .pecu. Aliquando triginta diem est.Ut in eo qui tu vie modico tempore habuiste dicitur : l .f.fsiue igituras se itin. act. priu. Si illico statuendum quid sit, quod de triduo intelligismus: Lsina. de iud.Iudex aliter decernes
12 τPostremo, Largius tempus quia k fautoritate,anno terminatur: non est in ius dicentis potestate, amplius addeor vel minuere: l. s. largius. st Luccecediciu O N C L V SI On Quoties lex, vel contrahentes, diem non adiecerui, licet iuris rigore, presenti die de beatur tame ex aequo & bono iudex die assignare ac prorogare pot: l. iusde iuri deliberari.Proinde si dies appositus suo ritdicet statim nondum lapsa die dare te ιneatur.Quia id addidisse creditorem verisimile est,utilitatis suae causa. nd ut desbitori dilationem concederet: Hiber hos mo. fide ubi Altia.de verbo.obligatio. Tamen iudex humanitare,causa debito ris cognita, cur persoluere non possit, terminum Prorogare poterit, tametsi stri, sto iure non possit.l.legem. de Pact.
14 et auod potisiimu in debitis fisealibus
procedit Quorum solutionem ultra ter minos iuris prorogare,no est iudici per missum aes fiscalibus. In caeteris, secus est.
Qui exequendi habet , erus mea se cognitionem babm
ludex tui pigiua rei iussicatae exequitur,de proprietate eoam
mandatur causae cognitio idem etiam executio.π' nume
, Iudex qui ivi gladij habet Miam citauer iamcre poterit. π
i iudex qui cialiter cognoscit ima lucr ma potirit . Gm
40쪽
is iurisdietione eo esse quae ueniant. ι I; Lx qui ius calpitis Liba insulo relegare non potesto
est, ea quoque concellaciti videntur,sine qui bus iurisdictio explicari non potuit: l si de
iurisdictio.omn. iudi et Patet in principe cui omnis iuri laicuo
a populo data est l.i.ls. de constitu. Prinscip.l ivi quod ad inagistratus. de origi. iuril.sna. C.de legib. Cuius merito coniti nition aegis vim habet: d l. i. oc Ruod principi. institi e tur natur. Poli Prinscipem nemo ipso proconsule maius Inis
perium habebat: l. ideo is de ossicio pro
conlul.Ad quem,rcrum omnium cognistio insolidum pertinebat: tui in aliquam. N Liaeci eod.Eadem Sc in legato proconssulis obseruanda sunt: l. i. . damus.st. de suspectitutor. 2 iEt ideo cui executio causs delegata est, Veritatem inquirere debebit, ut si fraus inest, de integro 'gnoscat :latii. si contra iusλfina.de rescript. Tacitam enim habet conditionem executio i causa propter quam concesta est, vera ut lain. de diuer rescript. 3 τPraterea, ludex qui pignus rei iudicastae inequitur, de proprictate cognosce debet. Quod si animaduertat eius sutile, qui condemnatus est, rem iudicatam Exequetur l. ad tuo. g. li super. de re iudica. Edi enim ratio intelligitur,via capite e datur l. argentarius. fedi. lecden. 4 tTertio, cui cauta cognitio decidenda mandata est,cide censetur peratilla exocutio: Lanfrancide appellati ..nume. X viii. Aut si iudex datus cognoscat de iurisbus ecclesia etialia de poli cisione cogno scere poterit: imo. cepiscopi. de rcb. ec. non alienan.Ut liquis v sumseudiuin instegrum,alter proprietatem petat. Aut siquis dominii ius excipiat, alter sibi pisgnoratuin dicat, idem iudo critii cognis
tio. in Ensitae libe. c ausa. τQuarto, Iudex qui clientem interrogare potest,eidem iusiurandum deserre poterit: l kild .coni illo incipieta. Statuto Deo ruisti. I t uipra capit. i numero Xi. Quinto qui ius capitis habet, multo magis ciuiliter cognoscere poterit. Exemplum cit militis, qui cum nili coram suo iudice in ciuilibus Queniri nequeat, multo minus in criminesibus: l. ex eo. de agri in rcb.l.lib. i. C.Sicut qui potest adultes nim interficere, eundem mi illo magis contumesia asscere poterit: L nec . T. de adulter. Attiad in suis. numeNij.de liber. Et ubi permittitur laico clericum verbes rare,etriadem ad iudice trahere poterit: cap. iij.de sententia excoinu. And. cum non ab homine. de iud. Et qui contumascem cogere Potin ut veniat, inulto masgis damnare si non venerin cap. prudens tiam. terum.de ossicio detest. Nemo enim iurisdicionis onus susciperet si co. cretionem saltem modicam no haberet: l.fina.de ossicio eius. PlSexio, procurator datus ad legatum Petendum cogere haeredem potest, ut rabulas exhibeant.ad rema. legatum. f2 de Procuri cilicet. de probatio.Ad agendum enim datus, utique ad litem perficienda datus censetur: l. si procuratorem. eodo
Denique in iudiciis qui potest quod ma ius est,potest quoque quod est minus.
et Qui vero inserio ordine indignus est, multo minus superiorem merebis tur l. iiij. de senatii. non debct. de regul. iur. in citim quid prohibetur, proliis benturomnia que sequutur ex illo: Imo. cxcii, parie.Cynd.i Lai Netor.prouin. ut si codem nare non possis, quanto minus absoluere: I.nemoutae remur.
lit, eam Exequendi ius non habet, sed is tantum, qui cum iudiceni,ves arbitru dedit La diuo pio. l.de reis. Executor quoque de Gula cognoscere non poterit. Cum entra executoris dicasttur, qui post sentetitiam, audita omni Scdiscuti alite prolatam in iudicam rei vi gorem, ad effecti una producitis penulti. C.de ceptio. rei iudica. Caula cognitio