장음표시 사용
211쪽
Conuenere fimul. Toti stat demere mundo Seruitium infelix, & Erinnydas orbe iugare . Neve super Gangem, Nilumve, Istrumve, nuriste Herculei metas tellus foret ulla superni Expers auxilii, partaeque ignara salutis , Diuisere solum: stygisseoncurrere monstris omnibus in terris, omnique sub axe Barathrum Ferre manus contra , Coelumque impingere Dia Iuratur . Qualis sordes, hominumque nefandum Durratura genus, lateque in montibus altis Spumatura Thetis, totas, quaeanque per orbem Parte fluunt , excivit aquas; per flumina cuncta Creuit, & ex omni processit fonte profundum et Talis ad incursus per apertas undique gentea Secta cohors sertur; terras, partitaque regna uisque rapit: designat iter, viresque labantes Erigit ille Pater, praedaeque immanis imago is Tota quidem tellus fisnum crudele perosa Undique Magnanimos laudanda ad MIIa voeabaei Sed quae praecipuam posset praestare triumphi 'Materiam , Superumque Tholos curuare superbia Exuui1s, summumque decus transmittere Coelo a Roma fuit: non quod totas diffuse, capaxque Pene catenati gentes comprenderet orbis . Sed quia criminibus pariter, Solioque potentes Vrebant mortale genus, Ditique litabant, Et coniuratis arctabant cladibus Oreum Lampade Tisiphone, gladioque horrenda Tyrannis. Quid diros referam cultus,arasque profanas Igue suo, turpesque Deos, & sordida Sacra pQuid memorem ferri rabiem , labrimque tumentem Sanguine eiviIi , Iassasque in eaede secures
Vna neces , vetitumque docet, de tramque cruentam
A spei at, εe lavdae, Stygia Dee su sci tat egras irarum flammas, & pabula suggerit ensi.
212쪽
Exequitur, eumulatque nefas, superatque magistram Altera ; decrescit tellus, impletur Auernu Qualis Tyrrheni facies horrenda profundi Insano baecante Noto: furit ille, superqde . . . 'Versat aquas, monstratque minas, hostemque fatetur:
Infames subter scopuli per operta carinae Saeuius incuriant; duplici vaga pinus ab hoste
Solvitur: interea laceratae fragmina prorae . Sorbet, & alternos lucratur Scylla furores. Τalis erat, tanto longum quassata tumultu Casura inferno nutabat Roma Tyranno Quis par horrendum,geminumque lacessere monstrum Audeat, atque Vrbis miseratus fata labantis Ciuibus instantem pauidis prohibere ruinam tDuctor iuratae tanta ad certamina turmae Petrus erat, quondam moderator pauperis alui, Et vacuae praedator aquae, mox astra secutus
Piscator felix hominum , lectaeque magister NAuis, & in terris a CHRISTO prima Potestis. Hie sibi eontinuis vastatam cladibus Urbem . . . Arripit, & dignas secernit Principe pugnas ;Caetera mandata merunt agmina sentes .
Ut leo eonatus si fas est reddere sacros Impete Massylo, Lybiamque apponere Caelo λ TCum catulos certare docet, si forte boatus ArmentaIe sonat, magnos prior ardet in armos Immitti; natos paruis, matresque relinquit Providus , ipse truces metuendae frontis ad ictus Antevolat, toruumoue ducem sbi destinat hostem . Adventare minas iamdudum senserae atrox Eumenis aetherias, & desensura Barathrum
Arma quatiti poscitque Virum, superosque Iacessit. Ille aderat, iustasque magis vibratur in iras, Sollicitatque Polum , miseraeque incenditur Urbi . rQuantus io sudor I qualis concursus aperto i ,
213쪽
Tartareae Pestes , & post eertamina prima , Amisiumque poIum , renuentes orbe sugari ,
Impia certatim subierunt eorda Neronis, Plenius vi iunctae repararent robora vires
Ille capax Erebi , toti placuisse Barathro Gliscit, & horrendas se cerni gaudet in ira ,
Inclusumque ferens monstris mirantibus Orcum Pene vacat, dirae tantum patuere lateb . Suffcit innumeris pectus suriale cateruis , Atque omni intratur, sed non impletur Auerno . En subito patriis subiectum moenibus ignem , Impositumque Pijs I complessae en viscera matris Diste ta , inque uno numerosum corpore crimen , Quidquid Agenoreae damnauit semina gentis , Tantalicae quidquid sceles auit fercula coenae , Ceu de pIebe nefas, nec par immanibus ausis Deperit in medio , rabiemue relinquitur infra . Sensit terra minas , laetoque impulsa Turanno Horruie excussas infulix Roma catenas . At non ignavo permisit corda timori Claviger , & primos corrupit degener aulus;
Intrepidus, laetusque peti, sua su nera Coelo Uouit , & incolumes pactus pro caede Quirites Turgida lustrali subuertit Tartara fato, uis te magne pugil , quis te mirabile martis Ingenium docuit pereundo vineere bella Vnde tui ditem didicisti pondere casus Obruere,& laeta regnum firmare ruina tuorte Dueis sancita Fides: transmitas ab alto Intonuit per inane fragor , laevoque tumultu Signa dedit vicisse Polum : lugubris amarum Mugijt, atque imis Erebus se condidit umbris Ex illo, quamuis rabiem, pugnasque nouaret Triste Chaos, nil quassa Fides et iuuere cruento Ense minat, firmamque truces auxere Sorores Sie ubi tritieeum glebae mandatur apertae
214쪽
Ingens claua manu, parilique in bella se mur Robore terribiles: illa furibunda minatur Arbore Tisiphone, de qua lethale reuulsi e Pomum, Dextra nocens; trunco committitur illo Isacides, ex quo pomum vitale pependit CHRISTUS,& ingratas nutauit nuper ad auras Longa renascentis quid te discrimina pugnae
Edoceam, nimiasque canam certaminis iras Versa retro, totosque iterum reuoluta per uaus Post varios casus, integratosque labores , i Victa sub adueria repetito vulnere clauae . .
Abscessis tandem raro crinita Ceraste Eumenis, & diro latui e sub corde Neronis , Si non infernas persit fugitiva latebras. Debuerat victor multo circumdatus ostro, Componi solio, rutilaque in sede leuari et Debuerat grandi redimitus tempora lauro Plena per immensae spatiari compita Romae Vectiis equis niueis, &de temone superbo Arduus Aeneadas diffuso implere triumpho :Sed nondum penitus sceptrorum iure potito Praecox sordet honos; subito corrumpere fastu , Nobile principium, sacrique exordia regni odit, &absistit: multum restare laboris , Bellorumque videt e felices marte secundo . Successus urgere parat; ne rursus in arma Surgat, & instauret rediuiuos Dira serores . Qtiod licule, multa mi seros ex parte Quirites Asseruit superis, parvqque , arctoque Curuli i Sedit, &imperii sumptas tractauit habenas, Non ut seruata tumidus regnaret in urbe ἔSed procul ut pulsum Romanis arcibus hostem, Possessuinque diu Furias se vindice tandem Respirare sol una, pacemque habuisse, pateret
Vrebant ventura Virum, nec vana timebat '
215쪽
Semen, & agrieolae seeum sere vota sub arvo, Horrida situle hyems , terraeque per intima mersum Persequitur; pulsat Boreas , glaciesque perurit Inque vicem laedunt, sed,quo sub sidere brumae
Acrius urgetur, maiori hoc foenore profert Vere nouo culmos , auctaque exultat arista.
Interea tota Socii tellure vagantes VincIa, Petrum , C Iaues, sancitaque Iura sonabant Suffectamque polo Romam, sacraque gerentem SEDE vices superum , missis cumulare iubebant Muneribus , dominamque Fide, cultuque fateri . Ergo alacris latebras , timidosque exosa recessus Relligio erigitur , rebusque accommoda laetis Vestimenta capit, pompamque ostentat Auerno . Vel Iera transmittunt Seres, pia Thura Sabaei, Cinnama diues Arabs, saturatas murice Ianas Dat Tyros, at Numidae crustas, & marmora templis Non indigna vehunt, pulcra quodcunque superbit Dote solum , sitia dona legit, superisque remittit. Hinc auro , gemmisque grauis facturus ad aras Fulget, & ex omni ditatur gente Sacerdos ἔIllinc admotae coeIo Vaga nubila multum Submittunt moles , assertaque sidera tangunt . Has super aerium Petri de nomine Templum Imperat. & tantum Tarpeiam despicit arcem, Parte poli media, quantum, cum plurimus ardet, Astra premit Phaebus , stellisque minoribus obstat . Cuius surgat opus, quam Ionge fronte minanti Exeat, atque Urbis nimium per culmina regnet; Quantus Apellaeq, quam multus spiret ubique Phidiaeae sudor dextrae memorare timemus
Nos quoque , & ingentes spectando horrescimus ausus IIIe quidem seri dudum capit ampIa triumphi Gaudia, & exactae fruitur dulcedine pugnae et scilicet ex alto pronus dum spectat Olympo Regaantem tellure Fidem , certaque beantem
216쪽
P ace solurn, Iongam tenebroso in earcere noctem, Infernasque acies, obuersaque funera Coelo Instaurare cupit, mensosque iterare labores. Qualiter extremo Phlnix reparatus in aeuos iCui iam vita recens , & oleates funera plumaea Aera cum primum rediuiuis occupat alis , Ipse fugam celerem, meliusque ardentia coIIa, Purpureumque iubar capitis, pictamque iuuentam :: Miratur, seniumque cupit, rursusque reponi . Igne aIio , casiaque iterum flagrante novari A :IAt non intentum Molis capiebat i mago QTotum pulchra suae, vacuoque in pectore multum iDeerat, quo pIeno satiaret Iumina visu . . I t siquidem cultus inter , lspeciemque nitentem
Sacrorum maerere situ, nudamque relinqui
Viderat & templi semota in parte latere Sina primum populis edixit iura , CATHEDRAM . .
Cur meritae dilatus honos i quid puluere multo Condita , nesciret melioris secula mundi Hac ne nouus sedeat, eum primum sumit habenas Successor dominas, pronoque imponitur orbi pHinc stiperum consulta petat, tripodasque prosanoa Ob struae , & certi reseret pia dogmata Coeli, Et longum squalere sinat, tristique senecta . obnubi, & Templo non respondere corusco pTalia versanti cultus minor omnis, & omne Decrescit, siditque decus ; rimosa fatistunt Templa, perit vivax gemmarum pompa, decorque , Signorumque vigor, solio eessante, recedit . Sic, licet humenti radient in nocte choreael Stellarum, reparentque diem , scindantque tenebras rLurida pallentem si condant nubila Lunam . Hanc cupit, hanc votis reficit, caesoque reponte Non bene multifida contentus luce viator. Atque equidem dignos habitus, meritamq ue iuuentam
Expectaret adhuc, ni prouida fata tulisiene
217쪽
Gente Virum C H I S I A coelo donante creatum. Hunc animo, titulisque parem, similemque Tiara , Saepius optatum terris, ad grande volentem Vibrat opus , laudumque pio succendit amore eoptime Pontificum , dudum cui nostra petebant Meptra dari, & valido tutari numine regnum :Sume, age, difficilem, sed non tua robora supra , Materiam, promitte manus, mentemque capacem Extende , & terris pariter, Coeloque labora zExcute mortales sensus, tantumque memento .
Sceptrorum, regnique dati: Te nostra Curulis Expectat, ductaque tuo non pelIere tantum Confidit reparata situm , sed diuite cultu In faciem nugrare throni, soliumque videri Nee; Sessore minus, nec regni viribus impar. Haec mouet, & toto propius sibi pectore pressum Ambie, & afflatu vires instigat, & auget Impulit intentu , secumque immane parantem Dudum opus; &magnos iuvit, non intulit ausius. Sie littus fugiente salo, se aequore versio Aestus agit puppim ventisque absentibus aufert οVtitur illa freto , pelagique abuecta recessu Vrget iter, pronosque secat maris impete fluctus rQuod si currenti rapidis Notus incidat alis , Impellatque sinus , tunc ponto, & turbine rapta . Pravolat, & geminis non signat viribus undas . Ergo Animi fidens , tantoque hortam ip e plenus Erigitur C HI S I U S, nisuque intenditur alto . Principio Romam Getis carpentibus aegram , Et, quamuis coeat non una in parte cicatriX , H u l male barbarici caelantem signa furoris , Expolit, & reparati viridesque reducit ad annos Hine subitae domuum series consurgere iussae Arte paria atque aequo transgressae culmine nubes . .' Inde viae faciles , nitidaeque, & tramite largo Porrectar, nusotiamque auia Pe ndere ruinae. Si
218쪽
Si qua desciant Urbis monumenta vetuste Integrat, di firmat, cultuque reponit honoro ;Si qua promineant structurae membra reeentis . Amputat, & pulchro reficit molimine vulnus . Quid tibi , quid toties visu lustrata fideli Amphitheatralis referam miracula circi ,
Quae non contentus toties stupuisse tuendo Ausus es , incompta quamujs, celebrare Camaena, Qualiter admisso petiturus praemia curru Auriga, & multa desudaturiis arenas Certatum dum findit iter , non protinus urget Alipedes , metamque rudi petit axe remotam a Sed prius explorat, recte num temo iugales Componat, num frena manu tractata valenti Sufficiant, paruoque rotas in puluere versatrMox cupidos effundit equos, atque impete certo Claustra fugit , campoque volat securus aperto. Sie CH I S I V S multa praeludit mole CAThedrae Perpenditque manus , viresque, & robora librata Mox ingens invadit opus,soliumque timendum Occupat , & magnum vis fert consulitae laborem Quanta per expositos ruptis effusa caminis Undat agros, rutiloque vorat sub flumine campus Ignea vis flammi , nimium eum sulphuris alti Eluctatur onus, ventisque incenditur Aetna, Tanta laboratos solio paritura Colossos Aera natant, positoque rubent mollita rigore. Excita surgentes ardenti e gurgite formas Obmipet, & sacros miratur Roma Gigantes
Nec dant indecores , aut nomen viIe tenenteSStagna viros, tantumque habiles pro rupe loeari , Sed lectos, operique pares, dignosque beata SED E premi, plenamque Deo perferre rathedram Aere simu I, meritisque tument a pars una Latinos Sublimat Patres, pars altera tollit Achivos, Utraque Christiadas firmat; nec viribus egris
Impar audet onus I Ionga virtute meretur
I idat ut humanis Moles operosa lacertis posse
219쪽
Posse regi : tenuit cadum ceruice valenti Saepius, & dubia vetuit nutare ruina. SEua pari surgit circumuallata metallo socculiturque simul, par iterque effugitur auro, Et manifesta latet ; quaris per nubila Phoebus, Rara micat , radiosque tegit , radiosque fatetur, Obductusque nitet dubiae translucet imago Lampados, & flava nubes depingitur umbra
Alma viden quanta dilectam luce Columba Ambiat, & puli tiro radiorum vestiat auro Cernis , Hextantem deceat, signetque Tiara Imperio , Clanisque duplex trans sidera monuret Extendi , pariterque polo, terrisque ualere IPSA decus regni, legesque, & iura tu riSola potest , tanta quassat formidine fontes Grandis ab excelso Maiestas indita cflo. Vos, quibus ad certi cali gat lumina solis , Heu i nimium densis mens cireumfusa tenebris , Este procul, diramve animis expellite noctem. Vos porro. vernum meritet quos deuouet irae Eumenidum deserta Fides , procul ora , gradusque Ferte nee DeesIu SOLium violate profano eHeu i miseri properate fugam,TΗRonus ipse propinquos opprimeth ardebunt nubes , totique tonabunt
Sponte poli . sEdiqiae suet pugnabit olympus
At tu vicina,nomo pro carmine SElia Utere , et aspectu longum satiare beato a Nec vacuam mirare diu a mortesia quippe Pondera Hetriciat: quamuis diademate multo Alta labet cervix, & sceptro dextra gravetur, Ferre negat Reges, & quod non legerit Aether , Indignatur onus: quod si caligo rec at Nisibo, humanis , Maciesque intendere certas
NeuS Uibr ta velit, nequaquam tanta vacabit' a
SEIla tibi: mathoi titulis addicta duobus. Impletur C H I SI O t cornatis. admouet astris
Ardua sublimemon pariterque Minatur a & ornat
220쪽
Certet Cathedrae, cui PETRVs insidet; Longae fatistenti senectae Dente licet, vitioque fecit ZHic Scipionum, sue Metellicos Spernam triumphos: hie etiam Iouis Derisor Elei, stupebo
Sidereae monumenta pompae φPalmata non me tam traheae nota Percussit, ingens clamor euntium a
Albaeq; victoris quadrigae . F ι Romuleam cumulantis arcem Spectanda quam sie gloria ligneae
Sedis. Colendo nunquim animus fatis Impletur acta Gangis omni Relliquias pretiosiores . Vineat vetustas quolibet artium Fulgore maior . Quanquam & honoribus Pellucet obductum supremis Impavidae Fidei tribunal. Signis, & auro lamna rigeas thronum Vestit magissrum e quatuor undique Captare grandaevi laborant Iura senes, pariles ephebis . I nune, severos quadriiugis equis Conser So Iones armine in astero: Ne desit applausus tropaeos