Quaestiones in Aristotelis philosophiae naturalis libros

1쪽

sternis be sancto tole Iobdni pardo salute no possis officiu tuli nocerusa Fn bis

melina ege ' necem in ei oblitus esse dines que iiivifice diligere piuein. lec etiam piragoreus iactus es tam repenm qui elociuiomo imidiam an in eoim in semire duliceris.nec resulibu factu esse puto qui humanitate et mari sumiame nerii inice d- nisi se iure emitanduinalis . facito ad ille vinias aut rumpedie intelligainqdmcatis uerit ut tanto lileis . tio te dedicens. Ast si tibi cordi est Spenim. silebis aboleate oram velim tuu ad me pede eretemplo transferas hic ali irot dies victitatino ut tua pruderia. auctoritate ac lepidistisma demu 'suetudine silentii reliquii possim etinimare o ad te niaxi inopes nostra fumaolunctione tua singillari huniatntare. etiam alae etiam quem et peto ut quibustuircue reobus poteris spoteris aut plunmis Sspicias et osulas rationibus ni eis utrim tota mihi ver

soria admiapus salubre rue philosophica disciplina legare imprimendi causa estat: cuin tot tanti viri more fluenti gaque ad incella talioni sedeo confluunt o te non reinent, toreueis ponus Anstotelis dicta explanatoreasserui. Aterrantiu philosophorum radiceran 'O earbore sterili extirpatore.Ped que dic agant queve dicane te cunare putare scriber tibi acta confiri et quotidianaurem comentarios Licere: sed si te bene novi tu eius inodi me, tig es. vino modo non Q res ista cognoscere. vera quidem haberePeruetiam uiter e tua arbitreris. Decut tu appellare soles tedia et delirameta doliti ignorare. Gaurvi militati iop 'ad sustu3' 'uiuarum epulasqreusichiuntis at scribenti ad amim auemete eius deside rio matenam sumere.Quando igit tu qdem delicator es nec queculicue cibu stomachus tu us admittit:multa inaque cetens placent fastidit.paremus Fane epistolas et comentaria gustin tuom gratas ara. et quonia nostratia ista coteirinis uegrinatibi obsonia conqui

ramus nihil itas tibi magis placitum p hec tempora arbitror. y fi pegrinatione mea tibi Pseripsero .Etem philosophia res parerius digna est et admiratione et laude nostram qnstitu rerum nanam sed etia diuisi cultus ratio vulgi esse videEreposita. na et altissimamre. rum causas aperit et bene at* ealtem bominibus versati instruit. cu3 nihil sapientius o a remunis rebus dici aut excogitari potes j eaque vim a platone tum ab biis qui dein si illum secuti suti sepe dimittata et nonun* ab eis prudentissime conscreta suere. ventiae mmitterarum et scientini ei de viii duo sese inuice iuuant mutuaci deseruiunt. tia et isteres sine rem scientia steriles sui it et inanes. et scientia rem duis ingens .si splendor rearissetis, rarum abdsta queddet cinarii Ea id multa va ae scirem des siuem loqui heras corum dignitate nem mandareii nisi fidient ossis. ares ira coniugata huodainodorusperitia liam et scientia rem.dec duo simul Gnimia veteres illos quor; memoriam verteramur ad celebr state nominis gloriamo suexeretaninni vincere. iracundiam cohibere.sibi imperare victoriam temperare victis.indulgere sumiscantibus.q doc fecerit no est famis philosophis equandus. fi deo similis' nsendus u hoc facet vives Aglutis e laus dinis inamone consistinculii nullae ramis te artes suntque abutentiu vicio deprauari no possunt tydeineo em boneamo reme fugat Milimnstruerem quidve agendu essu quaeue obsea quendii quidue obmittenda ut steriemum lationes optimis moribus tinflamemur. dee

sim rem doctivit tibi ari apti mire . mitus denim boni viri tibi nome indidentia virtute tantistis--- ei in ca spumvidimus ad eoru beniuolentia compellat

2쪽

Eiber primus Phisicorum

Iohannis versoris philosophi pilanssic ut habetur pino posteriorum . Etheeratio mi in divi Aristotelis pellosopme libi os gio ut dicit diis A Gemis videbar ita violenta sine camillime.

ipsi Eraclito et suis sequacibus * cu ipsi vi derent onme quod ni ouet et mutae partim esse in tennino a quo et pariun in terinino ad quem ut viderent illos duos esse opposito sim scireptingit circa omnes sci contrarie et contradictorie.quia ad ni om3 csentias quan suist principia caii mi bonu et malum sequit illotu essetne bo

num et non bonu. ideo concedebant eandem num Non donia. o concessic ant Canaem,

gnoscere arbitramur in causas et

prinias et piicipia prima cogno qfuit vir prudenti stis. qui adipter hanc ratione dirit de ratinig no esse cerram scientia r

icinius et v sci ad elementa.

Irca Eibros

et, dilosophie naturar Aristotelis queritur primo.ypter sus mutabilitatem g tantum opinione et signudabat iste proloineus quia plumi mi de naturis prima opinati sui. oes auiminathe naticis pformiter et uno modo locuti sunt. Ad opposim estpBus in omnib' disc6mentatoribus AumoLAlberto.et do More sancto.q de rebus uatural bus in suis de rebus naturali hus fit scientia ara angule libris phisicis spientia nobis tradideriit

et mm P ro responsione ad questione

Aiax Sciendu est pinossi cutaena sit habitiis uhil postes .muim de naturatib et pipi' hellemistonortet oe illud denuo est scien Cim Pellelelri. Vul in oe ndrai u P murenis: oportet oe illud de quo est scietia ceserunt nisi sciant fim suu esse et sin id q6 sunt sed Fin id vi sunt infinitas habent uerella materia abstram finio aliqua diuersimode a materia ab

aB.Intellecius aut noster refrigit infinitu3 astrahunt silvistud diuersas scient imIsto modo ipm comprehen alienarii ratia nullo modo ab intellectu reprehendiniret e rpsequens no stanne. Secunda rario est si denuibennas diu exsilicam C, . . . de phisicis esset scietia tunc mediueli et dimi, quotcleno uel T lecuta omi nitio. 6 diffinitio in phisos hin pateticulans. es a natura causare dccbus est phis ea re ut dicit qr si accipiat diffinitio animalis sin alis cois dicta q sessui res no causare ab opes . a esse phis culpa finivnuquod aia lental nyompir hiit ad matena et Fin Scarum emi tera et altera pinesse cuiustibet pamculariani plex distrinino et smmpiscedimnitionein peri ista natis.scut gnon et Euenu esse plunu anima tinet ad tres pres ipsi'psae realis. Et eril mita nec una diffinitionis e usuoceantat quedaresquee dependera materia sensibi' G um aut equitiorum no facit scire g de talib' li et sine rati no piat distaniri.et deum e scien)D-N -. . non potestesne scentia. Remaratio Enrea Miaque f. pellicate unatur is rumprie dicta.phisica motui et mutatoni subiacent et nun* M ui inpria elamentano 6 dans in diibro sphi - Emanent in eodes statu .gs infinde ipsis lsco audivi. Alie sunmS El3 denenaeanis a Avia. I. . non est scientia.'sequetia tener.Antecedes e a materia sensibili times eua ip sine matena T tres daberes inlabensibili esse no possunt intelliguntur in per l tum motus, rarisa orationem intelleos nihil intellige ergo res phi 'illo de materia sensibilim q iuncut sensito inon ellicientia.'bequeria a baEquia res phisv rnatura natura aut sequens iat ordienarum uecedat clitates sesibii et sic

3쪽

Eiber prili us

er l . . siderans quandi armi predente natura ipsaso e sensibiles. Alie sunt reoque nec scdm esse nec stam tus monerit 6ependent

a matena. vel quia in pane non iunt in materia ut substane separateque omni muras.. t. Namreducun- . vel quia uniuersalie et in ranoe formali accepteno sunt in.materia Ut substantia acrus et potentiaq uniuersalit vel .c rificatur deentecosnumteracm to.et de istis

tam telligim qui de naremi. et si quado cum mariti di pane sui taliceti, is rest ma

est abstractio amatenata oditonib'indiui . . vi babet domi Aldenumiuidientia odisi , - calia suntll ibilia intel bilia etymagina' bilia. sensibiliaqr coprehendunt qualitates seri sibiles. ymaginabilia quia coprehendut quantitaret n. intelli&bilia quia reprehedui principia substane quibus remo puenit puino intelli S. Sed ea de quibus est inaniemathica ut ramum et rem sunt ymaginabis lia et intelligibilia. Etiamede quibus est methaebisaea solus sunt intelligibilia. cripa Ut sic solu c6sideratqdditates stinplicesq solst b, Bb intellectu cognosti pollunt: et novinam, naine neci sensu. Et separet plianimisi' philosophie solutant tres presut habet philosophus scito metaphisire: sci phisica qi est de rebus a natura cautans motu et mutast me. Et inalbeniat dica a est de rebus abiti actis a motu et mutato aeno tamen a quantitate. Et methaphitica q e de Ub' abstractis a motu et mutatoe et titates est de simplici entitate seu quidditate o rerum. Ex quopycim quidditas claudarintane quatitatis. et *titas in rat6eensi mobilis: in pte obieeti metaphim est prior deide matbemanduantibus que sub intellectu non cadunt nisi reflexe et decabmactio conivnfs est omi scae 'quia omnis scietia est deuniuersalibus. et nulla de particularibus et infinitis. Sci in aut primam abstractione3 distin untur inter se scaenite ut predictum es L

Guibus notatis sit hec conclu

sio prima. de rebus naturalibus est scientia. s stat et quia res naturales habet in se princivia et causas a quibus depedent in esse et fieri et coepiosci bait etia3 passiones dehinoi re b=8mostratales p hinoipncipia et cas.g

conclusio secunda . phisica esto

pars philosophaerealis conrempla e stri f ma pars patet quia est de reb' a natura caii lsatisque nullo modo dependent ab ope nostio. ergo e pars philosophiemalis. Sedae sit pars philosophie retemplative paretemam ex eodem. nam sinis eius est scire et non

operari circa eius obiecium.ergo et

Conclusio tertia. licetinetha/ .

phisica et mathemathica ordine imprecedat phisica3.ordane tame hoctrine et quo ad nos lphisicae praeripis. Prima para paterensi ordo scientiarum est secundum ordinem obsiectorum. sed obiectum metaphisi reprius est obiecto mathemathice . et obtemininiastrbonamice prius est ob imophisice. quia etia3 sunt simpliciora.modo sunsliciora sunt

priora: ergo puina pars vera. mdast tamen probatur ab Albertoalias modo S-- i. g metvlnino Phifica. Patetrii fictois scia a

V liquid capit a metaphisica q-est ratio Malannalis obiecti ipsius et bapbilicita

ti, neres duplexabhacno. Una cita materia

is a tam inmuni*pinulari vel magis abstra eno prioris seruau3 naturam ab eo quod est

postreus licetvri in sit uniuersale. de quomodo prioris et posterioris facta estinetio in quinto modo prioris quem adinvenit innis

uoteles ridiat inpos minentis. Tlia

priaicii scilicet cognitio nos intellaeuua

semper dependet a sensima. modo natum lia sunt sensibilia intelli sediliaet ymaginapbilia. mathemathaealia sunt ymaginabi lia et intelligibilia tnt.. et methaphisicalia sunt solum intelligibilia ideo promimi id Albertus tractando de phisica reali contemplativa primo tractare de panibus philoso phaenaruralis i inde dem emachica et vitiino intentionem suarum fini re in scientia dis vina Iuxta tamen danc conclusionem aduertendum hiat quia naturalia indigent epenentia in eorum cognstion et non mathematicalia cluesus ciui proportionam,

multi preponunt mal

'xime nostio intelli

nnat iram floso

4쪽

dines interscientiaspponendo scientias ad Queri erui idovuntii corpus

miniculanuas in quibus primo introsucen nio bile sit subiectum totius naturalis philora m di tiuuenes uintal est animo dua ui iurginemnon.crest subitam libri Ji mrdialia.Peinde ventur intro lucraxitima peisicorumque stpamaas naturalis philosol th ancis emaginabilibus et seportionatis tale. e Jno est ubiectum totius natura i norio inteletui queno indiget aliqudi mphie. Tenet sequentia.qr nihil idem est are ' penentia. Et postea debet imbui iuuenes nullust toti et pam . Acutido argui ruri . - h. inuioraudi in quibus requiri tua o. pC dinne corpus est ni obile et ome inobile esti nentia.rdum rer una mimitu sed etia SP ia' corpus.ut declarabit sexto hui' et primo cellit ri ni in pamionu rdeinde iuuenes eleuet sic et mucii ergo nugatove addit mobile corpos imis precedetibus tam lamis*Pia n. lino iutriceret dicere in corpus sit subiectu lcticis dirent sedari in pallionibu'pino ase naturalis philosophie. Arctoarguinita Eorpus is obile est ens Paccidens. gotivi et Paphisicam acquirere quia tuc digni sui lius scientie est subiectuin. Tenerosequetraci circa nemaph sicalia intellem innua Mab quia beente paccidens no est scientia: ut da, et M oinni passio quirendaTena maxime ei e getur primo postenorum et.vi. inet daphisice. et

paterantecedens. qrcorpus mobile est a

es diminitas ualiderer urnus Pamsinoue secatuin ex diuellis naturio ec quibus non

timet sic pl3mposio ad questruin. resultati,nuper M.qr visum non est rite Dei P.

cici rationes ante oppolitulli. piis potina et reluiuue 3 Spem actus

Ad pruna dicae in si opus nature esset indiui struarto argvir sic Natura est principiuin iduus ammtuncipe eractivis aliud argus quiens sicut et motus. et motuGestaepter qeeret.Sed infra ostendi, opus nature est it tem .ergo corpus quiescibileni agis debet dilud quod eli completu3 in naturalibus aris ci subiectu philosophie*corpus inobile etiam essentialibus principiis et hoc est speei eruinto arguis sic o ulta pnnopalis coes de per se intenta.te p accidens aut inten fiderans a naturali phololaphia de quibusdsturhoe suppositum vel illud et no de per se non verificas corpuΘ mobile affirmative. viralis aut infinitas no impedit quin de rebus est anima et motores orbium celestium. ergo naturalibus per se in uniuersali psideratis sit non est subtemini Eenet consequentis clua scientia. Adsecuda similiter dicis V, entia ad sub emam attributionis omnia consides philica Fin specie considerata habent diffini rara debet habere altithurione. ergo et cetera oespuenientes vinuoce luis indiuidi deqq Ad opposimili arguis percrementatorem bus indiuiduis non est scientia nisi to: teresse Averroimhfim Albertum.Egid philosoxe. nec sunt etia per se intenta*tum ad parii 'huni et comentatores alios oppositam par. culares rationes ipsoru3.sed solii Hature mentem tenentes.cifice in ipsis saluate. Adterem dicitur g Ida res oris i ii ead n uestiunt

mest principi u. sest mathiive rina fiatu ira aut est pncipiu inotus et quieti in eo i quo . elotuno audi Divotollatami P uaciatis in o mori . oenaturusci a sit ne disias

aliis erranti tamen inuinini in i 3- Adsi bairim se preticipia i vel passivum.

u aut suu dicendii, in natum occulte opa m quietis .matena sta vel forinam

Sciendum est secudo chalia suta

hemus expenentias o naturis reruvalde dis que 'liquvnrrem in uniuersali ac ditam et ficiles.ideo minim sim naturalib' tanta ipa 3 re in pticulandus psiderata Un ea cico iuersitas. Nec est simile de mathematicis rectume rein particuland 'tan non piit igno malitis imaginan dramasensido de imo riso sequet Q va uniuersali et inlapsiderata nil qualiterlabemus expientiam qr uniuersale ede intellectu sui sine lana si

5쪽

Meeilaninii fuit eme pnii librum qito tracta, mobile sit subiectu naturalis p5ie yburali mur corpus mobilavesens ni obile eiosum ratione , o taber dimnmpypem subie coli inniteriti tibinae avi quides liberoee, min .sed motus incolitum dimn tegens moderet oesti mos naturalis plore inquit, 'deter bile rn 2 corpus Inobile. - Petet in ter o - minae deprib 'entis mobilis.ne in Mennia diu . east radanc poli neqdolne u . tione eorum pluries oporteat repetere est Gipis tu miratione corpis mobilis velentisino massens inobile ei sit tu naturalis p ibilis. Si cutem inrepaphisira priores ossis. iosophie uerer philosophiana, Ss , similapassiones et Sprietates eius in*tullita.eo inmobilitas esset modiisentis de quo siderariis methaphisi a vel duramina ae bepambus eiusfodembstanna et , accidente de actu et Spoletia Filio sunt par entis. PS culislibet rei Linodora

stum inii et o m

tia ad elis mobile aut corpus m*minino, et et Homer bonde ad Oh eens

rentia accidentalis eritis nec modus eius. git x a , , , .v. capi reus mobile N ente materiali et propno , lata a

victelia uelicet clo in alugina aggregam quovim unum est materiale talli

t tione subiecti attributionis diuus ficientie is uatorinale sivit diceremus cicoloratumeta la. sic ut i ii ntrouersia inter doctores solenes. vicit fetens visibile ideo ad circuitiloquenda alici em Evoti as m comento expresse ensilio quidvna assumim illa duos suomo sui Al , bile et no corpus mobile es Dubiectu huius berrum dicerer decorae mobiliuetudoceti scieritie r*corpus mobile no sitsubiecimn M patet soluuoad secuda rationes drum ri hqrde subirecto debem yps ponere inobilitas no flint ex spriis principissentis quide et ures ut habet pino pollenou. S3 sed ex principesisennsulam istis. Sed Di mi pdus in sexto huius ybato me mobile este declaratione opinionis alberti.Aduenedus corpus.eti primo de talo et inudo demonstrat ci Albertus dicit corpus mobile coinunit ac omne corpus ee mobile. st corpus inobile ne cepis este subiectum huius scientie:no quo subtemnaruralis philosophie. Potest in cunae modo cossiderarum.sed Fin in is et uinaebari nasubiem attribunonis d3sib se tur moti.Estemaeicit Alberrus. auq6 cor im--comphendere Oimapncipaliter psiderata in puSante motu.quia coaeus mathematicii l illa scientia ficorpus mobile noethmoiri quodno sub scis motui semininathcinantisses dicebas in argumento ante oppositu. neceti m. ab uno em habet corpus cp sit coipus orne mobile est corpus cet matenaque e si noliciteriet ab alio habet aesit hoc corpus I Pelinu3 subiectu generationis est se reansimu vinuta mathematicu, siue naturale. Dabet ' tabili ad forma. et non est corpus ficorpus enim se reorpus limpliciter ex eoqivbus apt non et subiectu naturalis phie. Eit Dui tum natum est vidue diametri se te centad recter sequi danc opinione Wnsciis mobi, cras angulos et pares.et alia supervcmesset in litas fluita princidi* istis instruorpus e retalias duas diametros ad angulos rectosi r q. alia mobiliras pcedit corpus in ii corp' quarum diametrorum una est mensura lono

6쪽

eimhicit Alberius. corpus haheret*e et corpus ab amali intersectionet diametrorum oportet cicum cera copriinereii Vir Tromanusol aliud corpus linctiare mat renar Fin corpore te rocaut agis fructum. Non ego vabir corpus ops torpus: ab amali hunensione fi potius ab aptitudi tetne sic se intellicandi inter diametros. ab actu et aut mna dimesione mu differentiaret dab3 sit hoc corpus inathematicunda forma Elictenta materiam sensibile in aptitudiem ne dimensionis cxistente habet q) sit natura=iemq)rumnaruralis est et ab amaalimna dimentione in amne sensibilisq a forma substa. t tiali glaeta est habet* sit corpus narurales vel illud. Sic g pd corpus absolute et simplicite an inat deinaticu et an naturale et etiam reducas ad ens q6 siderat diuin siue ine, idapbilicias.corpus aut math matim considerat geometra Fili huic ita re figurariam aliter intro inuenta .corpus aut mobile muniuersali e subiectit naturalis p6ie corp'aute mobile ad forma vel ad ubi cst subiectum tridulcisis litibus psie. insepE responsiol F, --- ad quesituiti. pro 'cordia Pau opinionupoicit dici si corpus mobile est subiectum M. Gens mobile est subirensi ilapalado lenti diis enim sustinere opinionem Alberct respondendum est rationibus ante oppositu hoc modo.

iud rationes an opposituin ad

Ptimat lci Lycorpus mobile os cicratu Fin comunem rationem et simplices stibaeoctuin libri philleo*.fi cresideram ut contra crum ad speciales motus est subiectu3i aliis et aliis libris pamalibus ut in sequenti queo

moe apparebit Ad seida diciis mobile

contrahit corpus ad ratione formale3 considerandi et no *riim ad supposita ideo bene hicis corpus mobile ut paruit in distiniactane illius opinionis. Adtercia dicitur.

per corpus mobilecirculoquimur aliquod unu nobismnominam formale rarion nsicut dicinus odi coloratu dicitur ens visibile

aliquod est peipetui motus fim naniram .ses t L

corpus celaste que est instantiaretcrrai ce . tro.ur licctndinoueae motu loca .mouetur, et , et tam esm motu altera renis.q: nihil evbi virmes to nus spere celestis ex omni parte ea no coti gant, oportet ideo alteran teria a virilitibus illis. Ad quintam dicae cicorpus mobile ii

vcnficat deonii illis psideransis libro in rectool obliquo setis suffie adsic, sitae lectu i

Alia questio.

Queritur tercio vim perdiu se l

onem corporis mobilio seu enus mobilis couenienter assigneriinnumerus et ordo i cu di

stinctio librorum naturalis mae Armitur nd.na naturalis psi est una sci egina.Ergo uno libro debet dan et no in plunbus.eos di morequentia paretur simplicitati et unitatitus d3 correspodere implicitas et unitaE none in focinalis uinarati est Dile et cognoscibile est. Ad quartam dicte. g, qui cs habet ratione priuationis ideo in s dicrur corpus mobile *corpus quiescibile: ut dicit Albemis. Melpostuire dicere in i vi

tus d3 correspodere implicitas et unitas obs, lecti tuans unitas libri declaratam cssiecti Secudo arguis. inaturali pbia agitur de infris o nec Lm corpora necentia in ochiliavreaia. etetia'emororib 'orbita celestitide acidiimo et passionib'ollationib&ntium inoblim.g etc.Eosequma p qr diuisu deb&venticari de inebris diuidentidi'coniunctam et uniuersali acceptis.getc. Ad oppositu arguit aucte diti Blbem tradentis nobis ordine librorum naturalis phie et diuisione corpis mobilis. Arguitena irene. tia scientia accipit diuisione et unitate ab obiecto forinaliter accepto .vr habet pinopolretroga corp'mobile vel ens mobile est tubiectu totius phie naturalis S peius diuisione pol daberi nue ius et ordo et detenninatio lib. Og rores naturalis philosophie.

respolistorie adque situ ni

conueniens ecfi docinne ponere in principio et 'numex ordine et diuisione libro et toti 'na rurar phie .ut scire possim' neoplete et totalitent nobis tradita toralis naturalis p6ia. ut cria sciamus s sit ordo partiti adinvice et de quo detenninaran unoi libro.

quoad hoc ponit conclusio

responsima ad ques tu F.sQψper diuisionem corporis seu retis mobilis iumenter habetur numeradistinctio et ordo omnium librorutores naturalis p& Et conclusio probariarperiationini post oppositum, Pol etiam Et iud

7쪽

Eiber prunus

proban per distinctione 3 nobis traditam ab Alberio. qa corpus Pelens mobile exiis subiectu3 totius naturalis pdie Dorest dupliciter consideramvno modo simplicireret absolute seu in comum: et sic de eo agitur i hoc librophisicov. Alroino pol consi clerari ut est contractu ad aliqua materia pateticulare seu lato

tu:et hoc dupili qet vel est seinplex vel ini ciu3su i lex hoc est dupli. aut e mobile ad

fortia am et sic de eo agitur m libro de genera tone et corruptoe.vel est inobile ad ubi et doc uper: qr vel tale corpus e simplex scdm se: et sic de eo agiturin libro de celo et inudo .urpi habet ordine ad corpus mobile ad forina in quo causat aliquas impressiones dupstur vel psideras dabirudo q est corpis mobir ad ubi ad corpus mobile ad tarmain prout stam Spinquitam et distantia se habent ad

inuice et sic de eo agitur in libro de longitudine et latitudine teriem libro de distinctone climatu.et in libro de locis habitabilim in terraves msiderarimpressio qua causat corp'mobile ad ubi. . corpus celeste in corpe mobili ad forina:et sic de eo agiturin libro de causis

praeta ' elementorum et planci avi Si otale cor ' preculare sit inmm doe est duplinteriqr vel est mixtu implactu tendes in iram ram et spem et sic de eo a s in libro meti aurorum.aut est mixtu perfectui in natura et specie et doc duph.qrvet est inanimaru et sic de eo agitur in libro de mineralibus . vel est animatu3. et inccr anima est principiu formale cor Poris animati necesse m regnoscere aram ut placte cognoscat animam. aia aut duplico derarur. qt vel considerami scisin se et suas potetias quarum ipsa est principia.et sic de ala sic residerata a tur in libro de aia.Aut considerariirata sco in opera que ercet incors

pus. et hoc dupliciter se Sininduplex est ei' opus. quoddam est ud exercet per propria3

substantia et noper potentiam dit clam ab ipsa ala et tale opus seu acrus es h vita cui opponstiirmors. et de tali ope siccosiderato ammtur in libro de morte et vita. et de logitudie et breuitate vite. Aut exercet anima tale omst potetia distincta 3 ab ea. et tale opus inpliciter variatur et doc segminmplo: est potentia an in numerativa sensit ma et intellecti m.s peraam vegetatiuama sunt sinumve generare et augmentare.Et de duobus viri

mis sumetenter agitur in limo de generati

ne de primo ope s. nuti re agitur in libro henumineto et nutribili opus aut anime sere si me est duplex. . sentire et mouere scdm loeu. Gp 'aut ale sensitive. s.sentirempliciter

vanae segni triplice puderatoem sensus. Cosideratur aut sensus in oparato eae animal stam in ingrcdstur et egredituri pin aiat. et Smodo agituri libro de lamno et vigilia. Aut oesiderae sensus in ordine ad sensibile simiuse acceptu et de tali ag(tur in libro de sensu et sensato.Aut copararar sensus adsensibit qucto species sensibi rin sensu recepti, redurcis supra re sensat et hoc mode sensu et sensstire agitur i libro de memoria et reministeria. Aliud aut opus potentie senimue. .moueresconi locus est duplex. Muia vel pomis sensitiva mouet in mando loca Aut mouet corislangendo et dilatando corpus in eode loco et de inro P doru sufficienter a&Ein libro de

motib' animaliu3.nam omne animal moueraliquo illo motuu3 vrviro . Preter aut illos motus inuenitur motus specialis in alatibus haberib' pulmone qui fit emitredo et attrahedo aere ad restigenu cordis et o rati asgis in libro de inspirato ne et de aspiratone.et ei adiugie unus libeli' notatus de differens tia mus et ale. Upus vero anime intellective sufficienter tractarur in libro dearii mari inbercellit omnes alios libros naturalis pdiloa sophie cui ctia annectitur et admini 1lamieti bellus de intellem et intelligibili minibus ergo istis cognitis restat in naturali psia in

quirere corpus anumtimet omne tale aure vegetanuuini. et Mamr de eo in libro devegetabilibus et platis. Mel est vegetativa et sensitiuu3 et sic de eo agitur in libris de amni rabus.Mndeliber de animalibus vitiinu grasdu tenet inter libros nariiratas philosophie. Exoibus istis patet numenis ordo et deter

mlaniet etia matena oim librorum totius naturalis phie. Et dec diuisio ad tres partes pncipales ponetreductur tota naruralis philosophia vel est de corve mobili simplici. et de

tali agi dis libro phisicorr.et de celo et inudo de generalde et cormptim de longitudine et latitudine terrax. de distincide cliinatu.helocis dabirabilire' in terra.de causis et Byrietati elemerox et planeta rum vel est decorpei inplaeto adhuc Cristes in via ad mixtione' de tali agis in libro metam'. vel indemieto copleto in natura et spe tame inaiato. t de

8쪽

tali araturin libra hemineralibus. Si vero mas et principia pinausue ad elementa.

I rq nesponsione adqusione

sciendueit primo.*vidicit beat 'edo in astaurationes ante oppoluunt Intelligere in proposito restietur ad dimit,

Ad priina negatur prima asequetia et causa toes .er qui diffinestionib' intelligie vuutis is est qr licet naturalis philosophia sit simplex finitust pricipia Susasi et escia iera et quibus habitiis et scia respicit tame obiectu3habe 3 costituus diffutirones.sed scire refert adco quanda latitudine3 in suis panibus subiecti clusiones deino stationuq sciunt expilussis uis et ite libus. et ideci gi rone talis obicii pstitutis ex huiusmodi dilimitonibus pus mcn omnis scientia mi habitus quandalii la' tellectis sic . ide fit pricipiu intelligini dissiniame3 importat et p&Sban D una et non nim et laedi inclusiones de ipis distinuis copro alia li incomplete sciit hoino pollida sideratUmbroe subiecto*-3 p pricipia itelbere pulcnmdin in uno inembro sed n6 in ligutur cause efiicietes na causa efficies maaliis. Ad secuda dicitur. licet motores ors xiine notat et miportat orditari unire ab alio bia et aia et passiones corpoLmobilium non qui uidem ordo et Scessus P praemist dem . - I- re ii, sint cor ora mobilia vel entia mobilia. haue gnatur. Sed uel cinera filii sanctu doma3 ahettas ne ambulo 'adens mobile.et Suaso intelligntur cause materiales. tan elemento ,- -- Tι-t HMi ad illud si veniant ad considerationem distavit cruro inrepap disice.* e ex quo conis inaturalis philosophie.igituretc. ponis aliqd primo in ipso e stetem diuinibi Incipit tum lime in alia ista distiniti opino coiicit

Quoniamquid intelligere et scire contingit et cetera. Queritiirquarto. utrum ex co

gnitone causarum pncipiorum et elementoccon rigat stelligere et scire principiata mutata dele metata. Arguitur Ur non. t ex cogninoe effectuu3 sensibilium venustus in cognit dein causarum .ergo no e couerso. 'sequetia tenet cratias desii6stratio circulans eu et possibilis. qmprobasin pris poste N Seodosita Si hoc esset vetitoreret in bi scia. vel in aliqua et allicitano.fino eum de omi scia nam matena forma q sunt hue causet edictes ementia reu . et facietes est ephisicu3: ut haberin

ligit latinam et fimhquibus res dependet segm esse et he Leam q stant extrare urina3 in ipsa re ex quibus no coponitur re primo pomi nidici cause sed no elementa. Sed F in Albenti per casisyposito intelli tur cause finales vitiine proier quas Oia alia sunt narum ut habeChraecudo hu finis na3Whabes. cudo bust finis est causa casmi ruinopen'narure alae dest vanu . sectinaria caricis e soli forma, demonstrat Et sim liter .manca rethorica et poemano N=ceautex inicipiis causis et elamerisAd viceduler aliqbus actib'vel sis iis iacientibus heri inquib coueniunt in quibWnon

fidem icione abdomiatoemvrdelectatio, ubi Meliduni

ne. Decesi V de aliqua et aliquan6.mno reptu est in plus in causa et causa in elamen mi r mi est maior ratio deona*de alia. Temo sic tu.na omnis causa est pricipi u. se anomuerTI AA AD ,' no core itelligeremi lata causata et ele tirunce pri captu importat quenda ordine metata sed dutaxat scire.gmale dicituri ex cuius proces usone ad aliusiue illud infitiati et cognitoeyn plaucausauetc. coringit intela siue non Gali destprim inq6ndest eausim Illuere et scirecausata ericipiata et cletiactata. qr nihil influit. Unde ubi incipitino 'est prii si s Ad oppositu est phus in pria a postreone cipiu moe .sed no causa. siri priuatio est pri me hui' libri dice . Quoniacae stelligere et in cipi rei sed no causa. Ad roebem principii recoringitinoomes scias:quati sunt prim sufficit negatio alerioris in illo ordie in quo pia aut cause aut eicincta ex ea cognitone.-pri, dearitud no sumor myone cause Et subdit Obatione. Ericem opinaimisvn2 Pgopo et stuar. Sinultimulaesim plus

quod cognoscereti cis cognoscimus pii Ioel erum vi efficies di e causa:g nun di

9쪽

la dimnscivireta ex buZ intrinsece oponae res primo .ergo si et cineram ut iam patuir prae intelligae causa materialis filii Thoinas potest etiam Fin alios in lannaliS.

s. ad ciendum est tertio *pbiloso

vtitur illis nothus. Lnomine Pes pio , -----ra causarum et cleinetorum dirarime et no copula me. ad denotadu *nooioscia di finit et de

mostrat per oes causas. sed soluissa cura subiectia d3oes causas dimnitet demostrat peroes et scietia cuius subiectu h3 una catis 3 vr plures dis it et demostrath Una vel plas.etus aliter di re et Sinoitiat eo mo quo subiectu ei' d3 primia et eausas. et qr ens mobile. b3oes causa n omimorumli-i a

ci ne mobili Dpterems mccellione rediitur etine mobilirapte reuis inccellione rediit ureriain forma tan* terminus morti maresti, cies tan* pricipiti unde mor' .reqntur finis tan* idspterq8 efficies mouet materia.qresficiens non mouet realitar ad lannam nisi

premoueatura fine.

Ubi scietidum est quarto. Cin

scientia naturali conlideraturo, cause prapi referumrad este et fieri rei naturalis etesia ad cognoscere.sciet scitiamralis hocetqliter v binoi causis fit et est quelibet res natus

vilis. Docet tia quali rery dinoi causas conein vi cognoscere qualibet re naturale ipsa3 intelligendo in se vel de ea deinostrando eaque st te insuntarieratame pdisica cosiderat folia quamior causas p attributSem ad ino m.io non considerat causas o . sed solii re si mobili uatbernatic ' vera ora, bita

streinu fine osmdiu simpli pretei' firmam

bonitare et vfectione inlinita. et sic methaphisicus cosidcrat efficies otii et lineolin Q non sideratsi disic'. q:-solii ccisi aerat effici ens et fine naturali urerum. Eogicus similit in siderat oes causas no referendo eas ad esse rei.sed Mededo squo quelib3 intrat demo mutone met an meritonem .ut habes,taposteriorum

sint eae pricipia essendis cognoscedi renia preon ut dicitisci o methaphisice. et sanam pHi passu. sunt tame alit et alitprici essendi et cognoscessi.quonia ipsa cosiderata et accepta uniuersalir prout sunt in itinem nos sunt pricipia cognosceat res etia uniuersalit cosi demtas. Sedipaeade parcipia i

tia determiata ad 5 enumeratasunt pncipia realis este et fieri rerumnaruraliu3. Et scdui S Biterrais expoliternuos qstionis dices.* stpricipiamtelligururea q sunt causa cognito ara mnis sed nS ingrediumr de mos haradsitatue ,--rates prime I tam aulamntelliguniri inadesuata iphirci coclum.sed st elemetatelligurur peticipiadem ostiatdes in edita cis AtitiaNpna et adequata rei cocluseabrior tameexpositio est in s colarinis rom. qr phisi cus cosiderat pricipia eas et elemeta visunt X et sendi et fiendi p. inclyta.et non solum ripit evia cossi ollaesidi.

Qit igitur coitellisio remoti sitia

ad cucum.k3ψm scierea in qua sunt puncupla cauae et eleineta refingit intcut re et scire eog co Dime principiata caulata et cle metata In scieria aut in qua es balteu tin co ortare alterutin metus cognitone Pro baseociusio ronepta sumpta excSinutii opinione dolin.Tia ut dicebamrptimo postestora. oes aminarur se scire aliqd rupti pia et causas primaScog nosciit viq; ad elcmenta inclutae ergo coclusio vera.Exhacspositoneinfereptis iactusione pricipalit intenatam la3 istam. volentem detenniare dena tura necesse e Metenniare de causis et principho er . Dec perina raclusio hui'ybeimia, harur per illat' prima ppositoein q ma3finteata ex comuni opinione dominum.

Gd rationes ante oppositum

mo diffinit nec dein ostratu matena sensibiles s io non cosiderat efficies of spriemininoa

G abedo tame a motu et mutato G d cre. . teredo adessem sinplicit ideo methapbisi

cus uniuersa libri mne multo cosiderat quat

10쪽

sibiliu venit rus uico iidem causam3 apo est mno de comito ea paP

ri. E ecuda soluta est er dicti' Addoe aut de dyalecticaret orica poema. nidet sica a plantat oretes ineno generant sciariis ora lectica opiniony.rethoricapsumptoe3. poema delectatione vel e ore. Memtanae si ea piatur ut sunt docentes sint vere sciet aben

pncipia et musas. Ad tema dime quos uioao diuersi inode recingit inrelligere prin

cipiata causata et eleinentata.igaeir etcS turteta'. Innata aut enodis vis etc.

Queritur quinto. uti ii vilium

salia sunt nobis noci ora singulanb L Anguinirci non. qr dicit pbus peio posteriorum gi sin lana sunt magis nota quo ad nos. uniuernalia simpli .ergo ete. Secudo arguis. diciesecudo methaphisee unine alia sunt di cili ina ad oegnoscedum et a sensu remotisti ma ergo etc. E erito argine. diffinitu est nostlius partib ' distinientibLsed illa sunt magis Pniuersales ergo ere. Quario se viavi hesin tenu conisa sunt nobis Inaos nota gingulana sunt magis colusamiumsalibusce sunt magis copolita.ergo etc multo arcausa sustimes posita eo modo quo sufris producitinem placrior que porpro ducere.gmici lacra nostercu, suo obiecto est causa sufficies distincte cognitonis. ergo Bs circo QMdimetissimaqel spei spes si me cogniti .etpercoseques spectes speciastissima est nobis nocior mere generatissisno aut sub alienio. Minino arguitur. Illud est

in aps notu nobis citius sint lare potius et pridie iovet sensum.sed ungularespectet specialimine poci' et sitimus mouet sensum

'hiae minis ale non est magis notu nos miti' uniuersali stuniuersale. g etc.

Ad oppositu3 Ephus intex, bitas. Sunt

aut nobis manifesta et ceria prima fusa magis post enus rem aut fiunt nota elainen

ta et principia diuidmbus de Unde ex uniuersalibus in singulana oportet procedere. et hoc dicit pbus denorido *Pniuersalia sui

nociora sae laribus.

I ro ponsione ad questione

scienda est primo .ci postq=pbus ostendit myrima conclusione huius libri detenninatem

de natura oportere incipere a cognitone

Mota causam et elemetorum,ole ueter ostedit* oportet prius mage et emitare de magis uniuersalib' iter dinoi pricipia. et. 6 facit

phom S libra phisicoras quo determinat decorae seu et e mόbilii in sciat is libris deter inlati, ephd enim 'seu corpib 'mobilibradderens iam mortisso me diri ' in enti videlmo a quibus incipiundu est. La notiori D'nobis. et de ideq sutilla qtto 6st nociora.

Sciend uni est secundo.*in co

gnitoe nra Intellecti a duo sat atted eda Primu est in cognitio n*a ortu h3 a senis spierus prio cognoscit itellectiis nr matenalia et sensibilia * imaterialia. et ex cogntroe niat filialmin et stnlibiliu veit tande inrelicet ' np ialiqua cognitatin imaterialiuq in sutilia s

nta scedit de pura potetiam pum actu Peracrus medios imperfems . et iuno binti est quia intelleires noster in principio his creationis est tang tabula denudata abomipi crura in qua nihil edepi .urbe tertio data iam Pothia multinia ad ome intelligibile. et h' qr iter pura poterea et actu Efectu et deterinia tu mediant acriis implam potetie pinuti qui s. sunt actus respectu potetie precAetis et se poteria respectu acre sequetis. IS uniueis sita q sunt magis comm i potetia Z indist in CAdtinetiamin ' umuersalia pressi ci gnoscitur ab intellectit illa eoiula et indis icte* minus uniuersata. et ille est naturalis modus intelligendi nos intellectus.

Quare sit conclusio responsi ira

minusvniuersalibus Probatur conclusio rata A. ne tectus .cr non sunt cadcnora nobis et nature sive simpliciter. uniuersalia sunt min 'nota nature et scini se mis' uniuersalibus guniuersalia sui notiora nod min 'uniuersalibus. minor patet. qr uniuersalia sunt mascis contusa minus Uniuersalibus co subbg. se comprehendat confuse et indi nete; viuuersalia ipsis actualiora n intimon- - ,

turest peti ' tema iamr ad spem et per se *quodcu haliud ilicet producedo prius strigent ii, gitur alis gradus gracimtameipinosiunipiit d

um sipite id cogi cit si se es actu forati huc