장음표시 사용
3쪽
Tumhoutum in Brabanti ix calend. Februarij, anno a Christo nato M. D. xCvII Claraq; victo
ria obtenta ductu Illustris Principis Maurit, Nassovij, auspiciis' Illustrissimorum ordinum gen ratium confoederatarum provinciarum Belgi vera
5쪽
Re is uis a virum ad Cucum ournhovium Tra bansi si calend. Februari ,anno a Christo nato Ictet, Clarao ictoria obtenta ductu IltasTris Trincipis
num eneralium confoederatarum provi vciarum De giis mera Narratio.
Vin ex variis nunc scomperisset illustris Prin
ceps Mauritius Nasiduius Illustrissimum Cardinalem Albertum Archiducem Austriae, gubernatorem generalem Philippi Regis Hispaniarum destinasse siue
astu clandcstinisque consilijs, siue apertomarte hoc hiberno tepore aggredi rem magna noxiamq, prouincij cvnitis, eamq; ob causam Tournhout locasse exercitum ad quatuor mil-Jium peditum equitumque Nempe agmen siue regimentia Neapolitanorum cons an sex tribus cohortibus,in quo erant veterani Centuriones, Signiferi alijq; ossiciales praecipui variorum signorum antea exautoratorum plus minus quin genti: Item regimentum unum Germanorum Tribuno Comite Sustensi, Tertium quartu Valoniaquq Barlotus .Hachicourtius Tribuni nuper coimpleuerant ex nouis dele stibus,in locu eorum qui in Hulstensi obsidione oppetiere,' quinque Turmas equitum sub praefectis Nicola Baste,Ioanne Cordua, Altans Dragone,GrobendonckkGons anno quarum singule efficiebant circiter septuaginta quinque equites, cui exercitui preerat Comes Varaxius dominus de Balanchon, destinatis eodcm alijs insuper copijs Hispanorum, aliarumq; nationum,cum commeatu instrumentisq; ad masnubelli opus necessarijs illustris inquam Princeps Maurit ius Nasto. uius,diu multumque animo voluens quopacto infringeret hostiuconatus quam maximo Reipub. bono, securitate atque tuitione Regionum , oppidorum ac ciuium sub ipsius Regimine constitutorum: circa quam deliberationern multes, grauesque occurrebat dissicultatcs,cum intuitu hiberni temporis intepestiui niodo glaba et clem
6쪽
ciem,modo imbrem promittentis,tum vero ob tanta locoru nisterualla, ii quibus disposita erani praesidia puta, triginta miliariucomunium, unde acciendi erant pedites equites ., cum apparatu bellico quod perquam dissicile factu erat,plenuq periculi, ne hostis per exploratores rescisceret. Tandem statuit qua posset celerrime secretoque ex omnibus prqsidij contrahere Gheextruyden-bergyad sex millia peditum equituq undecimo calend.Februarij, m quem diem Illust Ord.generales indixerant solenne Ieiunium per omnes provincias suq ditionis, ad comprecandu Deum omnipotentem implorandamq; ipsius opem atq; clementia dissipandis hostium conatibus,prosperandisque consillijs ac coeptis Principis Mauriiij qui usu edoctus quantum intersit per tenean per alium ardua belli administres,decreuit ipse Geertruyden berga venire prsci se die constituto,rebusque gerendis pi qesse. 'opositum erat postero die cum equitatu atq; peditatu, nec non duobus tormentis maioribus,duobusq; capestribus summis itineribus intera diu noctuque tendere ad hostem, primoq, diluculo fauore Dei ac virtute militum suorum de improuiso castra adoriri, atque expugnare, hosteq; csdere ac fugare Hoe consillio decessit Haga quonda Regia Comitum Hollandi*duodecimo calend. Februari , comitatus pr*terdomesticos atque ordinarios,generosis Viris Georgio Comite Solinensi, Irancisco Veex Anglorum auxiliarioruprqfecto, venitq: postridie Geertruydenbersam,quo secundo aduersuq flumine appulerunt intra duarum prope horarum spatiusingulari nimirum prouisione ac directione Deiopt. Max supra centum quinquaginta naves oneraris cum militibus: cdmeatu. Eodemq; die ac loco pari plomptitudine diligentia,pro egregia ac constanti ipsius in Rempub atq; Excellentia suam voluntate, rogatu Exceli suae sese stitit generosus vir Robertus SidnSus,prq-fectus ciuitatis Plistingae in Zelandia nomine Serenis ReginqAnglis, cum manu lectissimorum militum Anglicanoria amplius trecentorii. cd Nicarius prcfecti oppidi Brieleniis pari studio ac diligentia eodem misit ad diem condictum, ducentos Anglics nationis milites egregios Generosus Comes ab Holienio legatus generalis paulo ante assensu Ord generaliusu Sq:Excell.cd-stituerat proficisci in Germaniam, ob quaeda priuata ipsius negotias
7쪽
ti paucosque dies remoratus per aeris intemperiem ae varietatncum venisset ad extrema pr sidia atq; limites Prouinciarii unitatu, factus est certior,mandato sim Excel.summa celeritate cogi equitem peditemque circa Gorcomium ad diem Ir .calend.Februarii. Hi ne,qua est summa prudentia atque experientia in rebus bellicis peritiaqHocorum ac regionum, facile iudicans istam militum contractione non heri hoc anni tempore media hieme, nisi man naac necessaria de causia, posthabitis priuatis negociis, dilataoue profection pro solita ac perspecta ipsius in Rempub voluntate, fidrianimiq; magnitudine,huic expeditioni omnino interesse votivit. Ergo rebus omnibus prqstituto die Geertruydenbergibene paratis ac compositis, Exceli sua in posterum diem profectionem edicit, tamque accincto itineri, liter afferuntur a Concilio status
unitarum Prouinciarum, quibus rogabatur ne personam sua obiiceret periculi ad quq paucis respondit se recta petere Tourn-houtum,Vtibi, cum Deo, hostem assequeretur, tendens continue interdiu ac noctu, ita ut nocte intempesta perveniret ad pagum quendam nomine Raueis, uno non amplius miliari distantem a Tourn boum hic iussit militem paululum quiescere corporaque curares postremos opperiremur,qui ad gallicinita ones ibi convenerunt. Comes araxius dux hostium exercitus,ut per exploratores cognovit de aduentu Principis Mautitii cu copiis ac machinis bellicis consilio habito cum Tribunis, Centurionibus, parum in rem atque existimationem suam consuluisse videtur hvm pro eo quod vel castra munire, ibidemque milite continere debuerat, vel pr*occupato loco ad pugnar idoneo, cum copijs suis integris ac recentibus pugnare aduersus hostes ex laboretati
tamque incomodi itineris coenosos, madidos, valdeq; defati ratos, id quod multo tutius honestiusque videti debuit uel in terpraecipuos habito, pr sertim cum nec numero militu multo esset inferior, ipsiusq; peditatu Satque equitatus fortitudine, audaciaq;
nullis cederent eorum qui sub Rege Hispaniarum stipendia mer hant tamen improuiso aduen tu ipsius Exceli ita fuit perterritus, ut sub coniicinium desertis castris,nullo neq, tubc neq: tympam ligno aliove strepitu edito, cessim contenderit ad oppid Heren-tais,in quo et at Hispanorum praesidium quatuor inde miliaria dissa s situm,
8쪽
situm, ibi sitisque id saluti fututum, Princeps vero lautitius cum diluculo venisset Tourn bouiam cognouisset is hostem in decessiisse, osscii duxit ipsum consequi cu equitatu, imperatqs ut peditatus omnis quantum eniti posient, subsequeretur. Ad mille circiter passus ultra Tourn holitum caternae peditatus hostili fauore cuiusdam siluae tuebantur ponticulum angustum ex asserihus factum supra amnem paruulum cuius vadum longo ambitu non nisi a singulis equitibus transiri poterat, non minore quoque peditum incommodo propter ponticuli angustias, hunc Pranceps confestim capi, hostemque inde deturbari mandat Domino Fracisco Vecr ac Nicolao vander Aa Vicario Praefecti stipatorum ipsius cum ducentis Scopletarijs grauioribus,quos vulgo musqueti ieros vocat, qui nullo negocio hostem inde abigunt,capiuntq;ponticulum, perquem Pranceps Mauriti uicum eqLitatu hostiunt:
vestigiis insistens ipsos assequitur in quada planicie uno abs Totar-houto miliari, incedenteS hoc ordine, centum passibus inter singula agmina siue regimenta interie is, primi tendcbant Germani,deinde Regimentum Fiachicourtii, tertio Bariotti,ultimo Neapolitani, dextrum ipsoru latus tegebat equitatus partitus in tres Turmas, sinistrum silua supradicta, impedimenta praemassa erant Princeps Maurit ius,qui tergo hostiuiminincbat , cum Comitenae ab Holienio praemisium cudimidia parte equitatus diuisi utrinq; in sex turmas, videret eo progressum ut in latera peditatus hostiuincurrere posiet quemadmodum imperatum erat, negotium dat domino Francisco Veer, cui se adiunae it dominus praefectus Flis singae, ut cum parte equitatus impetum faceret in tergum hostili, ipse cum reliquo equitatu substitit, intentus in omnem euentum ut suis laborantibus si qua opus esset subveniret His ita constituistis Uno eodemq; temporis momento Comes ab Holiento cum Comite Solinens in hostium latus, ali in tergum hostium tanto impetu, ardore, ac vi equos immittunt ut ordines turbarint ac perrupei int, inde eques hostium in fugam versus, cedes a passim fieri eorum quibus inpedibus nihil fuit,r sidij, ibi compertum fuit peditum hastas nihil valere aduersus vim paruorum tormentorum quos mili rari vocabulo Cara binos appellant, quibus hoc pretio pro Lanceis usi sunt equites Mauritiani Caesa sunt in acie
9쪽
duo amplius hominii millia,&in his ipse dux Comes araxius. Capti plures quam quadringenti, inter quos sum prim Unottialiquot Centuriones Assidem insignis victorie, magn*q; cladis Hispano illate constat Principem Mauritium ex hostibus reportasse trigii ita hepteria napedituna& unum vexillum equitum. In hac pugna egregiam strenuamq; Reipub operam nauarunt in primis Comes ab Holienio Legatus generalis,Comesq; Solmensis Germani nec non supradicti generosi viri Robertus Sidnqus,&Franciscus Veer Angli Sed generatim omnesprqfecti equitesque ac pedites qui interfuerunt conflictui fortiter ac strenuhegerunt, suam pro salute Reipub ac suae Excel obsequio promptam voluntatem evidenter hoc pr(lio testati Verum enimveronaisericors ille Deusin tota hac expeditione manifeste declarauit se preces suorum exaudiuisse, hostium consilia dissipasse Excelaesuicqptis adspirasse, animum, arma,manus ipsius,suorumq mi. litum confirmasse, ad nominis sui gloriam , protectionem regionum oppidorum, incolarum Prouinciaria confoederatariam coisfusionemq; stuperborum ambitiosorum ac Tyrannicorum conatuum hosti veritatis ipsius, cui sit laus regloria in sempiternu
Post clatam hanc victoriam modico suorum militum sanguine partam, Tournhoutum redijt Princeps Mauritius, ubi machinas bellicas cum parte peditatus reliquerat, arcemque concussam duodecim ad summum ictibus tormentorum accepit a prcsidia, xijs per deditionem , pactis Vix rerumque suarum incolumita
tem in quo fides ipsis seruata est Hinc dimissae sunt Copiae in sua queque hiberna , Princepsque reuersus est Hagam-Comitis octauo die postquam inde discesserat. Ex huius expeditionis initabili directione ac successu certo statui potest , Deo m. nipotenti cordi esse foedus illud superioribus mensibus iciunt inter Regem Galliarum , Reginam Angliaem praefato Ordin Generales, ad quod sese adiuncturos esse omnes Reges, Principes .Respub nominis Christiani, credibile est,
nec non reliquas Provincias Belgij cum oppidis, ciuibus Incolis , qui tantum non tremunt ac gemunt sub intoleranda