Dissertatio physiologico-medica inauguralis, de mensibus, ex materia quadam peculiari, ovariis secreta, oriundis ...

21쪽

MEDICA INAUGURALIS S

Ex quibus omnibus Plethorae uterinae causam e plicare conantur.

Harum opinionum refutatio.

l ontra illos, qui mensitum causim a Luna pe-

tunt objicio: si Luna imperium qiuoddam in menstruorum prodiaditione haberet, differentias quasdam eodem tempore in disterentibus terrae partibus observari necessarium erat e tunc aetate differentes feminae non eodem tempore menstru rent: tunc eadem in regione, eadem in urbe &domo in noVilunio, & plenilunio pro aetatis diueferentia mulierculis catamenia fluerent. Et si Luna attraotione sua ad menses producendos operaretur in Lunae Vario stitu respectu illorum fluxus disserentia observanda erat; quod tamen non sit, nam in genere nulla datur dies tam in syg3rgiis quam quadraturis , tam in apogaeo quam in ps

22쪽

rigaeo, qua non in qualibet urbe paulo majori feminae juniores , aeque ac aetate majores menstruantes inveniuntur.

Qui a fermento quodam calamoniorum causam deducunt, nec eXperimentis nec ratiocinio probare queunt, quomodo 1'. haec fermentatio adeo regulariter fiat, quamVis irregulariter tam quantitate quam qualitate, differenti cibo & potu utantur feminae. s. Cur fermentatio haec non malos antea producat effectus, quam ipsistimo menstruationis tempore. 3'. Cur solummodo in utero sit non vero aliis in locis, &4'. Vnde sit quod fermentum hoc originem suam habeat.

Ambae modo descriptae opiniones jam dudum exsularunt & ab Omnibus fere auctoribus eXplosae sunt: Plethorae Vero systema nunc ferme ubique amplectitur. Quod ad Plethoram L mersalem. Non omnes feminae regulariter menstrilantes viris sunt debiliores, licet densitas eorum Vasiorum forsan differat;

23쪽

MEDICA INAUGURALIS

& si1 haec es et causa viraginibus, feminis N 'sticis, & mulierculis fortioribus quam Viri catame nia non fluerent; contrarium tamem si quamvis fatear, quod illis in seminis sanguinis evacuatio non tanta sit copia, ac quidem in debilibus, di caua in promptu est, quia in illis secretiones & functiones naturales meliori & majori Vi eXercentur; porro vascularis si stematis elasticitas in illis est major, de jam diadum observatum est, quo minus elastica sint vasa, eo debiliora. Attamen in feminis robii stis atque viraginibus menstruationis symptomata regulariter sese obferiant, & quamVis non quantitate, qualitate tamen calamenta fluunt.

Si porro debilitas esset in systemate Vascillari. in tunica musculari haereret, & fibra muscularis

non sol tammodo vasortim sanguiferorum, Verum rotius corporis j iusto laxiCr esset, in Ventriculo ergoisitestinis, vasis absorbentibus &c. idem contingeret, hisce veris & clayli sicatio & sanguificatio minori gradu fierent, quibus pletliora impediretur, 'quam theoriam operientia probat; femina nempe

24쪽

debilis , fibris laxis gaudens non sit plethoricaverum temperamentum acquirit laxum & plerumque nec tempore - nec quantitate nec qualitate cata-i menta fluunt; sed non nunquam exinde cacheaeia ori-

tur, ejusque sequeta tragoediae sinem faciunt. Et si fibra debilis plethoram produceret viri debiles morbis ex plethora saepissime laborarent, quod tamen non sit, sed in illis aeque ac in feminis cachextu, ct collectiones fluidorum praeternaturales plurimaeque eoruni sequelae exinde non raro oriuntur:

Si minus exercitium . menstri lationis esset causa quia exinde produceretUr plethora, feminis nullo fere vel saltem justo minori exercitio gaudentibus, ca- tamenia optime fluerent, &si obstruerentur, sanguinis plenitudo eZinde nasci deberet, quod tamen iocinii non habet, sed feminae hae sunt laxiores, & obeas res pulsumque acquirunt debilem, & plerumque vel non menstruant, Vel catamenia absque sa1rgus nis rubri indicio parva quantitate, & pro maxima parte irregulariter fluunt, dum e colatra aliae corpus sinim multum exercentes colore gaudent sorido,

25쪽

MEDICA INAUGURALIS. 17

. robiisti simi, & regulariter menstruant: si porroi Plethora catamentortum esset causa omne quod liancce plenitudinem impediret, ut justo minor cibi. potusqUe quantitas, menstruationi resisteret, mu- . lierculae non iisdem temporibus ac antea menstru rent, i Uerum nunc Octavo, nunc ΠOΠΟ, nunc decimo mense sanguinem de utero surderent, qLUd tamen non sit: sic quoque feminis, quae ope Ve' naesectionis eandem sanguinis copiam ac in menstruatione amitterent, catamenia non fuerent, hoc tamen non locum habet, verum Omnia menstruationis symptomata sese clare obferunt, & mensire regulariter si uiuit.

Cl FRziNo septem accumulari sanguiniis drachol mas in corpore feminino singulo die, spatio mensis

plus Vigillii unc. facientes, ait, quod autopsia &

In I iitiis Obelis libris laxis gaudentibus, cum aliquando catanaenia fuant, parva solummodo sanguinis copia, si ulla, e3pellitur, quia earum pinguedo largam sanguinis evacuationem impedit. α Sic Celeb. You's apud Edinburg. ari obst. ΡIOLin praelectionibus suis casum enarrabat feminae , qUM. pes V. S. amissis quadraginta sanguinis unciis, paueis diobur tempore statuto menstruavit.

26쪽

ratiocinio contradicitur, dum temperatis in regionibus num magis quam quinque, seX, vel septem expelluntur unciae, & si hoc locum habebat, nutritione solita impedita , accumulatio non fieri poterat, ergo non menstruatio; attamen , nec irregulae

pediunt.

Universalis plethorae defensores porro aiunt, quod in juvenculis omnia ingesta, quae quotidie sumunt, ad

corpus nutriendum transeant, si vero ad ακμην pervenerit virgo, natura sanguinem supersuum, quia

cor- hJ In diaeta observandum est quod nonnulli dentur cibi. qui catamenia impediunt, ct aliquando adeo obstruunt ut nunquam rursus prodeant: sse C. g. in ScoΤIA boreali ubi salmones frequenter sunt in tabulis menses fluentes nonnunquam exinde obstrum sunt. Et Cel. YoUNG amicus & praeceptot 'venerandus se nosse feminam narrabat in qua ex usu halecum dum menses fluerent , calameuia adeo obstructa fuerant, ut nunquam postea fluXerint, sic quoque aliae cu-4uscunque generis pisces, ut etiam lac teste Cel. YoυNc)dicto tempore non conveniunt. Irregularis vero diaeta h. e. major ve t minor carnis aut vegetabilium quantitas in mea. struxorum fluxu nullum facit impedimentum. e) Per morbos huncce fluxum non impedientes intellitorales, qui non in partes ad catamenia producenda factas ipsas agunt: sic e. g. nec inflammatio universalis, enec topica finon sit partium genitalium, nec phtuisis, Aec scorbutus meu-

27쪽

eorporis nutriti5 hainoi est, quani in juvehilite, vati-rum uterindium ope expetiit: quod vero iii bphὸ& ratiocinio contradicites, virgo ehini trEdecis; quatuordecim vel quindecim annoruni geneialitis nondum ad pervenit: es mulierculae plerinitiybs catamentorum fluxuri, mensibus licetibus; quam maxime increscunt & quamulatitas differat , qualitas tamen ad calanienti Ndpriῆlpeetanda eadem ac in adultis exsellitur, de quisu, postea fusius tractaturus sum:

viris , dum systema ad Nethoiani Rhmahdam uitives salem in utroque sexu ident est: & qubd- hessemininuiti, quani masculinum eb piis tertiis pbri det tacultatem; qui iii statu satio-ne justis tu or sanguinis quantitas ih cti pore gehhietus ι Silent Oi chyli copia absorbeatur; quam ad ed pii nutriendum necesse est; & si hecessitas requirat p

28쪽

genitur , sic enim in homine labre affecto, quique cor poris sui vires solitas atque robur amisit, mox post febrem chylopoeiesis & haematopoetessis major est, ut cito Vires amillius recuperet , famelicus 11t, & instinctu automatico cibos. quam maxime nutrientes ante alios comedere optat, eX qitibus patet, quod tempore necessario, tam in virili quam in sexu se, quiori, major sanguitiis quantitas secerni possit :feminae ergo ad formandam pletl1Oram universalem non viris sunt aptiores.

f. VIII

Si porro plethora menses produceret, de singulo mense unciae quinque vel seX sanguinis in corpore feminino superflue haererent, mulieres primis i grvviditatis mensibus semper plethoricae essent, dum illo tempore non Unciae unicae pondus habet embryo contrarium tameu locum habet, nam plurimae sanissime vivunt , quamVis aliae graviditatis tempore plethoricae fiant; hoc vero me judice consuetudine sit, nam nonnullorum infantum matribus

saepius quam primiparis contingit, & causa forsan in eo haeret; vel quia catamentorum tempore sim

29쪽

MEDICA INAUGURALIS. ar

magulo mense magnam sanguinis copiam amiserunt, vel quia aliis graviditatis temporibus V. S. aut propter cephalalgiam ex aliis fontibus originem habentem perverse instituta & forsan repetita, aut malo matris suae aliarum ve feminarum consilio praescripta,& faeta est; atquc plethoram ex venaesectione oriri jam dudum axioma fuit, consuetudo multum in hisce rebus Valet.

S. IX.

Attamen palam fateor, ipsistimas etiam seminas per aliquo annos jam melistruatas statuto temporeplethoricas fieri, sed id non solum sexui sequiori, Verum etiam masci ilino contingit: si e. g. singulis Viginti odio diebus vena sectionem in viro institues, singulo mense juxta leges oeconomiae humanae , ple thoricus sit: sic haemorrhoides regulariter aliqUaΠd0suunt. Ut habet HoppM ANNUs dum ait d . Non ita pridem nocessit ad me quidam hujus loci

sat si iam patronus, trigesimum aetatis iannum superora gracilioris quidem, sed φ se corporis habit&s, qui mibi csseruit , quod per quindecim , I

LL d 9 Libro de doloribus & spasmis extern . dect. 2. Cas. UnΙ.

30쪽

mi fingulis fera mensibur, sanguinis fluxut per sdes: expertus fuit , au quem isposta tota θωrs illat', ut non solum pater s mater continust

posse fuerim , sed etiam in lilaros,

imo ipsas se nas circa annum duodecim, F deci mram quintMm, mensibus licet fluentibus idem isia re--daverit. Sic quoque J CRERUs, qui praecepta 5 HLiΛΝΛ collegit sequentia habet Notus est inquit a Vir qcii per plures annos , die cullusvis mensi cimo octavo pracse haemorrhoides e dxitur , no' ob π e , qGog menses numero die um ini res sint. Sic etiam Celeb. Cullen apud Edilaburgenses praxeqs Prose r praecepta venerandus in eXimio suo opere e) His lines of Ge prodrie of ρ so, ait, The tumors and dischaetes of blood in uis disease λ e. haemorrhoides osten recur sit e MI