De morte caussa partus medica quidem disputatio sed forensibus negotiis tractandis necessaria. Auctore Marsilio Cagnato

2쪽

MORTE CAUSSA

AUCTORE

N contractibussocietatum ab Octis nomen habentium quod est tam frequens, quam Vrbi Romae, in Romanae curia peculiare 9 si vita mulieris alicuius nominata sit Eius periculo=υαι

commodat, ea solet exceptio Uponit, dum neqs es neque cau partM moriaturi eaqi de ca se pedici requiruntur, qui cognoscam, O iudicent, mirum mulier ex huismodi causia interierit. Itaque non er inus ruite, quam iucundum inuestigare , in definire, quae nam mulieres dici debeaNt ex parsu, in ca se lius decedere. Et quia magna est partus, ct grauidi ris coniunctis , atque cognatis , o solet in eisdem tractibus exceptiograuiditatis adbiberi, o par vique ratis videtur me , degrauiditate quom disseretur. - ῶVidetur autem nprimis tuendum, Utrum part so frauiditas censenda sit res nat' ratis anfrater naturam, namque, hoc ignorato, ποπ

3쪽

praeter naturam . Sane conniat, grauidis casus eiusmodi euenire, cuiusemodi passim eaenere Iolent aegrotos,horrore tabcet Vidi absuriarum rerum aptetitionem, m4iones , dolore seque varios, o ebres gues: quα,1 plomata a Graecis dicta , morbum mi imbrae codipora strita ex Gatisimilitis ne Iib.de Omplomat.disser. c. comisantur. quamobremgrauiditas morbus quidam videripotest, aquosaepe mulieres intersciuntur. i. es. Sta p ' β' case sequunturgrauissimi, O morsi a alias dumpariunt , in i oscilicetpartus amriculo, alias simulatque peperere, aliinferius. solent autempuerperis accidere purgationes.immodicae, mel nullae, mel non pro naturae modo, item stares, dolores ad murum, adlum os, ad corpus uniuersum,ulcera, in apostemata, cui a medicis dici solent quae sequitur animi defectio, o nonnumquam intertitus . Nec desu rae , qui diserte, in palam ricuerint partum esse mom, bum, ut Aponensis conciliatoris di f. 1 o G.ex Avicen mi. 3.tr. I. c. a. quoniam est cuiusdam articuli magna, o singularis disiunctio. itaque in in aegris puerperis decretorior dies nonnulti dicebam obseruandos inita rata tione a die separtus, Mnaidi ebris, Ita ente se ire illam esse partus velutis ploma. H p. nutem, ta 'grauiditatem,qua artum,docuit, statis dierumperio

4쪽

disperinde atq imorbos iudicari. Sed noui etia quo a Iurisconsultos existim sepi rinantem muliere aegra esse.

Verum e contrario grauiditatem, in partum res O Grauidita, se naturales, naturae consilio congruenteis ebet em ' i rundem finem considerantibus persuasum esse: nam procreatio ea opus maxime naturale, quod in satis es per per se numis manifeseum, dr est ab Arist. aradisum lib. a. de ani- ter natura. ma loco vulgatissimo, quamobrem tum auiditas,tum partus es maximesecundum naturam , nec persee et mquam en aeter naturam,sedit olum ,si quid, quod naturae aduersetur,ei adiungitur,visebris dolor,visus O similia, qui vel morbiIunt, vel casus morborum c , mites, at grauiditas erfartus morbi nonIunt, cumpauctores, cuiusmodi seponensis di f. Ios. ω reliqui , quos enumerare superuacaneum sit , recipiant, partum alterum esse, alterum non se naturalem , eo demo strant, partum sua natura morbum non esse , cum enim alter sit naturalis, non potest esse morbus , nam res eu

morbus,omnium confession praeter naturam. Nec probatur , es partum, uiditatem mom sympto

bos, argumento ab Us casibusjumpto, qui grauidita- rate,& pa

rem,partumquesequuntur: nam fastidia , horrores, re G, ie Vomitus , in reliqua ante memorata , et ossunt dia ςipi c γ tomata, ut nomen hoc omprema omnem us

Cium significat , quod in ipsum notum est, ex lib. de

fmplom. disser. c. i. apud Galenum non tamen est grauiditas morbus, ni sitranslate velimus dicere, morbum ci potest '

esse naturalem, ut desinio dicebat Arist. bb. s. degen.

morbus.

5쪽

animace. 4. sed quemadmodum vinum. O disciplia

nas cum labore ad scimur , quarum tamen consequendarumprincipia nobis a natura tradita sunt ne quis omnem existimet laborem esse praeter naturam,msi ignauus homosibipersuadeat , ritam , cy' νaletudinem, o virtutes ab hominis natura alienas, quo nihil magis absonum dici, cogitariae potes) ita natura compseratum est, H animalium praestantissimum, magno parentis laboregeHetur utero, maximis doloribus edatur in tam, atq; adeo summum gaudium ex sobole nobilissima singulari laboris , o doloris genere compens βboc, inquam, natura comparatum est, eoque esse grauiditatem, ' partum res se naturales. Quod si tan4em sita, quae praegnantes, o puerperae patiuntur, Iatuamusproprie dicis premata, non idcirco tamen grauiditatem dicemus, aut partum esse morbum , sed prunantibus, aut puerperis mere morbum aliquem,'ode se , quem dictas uetomatasequantur, i amm ro grauiditatem , atque partum inter caussas potius , possim: dici referri oportere, utpaul poLI explicabitur. Etenim

horum. concepi emtiae, tamquam re aliena, mirtus naturalis

et mulierumpraesertim , quae nondum huic sunt laboriaLDeis , nouitate quasideterrita, suo languidius munere fungitur , calore scilicet ventris insito nonnihil fracto,e remisso,qus frigida intemperies quaedam en, quam

sequitur vitiosa concoctio alimenti, quamobrem citantur momitus, fastidia, rerum alienarum a Gillo,c

reliqua, quae dictasunt , o symptomata vocabantur.

6쪽

Nee mouet etiam Iurisprudentum opinio, quoniam e contrario alij non minus probati eiusdem aues ores prudentiae negarunt grauiditatem esse morbum, immo rem fise naturalem cit ante dixi P acceperunt, in omnino constituerunt. Itaque non e syprster naturam conceptus in grauiditas,sedmorbi ab ea exorti, o symptomata, quae illos comitantur: quaesaepenumero tam leuiasunt, ut omnino negligantur, in eosolum estimentur, quo sunt conceptus , o grauiditatis indices , ears plicia

ter grauiditas naturalis e catur. aliquando vero tam graui unt, mi foetus corrumpatur, os mulier pericliatetur, ac nonuumquam moriatur. eaque dici potes grauiditaspraeter naturam. quibus dlia est ripartu accipere : non est enim paraus morbus: Verum qui casem partum siquuntur, alij merius morbi sunt, alij vero symptomata, quae morbos sequuntur a partu,tamquam a causia, ofectos , nam febres , misera, inflammationes, quae a partu relinquuntur, morbi propriesunt,stu

gamenta mero vel nimia, mel iussopauciora, aut nuAla, dolores, animi defectiones, tamquam fmplomata, morbos modo dictos sequuntur. Nec movet idem Aponensis , cum Avicennam interpretatur , de partu, quasi de morbo, locutum s quoniam dixit, seri quandam maximam articuli disiunctionem ; nam licet primo ania maduertere, in deciarare, cuiussam articuli disiumctio ilia se, deinde morbus sit, an non. Os igitur et teri insigniter aperiri, hoc est quidem necessarium, in a Galeno cum admiratione traditum lib. .c. . de modise

hrauiditas aliqua praeter natura.

et 'symptomata partu sequentia. Aponensi opinio. Cuius artieuli disiunctio in partu fiat.

7쪽

A tium , cum inquit, Quod dae quidem eo e que aperisis tur,vipessit libus actumstr ere exitum,nemo ig-- rat ,sed q*o pacto id accidat, mirari possumus, intessia

is rere non possumus. at natura tum haec, tum alia omnia is in partu animalis admiranda machinatur commenta . se etenim diligenter prouidit , quo pacto ortus, conse- ,, niebat Rura,ad costam matricisperueniret,nec minus, ,, quo pacto, dum Vs m peruaderet, nullampartemseu- ,, tiaret, colouluxaret . Os ergo vim maxime in partu pandi necessarium ess. quod pari cum admiratione Avicenna loco eodem repetij inquiens, Aperitur ma- ,, trix apertione tali, cuius similem non maleat efficere in alia hora. Verum adiecit alterum, cuius mentionem Galenus non fecit, scilicet, Et necessarium est, V epa, rentur quaedam iuncturs, seu Uententur adiutorio Dei excelsiipraeparante, vel disponente eas adsuridein ,, de reGertente em ex proximo ad continuationem nat- ralem. Nult bis ovicennae ter νteri aperitionem e ri cuiusda articuli disiunctionem, in continuitatem intercipi, quem articulum non viminauit, sed iactatur

musto, pubis ossa disiano: boc tamen, ut sensius testia

momo caret, ita est a naturae consilio alienum, quae tam

eam adhibuit diligentiam ad coniungendum ossa Ilij imoruentu chartilaginis in parte antica, ut hoc solo imtelligamus,nullam debuisse fieri eis odi ossium disiunctionem.contra vero in parte postica eadem Ilij ossa,qua parrepropinquissima seunt, insima scilicet, minime coniunguntur, o inseminis quoque cquia Vesalius di-

8쪽

per escripsit lib. 1 . de tam . co . fabrica cap. 3'.9 m gis, quam in viris disiunguntur. quo licet intelligere si qua fiat ossium desua Sede demotio, in posticas eripam re , Ilij ossibus ad exteriera modice repulsis: itaque o summumparientium dolorem in parte possica circa ea-ἀem Ilij ,sive coxendicis Usapercipi. teriturq; Ambrosius Paraeus lib. a 3. cap. II. se pubis ossa, disiectis apartu statim puerperis,numquam distracita reperiisse, Ilij quidem ossa ab osse sacro digiti interuasio Huulsar

sese interdum di culterparientibus adpantem a ribus bonum diuulfonis, in manu ossium distractionem percepisse. itaque articulorum hae fuerunt disiunctiones ab Avicenna indicats, qui non temere plurium numero dixit, quaedam iuncturae, quia it Ilij duos.nt ossasinter quae sacrum os intercedit 3 ita duos necesse eti an culos esse. Sed in Gentilis Avicennae interpres, cy briel Zerbusseribens de partu naturali, hoc de femoris

osse, idem coxendicis, siue Ili, non de Uppubis,accepit,m probati anatomes auctores hanc omnes sententiam subscribunt. Qualis autem cumque sit ea disiunctio, morbus certe non est: quod nec Avicenna dixit, nec ratione probari potest: Sed e contrario, rem esse naturalems en autem morbus praeter naturam eo accipimus, quod sponte, ac momento tollitur, nec opem medicam posviat ., Aneque enim Galenus Nocat morbum,nisi tempus aliquod assectus permaneat, trito, in peruulgato documento ex lib. de diis. mpl. e. r. in in verbis ante repetitis ex lib. I s. de pari. e. r. fatis hoc demonurauit, cum B natura

9쪽

naturae nudium exposuit ad ius egressum ex utero,idarumpartium tutelam, per qMas egreditur. quo percipitur, Zart m esse movem msus Naturalem. νt omittam interim , mulieres esse nou pauca/,quae par

tus laborem floccifaciunt, eumquese facili uxorreasse nis, Ἀ-- ' γ' - sic e 'aut vestium iis ii nypus G abiacrari laborant. duoque a nonnulus dicitur, se iis, νε p πψ 1 ωmquam morbi, ineundam dierum, cant decretorios, rationem in assectibus, qui . tum sequuntur, hoc ab Hippocratis sententia alienum esse, o uendi in propria de ea re di putatione, i e enim Hippocrates a die morbiperm a die partus ex accide reo ,supputabat. Euod vero idem doceat statis dierum periodis momborum instargrauiditatem , in partum iudicari s hoc non magu probat, hos morbos esse, quam si fructuum orsum, o maturitatem dicerem morbos e M om. m exortum, inperfectionem item esse momis . ' in,' ς' ζmria Minuas habens periodos; t mom,o ' μέδρη s Ari telo lib. a. de ortu, interis

ta Nenisura periodo. num ergo es, si duo morbum sς Τμ qm fert o mensuratur . nec HVPocrates His H' - ,part- esse morbum, sedisiam Aeri .. . ' - mi qν , guam in partu docuerat, morborum ivtudine confirmare.Itaque nec grauidita' nec par hes ri morbus es res νtraqueperse naturalis es. Voumscire expedit, tria esse rerum genera, a quia

rem genera immutant.

10쪽

Ius permutamur , quorum primum ea, in quo, et1Luamus, necessario versamur quidem, ab eo tamen non laedimur necessari e plerum' iuvamur,ea vero sunt, quibus Galenus libro art. me α δ 3.aer,alimentum, excrementum,somnus cum Uigilia, labor cum quiete, assectua ι alterum vero est, in quo non Nersamur necessario ,seda quo necessario, cum nobis occurrit, laedimur , Venenum, merbera' qumunt huiusmodis tertium ea , cui conuevit cum fecundo, quoniam in eo non mersamur nec aris, Ut miuamus, m cumprimo, quoniam ab eo, noniadimur necessaris,foro eius m do alia alutare,alias noxium est. Hsc est, Venuo

a qua non longe abesipauiditas, partus , sed V neris commoda in incommoda sunt a nobias explicata libro de Continentia. grauiditatem quoque in partum et si labores magni hum sipro naturasiavi modo, salu si ista;

tares esse, docemur iliarum experimento mulis, M p mi s , quae dum tiberis operam nauant, Nalent, midus νero,'continentes frequenter Gratant: tum suadetgrauissimorum auctorita criptorum; nam Hippocrato lib. de Virginib. inquit. Ego vero bas iubeo quae haecpatiuntur, cum Cisru quam citissime habitare senim conceperint se fiunt. quibus illisimilis a

cedit ratio, qua Socrates mortem naturalem docebat

esse iucundam, quoniam natura lege quadam iacundiatas iis rebus adiungitur, qu secundum maturam stant: sic igitur qus secundum naturam fiunt, salubria q-que esse, censemus. Ergo tumgrauidit- , tum partus