장음표시 사용
281쪽
Possit Poriae autem trium. Sed quemadodum illa vastior, ita haec d terrae elicitare beatior, Ec Vrbis eiusdem nominis magnitudine clarior est. Sed cum Porne insulis caeteris quas hac tenus collustrassentio bilior haberetur, unde V cstero bonos mores,itaeaque cultum accipere Uidebantur statui horum popualorum mores S in uia paucis attingere. Sunt omanes hi insulani Caphrae hoc est gentiles, Solem a Luiram deos colunt: Soli diei Lunae vero noctis imperi .
um adscribunt, illum marem hanc foeminam dicunt, atque hos caeterarum stellarum parentes Vocant, quas omnes deos eis minutos tamen arbitrantur. Solam orientem certis carminabus salutant potius quam adsorant. Item Lunam nodiu fulgentem, quibus libes ros foecundam pecoris laeturam, torrael uberes fruti. ees aliaque id genus deposcunt. Caeterum pietatem ac iustitiam colunt, E praecipue pacem atque crura amant, bellurn vero maxime detestantur Regem susum dum paci studet ut deum colunt. Cum belli cupis dior sit non quiescunt donec hostiu manu in acie ceci derit. Qui ubi bellum gerere statuit quod raro fit,priali us a suis in acie collocatur Vbi omnem hositum im elum sustinere cogitur. Neque strenue in hostem imberunt sese nisi donec regem suum occisum intelligunti unc enim primum pro libertate de futuro Regelu. nare incipiunt, neque Via quam apud eos visus est Rex belli autor quin in acie ceciderit. Qua de re raro bella gesunt, fines protendere iniquum putant. Dibus aute prscipuum est studium ne initimos popuos apud peregrinos iniuria lacessant. Verum s quanto ipsi lacessiti fuerint,par pari reserui. Et ne latius sera 3at, protinus ad concordiam spectant. Neque quic.
tuam apud eos gloriosius esse poterit. quam si quis
,rior pacem petierit neque item magis indecorum tuam in pace petenda praeuentum esse foedum autemitque detestabile censent pacem petenti negare, etiami quis iniuria lacessitus fuerit. Namque in huius exatuum finitimi omnestanquam dirum atque impium
282쪽
motilaus conspirant. Quo fit, ut omni fere tempore tranquillitate dicio fruantur. Nulla apud eos latroscinia caedeS etiam nulla Nemini regem praeterquam
uxoribus eius de liberis alloqui fas est, non nisi emianus per canna quas auri illius apponunt, di quicquid volunt per eas inlusurrant Poti mortem homini nuta Iuna esse sensum dicunt, quod nec ullus ante natalem fuisset. Edes habent exiles ex lignis caerra construaeias partim rudere partim palmatis frondibus coo pertas. in Urbe Portae Viginti milia domorum esse certum habetur Uriores ducunt quot alere possunt cibo Utuntur quem aut aucupium,aut piscatio praebet. Pa nem ex orvaea conficiunt. Potum ex liquore qui de
conscissis palmarum, ut diximus ramis liliat. Alii mercaturam in propinquis insulis faciunt ad quas iuncis deferuntur alii Venationi atri piscationi alit agriculturae student Veites habent ex ossam pino animalia etiam fere omnia quae apud nos sunt praeter oues,bo. Uem, S asinum Eqtii tamen perexiguid exiles sunt. Camphorae gingiberis e cynamomi magnus apud eos prouentus inde nostri rege illo salutat, mune. ribus condonato ad Moluccas tendunt quae illis ab eodem rege commonstratae fuEre. Veniunt ad littora insulae Solo, ubi Margaritas magnitudsne ovorti tur. turum aut aliquando gallinarum intelligunt, quae trumen non nisi in altili imo aequore expiscari possunt. Nostri huiusmodi Unionem non attulere, quod anni tempus illorum piscationem non praebebat Cepiisse tamen ea in regione os reum attestantur, cuius caro septem supra quadraginta libraria esset. Hinc facile crodiderim tantae magnitudinis margaritas illic reperiri. Q ium satis constet Uniones concharum partum esse. Et ne quicquam praetermittam constanter nostri asse. runt narrauisse insulanos Porne, regem gestare in dia demate uniones duos oui anserini magnitudine. Hine
ad insulam Gitonam ventum est ubi homines conspescere auriculis longis at s adeo pendulis ut humeros ottingerent, quae quum admodum admirarenturio
283쪽
mi intelligunt ab indigenis, haud longe distare aliam
intulam Uo homines essent non solum pendulis, iudaaeo latis amplisi auriculis, Ut quum ex usu ellet alatera earum Uniuersum caput cotegeret. Nostri autem qui non monstra,sed aromata qusrerent omissis nugis recta ad Moluccas tendunt, octauo mense postquam praefectus eorum Magellanus in Mauthan occubues rat,ab eis repertae sunt. Insulae sunt numero quin , Tarante, Muthii,Thedori, Mare 3 Matthien nuncupa tae:tum citra,tum Ultra tum etiam sub ipso aequinoctio
ali sitae. Alia Gariophilum alia Myristicam nucem, alia cynamomum gignit Uicinae sunt omnes sed parauae atque angustae admodum Reges Maria in paucis ante annis immortales animas esse credere coepere. Haud alio argumento ducti, quam quod aviculam quandam pulcherrimam nunqua terrae aut cuiquam alii rei quς in terra esset insidere animaduerterent. Sed aliquando e summo aethere exanimem in humum decidere. Et cum Mahumetani qui ad eos commercii caussa commearent hanc auiculam in paradiso ortam paradisum vero lo rum animarum qiis Vita functe es.sent attestarentur, induerunt hi reguli Mahumet se. tam quod haec de hoc animarum loco mira pollicea retur. Aviculam vero Mamuco Diata appellarunt. Quam adeo sancte religiosel habent, Vt se ea reges tutos in bello existiment , etiam si suo more in prima acie collocati suerint Plebei autem Caphrae sunt Eceisdem sere moribus institutis, quibus insulanos Porne ostendimus.sunt egetes admodu utpote apud quos nihil propterqua aromata proueniant, quae cum venenis arsenico de Mercurio sublimato Uulpo appellato ac linteis quibus Vt plurimu vestiuntur libenterco mutant: in que vero Usum his Venenis Utatur non
dum satis compertu est Vluut pane sagii,& piscibus. nonunqua psittacis Latent tuguriolis demissis ad m,du. Quid ira uita 'Oia apud hos humilia et sordida prsiter pace,otiu et aromata.Quoru alteru et ude pulcherrimu lamnis bonia ingesmortaliu inicitas ex hoc oci
284쪽
sero orbe ad eos relegasse videtur Aromata Uerorum auaritia tum insatiabilis gule auiditas, nos in ignoto etiam orbe illorum quaerere cogit. Adeo hominum
protervia salubria quaeque haud longius satis nequit protrudere neu quae luxus S libidinis appetere Noastri vero Moluccarum situ diligenter inspecsto, d cussu et insulae, praeterea regulorurimoribus exploratis. ad Thedori accedunt, Sc quod hanc copia Gariophis
Iscaeteris antecellere, regem vero prudentia Sc humas Ditate reliquis regibus praestare intelligebant Paratis laque muneribus in terram descendunt ac legem salutant, praebentci munera tanquam a Caesare missa. Ite muneribus benigne acceptis in coelum suspiciens iam inquit hiennium agitur, cum vos a maximo rege rogum ad inquirendas has terras demissos eiderum rastione cognoui. Quare aduentus vester tanto mihi gratio iucundiorci est, quanto astroru significatione diu. tius mihi praescitus fuit. Et cum nihil huiusmodi eue Dire scio quod non tam diu satorum 6 siderum decreato statutumst non is ero qui aut lacile aut fiderum si, gnificationi aduersari moliar sed volens libensq; posthac deposito regio fastigio me tantummodo regis Veseri nomine huius insulae procurationem gerereaexistimabo. tiare naues in portum subducite Ec reliquos
socios in terram tuto descendere iubetote Ut nunc tandem post tam longam maris laetationem totis rerum pericula secure terrae benignitate frui S corpora curaare possitis. Neque aliud existimate quam vos in re. gis vestri regnum venire. His dictis rex deposito dia, demate singulos ample stitur,4 quae terra illa alimenta habebat afferri iubet. Nostri hac re laetati ad socia
os redeunt ac quae acta sunt renuntiant. Hic hac rogis comitate, de beneuolentia laetati insula potiunatur. Vbi cum aliquot diebus regia munificentia H. issent recreati, inde ad reliquos regis legatos mitatunt ad insularum copias explorandas, Ec regulorum animos conciliandos Tarante proxima erat, haec
quoi miniura est insula, ippe que paulo ultra sex
285쪽
milliarium talicorum ambitum habet. Est hula proaxima Matthienctea exilis. Hae tres Garaophili ma/gnam copiam gignunt, sed longe Uberiorem in quar. tum annum Arbores hae non nisi in abruptis rupibus prouenire solent,d ita densantur, ut plerums lucum faciant Arbor haec tum solsis tum crassitu cine tum ipsa etiam altitudine lauro simillima est. Gariophi, tum quem vulgo a similitudine clauum nominant nasscitur ex summis singulis ramusculis Corolla prismum tum in ea flos haud alius quam mali aurei proadit Acies'; seu cuspis ipsa artophili summo tipiti
insidet donec paulatim in longum exurgens mucros nem efficit. Rubescit primum, mox sole tositum nisgrescit. Huius arboris sylvas inter se quemadmodumnos,ineas indigenae partitas habent Gariophiloniatis condunt donec alio a mercatoribus transferatur. Qiartainsula Muthii haud caeteris maior Haec Pynaamomum gignit Arbor haec surculosa 5c alioqui sterilis siccitate gaudens, simillima est arbori quae malum seri punicum. Huius cortex ad solis calorem dehisscens a ligno auellitur, de paululum ad solem detostus sit cynamomum. Huic propinqua est alia insula,quae Badam appes latur Moluccensibus insulis maior amoplior p. In ea Myrtiti tu nascitur, cuius arbor proacera ampla', est. Arbori quae nucem iuglandem sere admodum similis. Nec iis c nux aliter quam iuglans producitur, gemino protecta operimento,puluinasti primum calycis sub hoc tenuis membrana, quae reoticulatim nucem amplectitur. Haec apud nos Muscatae flos ab Hispanis macis vocatur nobile atque salu/hrearoma Alteruria operimentum ligneum est puta
men,Ut auellans cui quam diximus ipsa nux inest muscata Gingiber vero passim in sngulis insulis huius archipelagi nascatur. Aliud seminatim, ab ud sponte prouenit. Sed quod seminatur nubilius est Helba metirilis illi quae crocum sert. 5 eo modo eius radix ferἐnascitur, quae gingiber est. Nostri ab regulis singulisi nig susceptifulae,5 exemplo regi Thedori sese
286쪽
Caesaris imperio Ultro submisere. At Hispani qui n5 nim nam ait alterani haberent navim statuere de singulis quidem aliquid afferresed naues gari ophilo onerare quod huius S anno illo Uberior prouentus suasas et Schuius generis aromatas maiorem copiam naues capere possent. Impletis itaque Gariophilo nauso uS. E lateris muneribus id regibus ad Caesaic accepti S. discelsum parant literae plenae erat fidei atu ot seruanaisae. Munera erant ente Indici alias id genus. Sed praecipuum Mamuco Diata hoc est,auicula dei, qua se in
praelio tutos inuictost putant. Harum quin q, missae fuere, una impetraui a praefecto nauis, qua R. D. T. mitto. Non quod se ea ab instatis Se ferro tutam piistet Ut isti perhibent, sed quod eius raritate Si pulchristud me delectetur. Mitto quoque S cynamomi αmuscata: Si gariophili aliquid, ut cognoscat rostra aromata iis quae Veneti β Portugallenses asserunt. Non modo non deteriora sed nobiliora quod recentis ora sunt. Nostridum ex Thedori soluistent ecce ali eara nauis Ac maior quidem vitio salto quam hausit, ita ut ad Thedori regredi necessum fueriti Hispanidum hoc incommodum non nisi magno negocio citi multorum dierum spatio posse tollere animaduersterent conuenere Ut altera nauis ad promontortu Cattigara inde per alium quam longe posset a littoribus Indice veheretur ne a Portugallensibus conspici possset, donec promontorium Aphricae, quod ultra a. pricorni tropicum protenditur Sc cui bonae spei Porε iugallen. nome indidere in conspeetum Ueniret,quod inde haud difficilis in Hispaniam esset nauigatio Alatera Uero naui quum primum resecita esset ruilas per archipelagum vastumis illum oceanum ad litora illi us continentis quam supra memorauimus cursum caperet donec eam oram reperiret, quae e regione Daria enis esset Ubi angusto admodum terra spatio australe inlud mare ab occidentali, in quo Castellanorum sunt insulae disiungitur Solu: itaque denuo ex hedori
nauis altera, dc citra aequinoctialem ad duodecim gra
287쪽
dus vecta promontorium Cattigars,quod Ptolem pus longe etiam ultra aequinoeti alam protensum arbatratus est, non inuenere. Sed postquam ingens maris spatium demensi essent, ad promontorium Donae per inde ad insulas Hesperidum delati sunt. Et quum hac Dauis longa hac nauigatione concussa aquam admitteret,non potuere nautae,quor iam multi etiam rerum de nauigationis incommoditate perierant, exhauriens sentitas satagere. Quapropter in Unam insularum Que sancti lacoo nuncupatur,descenderunt Ut seruos emerent. Nostri autem dum pecuniam nautarum
more non haberent, Gariophilum pro seruis offeruti Quare per Portugallenses qui in illa insula magistra. tum gerunt intellectra, tredecim ex nostris in vincula conita sunt. Reliqui in numero decem et octo erant. Hac rei novitate territi,dimissis sociis continuo in Hi. spaniam tendunt. Quo decimosexto mense postquam ex Thedori discessere salui atque incolumes sexto Se ptembris ad portum Hispali propinquum peruenes re. Digniores prose sto nautae,qui aeterna memoria celebrentur,quam qui cum Iasone ad Colchidem naui. garunt Argonautae Nauis autem ipsa multo dignior. ut inter sedera collocetur quam Vetus illa Argo. Haec nanque ex Graecia duntaxat per pontum Vecta est iam sera vero ex Hispali austrum Versus. Indeq; per unis uersum occidentem perue inferius hemisphaerium,in Orientem penetrans, rursum in Occidentem remeauit. Reuerendissimς D. .me humillime commedo.Das
eum Uallisoleti die.xxiiij.Octobris M. taxxij. EReuer dissacillustriss D. T. Humillimus 3 perpetuus servitor Maximilianus Transsylvanus
288쪽
trium Librorum loatinis Boemi de omnium Gentium moribus. Gis Di ICAPITA LIBRI PRIME
De origine hominis opinio theologoru vera o I De origine hois opinio Ethnicoru salsa Cap. I. De ternae situ βc partitione Cap.ri L De Ethiopia Scuetis eius priscis moribus. a. t III De AEgypto critu gentis vetusto. Cap. V.
De Poenis Se caeteris Aphricae populis Cap. I.
De Asia A celebrioribus eius gentibus. Cap.LDe Panchaia Ec moribus Panchaiorum Cap. I De Assyria Assyriorum 3Viuendi moribus a.IILDe Iudaea audaeorum vivendi ritibus epibus ac institutis. Cap. ii I. De Media Medorum imoribus. Cap. V. De Parthia 5 Parthoria vivendi moribus Cap. UI De Persta Persarum moribus, ritibus, si
De India de Indorum prodigiosis ritibus moribus, vivendi. Can. III. De Scythia Scytharumhi seris moribus Cap. IX. De Tartaria gentist Tartarorsa moribus Cap. X. De Turcia Turcarumo omnibus legibus, ciris istutis moribus. Cap. XI. De Christianis eorum origine Scritibus Cap. XII
De Europa Europeisi memorabilioribus geniti
De Graecia dclegibus a Solone Atheniensibus Graecorum longe principibus sancitis. Cap.II.
289쪽
De Laeonia dc Laconum sue Lacedaemonum inastitutis. Cap. III.
De Creta insula et Cretensi celebratis mor Ca.IIII De Tlaracia Thracum seris moribus Cap. V De Russa sue Ruthenia, de recentibus Rusanorum moribus Cap. VI. De Lithuani Lithuanorum vita Cap. UlLDe Limonia Prusia&militibus marianis Ca. JILDe Polonia, Polonorum recentibus mo Cap.lX. De Hungaria,Hungaroructi vivendi instit. Cap. X. De Boemia dimoribus Boemorum Cap. XI. De Germania, cinstitutis eoru plurimis a.XII De Saxonia Saxonum , dc prisci, recentibus moribus. Cap. XIII.
De estualia 3 iudicio vestualis a Magno Carolo
commisso. Cap. XIIII De Franconia dc Francorumultis ritibus. a. XU. De Sueuia Sueuorumi moribus tristis Ec recens tibuS. Cpp. XVI. De Bauaria de Carinthia A earum priscis legibiis et moribus quibus hodie Uiuunt. Cap. XUII De Italia Italorum timoribus. Item de Romulo&eius ciuilibus institutis. Cap.XVi II
De Liguria Liguruch priscis Uiuedi mo. a. XIXDe Tuscia dc gentis eius antiquis mori Cap.XX. De Galatia Europea,4 Galatarum priscis moriabus Cap. XΣLDe Gallia Gallorumq3 veteribus S recentibus mo/ribus Cap. XXII De Hispanii moribus Hispanoru a. X XIII. De Lusitania de vetustis Lusitanorum moriobus. Cap. XXIIII. De Anglia, otia Hubernia, aliis. multis insulis MInsulanorum moribus. Cap. XXV
De Taprobana insula Scietis eiusmo Ca.XX ULFinis Indicis.
290쪽
Politi opos, ab aliis technarum Architectos xversutia omnis conciliabulum appelletur: attamen Sapiens eissimus,peritissimus, atq; patientissimus heroum omnium & praedicatur & habetur,
peregre prosectus externorum hominum mores multorum cognouit 3 urbes, ab adouersante nimium sibi fortuna per Scyllamat 3 Carybdim actus,Syrtium Cyclopis Syrenum circes molestias tulit. Quis ergo non videat, quis non intelligat quini deco. rum,quamq; utile sit ad tanti principis vestigia quam remotissime peregrinari, altem
terras inuisere,unde peculiaria gentium alia arum studia mores, exercitia, linguae, leges, dogmata sacra & profana omnia,esus, vestitus,aedificandi ratio, locorum situs cultus γ deniq; rerum natura omnium edistatur. Quoniam vero propter impedimenta pleoraque aetate maxime nostra omnibus hoc non conceditur,ut non minus illa haec in patrio sinu quiescendo cognoscerentur,elaborauit Boemus hic meus literarum humana