Opera omnia medica in quatuor tomos divisa, studio et opera M. Jacobi Thevart, [...] cum praefatione Theodori Tronchin [...] Tomus tertius. Consiliorum medicinalium lib. secundus et tertius

발행: 1762년

분량: 557페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

221쪽

,i8 CONSILIORUM MEDICINALIUM,

praepedire : nam corporis tenuis inflammatio non potest spatium essetu digianum replere (a .

AN NOTATIONAE S.

r. Ad materiam de volsulis pertinet illud Hi pocratis lib. I. Epid. Pecti num ruptiones quae circa pubem fiunt, ut plurimum statim innoxiae : quae vero paullum supra umbilicum in dextra parte sunt, hae sunt dolorota , anxiosae , & horum lima voi , id est stercoris vomitum inducentes. suem locum volunt intelligi de caeci intestiui interceptione circum umbilicum ob ruptionem peritonis. Si umor est quidem ex uus , sed exitialis ut in ea muliere observisum quae incola domus erat ad in ne sontis. a . I te volauiosus A. Le Charron, evasit quidem tunc. Exactis aliquot posannis alio: morbo interiit. Aperto cadadere o ematum est, mediam quamdam partem intestinorum , O metenterii rupto peritomo in scrotum amplis mum , es omni fide majus prolassam, ut etham inde retrahi nequiret. Et ibit prolapso erat illi naturalis , intestinaque , tamquam in loco natitio O mgeba iur in scroto, nutriebantur. Isy I.

Ad Pt alismum pro Comite de Gaulae.

AUSsi; quam elixis utendum potius: Potulenta parca manu sumendara, vini albi , ta vaporosi rarior usi is esto Vitanda quae vapores multos summittunt, lassitus & odorata , caput parcius calefaciundum et a pastu moderate corpus exercendum, coena frug, Iior prandio. Crura & pedes fricari debent mane: Aliquando laconico, prudenter utendum est. Corpus validis medicamentis non est agitandum, nec pitulis Conserva rosarum cum rhabarbaro in usu esto. Cucurbitulae siepe applia

candae.

Mane prolectanda pituita apophlegmatismis paratu facilibus. Errhinis;

omnino abstinendum non est. Tabellis utendum. Conserva rosarum frequenter utenda mane, & hora somni. A pastu drageta communi utendum, aut myva cytoniorum sensim liquefaciunda in ore. Caput fricandum sacculis moderate. Suffenda capitis: sunt ornamenta. Decoctum radicis chinae nonnumquam usurpandam.

Mercitationes , cursus , saltus, equitationes , insolationes ejusmodi mo testum ptyalismum proritant magis. Ad eam rem valet Osiata sequena,

222쪽

LIB. II. CONSIL. XXVI.

Omnium radicum aperientium , ana, unc. j: eryngii se mulae eam nae , ana, unc. sit betonicae , stoechados , melissae, mercurialis , salinae vitae , hipivellae , imgulae caballinae , , man. j: popi , pug. j: jujubas, sebesim , pruira Damascena, ana ,-x: pusularum Corinthiacarum, gi or irae , , unc. j: seminis paeoniae , sese os , cimi , ma , A. j: corticis citrii condiali , O conservae. acori , jw- ο - de otio is qua bulliam foliorum semnae, unc. iis adde extra ignem causiam es infusum A. vj rhabarbari.

Pro impotentia ad Venerema Ger arrigit, sed verpus mollior post manet, sic non subit , nec se

rei men ejacUlatur. Id fit aut vitio instrumenti, aut totius corporis morbo , aut seminis defectu , aut ejus inessicacia, ut minus turgeat, & minus spirituum conti neat, ac minus penis in sua contentione & tenore maneat. Videndum num olim aptior fuerit, an non proclivis ad libidinem, ut postea natura imbecilliore reddita , minus promtus fuerit non doluerit aliquando partes istas , an non sussitum ex cinnabrio , aut consimilibus passius fuerit g non vitio diaetae, ut si vinis tenuioribus utatur , &- rebus liquidiusculis & an non parcius edat, ut sussiciat ad alendam tantum, non ad nutriendum Congredietur loco & tempore , non crudus , alioqui ineptus erit. Coeat post multam titillationem , & cum retenta urina mriendi summo desiderio, illito prius pene medicamento ordinato. - Nimium bona habitudo essicit aliquando ineptitudinem istam, vel quia corpus totum absumit, & in alimentum convertit , vel quia vasa fiunt angustiora prae mole corporis & pinguitudine, unde seminis quaedam suppressio: Quemadmodum Hippocrates animadvertit mutrices nimium obesas succulentas minus lacte abundare et rationes alibi exposuimus. Acelata , & olera multa fugitanda et non jejunet : non se nimium impleat , tum ne inde cruditas eveniat, tum ne re ocatus ad ventriculumta partes adjacentes calor deserat testes & partes semini mitificando desti

Nimia cura & sollicitudo obest , avocantur enim spiritus. Tales erigunt, sed cadit erectio. Usus pistaciarum stequens commendatur plurimum. Pulvis pudendi Tauri. Cerebrum passerum. Ad id conseret plurimum Optata sequens. U. Drusu rion, unc.j: conservae eongii, unc. sic tangiberis conditi, A. jAradicis bulbi ascalonii, A. iij: feminis erucet, pasinaca , fraxini, alia , is. Armum scincomin. , A. b: confectionis clermes , M. id: conservae anthos,

223쪽

uas CONSILIORUM MEDICINALIUM,

A. iij: eum frivo conservationis citrii sat optata utenda ad quantitatem Getim chatae hora somni. - vitae, unc. ij: macera seminis saphisa lue , A. j: foveatur vera piis O perinaeou.

CONSILIUM XXVII.

Pro uxore D. Poille in imbecillitate visus aut potius caligine.

USus frequens pitularum communium et aliquando paullo vehementiorum capitis frictiones. Pulvis ex coriandro, foeniculo, similibus Optata ex mithridatio, conserva summitatum foeniculi. Aqua in qua maduerit cinnamomum. Vitanda aqua valde frigida , nam laedit spiritus & ventriculum. Sanguis palumbis instillatus. Decoctum chinae. Pedum lotio cum ceph, licis Insussietur cinnamomum & saccharum candum, aut foeniculum , d coctum foeniculi & ocularium ad fovendum oculum, corpore mUndo. Aqua ocularis distillata , addetur mel anthosatum commune. Massica

toria.

CONSILIUM XXVIII.

Pro herpere cum serpigine.

Q Uum dirus quidam herpes cum serpigine brachium sinistrum, praesertim infra cubitum, ta totam manum foedaret, jam annos multosi saeviens , ut etiam jam parti inducta diathesis videretur , postquam concepit, hoc malo liberata pars visa est, immo suus nitor restitutus. Unde hoc Sed aquea quaedam per Uterum, aut per sinum pudoris excretio contigit, unde tandem tertio aut quarto mense abortiit. Fetus velut semissideratus videbatur , humor qui olim in manum taviebat, uterum appetivit , non tamen eum laesit, sed id quod in utero erat affixit; hinc orsus causa. Circa eum affectum haec agitabantur. Id quod in brachio isto efforescebat, an per diadochen erat, an per apostasin : An morbus erat. Si erat vitium confirmatum & diathesis, cur nitidior cutis apparet , tamquam exstincto malo. An humor talis in corpore gignitur An eam malam qualitatem in manu pruriginosae acquirit Si enim purus affuebat de revocatur alio , quid inde periculi 3 Ut sit apostasis , fieri debet repente. Si sensim siri Sc multo tempore nec est exanthema, nec apostasis, sed morbus Hippocrati : quod hic sit premanet enim vetus fomes mali de Q. corpore de in parte.

Allata

224쪽

a a I

LIB. II. CONSI L. XXVIII.

Allata historia Atheniensis apud Hippocratem : huic erat prurigo , &eutis leprosa: Usu balneorum naturalium culaneus affectus curatus est , hinc Hydropicus factus interiit.

Allata historia mulieris cui caput dolebat quum uterum non ferret, &c. Causa haec ejus rei videbatur, quia forte erat biliosa dc bilis in utero aut circum uterum erat, quae summittens sursum vapores dolorem capiti inferret. Quum utero gerebat , sanguis eli spiritus revocatus bilem temperabat: hinc doloris capitis vacuitas. Item notatus locus Hippocratis, quod quum mulieres purae concipiunt videntur gravius assici quam impurae et quod huic nostrae mulieri contigit: nam quum habeat corpus penitus impurum , pro ratione impuritatis non habuit male initio conceptus. Aliae enim mulieres quae sunt purae habent graviora symptomata. Verum tamen est quod etiam gravidae perpetuo humidiores erant partes pudendae ob speciem quamdam D- i). Et male ominabamur fetui : quod contigit. Puer enim editus velut exustus erat & tabo infectus. Illud enim Hippocratis valet: sualia patitur mater utero gerens, talia es puer. Immo apud Hippocratem editus est puer ulcus habens in cora, quoniam praeter rationem suppressis mensibus ,

mater conceperat

CONSILIUM XXIX

Pro socero no pro velut semuertiana laborante.

OBservatione dignum est quod quidam annotarUnt hemitritaeon: accis dere Ecclesiasticis, quod initio propter labores magnam bilis copiam congerant, deinde pituitam: ta ea pituita continuam quotidianam , tertianam intermittentem paris. Hoc dictum quadrat aegro nostro: Is enim, si quis alius utrumque humorem gignit: & is humor erat veluti segregatus a massa sanguinis, aliquo loco stabulaebatur fovebatque febrem. Si febris focus esset circum pancreas , & ventriculum, aut vomitiones aut nauseae adessent et haec non adsunt: ergo focus febris; alio: consistit

loco

Semitertiana periculosa, quod non solum stomachum & partes nervosea attingat , verum veternosos facit, & cum deliriis annexas habet vigilias , resolutiones & syncopas (I . Si continua est quotidiana cum intermittente tertiana, cur uno die sunt duae accessiones (a Nisi forte ille paroxysimus qui, sine rigore est de frigore, si tamquam quotidianae indicium et non tamen est quist periodicum. Sed quum quotidiana remittat, deinde acerbetUr , ilia exacertiaditio est principium primi paroxisimi , ta manifestas paroxysmus est terti E. e. 1 me

Malam extemnum cito curare non oportet.

Lib. de natu ra pueri

225쪽

aia CONSILIORUM MEDICINALIUM .

nae intermittentis. Arculanus vocat paroXysmum secundum semitam in troitus, quia paullo ante praecedit alterum paroXysmum tertianum.

Ostendimus (ait Galenus) a bilioso de pituitoso succo febrem cum G. horrore venientem proficisci (id est semitertianam : haec enim uesicarii xta (h dicitur epi x. 'c I): Eam vero quae caret horrore, a bilioso uid. quidem , sed eo lentiore & coctu dissiciliore , quam ferunt principum

partium esse inflammationem: ta haec febris dicitur potius et imaeιοφυέζ sm :M . Sic febres etpivato posxc (n a bile lentiore esse vult, statuitque unum liu fori. i. I i. morem , duplicem vero semitertianae. Contra alio loco quum loquitur D d. de febribus , quae et irato pulic dicuntur , ait, Generantur Fae febres non eae succo uno , sed pluribus , quorum calidior febrem acutam succendit satimque, discutitur: quae dum corpus tenet, contingit frigidioribus corrumpi ae putreserere, iterumque ex illa remissione accenditur febris. Sic uno loco statuit unum humorem febris etpietis:*υEM; caUsam , in altero duos succos. At bifariam dubitationem istam elevare oportet. Uno modo quod quum ait duos succos causam esse istius febris, maxime id intelligendum est quum sunt ex intervallis horrores, aut parvi rigores, & manifestae reduplicatio Par. 1s 'a nes t cujus generis Uimio lac febres eXplicavit in Epid. Deo allegato, vela. lib. 1 Diae dicemus bilem quamdam benigniorem esse causam febrium et reaibeo vir,( maxime earum quae potius accedunt ad eas de quibus Hippocrates in Aphor. Ouaecumque febres non intermittentes tertia die fortiores sunt , c. in iis enim remissio est manifesta secundo- die, altero paroxysimus m nisestuS. Si in febribus horror est manifestus, an humor propterea est in venis Credibile est humorem , nempe bilem quae facit intermittentem tertianam, in hemitritaeo ferri ad genus nervosum, & facere non rigorem, sed ho rorem qui medius est inter frigus & rigorem , & qui per se non est proprius humoris biliosi. Sic I sppocrates observat febres continuas tertian rum more invadentes in quibus sunt parvi rigores inordinati (id est horrores & tamen non erant intermittentes licet rigores essent. Sic fio ror iste potius videretur ob pugnam duplicis materiei contrariae oriri, bialis & pituitae, quam ob delationem in habitum corporis, ut fieri solet in 1i i. o si. reliquis febribus. Sed quomodo in continuis febribus contingant rigores

meorum ad ex intervallis alio loco explicavimus. Consii. M. Febres a sorti obstructione sunt continuae symptomaticae , & a matem seu 3. ria extra venas, ut patet ex Galeno in quarto Aphorismorum. Nescio cur Hippocrates animadvertit tabidos, dc eos qui morbis longis detinentur praecipue semitertiana laborare. Sic quum morbus fit longus, Medicus observet num quid sit semite tianum, ut mos, motus morbi, symptomata & periodi annotentur.

Nec obest objicere quod in morbis longis de tabescentibus (s horror non adsic, qui kaem l xta, (o facit febrem semitertianam horrificam, nam

Galenus Per excellentiam. (n ) Semitertianas. I Ηorrifica. ( ο Per Excellentiam.

sm) Tertianarum naturam referentes.

226쪽

LIB. II. Cori S I L. XXIX. et23

Calenus tali objectioni satisfacit: Si tabidis es aliter diu aegrotantibus flet Comm. ad accidere haec febris , forte licet horrore careat, semitertianam oocabimus , s p sin-δ ala secundo iterum invadat. Tamen id potius dubitanter dictum est, qu sim i h

absolute pronuntiatum, quamquam Valde . probabile est. Et ut, res certissima sit satius est illud tenere quod ante assertum jest. suae febris ad inmtegritatem non venit, sed horrificas primo die facit repetitiones , altero. plicem unam accessionem , semitertiana vocatur se autem smpliciteritertio quoque die inυadat, dicitur propries Diretu*υ . Comm. in 6. Epid. includit nomineum et iustio*υ ων, & semitertianas, & Par 23.sem longas tertianas et quod videtur falsum. Sic vox am (piu videtur aliter W si meo judicio interpretanda.Eodem loco febres et mempustim medias statuit inter semitertianas, &: tertianas illas in quibus aliqua est intermissio. Verum quod ad therapiam spectat, quali io nunc non minoris necessutatis quam voluptatis moveri potest. An laborantibus semitertiana continua habente paroxysmos tertio quo-

secari, aut medicamentum dari tuto potest Id enim in religione non est apud nostros : at fortassis m e. Si enim in affictione ipsa, si in paro-xysmo cibum dare nocet, cur non & purgare, ta medicari Immo Galenus explicans cur febris diurna sit Iongior quam nocturna & deterior , ait ideo diurnam esse , deteriorem, & longiorem quod quum diurna est, oportet de nocte medicari, quod incommodo non vacat: item quod comctringatur corpus tum quum digeri debet. At dum urget morbus non diffatur corpus, sed inclinante accessione. Viget interdiu, de nocte digestio fieri debet: non sit ob noctem: Contra in nocturna: nam inte diu discutitur quod nocte coctum est. Tertia ratio , si cubant interdiu,

nocte non dormiunt, maxime vero ob curationem: si non cubant, vespe titionum vitam agunt: nam nec nocte, nec die dormiunt. Sic temporis,

diuturnitate, & defectu somni, & defectu digestionis ob noctem quae asstringit , & ob intempestivum curationi tempus tabescunt. Sed quaerat quis cur de nocte non diffatur corpus Id etiam ad arthriticos extendit Iotest. Vide quanta cautio Galeno in diurna febre aliquia moliri , uti

etiam tempus: ipsum nocturnum expectet ad medicandum

P. Semlertiana Duesa est eaeotilia , i ammatione, lymptomatum vel . mentia , di cultate curandi. Est duplex socus es inaequalitas tanta, ut Medidicus non facile curandi occasionem capiat. 2 Iu semitertiana uno, die es exacerbatio: quidem cum horrore , sed is immiser est eo sequi contingit altero, die. Inseres autem' continuae E necisis habereti etiam paro semos. Et quod cum, madore quodam quotidiana repetat seu exin

erebetur , illud est proprium quotidianarum cxI Propter

227쪽

ai CONSILIORUM M BDICINALIUM,

3. cuid Z nonne qui laborat tertiana febre etiam pituitam habet multam 3Immo tu omnibus est O bilis es pituita. Credo in Aemitertiana putrere duos humores aequaliter fere potentes es abundantes : Et id facit ad hemitritaei go nerationem es malam morem. Unde illud Galeni Com. in historiam do Phi lini uxore, risimi sunt morbi in quibus bilis es pituita redundant : quibuysuccis redundantibus semitertiana succedit. lib. I. Epid. Et ad hist. de Silo no , multo gravisseimi fimul morbi in quibui pituitae, seu succi crudi magna copia, O smul bilis colligitur propter rempδaedic (q in curatione. q. Febres nixaeiopuli: (r duorum sunt generum. Nec enim sui vulgo ereditur j omnes sunt malae , quia continua : sed sunt quaedam quae quodam

modo ad tertianas accedurit.

s. Tabescentes febre hectica laborant continua. Et tamen Galenus observavit quibusdam tabidis adjunctam febrem tertianam , Hippocrates quietanam Forte quinta haec a materia esse videtur longe a venis semota, aut in pulmo

nem coercita.

CONSILIUM XXX.

De Febre continus. I Llustris Domina febricitavit assidua febre: Alvus erat liquidior. F

bre carere visa est. Recruduit sequenti die febris. Jaestationes, lingua tremula. Decimo quarto mors, dextrum hypochondrium molliter tendebatur. b). Relictis multis, quorum demonstratio ex superioribus duci eruique potest, in ea tantum parte laborabimus in qua quis dubitare potest qui fiat, ut qui febre assidua laboret duobus saepe tribusve diebus fiat inopsetot (s ,& quodammodo restitutus, deinde denuo febricitet, & eodem modo die decimo quarto, citius tardiusve, judicetur (a) , ac si nulla interjecta re et pct) , febris intercisa interruptaque non foret. Unde ista cetropeia; an revera talis exsistit an tantum apparet, & revera non est 3 Si est , quomodo fit, & cur dierum criticorum certitudinem non tollit & infirmat 3 Si enim morbus judicandus fuit die decimo quarto, & aeger febre vacaverit duos tresve dies, an judicium eris diei decimi quarti Ista interjecta & interposita aeripeta continuitati de seriei dierum stato ordine progredientium ossicere videtur et quoniam id ambiguum exsistit; hic veluti honorarius arbiter & interpres exsistam, ut quid ea in re sit sequendum, facile percipiatur. Ac primum historias recensere operae pretium duco ; in quibus febris aliquam vacuitatem in assiduo continuoque causo Hippocrates observarit: deinde quid ea de re Galenus statuendum putet, explicabo.Philistus

228쪽

LIB. II. CONSI L. XXX. ars

Philistus continua febre afflictus die tertio mane & ad meridiem febrevisus est liber esse. Clagomenius vicesimo judicatus, non sudavit, a febre liberatur vicesimo septimo coxae dolor. Non meminit dierum interjectorum. Qui in Dealcis horto habitabat , undecimo die febre erat liber , sed vit , duos dies integros intermisit , febris die Iq. rediit; item die vicesimo liber a febre fuit, & tamen so. die est judicatus. Euryanaetidis filia sexto die liberata fuit febre, non sudavit, judicata est. A judicatione die A riguit. Decimo a sudore quem habuerat, deliravit, confestimque ad mentem rediit. Quum diem intermisisset, duod cimo multum deliravit. Denique die septimona quo ita multum delira verat, interiit, id est, totius morbi die decimo nono. Circa hanc historiam duo observanda, prius quod absoluta fuit intermissio, posterius quod quum intermissio fuisset aliqua, & die duodecimo delirasset , febricitasset, septimo die ab isto duodecimo ad mortem judicata fuerit. Et Galenus Comm. in istam MFor. ait, non est cur plenius quaeramus de diebus criticis quum hi nullum habeant ordinem , quandoquidem mortem attussit, & destillatio a capite, de innatum labia dum et quasi velit a duabus hisce causis dierum, u), , confinsionem inductam esse.

Parius etiam die centesimo obiit, die Js. & . febre liber fuit. Anaxion vicesimo sudavit, febre liberatus fuit, die II. febris rediit, die Jl. judicatus.

Hermocratis vero historia non omittenda est, immo celebranda , quoniam eX ejus Commentario deducetur ratio omnis quae valebit ad id illustrandum de quo quaeritur. Textus hic Hippocratis et die T. gra iter habuit , sub diem undecimum omnia illi visa sunt remissata esse. Die 1 s. a febre erat liber, non sudavit, dormisit omnino mente constabat, urinae t

nues. Die II. febris rediit, in sequentibus diebus incaluit, febris erat ac ra. Die vicesimo es judicatus , a febre uberatus non sud Uit: Die aq. -- ealuit. Proximis diebus acuta febris, lingua combusa, die IT. mortuus es. Ac primum objiciamus Aphorisinum istum , febres quovis modo intem Aph.HI b. . miserint periculum abesse significant. Et tamen Hermocrates interiit , ta AP , alii plerique in Epidemus , quibus tamen in febre)continua fuit, sic intermittit quovis modo: immo Hippocrates utitur verbo inte missionis. Cur ergo perniciosus illis fuit morbus y fortassis majore id eget dii inctione. Nunc audiamus Galenum de ista vacuitate febris in febre assidua , ut iis satisfiat quae primo loco posita & quaesita sunt. Primum in HiF. de Hermocrate , quum dies septimus valde molestus fuisset , undecimo die omnia remissiora visa sint.ita Galenus : Recte Hi pocrates adjecit, visa sunt , nec dicit absolute, mitiora fuerunt. Nec enim potuit ex periculo i simis rinis subito , quum eadem permanerer humorum crinditas , ad meliorem statum debenire et maxime quum nu eluxisset decretorii

Ballonii Oper. Tom. III. F f die

229쪽

h, 6 CONSILIORUM MEDICINALIUM,

die undecimo , quod tamen eo die saepe fit. Quod autem sit signum exitio sissimum , fuit sopor qui vel summam imbecillitatem significabat, vel ro frigerationem summam , addo & .(x , ob febrilem avium ; id

quod Galenus non animadvertit, Hippocrates vero observavit.

Galenus abunde quasionis scopum tetigit, Com. ad part. 8. de Hermo erate, nam quum Hippocrates ait, die Iq. non sudavit , febre liber fuit, idem est ac si dixisset, visa sunt omnia remissa, & tamen reipsa talia non sunt, non sudavit, non fluxit sanguis, non erupit parotis , infida est enim morbi intermissio , aut potius remissio, Graece iacisop, quae vox notanda est, ut eo loco vocat, quamquam Hippocrates mani ste dicat, febris intermisit: est enim sine ratione allevatio: & Galenus in Comm. ait die 1 . & uo. perfecte febrem cessavisse. Et vulgus Medicorum gaudet si qua videatur allevatio , tametsi ex symptomatis perniciosis proficisceatur, nesciens quum natura enecatur & exstinguitur calor insitus, tales solere accidere affectiones, id est , febris intermissionem aut remissionem sine ratione. Eodem modo contingit in tumoribus: nam quum pus sit , dolor fit & febris inaugescit quod nativus calor tumores immutet: si aecoctione revocatur natura , aut ipsa propter imbecillitatem abstinet, nec

laborant , nec febricitant nisi perparum. (q) Et si pus sit & expurgatue praecedente & febre & dolore, pars sit salva : Si suppuratio, si febris,

si dolor abest, pars aliquando putrescit. Idem contingit febricitantibus quum sine ratione allevantur , & febre vacant quum tamen praecesserint signa pessima. Tandem concludit Galenus: Quo commodius aegri habere videntur quum alioqui signae praecesserint perniciosa, hoc morbus multo deterior est existimandus. Et Galenus citat Historias de quibusdam qui quum pessime haberent quum morbus de visset, & fractus fuisset, Medicis & vulgo restituti putati sunt, immo jam ad munia obeunda red, tant et paullo post redeunte morbo sublati sunt- In quo falli non oportet, nec ita securos nos de morbis esse oportet. Sic quando die IO. cessavit febris, id pessimum fuit signum , quia Ratura debebat potius novo, excitato paroxysmo aggredi coctionem. Et notandum id maxime quod scripsit dum reddit rationem cur die I febris invaluerit acutaque fuerit, id accessit (ait): nota ratione caloris na rivi, sed propter putredinem accensis ( ) humoribum Itaque ubi servor discussus est, a febre homo vindicatus est die sto. sed sine i ge ac ratione. Sic hoc suspectum suis, At dices , quomodo sciam paro sinum istum a natura vi caloris nativi intendi , non autem id totuma putredine sola esse , , quasi signum exstincti caloris nativi ( nam quum

paucus est calor nativus febres fortes non fiunt ; id declarabit pulsus Ideo quia Hippocrates sphygmicam contemplationem omisit, nobis dissicile esi ex scriptis ejus ad cognoscendum , quibus id signis percipi possit. (s)Tandem concludere oportet & IO. die & undecimo istam este rationem suspectam omnino esse , commodiusque videri habere aegros quum tame

230쪽

LIB. I . CONSIL. XXX.

non ita sit, sed vulgus falso decipiatur , quod exstincto calore nativo febris deserat aegrum, & quod reaccendatur eadem; fiatque (t)quidam ( ut loquitur ) non vi naturae, sed motu ipsius humoris, ut id totum symptomaticum sit; ac credibile est pulsus frequentes esse , sed

admodum parvos & humiles. Contra si natura valeret, & ipsa aggrederetur aliquid , pulsus alius foret. Item quod malignus sit ad finem morbi paroxysimus , id ipsius naturae postremam conatum indicat. Eam ipsam rationem de aucta febre ob motum ipsius putredinis , &febris vacationem ob exstinctionem caloris naturalis , Galenus explicat dum docet , cur Pythion, quum acuta febre laboraret, R armum reo (a factus fuerit (6 : quia, ait, primo die calor febrilis per putrescentes humores accensus ipse quidem digestus est relicto nativo ita infirmo , ut prius e stingueretur, quam febrilis calor denuo accenderetur , velut fervefactis qui putrescebant succis. Quid vidimus aliquando febres quatuor aut quinque dierum vehe mentissimas cessavisse, sine sudore , aut manifesta excretione , & tamen nil inde periculi secutum est. Forte si repetiisset iste tam gravis paroxysmus , & nil commemorabile apparuisset, aegrum sustulisset. Vel id contigit , quia calor nativus non est affectus , , debilis eo modo qui .dictus est ante a praeterea non adsunt alia pessima signa quae aliis comitata moristem afferre solent.

Porro ex superioribus dictis patet, bifariam magnos esse paroxysinos , febremque magnam, vel sola humorum putredine & caloris febrilis ainctione (id quod Galenus vocat humores accendi c( b vel propter vim naturae & caloris nativi copiam. Priore modo vires sunt inii mae , posteriore sunt Nalidae & potentes. Priore modo aliquando febris exigua esse videtur, sed id est potius signum fractae naturae & exhausti caloris contra naturam et vix enim febris est magna, praesertim cum rob sto pulsu , quin aut sit naturae lucta, aut caloris naturalis copia & ubeditas : Et tamen incidit aliquando paroxysimus & auctior febris quum id sit potius motu morbi humoris quam naturae. Et tunc post paroxysmum istum natura succumbit, & mors adventat, decipiunturque Medici: Nius enim exstinguitur calor naturalis quam denuo febris accendi possit ( ).

Quaestio nunc est, Si magnus pulsus , si febris insignis, si symptomata vigent , si aeger aestuat insigniter , si sitit, Medicus aliquid tentabit evacua do , aut purgando g Forte morbus tunc consistit, in vigore est, pus sit,( id est in pepasmum incumbitur in toto genere venoso ) oppugnatur qualitas materialis quae tam vehementem paroxysmum intulit, sinendum id naturae, non revocanda, solus etiam emanans sudor plus proficiet quam quidvis quod agitare queas. Si tu revocas naturam ab instituto, criseis interturbabis, si interturbas , secretio non continget hona post coctionem.

Ut mirum non sit, si purgatione immodica & detractione sanguinis mor-F f a bus

SEARCH

MENU NAVIGATION