장음표시 사용
31쪽
Ariuscus, hae tanta indiuiduorum eopia pollens familia, quae tandiu obterivationum defectu bona definitione earuit, ohisied gium in hae parte principem et lucis auctorem sequentibus dicitur, Planta fructu abytrato et opereulato Praedita. Per fructum eaIntratum autem Cresulam tegmento Maeliato se mitriformi corollae speciem flente et a thalamo, eae primum adhaerebat divus vel per medium disruto' instruetam intelligimus, et per fructum operculatum, Cara lam operculo plerumque libero et maturitate decidente, rarius remanente ' tectam. Imo definitione Muscorum familia Oxpellimus I. secvodia quorum fructifica- iones in axillis squamarum vel ipsorum foliorum imbricatim spicatorum gemes a muscorum capsulis toto coelo diversa sunt a Porellam cuius eapsula calyptra opereuloque simul carens poris plurimis lateraliter dehiscit 3. tandemque Maresantiam, Dugermanuiam, Targioniam et Anthoeeror, quae calyptrato quidem fructu non a vero' in solo Sphagno calyptra thalamo non diuellitur, sed pars eius inferior a DPeriori,
o Psaea turgescente, rubrupta eius has circumpolita remanet.
I in solo Phaseorum genere operculum vel matura capsula non diseedit.
32쪽
vero opereulato sed dentibus t .alvulis pluribus elahirumenta gaudenti Proinda ea stirpium familia da qua in isto opere tractaturi sumis illas tantum complectitur plantas quae sub DiIlenianis sex generibus mio Sphaeno, Fontinali, Hreno, Brbo, obtrachoque militant. Hae stirpes hucusque Musci frondo dictae, ut ab
iis, quae nunc He aricae audiunt, distinguerentur, nobis vero Musci simpIiciter notami natae peculiarem plantarum ordinem sistunt, quae licet cum caeteris cryptogamis nonnuIla oommunia adeant, ab iis essentiaIibus caracteribus differunt, et a futuis ris Bolanitas in Linnaei bima classe nullatenus relinquentur, quippe quae Mevo- diis ex gr quoail florescentiam minus forte sint affines quam Plantast in thaea, Centataeneulis nonnullisque aliis plantis, quarum corollae acuminibus patalorum arescentihus connivent, et fructum turgescentem calyptrae instar diutius obtegere solent.
Quis Iocus autem in Linnaei systemata iis assignandus utuntia videbimus.
33쪽
II. De partibua illi a mnaeorum tithtis planta fulcitur
s Anax, pars illa essentialis stirpium qua non soIum aIuntur sed etiam fuleiuntur i, terraeque affixas remanent, milli muscorum species, ne minimis quidem, quati ' vas ab antiquis Bolanicis et hodie adhuc a vulgo eis negata, deest Phagea exilisesima, missa paludosa (B aliique tenvissimi muse manu leui poritaque tractati, et sordibus, quibus plerumque immersi vivunt, caute purgati radiculas suas obseruatori spectandas exhibent quin et illae species, quae muris saxisque adhaarentes talibus organis primo latuitu carere videntur iis etiam naturae manu instructae sunt. Nulla Mahim datur superficies adeo laeuis quas non asperitatibus lacunisque scateat, in quibus humi volitantis particulae ventis aduectas et humore pIuuiali concreta coa earuantur, et muscorum seminibus eo eas delatis solum radleolis firmandis aptum suecosque genitabitis praeben Plerique musci ad radioes agendas adeo procliues
sunt, ut quacumque Parta terrae admoueantur, ue trunco praesertim ad ramorum A nouello D Cum nomina noua muscorum ab Hedmigio inuenta receperim, ne tamen tyronea Litinaeana nomina ipsis melius cognita desisterarent, Hed-igiano nomini litteram
initialem Linnaeani semper svhieci. mera, Betum designat, H Branum, SPH. Sphagirum , Maium F nati sis.
34쪽
nouellorum hasim sua ramis foliis re, hine illim radices emittant quibus quantentaculis fulcrisque humo ad neci et alligari amant Palustres ideo musci terras lutosae plerumque adeo immersi, ut eorum aulis humo obrutus lateat, densori mento nunc rufo nunc nigricania obvestiuntur, quod ex innumerarum radiculammeongoriareotista Pars autem plantae radicibus emittendis fouendisque aptissima
praeter caulis hanm, est foliorum sessilium basis vel axilla, idque non tantum in muscis, sed etiam in caeteras sit 'bus. Si Paraasia ala ripis han folii uniet soli
silis aulam amplecta itis radiculas nonnullas nos longos sueculentos mentientes promit at in foliis radicalibus, quae petiolata sunt, nihil eiusmodi inuenitum in sua folium autem Maalam id aeuIarum emissionem eo potissimum dendaratur. quod in ius axilla humus aduentitia facilius subsistere et remanere potest. Caeterum muscorum folia non tantum axillis, sed etiam apicibus ut in Myno lueente, imo et unaquaque nerui parte, ubi nempe Folii Pagina membranacea aetate corrupta
periit, trio immia Megivolitana Nedin radices fundunt.
Quoad originem, radices tant vel primordialeae, quae a seminis in latitu- Iam explicatione praesentes fuerunt, vel succedaneae, quas caulis parte sua inferio odivortia temporibus emisi Radix autem primordialis, praesertim si unica et eralinureta sit, non raro in ipsum caulem ita continuatur, ut vix dignoscera queas inihla taeeipiat, illa desinat. Exemplum praebent echera denaroides ExPobtrictum sudaelatum B Leti in etiam ortum ut pars eadem his auctoribus radix, aula vero traneus, durculus dicaturi Sio partem illam in mehera Andro de et Myno alveeuro, quam plerique Bolanici radicem vocant, pro surculo veterano ad terram senio ramorumque pondere depresso habeo , tum quia radix primordialis aetata a sumpta esta videtur, tum propter folia squamaeformia, quibus passam obducitur, quod radici vix conueniti reua pleraque radice primordiali carere videntur; sed illam in origine adfuisse palam est, cum vero duratione peranni illa gaudeant, radiae primordialis eum caulis Panesnferiori tempo re corraipta evanescit, et saccedaneis illius vice gerum Si ad directionem respicias radices muscorum sunt vel repenter, nempe prope terrae superficiem sese horisontaliter extendentes, ut in palustribus useis I risque, es obliquae, vel tandem evendiculares ut muscorum vulgus eas habet; illi praesertim qui in solo argillos uiuunt. Inter ruentes autem eae proliferae vel stoloniferae dicuntur, e quarum processu nouus caulis vel stolo erumpit.
35쪽
Forma frofae sunt omnium muscorum radices, raritum Finplices et ni illor in solo Phasco serrato tales deprehensae, de vulgatius ramosae pluresque si britias eireumquaque emittentes Color plerumque fuscus vel nigricans, rariust albus, an palustribus vero rufus, Praecipue eariam, quae sub tomenti tenuissi in aut velleris tarma e foliorum axillis in caulis superiori parte orauntur Gymno omitruncati B radices sordibus Purgatae colorem rubellum amoenum ostendunt, quo
Apud Bolanseos vetustiores musci plerique aeauliae auda ere, quos melior in E. estigatio caule instructos omnino inuenit , In multis quidem speciebus adeo mi-CAu Moutulum est illud foliorum florumque commune receptaculum, foliisque adeo, silum, ut conspectum fere fugiat o Quin et species nonnullae dantur, ex gr. Pha eum serratum, Phaseum curri icollum Phasscum mulierim, Duxhaumia 'hylla, Buxhaumia foliosa, quae illo prorsus carere videntur, nisi ullum illum villosum unde in Euxhaumia phylla pedunculus exsurgit pro trunco habeas, quemadmo,
dum in Rauunculo hulboso, Phlio bulboso, Liliacci et c. pars illa, quae bulbus d eitur, verum caulem sed peculiaris naturae sistit.
CauIis museorum diuersis nominibus a Bolanicis insignitus est, pro formarii direetionis ramificationasque diuersatate Triplicis generis enim admittunt, nempo truncum frondem et surculum, quae nomina, quamuis ab auctoribus plerisque ad caulem significandum promiscue adhibita, nobis sedulo distinguenda et in lani proprium retinenda videntur. At priusquam ultra progrediamur haud abs re erit obseruare aliquos auctores dari, qui muscoriim caulem absque soliis consideratum
rachidis vel nerui nomine satis improprie designant. I. Truncus Igitur nobis erit caulis viplurimum erectus, primo mplieisi
mus, saepius tamen aetate basi vel apice in nouans, fructumque in caulis primarii vel ramorum apice proferens. Eiusmodi est caulis Phaseorum, vortim et Erectus est autem truncus, siue proprio suo robore, ubi planta solitarie uiuit, ut
Pollatrichusu ridulatviri BI, sua mutua sociorum opera eis quae gregatim vitam degunt ut Dieranum purpureum M . Si quando vel obliquus via etiam rora
ius inuenitur, illud vel terrae obruentis mole vel ramorum numerosiorum pondera
fieri posse intelligitur. Praeterea truncus est fragilis, ut in Dierans glauco in iminimo nisu disrumpatur mollis si manu premente facile cedat sexuosus si linea uxundulolam deseribat, in artravita halleriana, Dicrano crispo ere Vbi autem
36쪽
8 . truncus omnino perpendicularis est absque flexura rietur dieitur, et rigidus nflexuris sit impatiens vique incuruatus illico in statum Pristinum sese restituat vein plerisque Polytrichinmuneus simfieissimus remanens per totam stirpis durationem inter meos
rarissime inuenitur, et tunc vitae limites ultra annum non extendit annaeusque diebtur. Tale in ebera pyriformi M inuenitur. Plerumque autem ramum mam alterumue iterum ramosum parit, tuncque duratione hienni vel perenni fruitur. Nec tantum a lateribus sed ex apice etiam muscoram non paucorum truncus innovat. Sic in pluribus obtrichiae stirps mascula continuationem sui ex apies ungulis annis profert, quae verum ramum sistit caulis primordialis dirietionem famantem. Eiusmodi traneum proliferum dicimus. At si basi nudus ramorum fasciculo asses terminetur, ut in mi I*κIato, dendroidem vocamus, et Uigiarum ubi omnes rami aequalis fere sunt altitudinis ut in obtricho Abino. Vera diehotomia icimuseorum trunco non obseruatur, quamuis in mi palustri dichotonius avdian Sio etiam, licet quarumdam specierum ex gr mi fontani ramos verticulatos dicamus, ve e verticiliati non sunt. t. Vbi ad Iatera aulis simplieis vel subdiuis, apies, medio, es aure duneutiferi folia disticha ordinantur et quasi ex ipso caule continuata apparenti huiusmodi caulis frondis nomen obtinet et musis frondiformis dicitur. Frena monim proprio sensu folium est e stipite factum et ab eo non distinorum ut in PaD mis et Fulethaea. Non adeo multae gentis nostrae species tati caula gaudent, ea utio solo fera nodentium genere Frons .utem est vel erecta ut in istaeneo obpo- dioide; vel incuruata ut in Fisidente svuide(Η), vel praeumbans ut in Figyidenradenticulato H). Musci hondiformes plerique a centro communi nasci et sese in
circulum expandere amant. 3. Surevisa in muscis est eautis saepissimo proeumbens, iam ante florescantiam, ut videtur, ramosus, fructusque a cantis ramoremus Iateribiis, numquam eRapies proferans, qua nota potissimum a truneo distinguitur hine Hypni spinifommis caulis, quamuis unico in hoc genere exemplo simplicissimus, ureae nomen Propter peduneulos non terminales sed miliares sortitur. Eius modi caulis omnimbus Hunia, Lerhiis Nectericate compisti
37쪽
Si ad directionem respicias, surculus est erectris est, ex V in Myno nitente, quod ut supra notatum rarius est; ascendens hi ha horasontalis arcuatis erigitur et perpendicularis euadit declinatus seu arcuatim descendens incurvus id est apicibus introrsum spectantibus, recurvus si apices extro sus euruentur depres iis, ut in myno illecebro ubi ab origine erectus quotannis nouis propaginibus ramisque ad terram deprimitur procumbens, Pro ratus, humi fur, nempe debilis, terrae inritens et hori sontaliter protensus, ut in Hyyno praelongo event seu flexuoso prostratus reptans ut in I puo evente ubi terrae incunahens radiculas undique agit; radicant, ubi arborum caudicibus ad repens radiculis lateraliter emissis iis adnectitur; vendulus ubi radicibus primordialibus arborum cortici adhaerens laxari comae instar dependet ut Nechera eurimendula H); natans si stagnorum vel riuulorum placidae supernesei incumbit; vitans tandem si aquis Ruentibus immersus earum ludibris cedat, et motu undaloso vitet Exemplo sunt Fontinales,
quod ad aulis diuisonem pertinet, surculi sunt vel Dage rasuos ubi rami ecaule in ordinate procedunt normamque nullam in direetione et dispositione seruant;
vel pinnati ubi rami ex oppositis caulis lateribus erumpunt indeque stirps habitum
planum adipiscitur Illi sunt iterum simpliciter ramos quod rarissimum est ut in I pno Diti. r. D. V . , ramo Fini cum rami multi absque ordine cumulati iterum diuiduntur fascicularim ramos ut diu Necher, dendroide . Ex cum
tam sub aulis apicem ex eodem fere puncto aut saltem sibi proxime oriuntur erecto- ramos vel confertim ramo vhi ex omni hus mulis repentis partibus vaga orientes directione parallela in altum feruntur, ut in Hypno frices, elutino ete. Vltima diuisionis rami, ramuli dicuntur iique sunt iterum I. forma, teretes, commre seu lateribus oppositis planiusculi, liformes, gracilescentes seu graciliorespicem versus euadentes clavati nempe in clauae formam apicem versus in crassati; IIcinati se apice incurvo uncum referentes ut in Hypno aduncos cuspidati, acutibius etc. et directione, erecti, obliqui, deseri seu arcuatim deorsum inclinati rin Sphaenosa lustri viroque, etc. Surculi pinnati iterum sunt vel pliciter innati ex gr in Hirano licino; vel bipinnati seu duplicato innati ut in Hypno prolifero, vel Leon ostii id est
multoties pinnati ut in Hypn parietino , Primae diuisionis rami Pinnae, ultimae vero innulae dicuntur In muscis frondiformibus solia perinde Pinnae vocantur
quippe quae pinnatim disposita sint. Ininae autem et pinnulae quoad dispositionem Tom L B sunt
38쪽
sunt vel oppostae quod rarissimum, vel altereae, vel inordinatae quoad directionem vero Fatenterii est angulum aeutum cum caula metientes, vel divergentea matrunco ad angulum raetum erumpentes quoad formam tandem qua de ramulis supra diximus hic etiam locum obtineot. Caulis muscorum autem euiuscumque sit speciei seniper teres inuenitur, ita ut horisontatis eius sectio a circulari formasarum liberret. Si vero comprectha videtur ut in Huno Sehreberi, imo quadrangularis ut infreno et DiIL Marso tetragono Die oni hoc tantum, foliorum dispositione oritur. Praeterea eautis est vel foliosus ut vulgo, vel nudus ubi foliorum aetate abulumptorum nullum remanet vestigium, quod rarissima oecurri saepius etenim, Praesertim in muscis aquatieis et insigniori exemplo in Hedmigia aquarie foliorum aqua corruptorum neruus remanet, et spinulas seu quamulas mentitur quae caulis superficiem scabram reddunt. Caeterum muscorum caulis omni villositata et hirsuti caret, et si nonnullorum ex gr: Dicrana pellaeidi M traneus hirsutus ab auetoribus dicatur, illud de eo tomento seu radicularum succedanearum congeris de qua supra memorauimus, intelligendum est. Ior muscorum caulis plerumque viridis est, in multis speciebus tamen in albidum, luteolum, aurantiamuri, spadiceum, terreum, ferrugineum, fuscum, nigracantem eis vertitur. Nec desunt quorum truncus carne vel rubro color es gantissime rutilat, rabedina etiam per folia translucente, praesertim, madelaeti solis vel lampadis lumini obvariantur. Inter Hypna, trigaeerram et proIiferaema color mamme micant, ut inter omnes fera muscus Mntam bimum schaee, nobis rutilan dictum, tali mulis splendore praecipue in ramis eminet. s. Folia , quae Iantae motus organa vulgo dicuntur, ' illis partibus in Foxia muscis nullo modo fungi possunt, quippe quae insertione contextura, rigidata
omni inio his ruari liceat, sapienti naturae instituto et quo succorum motus iustiori Tatione promoueantur, multas arbores quarum ramicrassiores, rigidi, aegrius agitantur, foliis latis longa petiolatis, sicque minimo flatu mobilibus gaudere contra, a quaruni folia vel angustissima vel in caula sessilia auras minus experiuntur ramos flexiles et lacus motandos ventia obiicer Inter Plura alia quereua et abie sunt euamplo.
39쪽
omni fera motui repugnant. Nihilo minus tamen illis summopere sunt lutilia:
nam praetrum alia eommoda quae R iis cammarum stirpium instar pereipiunt, iis potissimum solis vernalis noxio ualore, suduntur, humoremque genialem absoI- vendo lavetificationis negotio necessarium e sere alliciunt et seruant. in sup Hores stirpis partes versus utpote quae solis radiis magis expositae sunt, et eleo prolineationis organa nouaeque prolis cunabula, larumque densius eonferta maioraque reperiunturi Inter mureos haerenus obseruatos na tartum species datur mi folia omnino sunt, nempe Buxhavmi vhFIIa Iis autem eo facilius earere potast quod hy mali tempora in sylaia pascuisque uliginosis inter folia deiecta aliosque proceriores muscos qua sepulta florem fructumque edueans , nullo contra solis aestum propugnaculo egeata caeteri omnes hoc vestimento induuntur.
Folia museorum sunt ut in aliis plantis vel radicalia seu Cnidiea nata, via eaκlina nempe canti inserta, vel ramea seu ramos vestientia, vel tandem soralia id est flori proxima sed de his ultimis utpote qum ad Boram pertinant et calycam Proprium constituunt inlia amplius loquemum Radiealia folia in plantis nostris annosioribus omnino daasso videntur, nusquod aetato perpetuaque humiditata orbis Perierunt, sue quod adeo lant minutula
ut oculorum acumen pena effugiant Trunci primarii apicem versus eaMIina sonum volumine crescere chismationibus constat et descriptiombus nostris affatim patebit. Non ita de ramexae quae plerumque ascendendo minora faunt et non raro ita exiliari vix oeulis percipi possint. Exemplum Praebent myni triquetri et Leniae a tenuatae in ramuli. Quoad insortionem meorum tali nne,Ba,Meption sunt fissilia, aveto.ribus ohsemationibusque omnibus in eo consentientibus. Solus inenius folia patiolata in una tantum specie deprehendit; sed verosimile est inferiorem folii pa
tem membranaceum aetate consumptam fuisse, seque denudatum neruum petiolum quemdam mentituti esse Forte etiam , ut iamigius suspicatur, deeeptus fuit
Diuemus illa eaulis particula quae fere semper neruum sequitur, si folium inferiora versus detrahitur
40쪽
Ne tantum sessalia sunt muscoruni folia sed et amplexicantia nempe ballmembranaoea caulem saepe ultra mediam ambitus partem amplectentia, simulquo per pentia, quum numquam decidant si ista oorruptione a caule separentur. Deis evrrentia, nempe has deorsum Per caulem Protensa, in paucis speciehns eae: gret in Maio vndulatu reperiuntur. In F Odeuriovi frondiformibus autem ut voide, taxifolio te saginaistia diei possunt, folii pagina inferiore miranda et omnino singulari structura usque ad neruum duplici extante et ea duplicatura caulem an
plectente. Sito omnino sunt alterna nempe per gradus ima caulem et ramos orientia.
vere opposita aut vertie IIathnnmquam inueniuntum Sed quamuis undique inserta saepe duo tantum caulis latera respiciunt et disticha se bifaria dicutitur. Q eomodi sunt Figydentium, meherarumqve plurimarum, et M'nommetrahiaraemisque nonnullarum folia Praeterea saepe quemdam ordinem in dispositiona sereant. Si in mi rutilante, Fontinali antireretica, me songifera M. trie L. ete. trifariambire cavlem disposita sunt in myno tetragoreo quadrifariam in Bryonaeamoso quinquefariam; imo exfariam ordinata in myno triquetro, se paulo Mobseruetur, illa inuenimus ubi vero absque eri ordine disposta vago a singulis lateribus oriuntur sparsa nobis dicuntur; conferta ubi adeo approximata sunt ut totum fere eaulam meiatent imbricatara conferta et erecta sese inuicem pro parte regunt et fanimIata si plura eri eodem fers puncto prodire videntur et parallelam directionem seruant. Insuper, quae abi propius vicina sunt approximata, quassivam spatio insigniori a se inuleem distant Iaxa vel remota nobis audiunt. Si ad dimetionem respicias, anuenies folia muscorum hi summopera diser pars Sunt etenim erecta I Strictas rigida vide supra); appressa nempo dis, toto eauti approximata patentia aut ad angulum acutum auli insidentia fatentisfima seu ad diraetionem horisontalem accedentia assurgentia nempe, has fera horis fontaILareuatim eruta inflexa seu apicem versus sursum arcuata; reelinata id est deorsum flexa apica descendente reflexa reelirua ubi inferiora vorsus apice curuantur ut in Hypno evre formis reuoluta seu in spiram reducta heteromalis tandem vel seeunda ubi apios omnia ad unum latus conuertuntur ut in Durano heteromasio
Format Cave ne folium erectam eum recto eommasema Emetum folium lineam verticiam seruat; rectum vero asinis recta Per totam langitudinam non ablaedat.