Pium consilium super papae Sfondrati dicti Gregorii 14. monitorialibus vt vocant bullis, & excommunicationis, atque interdicti in Galliae regem, ecclesiam, & regnum minis, è Francorum maiorum nostrorum exemplis in rebus iisdem repetitum; à Tussano Be

2쪽

HENRICO IIII CHRI

STI AN IS SIMO GALLOR V M

ET. NAVARRORUM REGI Tussi. Berchetus S. D.

forum,necjudicem,nec dissutationem res giunt sed in caussae 2ae deben one recta v uoratione nimirum, jure se modesta progrediuntur , ut praeter victoriam ,quam meri-rosserant, moderationis etiam laudem consequantur. Contra, quibuι iniusta caussitas, nec veri ilis ulti illim quo jure quaque iniuria defendendae facultas, ii pro amgumentis se exemplis optimis, quibus desiciuntur , contumelias, vim se violentiam non indu e tantum, sed proterve etiam saepenumero adhibent, inquintia simul spetulantia insignes. Ita nimirum, exempli . eaussa, i cholis sui a minimis ad maxima ntandae fundamentis nitun-gur, HENRICE Christia-V I rei meritate acissilia, o Grmis utriusque Npu-

3쪽

qui vel ingenii exercendi osenladique, vel meritatis illuserandae gratia dissutant, nec habent unde quod volunt essiciant, ad clamores, ad rixαs, ad pugnos se pugnam v nisMt : sses ut, qui insana vociferationet tulantis contentione vicerint, judice Ago , quod ea miratur se probat, eruditiores habeantur. In foro idem dicendum : Ut enim eruditus es issae causse vindex patronus graviter se modesse caussam agit: sic ineptus rabula es veritate oratione δε- situlus, injuriis complet forum, ridiculis tergiversationibus caussam eludit,clientem frustratur, furiosu clamoribus auditorum

aures obtundit, judicum etiam animos en cat : qui tamen coronae plerumque imperitae

opinione, bene dicendi palmam refert. In templo etiam, qui Sparta quam nacti sunt, digne ornare, o usi tam probandae atque

Austrandae veritatis provinciam, muneris sui functioni auditorums expectationi co- venienter, tueri non possunt, quia nulli voritate nituntur, pro uobus obtrudunts-

melico populos liquis, pro luce tenebras offundunt, pectus prae dolore amfurore po-tim tundunt, pulpitu eriunt, vociferan

tura

4쪽

AD HENRIC. IIII. Smin, inmeritatis assertores contumeliab δε- spumant, fulmina contorquent, eosque ad

fustes essecures,ad igneso aevi os quos

que cruciatus damnant. At veri piis E est asea, etsi vitia se errores paulo acrius re inendant, modestia tamen fines no e cedunt, veritate quam profitentur se tenent, ocere contenti. Siquid autem occurri quia in quaestionem jure vocaripsit,in campum rubenter descendunt,dissutationis eruditae se modesti certamen nec declinant nec detrectanis pedem amice conferunt, loca locis, argumenta argumentis, exempla exemplis, tempora teporibus, pers rupe senis opponunt: unde controversa utrinsaeligenter excussa sed eptata verito elurcsit se confirmatur, quapostea ad Dei gloriam es publicai salutemstetur. Ne leo, magnanime Rex, tam multis magnissi re biniamintentumor omnino af um plurum morer, in tua perduellius caussa hoc ipsumpersici potest. IEV enim,ut ab iis diecori initium faciam , es in te mox desina, injusissimam regni alienationem, constita

iamdudum omnium ordinum conjuratione,

perside moliuntur: ac ne, quod palam Jo-

. A iij

5쪽

ε PRAEFATIO 'νorum quidem omnium judicio) nefariumor impium eis, id nulti causa steti aggredimideantur, religionis nomen conjurationi

suae obtendunt :θeciosum sanepraetextum, quoplerique delusio paene dicam fastinati, erata hanc cum perduellibin istis evertendi regni societatem ineuntes, vivi videnteo pereunt.Haec illaru causa m. uorundem modo eam defendunt ' armis, incendiis, rapinis, caedibuου, venenis, mercenariis , homicidiis, sacrilegiis, dum nec si-cris rebus squarum vindices videri volunt ne rofanis, neuexui, nec aetati, nec personis, nec dignitati, nec tuae etiam, quam re-τereri or colere imprimis debuerunt, majestatuarcunt, no/rtuo tantum regno scujus m imam partem occupatam tenent inhi--tes, sitatuae etiam insidiantes saluit. MAt si in sua caussa propugnanda paulo mo- .eratius es humanius, ut patriae religionisque studiosi aliquantulum viderentur, eg rere . At eiane in recta se legitima rei gionis propugnanda, se haereseos, cujus tua Majesatem falso insimulant, sanandae se extirpandae via r Ad has etiam tam multas injurias accedunt ripae Romani Bulgae, se

6쪽

contorta in te tuosi omnes fulmina, quibus es vulgo rerum imperito odissim se execrandum reddere , tuosi tibi dictissimos cives a tuae, sp int , fuistis G dignitatis

propugnatione avocare tentant. At o Christiani si oporeisi Rex, ct tua causis se ma ea, ancta legitimassilius destia

dae ratio. Regni enim Fccessio in niati jam troversam dubitationes vocatur. At de religione inquiunt, agitur: Verum religio non armis, edargumentis dijudicanda earnon perduelgione, si acra scriptura vindicanda: non impio besiosed pio concilio ista. sranda, comprobanda eis. Rationi aut scripturae sacrae, concilio iampridem te erudiendum osserata, his libenter cessurum es regie se sancte asseris: ut gra imis scriptis saepe is catines, o praecipue Deci rationibus aliquot s de imis tui candoris, ingenii, consilii se propositi testibin

quas deo no ita idem Latina eri,ut non inritas tantum, sed aliis etiam omnibus, ad quin ea pervenirent, caussae tuae veritas aquilo patesseret. Praeterea cum vir qui

dum in se erudituri idems tui observa rasimus erito lingua vernacula libro erui

7쪽

O . .

re caussam tuam confirmasset, somnia,quae contra objiciuntur, vere ac perstimeres trasset: illuso eadem ratione motus,in Larinum etiamstermonem converti, unde caeterae nationes abunde discerent, quam justa a caussa esset, or quam in Ha horum seia

lorum occasio, ut retna penitus comperta, adjustissimam tui defensionem una tecum suseipiendam excitarentur. Cum enim co-jurati isti nec rei veritate , nec justitia, nec pietate, nec con ibis, nec aequis imis a te propositis conditionibus a nefario seo 'silio a Hahipsint sinis is armis regnum tuu magis ac magis ovare, or ad His numrransferre pergant,atque in ea re modis, amribus , machinis omnibus enitantur: AEquum est profecto atque adeo necesse, plen-ri e Rexpatrimamantisiime, ut ,ses ruae, es tuorum, totiso regni sisti consiLtum velis,justam caussamissis rationibus nece furtisi armis propugnes,regnum tuum e luporum isorum faucibus eripias, M=ων indigna oratrocia tecum passos recrees, ovatriae, Π patriam re imas: au pietatem se iustitiam squo muconsilia se a ma omnino flectant) coburatorum pers

8쪽

ADHENRIC. III I. 'dia es pertinacia a pictaου ac profligatas eri- DG or bibas, pace inolidam, quantum

in te erit, constituas. An resat unus non

tibi quidem, qui meliora se pu ostentis,

statuis tum Gallis, tum externis etiam albquot , veteris hisoriae se cognitionis rerum nonsatis peritis, a Sondrato nuper iniectus scrupulus, unde fortasse aliqua cauos tuae minus constanter ab istas: propugnandae occasio nasci possit. Verum huic quos malo ab eodemsuperioris libri auctore, praesens laepio mulor erudito libelli remedium asse tur, quo busiarum istarum munitas Oseenditur , infirmiora animi adversm hos inanes metus confirmantur, atque adcaussam tuam alacriter fortiters defendetam tu optimis, tum verissimis exemplis edocti excitantur: Libri μου probe intellicti utilitas se necessitas, tum piorum tuis amanissimorum virorum, qui de eo Latine is tendo mecum egerunt, consilium se auctoritas: denique quod dicere primo debui)summa mea erga tuam Majestatem obse mantia Atque obsequendi , patriapro mea parte consulendi voluntas huc me adduxerunt , ut eum etiam in Latinum sermonem

9쪽

so P R AEF ATIO converterem: unde Germania quidem tota, Anglia, Scotia, Helvetiorum gens insimis, insancta hac societate, in proposit usi ptoque nostri defendendi consilio permaneant : magna vero Italiae pars, ct Hissa'nia tota hujus regis o regni, immo Christes religionis verae hses,aut apere distat, aut quod nobis exitium machinantur, i ipsis certo impendere sciant. Tu vero, rex Chrisianissime, optima conscientia, causse aequitate, bonoru omnium precibus ,sortifismorum populorum tum Gasiorum tum externorum praesidiis ,sed Dei imprimis, cujus orcaussa snon tua tantum) se nomen oreultus hic aguntur, bonitateo misericordia justitiaque nixus, ridiculis sis Busiis, se infestis hosium armis contemptis, fortiter, ut facis,in hanc caussam incumbe: nec prius ustissima tui, regnique defensione pie Onecessario a te suscepta desiste, quam hac tota conjuratime, coluratisque omnibus-ditus extinctis, Deo μω honos, Eccle sua Eunitas, Galliae Aa libertas per te tuorum votorum co potem factum re tuatur se constet. Δ ιod Deus Opt. Mam quq

tupraecipue uno ct niteris es confidis, faxit,

10쪽

AD HENRIC. IIII. IIaec vitam tibi tuisque omnibus longissimis felicis imam largiatur. Vale o Rex Chrisian ime, atque hunc squem mihi unum mendico) eriendi alieni operis laborem me tua gratias ceptum uaeque etiam missati duatum ,summisseque oblatum pro tuo gulari candore, or vere regia humanitate, serena fonte accipe. Sedani e