장음표시 사용
721쪽
consensum affectionem. Facit etiam ad assiduas cruditates,& corrumpentes cibum,& Momentes bilem, ac omnes inueteratas
assectiones. Vsus est eo Iulius Agrippa, compositio hoc modo habet. Castorii amomi, utriusque sescunciam, piperis albi sece uncini & longi sescunciari myrrhae quadrantem, consectionis hedychroi quadrantatem, carpo balnami quadrantem, croci quadrantem,soliorum malabathri, cassiae rosas referentis, panacis, opobalsami,nardi indiacae singulorti quadrantem. floris iunci odorati, cinamomi, utriusque triente, pyretri, croci cardamomi, singuloru triente, ciperi semissem, iridis illyricae aristolochiae Iongae & rotundae singulorum semissem, cerae lib. . tersebinthinae. lib. 1.resinae laricis quadrantenc In alio exeplari, etia bdellii trientem,ammoniaci thvmiamatis trietem. Vnguenti nardini Asiani lib. 3. Vini fateres
quod satis est,praepara pro more. Ego at tem adiicio mastiche S, cinamomi ammoniaci thymiamatis styracis, aloes, opobal sami singulorum quadrantem. Malagma Andromachi ex meliloto. Nardi celticae ' Vel cod. drach. o isto, cyperi drach. 8. iridis illyricae habet dra drach. 8. myrrhae drach. 8. croci drach. η. climas IO. meliloti dracb. 2 s. ammoniaci thymiamatis drach. so. terebinthinae drachm. 1 O. cerae,
722쪽
drach. Ioo. cyprini heminae dimidiu, aceti quod setis est. Quida ammoniaci drac. ICO.coiiciunt, facit ad omnia interna. Mala ma polyarchi ex epistola ad omnia interna. Cyperi minam unam, cardamomi minam
Vnam,mannae tala tundem,cerae tantundem,
terebinthinae frictae sesquimina, aut liquidae minas. 3.cyprini quantum sussisti. Ego. etiam bdellii appono mina unam. Aliud, altera descriptio. Cyperi, cardamomi, amomi,bdellii thuris, balsimi, singulorum minam unam cerae sesquiminam,resinae fri- minas 4. cyprini heminae dimidium. Vini odorati sesquiheminam. Praepara ut
moris est, ac uter velut praescriptis. Vt ego componere soleo. Cyperi, cardamomi,amomi, bdellii, thuris, singulorum mi nam unam, cerae minae dimidium, resinae fit mr aut tenebinthinae minas quatuor cyprini heminam r.castiae minae quartam partem, ammoniaci thymiamatiS minae quar- tam partem nardi indicae, croci, mTrrhae, singulorum minae quartam partem.Vinum.
De Hepate γ' eius asse Bonibus. C A P. VI. Uum haec tractatio postrema
omniti a me coscribatur, omnibus lane manifestum esse opinor, quod ex duobus his alterum
723쪽
ε28 Da Co M pos I. PHARMAcci. rum verum sit. Aut alias omnes inutiles
e sse & superuacaneas si quis ex hac sola suffciens sit omnes affectiones curare, quae medelam per pharmaca requirant. Aut si quidem illae utiles existan primum ipsas legendas esse,& in memoria reuocandas ab his qui hinc aliquid comodi auferre velint. Ipsis etenim methodos curandi praedictas assectiones, in i . libris de curandi methodo inscriptis prodidi: nunc vero tanquam his ipsis cognitis citra praedictas demostr
tiones in memoria revoco, ostedens omnino quomodo nos pharmaca coponamus, &quae a prioribus scripta sunt iudicemus, indeque in usum agere ac assumere confida mus, & sane utilis haec speculatio existit. Nam empirici qui sua artem rationis exper- tem e Te volunt, omnia quidem legeda e gecesent, quae a nrobatis medicis sunt coscri- . :pta non aute statim in usum assumeta esse, sed prius iudicanda, an singula ex ipsis ea . t quae promittunt opere etiam demonstrare possint. Nos aute experientia in omni arte magnum quid posse persuasi speculationestum per rationalem methodii, tum per rati alem indicatione inuetas,ad ea quae ab ipsis de iudicationis historia tradita sunt, apponimus, demonstrantes uualem facultatem adambulandum utrunque crus exhi-- ber,
724쪽
bet,talem in medicina experientia & rationem habere. Itaque in tractatione desina. plicibus pharmacis per undecim libros co- scripta singuloru sponte naturae productorum pharmacorii facultatem qua methodo quis inueniat recensuimus, atque etiam ad particularem ipsorum materiam progressi, utilissima ad artis opera facultate omnem secundum species prodidimus. Consequenter autem ab illo opere,etiam curativa tractationem,quomodo quis optime non solum simplicibusGed etiam copositis utatur, exposuimus: simulque vias compositionis ipsorum omnes indicauimus. Caeterum in proposito iam opere, quomodo varietas copositorum medicamentorum inducta sit ostendimus, in certos iuxta speciem scopos tum c5positionem, tum usum ipsoru deducentes, ampliusq; iudicationem eoru quae
iam ante scripta sunt docentes. Quum igitur consequenter post praedicta,adasse ctionum hepatis doctrinam progredi velimus, affectus circa ipsum consistentes non nuda doctrina,sed ratione exquisitos rese remus, & ab uniuersalibus scopis curationis ipsorum: quos in curandi methodo traiadidimus ad compositor u doctrinam perueniemus. Primum igitur omnium discernenta
dum est. Num debilitas quaedam visceris
725쪽
adsit, quemadmodum etiam de ventre diximus,aut etiam alia quaeda affectio ipsum apprehenderit,aut citra debilitatem asse acium sit, inflammatione aut induratione, aut abscessu laborans , aut obturatione. Quemadmodum etiam an erysipelatosam habeat a steti ionem,aut ulcus, aut aliquam putrefactionem. Nam & in hoc hepaticam affectionem dicunt, quemadmodum etiam Ore ventris affecto pleriq; medici ac idiotae
stomachicam affectionem vocant, in multis symptomatibus non tamen omnibus circa unam affectionem accedentibus contingentem, sed circa multas, una quadam generali communitate comprehensas, & tamen inter se in tantu differentes,ut aliquae ipsarum maxime contrariae existant. Quomodo enim non maxime contrariam quis dixerit frigidam in temperaturam calidae, humidam siccae3 quanquam secundum genus eariadem sint:ferme autem omnia contraria Cadem genere si quis dixerit, non peccabit.
Contrariorum enim notio contingit, ubi plurimum inter se distarint. Plurimum autem distant a mediis in quocunque genere. ea quae extrema sunt,adeb ut contraria strupe quidem eademvideantur iuxta communis generis sines, sepe vero generalioribus contrariis supra ipsa ascendentibus; b illis
726쪽
coprehendantur. Illa ipse vero ob id omnino contraria sunt, quod quum Vnius generis sint,plurimum inter se distent, aded ut quae his subiacent primum & supremum genus commune habeant. Atque hoc quidem hoc loco semel a nobis obiter &accessionis loco dictum semper in memoria teneatur,ne videlicet cuipiam videri possit a seis ipso dissentire, qui aliquando una affectionem in duobus hominibus eandem esse di
xerit,aliquando non unam,neque eandem, sed duas contrarias. Intemperie enim unam
quandam affectione generaliter appellant, sed quae in contrarias disserentias secetur. Licet enim secundum hoc quod diximus, duo& tria & plura, iuxta particulares disia ferentias inter se contrariissima esse,& seia cudum hoc debilitatis hepatis affectionem
unam esse: quam intemperiem Vocant prae fatus, non male rursus dixero, non Vnam,
sed octo affectiones esse, propterea quod tot differetiar intemperierum existant. Etenim rursus iuxta aliam sectionem , duae intemperierum differentiae fiunt, & rursus iuxta aliam tres, hae quidem in qualitatibus solis,affectis partibus alteratis, hae vero cultumoribus quibusda, aut in spaciis assectatarum partiti cote itis, in ipsis corporibus
irrisuis ab illis factis. Circa ventrem igitur
727쪽
& intestina,vna in singulis est cauitas, quae vitiata humiditate suscipere potest Verum
circa hepar tot numero sunt, quot sunt a teriae & venae. Quum vero hae omnes an
gusta oscula habeant, qua parte sima huius
visceris cum gibbis coeunt ac comittuntn obturatio & oppilatio vitiosoru humorualiquando contingunt, ad quas putrefactio consequitur breui in frigidis intemperaturis, in calidis vero non cito, sed temporis progressu accedens. Fit aute intemperatura iuxta propria hepatis substantia, quam Erasistratus putat praeterfusione quadam: parenchyma Graece appellat, & non principalissima visceris partem escte. Fit etia inteperatura circa contentas in ipso venas &arterias,& iuxta materias in spaciis ipsarum contentas. Quum aute habeat hoc viscus non unam sed plures facultates actionum, quas vitae tempore operatur,easq; tot numero, quot sunt actionu species, Contingit saepe unam ipsaru praecipue laedi, saepe duas& tres, atque omnes quatuor simul. A ctionanque ip lius una quidem attrahere cibum&ali mentia in sese. Altera vero obuoluere& continere, donec permutans ipsum sui .
ipsius ficiat partem. Est igitur haec ipsius facultas principalissima δ' fere prima con-eoqqere videlicet & per mutare ac alterare atque
728쪽
atque assimilare sibiipsi alimentum, quam
alterativam vocamus:quae vero iuxta hanc alterationem remanent recrementa, ea per aliam facultatem, quam excretitiam & expulsoriam nominamus,expelliatur. Oste
tum aute est quod hae facultates omnes in omnibus sunt corporis partibus per omne Vitae tempus. Omnes enim familiare sibi attrahunt,& alienti excernunt, attractumq; temporis progressu alterant, quo tempore etiam retinent & costringunt. Vocatur autem alteratio ipsa usque quo in similitudinem partis quae nutritur transmutatur,concoctio. Ubi vero iam parti apponitur, nutritio. Quum igitur hepar prae imbecillita te ex ventre & intestinis alimentum trahere non potest,liquida & nondum iusto modo exsuccata, per sedem excernuntur, & si quidem venter simul cum hoc viscere fuerit imbecillis ac non probe cocoquens,cruda. Si ver5 validus fuerit, concocta quidem, sea liquida, propterea quod nulla,aut omnino modica digestio ac distributio ad hepar est facta. Si vero traxerit quidem hepar in seipsum ex ventre S intestinis alia mentum, sanguificare aute ipsum prae debialitate nequit, quemadmodii in ventre mulatiformis corruptio cotingit eor a quae cruda remanet,sic etiam circa hepar. Dico a
729쪽
tem nunc cruditatem solam, non comprehendens hoc sermone tardesn concoctio- nem. quod si velis alimentum crudum permanens,& alterationem quae fit a particula iuxta naturam non assii mens, itidem crudum appellare, neq; ego fugio appellationem, si mihi saltem differentia rerum conseruetur. Peior enim est transnutatio in peregrinam qualitatem iuxta cruditatem facta, moderatior vero ea est in qua alimenetum suam naturam quam diutissime seruat, nul la alteratione ex particula quae ad ipsum cocoquendum a natura destinata est,suscepta, Atqui & tertia praeter has, species est frustratae concoctionis quum semicoctumst alimentum. Et ex hac sane exacta concoctione frustrata hepaticis sanguinolentatus humor per aluum excernitur, talis consistentiae veluti si quis sanguinem cum aqua
consedisset, & pleriq: sane medici imaginem eius depingetes scripserunt talem eius compagem esse, velut si quis victimae reces mactatae carnes aqua Iauasset. Et plurimae hepatice affectiones ab eiusmodi excretionibus initium capiunt, nondum magnam
debilitatem hepate habente, sed adhuc c5-
coquere, & alimentum alterare velut informam sanguinis potente:aucta autem affectione, nihil amplius tale excernitur sede mul
730쪽
multiformes aliae qualitates & compages,
velut a ventre ex cruditate laborante. Verum in ventre ciborum ipsorum corrupti
Des manifeste apparet circa hepar ver o di- stributum alimentu ad sanguinem prius in viscere existet eam miscetur,corrunapiturq; temporis progressu etiam hic,una cum alimento circa apsum non concocto. Calida. igitur intemperie circa viscus existe te colli quationes fiunt,prinatim humorii, deinde etiam carnis ipsius hepatis,& euacuatur per ventrem bilis crassa,graveolens,& abunde colorata, quenaadmodirin pestilentibus febribus contingit. Frigida ver A intemperie. existente, neq; assiduae excretiones,neque multae fiunt, Durat tamen affectus diutius, S per aliquos dies profluet ipsis veter m tori copia,cuius neque foetor similis est his quae ex calore sunt liquefacta, neque color similis,aut compages,veru minuS graueo- lentia ab his excernuntur speciem putrefiacti sanguinis, non colliquatae carnis habentia, aliquado vero id quod excernitur velut sanguis niger apparebit, Verum diligenter confideranti neque sanguis niger c st,neque grumus,sed velut limus quidam sanguinis crassi,qui prope ad atra bile accedat,& plures ac aegre iudicabiles colores citra elusi modi affectionem in egestionibus apparet.