Respublica, siue Status regni Poloniæ, Lituaniæ, Prussiæ, Livoniæ, etc.-fdiuersorum autorum

351쪽

si Pomesania provincia II. Omisini a Pomesa principe, linitur

ab aliis regionibus istula, Elbinga,

tu imo, DrobnicZ, Vestera multae in praeclarae arces de civitates, Ut sequi. r, habent Ur. idarienburga civitas ampla, annoDO- in iso extructa est: arx vero anno

a fratribus Teutonicis ere, a subistro ordinis Harimano Comite et droviensi, natura loci munitissima, loque fortissimo, folla profundar cum ducta, naur, propugnaculis, commeatu copioso apprime firmai, Regis Poloniae praesidiis tenetur. Nevulichia opidum, extructum anno Dominis tum arx cum civitate,

Crisiburg arc civitas, Preus arcti arx, Salield civitas, Merin et arx cum civitate, Nolandare civitas, Lubs adia civitaS, O si terra i arx descii itas,

352쪽

Michioniae, Provincia r. Ichlovia admodum angusta te est. inter Brodnam Drebnic fvios iacet. Hujus causa Poloni cum tribus Teutonicis perpetuas rixas sobant. Nullam arcem praeter unam ci, itate Stras burgam, destres munitioni erklii Dorni , Set Mechloviam habiPomeraniae regionem amplissima. longo tractu mari adjacentem , un: 3 nomen habet, in Poloniae regionii descriptione latius indicabimus. sua multa bella Poloni cum rute gentilibus. Cruci geris habebant i , hac sita est celeberrima urbs Gedani isive Dantis cum appellata a mari imanico uno miliari abes . eam celeb rinaus fluvius Visula praeterlabit icibidemque amplissimis ostiis in nueXOneratur. Celeberrimum in ea toti

Pomerania dc russiae emporium e regi Poloniae subjecta, anno Domi dr Si translata.

353쪽

Pri tenorum prisca barbar es. Ruteni Gentiles, barbarie indomita rigentes, perversit infideles erant,ianas creaturas iraslibet pro Diis co- 'bant, nec se ad fidem Chri: idnam ora verti patiebantur. Idiomate pro- lora Livonico non dissimili utebantur Polonis, albuitis tributarii ei lant, sed frequenter nacta occasione iugum excutiebant: ideo multa bella longo tempore Poloni cum eis tenues uni Postea anno Domini et Ir. On- adus Masovia Princeps , ex regibus olonorum genus ducens , a Prutenis et entilibus saepius variis excursionibus nfestatus , ad Imperatorem rideri iam hujus nominis secundum legatos testinavit, implorans auxilia adversus ni deles Prutenos qui libenter fratres ordinis Teutonici Crucigero , a Sara uenis tunc temporis Hierosolyma pub sos, in Prusiam et o oo misit, quibus

princeps Masovia: Culmensem terram' inprimis donavit, cum arce obrZi-iensi, hac conditione, Ut tempore ne-:esssitatis subsidium sibi contra infide-ese Prutenos ferrent Prussiamque sub jugatam insimul partirent Ur. Haec autem Prussi a regio, plerisque

sinuosis flexibus est ubique amoena, &

354쪽

ac terra taberrate, supra modum ci

Pecoris omnigeni inaestimabili colpiscationibus, venationibusque de vis fructuosissimis, aerisque tem p cum amoenitate conjunctari prae est , postquam fide a Christianas Prugia suscepit , et arces praecipua ic civitates principales habuit, a Cr geris domus Teutonicae erectas. t D m numerus nunc , temporis suc su plurimum crevit multae nimi frequentes civitates ac oppida , mitionesque, tam a Polonis quam C ei geris, vario Marte utrinque decert tibias extructae sunt. Longitudo ex Aquilone in Austrum , a Totui

urbe confini Masoviae usque ad Meni,

lana castrum cuna oppido, quinquagi l ita octo miliaribus extenditur. In ME tudinem vero quinquaginta mili libus ait uanos Maso vitas coni

scias, patet.

Flumina praecipua S principali

Frusis duodecim reperiuntur. Isi sive Vistula , quae Silesiam solonia si Masoviam A aruiliam praeterlabitu a similiter Cronou sive Nemen ex

355쪽

Esaan in declarrens, Nogat, Elbinga, iera, Passaria, Alla, Praegel, Oila, Dreb-lii Z Lica, avia. Extant i loque alia i iura flumina nani genere piscium alta imdantia, nainus tamen hona inibus, raecipue externis, cognita Lacubus lurimis, aliquando septem miliaribusi olonicis patentibus, piscibusque om- iis generis exundantibus, undique sca- et Gummi quoque genus lucidissi inuan , quod succinum sive stellum,lgariter ursi in vocatur, in litore aris Balthici copiose colligitur Cim Eutem Prussia , ut copiose superius dei mus, barbarorum colonia anti

uitus suerit Polonorum ac Teutoniuriam armis subactam, sacrisque iniu latam se agnoscit, qui in eam colonias uas, barbaris penitus fere extirpatis, eduxerunt nunc g tam Polonis, quam ea manis equitibus , pariter civibus aegricolisque frequens eli Barbarorum nen reliquiae ad Curiandi cum lacum 'cusque supersunt, qui cum Livonis et Lituanis vicinis, idiomate, mo- bus, thabituque concordant. Porro ulla in universo Poloniae Regis domi regio reperitur, quae tam frequen-bus civitatibus, arcibus d oppidis, ut

ussia, abundet.

Haec autem Prassii regio ampli li-

356쪽

dantissima, duplex eli, Ducalis de Rem lis nam Dux gratia Regis Poloniae, Tisuis civitatibus, arcibus integre tum potitur, ut vastallus de seudalis beneficiarius regni Regio monti ix quae est civitas maritima, sedem sua habet. In qua collegium commur studii ab Alberto praefato, primo Magistro Duce creato, fundatum a autem Regius mons urbs emporio clra ad eam enim merces ex septentrirem ni regionibus copiose apportantur. hanc sedem suam magistri transtu Iunt Martenburga nobilissima , ea munitissima arceri ac totius russprogugnaculo quae cum se expugne non pateretur, Casina iro Regi Polniae, ut diximus, pro certa stipendirum militibus ordinis persolution dedita est. In ea assidue milites prae diarii a rege Poloniae asservantur,vie omnibus ad bellum necessariis taapprime provisa, ut sex annorum osidionem sustinere possit. Est enim psalis Prussiae id est illarum arcium

eivitatum, quas Rex electus extra Dcem armis majorum suorum acqui

tas possidet caput Metropolis.

Gedano septem milliaribus distat P.

357쪽

rimas nobiles civitates, arces quas superius enumeravi naus, Prussi com- plectitur. Episcopatus vero quatuor Catholuti cos, postqua in fidem Christianam suscepit, rusti habebat: arn iensem, ulmensem , ambiensem S mesa. niensem . nunc Sambiensis Varmien- si Pomesaniensis autem Culmens ad-i juncti Variniensem Episcopatum, qui est praecipuus, Reverendissimus Dominus stantilaus Hosius Polonus, aera Romanae Ecclesiae Cardinalis di. gnissimus, singulari pietate , o vitae Anctitate,ac doctrina caelesti esseriptis divinis coruscam administrat: qui ab leus Haereticorum inde festus, , Ca-id tholicae Ecclesiae propugnator strenuus iure censendus est. Cul ensem Epi- scopatum, Reverendissimus Dominus N. Costia, virtutum: doctrinae sp cui una insigne. Nunc de Pomerania

Regione amplissima dicendum nobis

occurrit. quae etiam, Polonorum armis

antiquitus perdomita, imperio paret, nam Bolestaus Rex bellicosissimus, anno Domini ioo Russiae Principibus debellatis, strenuoque Marte contusis,

perpetuum victoriae monumentum, Herculeum imitatus opus, tres ferreas

columnas Morysthene fluvio colloca et vit.

358쪽

vit. Deinde, anno Domini ioo , Saxonibus bellum intulit, de omnem ille rum regionem, circa Oderam , ad bim&Salam fluvios, ChersonesumquCimbricam, quae hodie Dania appelliatur, summa belli dexteritate ditioni su subjugavit Vrbes earum regionua maxima' partim solo aequavit, partit a. suis Polonis munivit, gentemque uni avellam Pomeranori in barbaram

inculiam ad fidem Chiristianam sustipiendam armis coegit, it sempitena mentoria victora felicissimae apposteros extaret, in Albi, Sala, sque fluviis, columnas aereas inclyttriumphator locavit Totam Prussia ac Pomeraniam, Christianis infest: mas, perdomuit.

Ducatis Pomerania.

Pomerania regio amplissima, ab Ho

satia ad Livoniana usque longo tra actu juxta mare Germanicum extendintur, unde, nomen habet Pomoreticenina lavis mari adiacentem regi canem significat. In hac Regione nati a S lavonica antiquitus consederat; nunc Germani magna ex pari ea iincolunt. Has praecipuas civitates mari procul sitas complectitur Stetis

viam , unde Ducatus tetinensis dic il

359쪽

DEsCRIPTIO. 3 rtur, eugardiam, embingam , Stari sardiam , Bergradum , Camenetiam, Publinam , Gris emborganari et alias i compita res suae vero mari impen- dunt, olberg, Camin, Cossin , Gribs s valla, Sund Pucet ka, Revecol,LOUem burg, Hechel&c. Iulinum in hac regio ne urbs erat celeberrima nunc ruinisi deformis jacet. Pro hac regione Polo ni cum Priatenis Gentilibus, Truci- geris, longo tempore acriter decertabant nunc titulo ejus Rex Poloniae, qui in ea majori ex parte reriana Otitur, Duxque Prussiae, fetidalis Regis Poloniae, utUntur. Gedanum , sive Dantiscum , hujus regionis metropolis , urbs amplissima insignis, a mari Germanico uno miliari abest. Eam celeberrimus fluvius istula praeterlabitur , ibidemque amplissimis ostiis in mare exoneratur. In ea totius Pomerant ae de russicae cele- berrimum emporium est. ex ultramari ni enim regionibus longinquis, An glia Britannia, Scotta, Gallia Hispania, Suvecta Dania, Nor tvvegia, naves ad eam appellunt. Ex Lituania quoque, Rustia, Volinia, Poloniaque,variae merces fluviis navigabilibus in eam deferuntur praecipue vero siliginis rerumenti ingens copia ex supra nominatis

360쪽

intra moenia veniunt Burggrabius cum proconsulibus, consulibus, regio nomine civitatem adminis rant. Cives omnes fere Germani sunt, mercatoresque ditissimi, ita ut Gedanum aedificiorum pulcherrima dispositione,

commerciorum varietate,maris Vistulaeque oportunitate, incolarum dei

ternorum incredibili multitudine rei, vium divitiis i instrumentorum bebilicorum, ad hostes propulsandos, ac

machinarum aenearum numero, cum

praecipuis Europae urbibus meo judicio conferenda sit. Praetorium maximo sumptu, eoque regio, exaedificatum, cum superba turris aedesque sacrae, cum privatis , ingenti auri pondere , artificiose erectae Geldaque publicum urbis palatium me horologium divinis fere manibus elaboratum, cujus campanae mirabilem quendam c suavissimum

concentum edunt, secundum artificis voluntatem , intemporis convenientiam , in admirationem omnium gentium advenas attrahentes. Propugnaculum munitissimum in ipso maris portu extructu nata frequentibus directis