장음표시 사용
31쪽
hctantibusque non sine fructu , ab invitis , nolentibusque cum pernicie peregamur. Restat , ut pauca , sed quae ad insti tutum sussciant , de re militari percurram cujus summum Moderatorem Proregem elle memini me dixisse ; ad cujus nam isterium praelio sunt , Praeterminores, Architalassus Triremium , Legionis Praesidiariae Hispanorum tribunus, Praefecti Arcium c as uinovi Urbi, qua mari M. Iuitur , impositi; Sancti Erinetis, in summo colle; ovi in scop, Io prope littus aflixi. Quibus omnibus muniendis, ornandoque,& custodiendo Prorege lina sussicit Hispanorum Legio , quam memorabam ; licet & classis antiquitus suum militem gentis rivia dein haberet, Nauticae Legioni attributum , quae Legio procedente tempore . hellorum impendiis & calamitatibus , tandem cessit. Hinc factum , ut tota vis Hispanici Imperii in Regno Neapolitano in unica Legione sta esset, tironibus saepius ab Hiaspania supplenda , numerus potius quam vires , evocatis in Bel gium , & ad reliqua belli munia veteranis .iSecurum nihilomi nus Dominantem ab interno hoste fides Neapolitanorum faciebat, ct vulgi mores in quodlibet servitium comparati: tutum vero ab externo hoste opulentissimi Regni vires , inde Sicilia , Sardinia que eidem parentibus Imperio , viris, armisque resertis, cincti; hinc Latio Thusciaque conditionibus , arcibusque in partes tra ctis , nequaquam desecturis; vigente a tereto Gallia Cisalpina equa veluti italiae totius arce firmissima , Hispanica arma capiti hus Italorum omnisna imminebant. Nec deerat in procinctu domesticiis miles , numero , & militum genere non contemnendus. Sed praecipuum robur in equitatu sexaecim gravioris , quatuor levioris armaturae. Turmae erant, sexagenis singulae equitibus, si
suis quaelibet signis , & Praesectis e praecipua Nobilitate , inter
quos eminebat Prorex ipse , ad cohonestandum sinul , & conti nendum ordinem , splendiciissimis omnes stipendiis aucti in pretium servitutis; quem numerum per se satis amplum , equitum nimirum mille ducentum , longe ampliorem reu didit subsequutus regius iussus, quo sexagenis prioribus centeni sunt additi, retento eodem Praesectorum numero : illo tantummodo immutato ι ut pro cataphractis , quorum usus in bello delἰit , omnes leviter
armarentur; quibus addita tercentorum Epirotarum ala, adeo paratum erat ab Equitatu Neapolitanorum Regnum , ut nedum tu itum ab hostibus , sed universae Italiae formidabile merito elIePosset e praesertim , cum nulli bi terrarum generosiores gignantur equi,
32쪽
equi , quam Regno in illo, nullique hominum magis equis paudeant , α instrescant Neapolitanis. Et adhuc alius equitatus ex tra ordinem , sed absque stipendio , per omnes Regni NeapolitanI Provincias institutus est , cui a saccillo nomen. Allicitur noc genus militum proposito pricinio exemptionis onerum plurimorum: In liruuntur singuli equo, sesopoqiae rotato, quibus militant, a centenis patribus familias conterraneis suis : nec nisi Pro- regis iussiu In opere versantur, caeterum domi desides. Quaelibet Provincia quinque turmas sexagenis constantes ex hoc equitum genere, lub lius unamquamque Ducibus alit, addita sexta apud Hydruntum ob piratarum frequentiam ; nec in his ad subita hebli minus v trium , niti desectus 1lipendii redderet ad munia segnioeres. Et nihilomInus, vel vitio naturae nunquam desinentis sit factum vel ambitione quorumdam, qui dum S ipsi. cum aequali-Dus locum teneant, nihil dubitant, se caeteros lite H casum dare, dum Regnum ipsum supra quam sente posset, oneribus praegravatum Inter ancipitia fluctitaret , rescripto Regio approbatantemni Dynastarum quorumdam postulata , quibus ala tercent rum cat'phractorum sub P sectis quinque inllaurabatur', quorum iecito utcumque coeptitata , longe gravioribus cessit curis. tanto equitatui tui lusi peditatus non deerat , ex universo Regno selectus Risque ad munia quaeque Praefectis aptissime disposus, quem ab acie instruetin committendaque Battaglionum vocabant ; cillus si mimmim spectes , si genus militum , si militaria munia per eorum quamplurimos in hostem obita , vix cedere putes exercitui veteranorum , & ne cedere quidem, si stipendio
augeas. ΓAd moderandum hoc tantum Regnum , Admirati CasteIta successor, Dux Arcos deligitur, exeunte anno a reparato humano genere millesimo sexcentesmo quadragesimo quarto : qui licet Iplendore generis , S animi praestantia cuilibet muneri par non tamen sine gratia Aloysi de Aro, quem conjugio sororis antinitate complectebatur , .sti minam tanti Kegni Praefecturam obtinuit. Devinxerat Iamdiu Alo us morum suavitate & elestantia Regis animum , ct poliquam exciderat Olivarius , non ininus I horahat , ne in elus locum siccesssille videretur , quam caverat , ne alnis quisquam tam am vocuum occuparet. Certusqtte potiri itia munus quam jaciantius frui', specie recusantis , contradicente nemine, potiebatur; ideoque facile fuit, sororium , quem unum Optaverat , tamquam e pluribus a Rege desgnatum, Regno
33쪽
Neapolitano imponere , prospero Aulae rumore , haudquaquam Potiori tantum honorem mandari potuisse: non sine spe ut pro-
Ni , lacilesque sunt homines ad laeta libi praesagienda ), ut Admirati splendor ex Fomerabiae liberatione conceptus , valuerat aes abstrahendum Medinae Ducem, per quinquennium Provinciae inoabantem, ita Ducis Areos dexteritatem non minus valituram aes sananda ea Regni vulnera , quae Admiratus idem per bien- Mium curationis , sive inscitia , sive negligentia exasperanda P tius Administris exposuerat. Integra igitur sui fama, sed inauspia Cato, Dux Arcos ex Ilitori hus Hispaniae solvit , Autumno coe-Pto, Italiam versus; plurimis namque , & atrocissimis tempesta- ibus agitatus, & retro non semel actus , vix tandem diu nuctitius cluctatus Balearem tericiit , indeque velis , remisque , toti Urie viribus connisus licet , Campaniae tamen littora nunquam
obtinere potuit, sed proras ad Tyrreni littora deflectens, ibique diu haerens, tandem exstensione ad Centum Celsas facta, Romam vel invitiis secessit : indeque terra. adulto iam hyeme expectatus advenit Pausti pum , ut non nisi ab amico aliquo Numine iis j
Cis arceri tandiu videri potuerit , in quibus tantam accepturus erat calamitatem. Certe post ejus appulsum conjectores Neapolitani vulgo canebant, Ducem Arcos ultimum suturum ab Hispania Proregem : sve ex positu siderum . seu verius ex desperato Civitatis, totiusque Regni statu , haec eos species ceperat. Et sane agitatam antiquitus , nec in hac Evangelii luce ad Iliae sopi iam disputationem de artis sue vanitate, sive praestantia attingere , vel praejudicata in alteram partem opinione decernere , Consilium non est. Suspiciant homines , prout libet , miraculas raedictionum, vel irriso inani conatu salsi coarguant, imputantes at casui, quae praenunciata evenere , quae secus illi salsae Lila-lacique tribuant inscitiae: vel si magis placet, ut erudito illi in confinio veri, ct falsi ponatur haec Ars; dum mordicus retin mus , quae Deus naturae Auctor, & selli nescius , nullo tem-POrario discrimine , videt omnia uti praesentia insallibiliter ol ventura, nihil detrahere humanae libertati : haud secus ac non detrahit ille , qui ex alta specula viatores cernit sese induentes in latronum insdias. At videt ille quidem S lihoro induentes, S necessario indutos. Stulta, & o nimis in sui perniciem ingenio- id mortalitas , Deum anxie colere, quem sponte sibi ipsa imponit, ct in summa negligentia imminentium , cadentiumque sub deli rationem eadem suspicere, & admirari piaeterita tamquam me
34쪽
Iuctabilia i Ingenii humani superbissimi fasces Divitiae Naturae sui
mittendi sunt hic; nec animal in tempore natum, ad tempus vivens, ct tempore petiturum', non sine temporis tace cogita tione res conaplecti dedignari dehet, quae prorsus deficata lilia Plicissimae Naturae, S aevi cuiuscumque inexpertae se offerunt cognoscenda. Illud mihi lia tanta rerum ambage perspicit uin , &eXPerimento tapius comprobatum , neminem fuhito fieri miserum; sed non secus ac capite plectendi denunciatione libant tavae mortis angores, ita calamitates, dum imminent, praemittere in animum Easdam sui veluti piaucursorias notas, eo molestiores , quo Ob Curiores: nautarum ad inllar , qui sereno Se miti cocto , surdo aquaru in subter labentium mugitu excitati, praecipiunt trepidis anumis suturam , quam nesciunt, tempestatem .
Certe Dux de Areos hujusmodi praemonitione non ca-mit , sed statim a primo ingressu Arcis Regiae de infelici Praefectura molestissimam habuit. Reddebat de more solemnia visitationis officia Admiratio, nondum admissus ad Regni curas; ex- Ceptusque magno apparatu in amplissima omnium, & ornatissima Palatii Aula, picturis exquisitissimis excitita , interrogavit Primo statim aslsitu Hospitem , ecquam rerum seriem tam eleganS reser ret pictura Z Ut autem audivit, Albani Ducis res inter Belgas gestas
Continere, iride-Albani-milam appollari; abominatus rem, locumque,
illico pro lilii: Son laseimosas memorias , I exemplos mis malos . Ipsa retuli verba quae Octavianus Saulius militum Tribunus conissantissimul, & fidei spectatin vir praesens hausit, dum pars honestissmi tomitatus pene vestigia ipsa Ducis sequeretur, a quo &haec . & Ileraque,alia infernas dicenda, oculato nimirum teste,& omni exceptione majore, accepta profiteor. Et is est Octavianus Satili f. qui dum haec commentabar, ad Casalem agri Bon niensis surima virtute, nec minori sortiana peditatus Ductor a rogantiam Gaustidi.repressit fregitque. Qui consiliorum idem, ac armorum Ducis Parmensis moderator summus , Pontificio equit tu in fugam acto, cum eo pedites, S universum exercitum delevisset; ni Saulius ab equitatu deserius, ejusdemque in suos suga pedimus aciem explicare prohibitus, cum paucis intecto oo Currens pectore stetisset primo ruentem , sullinuissetque per illud tempas , quo pluribus exemplo magis , quam auctoritate cor globatis , egregie profligavit, ejecitque eadem impressione turpiter susteixein ex Bononiensi agro, totaque, quam spe voraverat,
35쪽
Sed quem ut ad institimini sermonem redeamus in Ducem de Arcos ventorum , fluctuumque reluctantium ingemes minae retardare non potuerunt , quin per tot tantaque per cula concupita Provincia potiretur , leves quaedam in parte. te imagines ob oculos casu obversatae , mentique subito illapsae , ab illius aspectu, ipsoque quas complexu eum avellere haudqua- quana potentes erant. Nec mora: inito de more magna pompa Magistratu , llatimque ad citras conversus . Cuncta perspexit supra omnem sui, aliorumque aellimationem perdita & Ῥrofligata, amplissimamque illam Civitatem, cellissiinae ad instar Navis, Ia tis undique fatiscentein hiatibus, ct carinam trahentem incertis fluctibus serri potius, quam consilio regi . Omnia in Aula . in
Tribunalibus venalia, nullam Iuris, nullam pudoris haberi ratio nem, de in summa singulorum licentia neminem in comnuine
consulere ; sed, ut in naufragiis solet, quemque sibi ex omnium jachira compendium sacere, oblata quaecumque ad se trahere, rapere. allu , dolo , vi demum gratiari, quaeque modestiae, indu itriae , virtuti suist propolita praemia, fraudibus tantum kelerihus mile patere . Sed supra omnem taxationemadeplorabilis erat Regii AErarii, totiusque rei pecuniariae conditio . Vedigalia ad Ficum pertinentia, antiquitus instituta, & a Proregibas Albano, Monteregio , Medina , quorum ius cli, in immensu in aucta, quaeque aliis vocabulis de novo indita, alienata omnia , in Privatorum censum jamdiu traserant. Nec laetiori spe blandiebantur ea,
quae Civitas ipsa sibimet indixerat, graviora jam quam serri possent, cum sarinae tumulus mensurae genus centum qLinquaginta
circiter librariun pondo . septem Carolenos argenteos ninninos cum
dimidio sex quibus decem ducatum conficiunt pende ei ; cae tera vem sue ex lacte , sive ex carne cibaria , quae ac Grassiam gentis vocabulo) reser tur , tres ex aere denarios tarne sos.ab ipsis vocatos. quorum viginti carolenum argenteum e pleni in singillos rotulos sponderis genus triginta unciarum , ut de caeteris taceam . Quibus illud accedebat incommodi , quae horti in exactiones non per Regios . Erarii Administros procurabantur, sed partim per Civitatis Curatores, partim per eos deinmet, qui, Vis praediximus, veluti peculium proprium administrabanti vi ni hilsubsidii esset, ne ad subita quidem in tardioris repimenialiculis commodo, si in Regium Fis cuna per breve tempus ingentes, quae singulis diehus exigebantur pecuniae. pervcni siem. Sed ni-
lut aeque afflixit, profligavitque rem pecuniariam, qapna vilis
36쪽
LIBER PRIMUS. Irin ea, ct quasi ludibrio habita fides publica, quam sequi, - .PN. QMein m moribus habebatur. Huic in Riiunde hsu jnstantis , prementisque .ἡ i h- yi non possient, praeterquaind ira: . - Φ0d cuQDibua , Dinnaque prcesenti pecunia: in: L 2'N' - Pu Rudorem in casum praesentistini pe-
Uior pars in Regios usus derivaret.
Irilaus, industriam acuente dissicultate, administrationi se dedit
venato s. . . H . RJ R ine li' u . nihil domi alienum . iiii is Venale, familiam Parim , gratio si nulli r plurihus:& ad mlura
. Inde ad alienos conversus, Collaterales C
37쪽
nibus percibusque flexisse quandoque' impossibile factu non fuerit ; cum tamen Proreges iterato , & terito, & deinceps eamdem sabam cuderent, alienosque experirentur ab ea dementia Neapolitanos , in alta pace quiescentes ipsos, ad laxandas alienas angustias, & commoda comparanda, sive ut Hispaniaru in Rex Iaxius imperaret, se posterosque suos perpetuis premere tributis: descensum jamdiu suerat ad corruptelas, Nobilitatis praecipue , ad quam Comitiorum ratio quam retulimus decernendi vim tribuebat , quinque nimirum ex sex suffragiis obtinentis . Hanc itaque aggressi Proreges, & omnium exquisitissime Monter ius, S Medinius, ossiciorum, munerum, & praemiorum illecebris sibi devincire studebant, ut a Sedilibus lingulis ii in Sexviros potita simum eligerentur, qui ut ipsi empti, Patriae libertatem , S commoda vendere non recularent. Cognovit Nobilitas sui pretium , dum se rogari ab Imrirante sentiret, eosque tibi spiritus assiumpsit, quos nec Civitas , Regnumve universum serre posset , nee addKlum illud , & severum Hispanorum Imperium ulla ratione in ossicio continere . Hinc praeserocioris inter eos ingenii praeditos , intoleranda in plebeios superbia , majori erga aequales contemptu , summa. erga digniores contumacia agere : nullus apud eosdem legum respectus, nullus poenarum timor, nulla Magistratus reverentia; sed ut cuique libitum agere, trahere, rapere, sa-cile connivente, vel concedente Proroge , qui sciret se ab horum,
cognatorumque, & amnium suffragiis pendere. Longum S prope infinitum esset referre novissima saevitiae , & rapac tatis exempla a plerisque Nobilium, toeta inspectante Civitate , aedum impune, sed ingenti cum fructu Patram. Duos inter pli rimos nominare possiem ex nobilissimis familiis , quorum alter tenui admodum fortuna ortus, tantas opes brevi corrasit, ut Haadraginta , A amplius ducatorum millia ex emptis Terrarum Lynalliis haheret in annuos redditus: alter vero sicariis semper tanquam satellitio cinctus, parum ducerct, quem libuisset, levistinis de causis neci dare, ni contumeliis prius, tormentisque Tynianorii in instar cruciasset; ut mitia in nemini videri debeat , illim priorem ad tantam licentiam devenisse , ut palam ac publice tum vectigalium redemptoribus de numero invehendarum in Civitatem mercium paciscerctur, quae quod illis debebatur lege vectigal, sibi per summam iniuriani pensitarent in praemium p omi ae inrcliquis abllinentiae , ea conlidentia , ut praelato titulo rapacissimi imminis, muliones, rhedarii, caeterique hujus generis homines
38쪽
domum eius tamquam telonium quoddam impudentissime stequentarent ζ hunc vero posteriorem eam hominum carnificinam profiteri vetitum non fuisse , qua a Duce Medinae , successori Provinciam dimissum, de triginta & amplius atrocissimis patratis criminibus gratiam sibi fieri, unico rescripto petierit obtinu ritque . Tanta nare scelera minus invidiosam iaciebant arrogantiam, qua universus Equestris ordo adversus populares utebatur , quos non tamquam Rusdem Civitatis, eiussidemque sere sanguinis Cives , & una cum eis eadem sorte compositos, sub.eodem Hiia Panorum dominatu, sed quasi pretio emptos contemptui habebant, facile tolerantes, ob summam erga Nobilitatem venerationem acui insueverant oHos rei Neapolitanae satiscentis hiatus Bene noverant , cumsecissent Regii Administratores ; sed adeo alieni erant a 'studio
Committendi iterum membra , Corpusque reparandum , ut aucta
Nobilitatis audacia, multiplicatisque dissidiorum causis , augerent Potius, & dilatarent, quas vero ruina imminens ad vicinos, non ad Dominum pertineret. Populi namque pars illa , cui ut a- Ptissime sapiens) una ex annona Reipublicae cura , aegerrime sermin Civitate sertilissimi soli premi se penuriae malis; nee tacebat,
sed numero tuta, ct vilitate secura passim obstrepere, nec tem Perars conviciis. Nobilitatisque praecipuos , invidiae Proximiores , palam proditores Patriae appellare. Quae convicia quo magis, &verius jactabantur, eo insanabilius vulnerabant eorum animos , qui propterea inclementissime contra plebis commoda saeviebant. Laudibus ' tamen celebrabantur iidem a Proregibus, qui ut promptiores servitio haberem , carierosque aemulatione accenderent , meliorum eos partium, sideique S obsequii erga Regem praecia pilos , in Oic & in honore habebant. Hinc ineluctabilis rerum
Neapolitanorum interitus, qui λε alendis eo cibo opus erat, quo praesentissimain traherentur ad necem . Tanti refert rerum opportunitates sine discrimine pravi, vel honesti captare, utilitatemque solo fructu , non causis metiri Introspexit haec. omnia, quo erat ingenii acumine , novus Prorex , & certus non ditanulare , ultra quam necesse esset, nesaxiorum hominum ausus, purgare coepit
ivitatem, S Regnum scariis , S perduellione damnatis, alitiaque nefariis hominibus. Sed illa gravior urgebat cura, qua scilicet via, aut ratione inter tot dissicultates pecunias cogeret, in Galliam Citeriorem transmitteniti in usum belli, urgentibus R.
giis jussis , & supra omnia tussi nonius & precibus Aloysii so-
39쪽
rorii, qui liorum spe subsdiorum Comiti Stabuli Castellae per suaserat , ut is liomo nequaquam militaris , licet tenat issimus recti, dis scillimam illam Provinciam . undique ab hostibus oppugnatam , administrandam susciperet . Sed propiores curae Pror is animum ad alia traxerunt.. IIIa levior ex Admirati fastu , qui Romam prosectus honorariam legationem apud Summum Pontificem Regis iussu obiturus, inutili levitate jactaverat , se erga Eslensem Carci inalem nec soletn-nia vi stationis ossicia praebiturum , & ne quidem si casu inter vagandum Per Urbem ei occurreret , currum honoris causa cohibiturum . Crimi ui dabat eum deseriis Austriacis partibus, Gallis palam adhaesisse ; quod serendum non censebat ab Eslensibus , cuius Gentis Princeps Mutinae , & Regii Lepidi Dux , Cardinalis frater , clientelari obsequio Imperatori Austriam obnoxius elIet . Iactantia haec Aulam illam , pendentem totam ab his, S hujus-imodi aliis ossiciosis fgnilicationibus, ne inter inimicos quidem intermitti solitis, haud parum turbavit. Cardinalis vero, ad quem injuria pertinebat, publice pro IIus, ne flocci se quidem sacere Admirati visitationis os scia , quibus longe digniora Peteret, quam pCPstaret: quoad currum vero in scursu sistendum attineret , non destiturum in re praesenti se sibi, dignitative cardinalitiae praes serebat. Hinc statim per Civitatem universam talium avidam pargitur rumor, Estensem Cardinalem, vel nolentem adacturum
Admiratum honoris causa currum littere. Rumorem auget armorum i virorumque copia , quae tamquam ad bellum palam undique cogebatur , nudantibus Certatim studia partium illis, qui pro Austriacis flabant , quorum Romae cujuscumque ordinis inagnus semper eli numerus, lacile augendus pro libito , si res posceret, ex vicino Neapolitano Regno. Hinc primis illis diebus vulgo ii, crebuit, Admiratum haud dubie rem obtenturum. Sed excelso animo Estensis, Certus non cedere, numerosa & splendida familia cinctus, ex honorariis sere omnibus Aulicis Estens Domui addictissimis composita , plurimisque clientelis fretus , quas lum R mae , tum in universa Pontificia Ditione , ct ipse sibi ossiciis, Ecsplendore vitae quaesierat, & a Majoribus acceptas fovebat , P
rare arma , Sacruinque Purpuratum ordinem , cujus Causa age- .hatur, in partes trahere: contranitentibus magno numero , nec
minori auctoritate Hispano nomini addictis Cardinalibus , qui a-tnore partium Admirato savebam. Inter omnes vero, qui Et si adsuerunt, praecipua fuit opera
40쪽
pera Cardinalis Crimaldi, qui Gallorum partes paulo ante susce
Ptas ea tunc in causa maxime periclitari cognoscebat , S ad suam existimationem pertinere, si Princeps Ellensis aliqua , quantumvis levi , ex suscepta pro Gallicis partibus contentione, ignominia aspergeretur. Fuerat is ante Cardinalatiim Urbis Gubernator , R in Umbria . aliisque Pontificiis Ditionibus plures gesserat Praefecturas ; utque erat, prarier Aulicum morem, moribus apertissimis, iisque integerrimis, promptus ossiciis , beneficiisque, S ad hominutu voluntates demercndas apprime natus, Plurimas ubique clientelas sibi paraverat; sed cui longe maximum. robur a Lamerinorum fratrum allectis accedebat', quibus Roma profugis Gallia, in quam se receperam, Patrocinium ipso Cardinale in Primis adnitente promiserat . Hi namque numero Plures , Conditioneque in universa Ditione Pontificia praecipui, quos beneficia longaevi , & felicissimi Principatus sub Urbano patruo Summo Pontifice peperere , a Grimal do appellari, iis nudita descenderunt in partes . ac si de Balberinis reducendis ageretur . evocatisque armatis Urbem implebant ; ut Eliensis causa , Purpur torum decreto iam melior qui communi conlisio denunciari iusta serant Admirato , Dinis fore , eum ab iis ossiciis abllinere, quae discrimina sererent inter Cardinales , in malum publicum haud dubie eruptura γ έ armis iam etiam Potior appareret : Praesertim cum Dux Arcos de suppetiis subministrandis interpellatus, constantissime negavisset, ratus liaud digna ex causa tantum motum cie ri . Qua spe deiectus Admiratus , territusque Ellens s conitamia, qui postquam cognovisset , eum clim armatorum catervis per Ur- hem vagari , vim parabat adeo non dissimulanter , ut . Cardinalis Grimaldus as clauis Cardinati Valenae militari viro, numerosissinia cum cohorte jussis armis instructa , & tantum non sub lignis, promptus advenerit, vasa collegit, seque domum trepidus reduxit, eaque semina concordiae jaci palliis ell, quibus S quies Urbi quae in incerto fluctuaverat restituta est , ct octicia eadem liner Cardinales, & Regum Legatos promiscue retenta sunt, quae mos vetustissimus secerat Glemnia. Proregem autem, magna in his turbis non fovendis prudentia usum, alia & potior causa, quam
-λ Sive alieni suerint ab Italicis rubiis toto hoc bello ut credi volunt Galli, sive quia cognoverint , illud ab Italiae Principibus aversari, seu verius conducibilius exillimi vertiri tueri, Maeparta habent in Subalpinis, de Montuleriata, ostentatilque in Gab