Sphaera / auctior quam antehac ... castigatior, cum annotationibus et scholiis Eliae Vineti ... Praemissa Philippi Melanchthonis praefatione ... Adjunximus ... compendium in Sphaeram, per Pierium Valerianum Bellunensem

131쪽

DE ACRO Os Coi uester post occasum Solis in occidete appareat.

Oriuntur autem iterum heliacoquat lo Sol motu se progressiss,tatister ab eis remouetur, donec iam mane a radijssolaribus liberatae, ante ortum Solis in oriente rusu congi iciuntur.

Praecipua uero ratio cur tot ortuum is casuumgenera constituatur, a motu Solis pro

priopen ecclo aliquando a lesiarum loca ac . cedens propivi,interdum uero longivi ab iis, cedens, sicit ut ali atque alio tempore oriantur m occidant nec di siciles uidere ordinem in ipsi estis quae carent latitudine uel item ab ecliptica no multum dictunt primo enim occiduntheliacetum,cum Sol accedit ad earum locatamprope,utu 'eripos occasum Solis non posent amplius constici. Paulo post mane cum Sole oriuntur comice, tesseri occidunt acronyche eodem tempore ut hipra distum est. Elapsiis aliquot diebus squa Sole ubi is discedente mane ante ortum Solis in oriente iteruapparere incipiunt, oriuntur heliace. Inde per petuo ante Solem mane cos icisitur done oritI ferme esse , Sole accedente ad signum seu locum istis Onsitum uesteri oriantur ac

nyche, mane occidant cosimice Haec ratio

expedita est, se studiosiisfacile potes intestigi,

132쪽

propterea quo ellae non multum ab Aipticaedi cedentes in alterutram partem, cum e propemodum loco Modiaci oriuntur occidunt in quo sunt. Cor Leonis nostro tepore est in r3gradu Leonis, ab ecbiptica tantum illa io minutis. Sub medium igitur Iuli, Sole accedet adprincipiu Leonis, helluce occidere incipit, acuefieri post occasium Solis nix potes cerni Deinde in principioAugunti cum Sol peruenit ad 23grad. Leonis, oritur semice mane. uester occidit acron'che cum Sole. Subfnem Augus ti qua-d sol discedit inde ad mediumfer Virginis, a radi s Solis seu qaibus tectum aruerat liberu-

turrierum,ac mane ante ortum Solis uidetur,

donec radem inprincipio Februar, cum Sol scirca 3 grad. qua*, uester oritur acron che occidere Sole, mane occiditsub Solis r-

tum semice. Inse is uero habentibus magnam latitudia nem,ratio ortuum est aliquant magis intricata nec enim cum e loco ecliptice oriuntur, in quo siun nec cum eodem oriunture occidunt. Septentrionalem enim latitudinem habentes,

133쪽

disci, Acumsuum in quo sent praecedente: occidunt cum locosequente. Contra uersim meridiem distantes sicendunt cumgradu sequete, defendunt cum praecedente. Atque adeo ordine ortuum praedictrum omnino mutant. Idc

eo magis quo ab ecliptica longius distant.

Nos hanc uarietatem breuitatis causa duo-bim tantum exemplis monstrare conabimur.

Arcturusella insignius ac primae magni rudinis seu pedibio Boot no tro siculo in i 8

gradu Librae, reces; autem ab ecliptica uersem polum borealem et ferme gradibin D io itur prim oritur cosmice mane cum Sole in hoc no-fr horixonte, qui habet eleuationem obseptentrionabisset graduumse principium autumni, te existente in initi Librae. Sub initii; o Eobris,qua; do Sol mouetur in medi ere Librae , oritur heliace , hoc est mane paulo antequam Sol assendat n oriente cernitur Ali quanto postino Nouembris, Sole existete in medio Sagittari, occidit Heliace uesperi enim post occasum Solis non amplius apparet. Pontpaucos dies in medio fre Decembriue, dum Soles in principi Cupricorni descendit acron Aecum Sole. Dein se initium ueris, Sole accedente ad initim Aristis Oritur acronyche,

134쪽

criboccidit cosmice mane Sole oriente.

tudinu non mini lucida in parte Hi meridiο- nube thodie in8 grad. Cuncri, latitudine uero habet meridianam oberegraduu. Eastella primo Occidit heliace in Aprili pie ad principium Tauri accedente, quando uidelicet ueste-Hpropter uicinitate radiorum stilarium in o casu non amplius apparet Deinde in principio Mai exiylente Sole in a gradu Tauri uestera occidit acron che u Sole. Prima Augusti Sole in i Leonis gradu cylituto mane cum eo secendit cosmice Elapsiis inde aliquot diebus,sole principium Virginis ingrediente oritur heliace, hoc erit in matutino diluculo col icua erit riusquam So prasori stem secendat Pseu in initi Nouembris mane occidit cosmice, Sole in et gradu corpionis ascendente. Tundemsubfnem Ianuariij, uerleri oritur acronyche, Sole in ii quari seu hori Untem defendente. Haec de ordine ortuum praemittenda duxi, quod ea definitionibu upra traditis aliquid lucis allaturus erarem.Nunc ad insititutum redeobacprimum quidem ueterum auctorum loca quia

135쪽

DE ACRO BOSCO.quibu or uelo usus alicum mentionen aciunt uiter exponam.Deinde totu id quantumseripoterit maxime illustribin, ex ua- audiorib- Pectis exemplis declarabo.

CERTAM ORTUS VEL occasim alicuius1 eciem determinandam

tria requiruntur p puri Tempus certum. Locus Solis adid tempus.

Locin eclipticae cum quo data stella oritur uel Occidi ad certam poli leuationem. Tempus aut ab ipso auectore annotatum o fferturbaut ex certis ortinue occum 'eciebmeliciendum est,utpostea dic M. Locm Soli addiem data, his nostris temporibin ex ephemeridib aut abjs tubuli uel instrumentis facile costigitur.Quia uero usupra monstratum, propter ultimam interculationem sedes aequinoctiorum sol titiorum mutat ni,atquae adeosingulari in Sol noin eodemgradu est hodie in quouit olim: collegimine Ouidio, lumella, altu ira quia bin Solipsorum temporeinire in estsigna dodiaci oe ex se tabulam congestam ex qua

136쪽

sPHAERA IOAN.

utcunq; ad diem propositam locus Solis ad tempora ueteriumpo telum nec in ea Dputanda Oronomicum quoiu in praeci ionem edi in multis diebus ingulos pene gradus tribuimm, uod negotium it 'um accuratiorem calculum

requirere non existimaremus Si igitur ex ea locum Solu pro aliquo die ad ueteru tempora habere uoles uni die in margine tabula, oestatim sub titulo mensis tui in angulo communi ut uocant reperiesgradumsigni,quem Soleo die olim tenuit.Qu'disi dato loco Sol: Aiemscire- cupisquaere signigradum in area tabula, μ- praeum in capite tabula, messem:in margine uerbiuxta eum,diem ni is reperies. Dies uero qui nomina signorum sitne numero graduum a scripta habent uni dies mensium quibitis Oleusio nui lim ingrediebatur. Huc pertinet tabula continens ingressum Solis in ta igni P0 diaci, G Locus uero cum quos ella oritur uel occidit

te stetici. Sed lun essurum quoque loca apo rarum temporibus ad haec nostra usique propter motu odi uuae si hae mutatasiunt, supra et monuimus, Grob eam causa in cum aliis gradibus Atticae ascendant,ac descendant ho-

137쪽

DE ACRO BOSCO.die aliter, olimsecundam hac addidi tabtila, suae contine radiu eclipticae cum rubuoleta insigniores oriebantur quondam oeoccidebant Romae se exadriae ridentur enim Latini praecipue poetae ex peregrinis calendari' suos ortu descripsisse, ne aris costa adseu Ane,an uero ad eleuationem ex pise Alexadriae,

ex qua calendaria habebant. Vtrunque V itur combus, quod in rebiu dubiis turisiimue Lea utaris, quae proposito tuo quam maxime con-nenire uidebitur Sumptae autem sunt lon' tudinesse arum in hac tabula ex Ptolemaeo, qui

uixit post natum Chrsum,sive post tempora poetarum so fere annis seu imperatore -- ronin obpropterea quod illud temporis interua Ium exiguum sit, minumquam senstibilem aliquem errorem ingerere possit. Huc refertur Tabula quae habet gradus ecb-pticae cum quibusserie insigniores

Olim oriebanturis occidebant.

PROINDE AUT MORES IN elusinodi scriptionibus duplici ratione usios

esse videmu . ut enim te in anni certo ex-

138쪽

flestae ingenere piscant Aut non annotato tempore,orim uel occasin ecie nota quadam . icircunscribunt, ex eo tempus nobis inuesti σandum relinquunt. Prior rario, Ouidio in Fa

j historicis,ac rei rusticae scriptoribus,ut plurimum familiaris est. Posterior rarius occurrit, cluae a Virgilio regu usurpatur. Si quem intur

habes locum, prae omnibus primo ita uideas, strum ab author certo exprimatur, tempusine anni, an uero ortus si rim, quam θeciem

describat, diligenter confideres. Dein testatim inquire locum clipticae cum quo festa cuius mentior,ueterum temporibu a 'cenderit seu pratori Untem aut deficenderit,ex tabula prae missa: quidem utrunque eleuationen um ut ea utaris quia quam maxime ad rem quadra re uidebitur,sicut disium est. Tertio. oblato tempore de ortus ecie di ii inadum est, quaere locumsolis ad tempus pro possit:im uti upra monstrauimitis, eum ciue Con se adgradum cum quos ella oritur uel occidit Si enim μgradi uidem est cum loco; Olu, nec

si s uel Ortum intelligi cosinicum, uel occusem l

acronychum Si uero Acu flesiae in oppositoso ilis,occasius erit comicus aut ortus acronichus i

139쪽

c si locu osigradu cum quoslesia ritur, aliquantulumsequitur in signorum ordine, dic ortum hebacum propterea quod Allocuta quo ritur 'ella,si perarit, ita ut mane paulo antertu Solis secendato con sticiatur. Si uero Io-um cum quo sella occidit, ali quantulum prae- edit, occasium intelligas heliacum. tunc enim quia Sol ad locum cum quo occidisella propius accedit,incipit uicinitate rudibri Solu Obscurari, utpost occasum non posuifacile cerni. SI VERO ORTUS SPECIE expressa de tempore diuinandum erit sic procedas. Primo ut ante di tum summostudio perpendios, quam ortius eciem intestigat author. id ex ipse uerborum contextu conjciendum erit,ut infra cernes in exemplis. Deinde locum cum quo stella oritur uel occidit, utprius in quiras Tandem,sii ortus es matutinus uel occasus uestierrinus, tamen quia cis Solsella oritur uel occidit necessui A, quaere ex tabula quo tempore anni Soleum tenuerit o cum cum qu est a cendit uel descendii, ratione superius mon strata Si uero ortus est acronychus uel cca us comicus, tum quia in iis Sol

semper occupatienum loco Pelia oppositum,

140쪽

imentiges ex ad tabula quat sol,li, usrit in signo Rodiaci Pellae loco opposito occusem heliaci aliquot diebus praeces occasum

acronychum in omnibus4Zellis quare pro eo aliquot dies aufer a tempore occasio vestertini. ortus helia aliquo interva o temporis ortum cosmicumjequitur. ideo pro hoc alia quot dies adjcm ad tempm ortus cosmici, reperies te in quasitum prope uterum. Nam

insumma praecisione inu liganda, omnia ad

accuratiorem calculum reuocanda essent, quod plus requireret laboris, quam ferret utilitati ricis praesertim praetersupra dicitas dissicultates, etiaadortum occasum heliacum no but tra

di definita a Sole di tantia, quod arcise usionis pellarum fixarum deprehensisti non sim cu

propter diuero corporum magnitudines, tum uero ob uarias earum ab ecliptica stanti ob signorum etiam inaequales ocessiones. Itaque

erudito conte tutore haec res omnino umhabet. Ne orta n parum iuuaret,isi quis ortiu occasus, quorum Columella o ali mentionem faciunt, diligenter excerperet, essique qua si in diarium quod la digereret, ex quo inde de poetarum octisfactum divinareposset. Ad quam rem multumprofutura uideretur ea Τμα