장음표시 사용
11쪽
ANNI M. DC XX. Ad Reuerendum patrem nostrum MVTIvM VITELI E SCHI eiusdem Societatis Praepositum Generalem. CAPUT
filio Sinensis res ab annis proxime superioribus in peius labi coepit, quotidianis in r-tuniis eo sensita deducitur, in Ut breui alii in immedicabile perniciem extremaque omnia minitetur Idri io vergat, arcanis Dei consi- iij, reseruetur verum quod apparet, neglecti numinis,ac laminis Chtastiani poe- na
12쪽
E LirTERAE ANN M.DC.XX. Soc IESUna exigitur faxit Deus in salutem . nanaeo ipso anno Sc prope itomento pax illa non annorum, sed saeculorum cum Fidei Christianae Ministris coepit exulare. Quam rem non desunt in Ethnicis ipsis qui animaduertant ded nondum fuit,qui
publico libello quod forte aliquando fiet ipsum Regem admoneret , quod si
fiat, eueniet fortasse diuino nutu , magina ut rerum commutatio in melius sumat exordium. Sed praeteritorum a nobis Historia non futurorum auguria exiguntur
Annus hic tres Reges vidit, duos inuidit antiae magnus ille annorum octo supra quadraginta continuus imperator, die ni tandem inuenit extremum Is primo aetatis suae decennio parenti suffectus matris consilio quae illius supplebat anno, non male regnum moderatus millia promittebat:verum una cum indolis herba vitiorum lolia succreverunt: .dmbitare ut iure possis virtutes, an vitia virum alteri praeferenda. Multa de eo annales nostra sparsim per annos prope'quadraginta commemorarunt:que non iudi
13쪽
co repetenda. Cum igitur Imperi sui non
breue curriculum maXimam partem se tunatus decurrisset, extremam aliquot annorum periodum non una clade figilauit, quod a Maioribus pacatum acceperat; posteris suis si nondum euersiana,
reliquit tamen perturbatum. Has clades varia prodigia superioribus annis commemorata portenderunt cum paulo ante sapientissim parentis maturus quidem, sed Regi regnoque luctuosus obitus praecessisset Sequitur deinde Tartarici belli calamitas , cuius seriem suo loco
inseram, postea quam me duorum Regum funeribus expediero,is tertium in solio collocaro. Minus affecit filium parentis vetulae desiderium , quam coniugis, quae maritum hoc ips anno non longo interuallo praecessit. Sinarum Reges tametsi multiplex habeant gynaeceum, earum etiam quae Reginae titulo cohonestantur aliquot ordines sequos commemorare nouest huius loci habent nihilominus unam legitimam, quae sola Hoaneheu,ac si dicas Imperatrix appellatur ea tametsi h- beros
14쪽
beros marito suo nullos pepererit sola tamen prudentiae, ac virtutis dote ita Imperatori grata semper fuit; 't caeteros Omnes huic uni posthabuerit eiusque consilia in rebus grauissimis teretur; nec
monita subinde ingesta respueret illius mortem tanto doloris sensu excepit,ut inde primam aegritudinis causam manasse crediderint: tunc quidem doloris sen sum lenire conatus est pompa funebri insolito apparatu decretisque post mortem honoribus, sed oleum ingessit amniqno aquam tanti est animii ab inordii latis stectibus temperare, quoi u lites in corpus esse fusa redundat ut plurimum. Eam pompam funebre pr termitto quod parum disterat
ab ea quam parenti sua procurauit huius narratio,iam biennium est,cum annalibus nostris nauigauit.
Ab ipsa igitur quinta luna, quae in IV-
nium mensem extremum incidit eo enim tempore vivere desiit Imperatrix prae nimio dolore Imperator in grauem morbuincidit, a quo liberari non potuit, nec Ie stulo,in quem deciderat alibi gere venabatur dysenteria continua,stomachi do
15쪽
loribus pedum inflationes, variisque aliis 'niplomatibus quibus ad extrema deduci us, non semel occasionem rumori dedit, qui de illius morte nimis tempestiuus
erupit. Ex eo rumore ortus tumultus infimae plebeculae,ex eo quod se reae monetς, que Blaest apud Sinas,valor decresceret. Morte quippe Regis oboli cum noua in scriptione successoris uduntur, qui VCtCre non lege, sed consuetudine paulatim ex trudunt. Is tumultus paucorum verberatione, iuulgata Regis vita facile se. datus est. Ingrauescebat indies malum, quo per motus Colaum supremum huius Regni Magistratum ad se uocat. Istum era nicus cognomine Fam: cum Rex de sua aegritudine imone cuius asperitate prohiberetur ab expediendis regni negotiis, Interrogauit quo loco beIlum Tartaricu'ersaretur: non contemnendum dixit: cineum finem inter militarem Senatum, ac Philosophicum concordiam commendauit:cuius defectu: maxima nuper clades illius belli fortunam ad hostes inclinarat, Cola ad haec pauci respondit, hilita-
16쪽
due intulit quirescriptum regium sine L
teriore mora postularent.Verum ille solitaia tarditate omnia distulit in valetudinis breui recuperanda moram. Nondum enim spem vite quam tardissimc mortales abiiciunt,plane deposuerat. Bimestre spatium aegritudinis mcrementis decrementis' consumitur. Septima demum luna cum iam exhaustis viribus de vita desperaret. Haeredem regni cum fratribus omnino tribus ad se accersit eos .in hanc sententiam dicitur allocutus Actum est,ut video de vita,de raucamperio quod ut parui iaciatis e , , lini quippe quod sua mole onusiit,ut est honos:mille metus, molestias,cu riras suis commodis interponit. Noli tu ritia Principem conuersus qui ibi ut is
ficiendus cc vitia mea semulam qu is ouanta fuerint tarde agnosco cura ut tua virtute resarcias , quae vitiis meis odissipaui Tum caeteros allocutus cocordiam enixe commendauit , quibus aliis- hue dictis extremum vale faciens ale i-
Die insequenti Colaum ad se denuo,
17쪽
. supremos se Tribunalium Praesides Xam Xu vocant simul omnes accersit iis cum exposuisset, se iam de salute, doque vita spem deposuisse , Tartarici belli negotia enixe commendauit. Cui cum quaesturae Praeses respondisset,se magnam argenti vim e suo Tribunali belli neruum, in Prouinciam amandat se:& suggereret, uti Rex e proprio aerario summam augeret,nondium eo tempore ab avaritia liber, ita tulit impotenter monitorem, ut illico a se omnes amandarit. Ex eo tempore,ne
Principem quidem in conspect iam admisit, causatus importunas sibi esse huiusmodi visitationes, Eunuchos dumtaXat, aut pellices,'minatim euocabat, dccum iis imminentis mortis memoriam metumque fallebat. Nec diu dilata est porstero enim die postquam summos Magistratus substomacabundus asuo conspectu eiecerat,hora post meridiem quarta cum maximis doloribus c5flictatus expirauit. Omnium: Sinensium Regum qui eum perto lapsa retro faecula praecesserunt, Omnino iserrimus hoc solo nomines, quod non cognouerit tempus visitationis suae,
18쪽
nec Euangelicam lucem post tot taculorum tenebras aspexerit: tametsi fere illius praecones multis beneficiis affecerit , csolum in extrema aetate importunis aduersari libellis, qui cum Eunuchis largitione corruptis conspirabat, nostros prO- per vim limiserit. Cuius, etsi iam sit salus desperataci fortasse tamen ideo p nas inuenerit mitiores: si quid esto uod in
aeterna tormentorum acerbitate hoc nomine possit appellari.
Non videtur indignum annalibus tanti Principis testamentum , ideo maxime, quod hactenus nihil simile scribere potuimus,ex imperi diuturnitate quae annis aliquot Societatis ingressiari in eius fines anteuerterit. Testamenti porro regi co-ficiendi ratio in hunc fere modum se habet. Desperata iam salute regia Colai si plures sunt,ut eis solent una cum Eunuchorum Principe, fiammo Palati Praefecto Sum ten vocant , Resem adeunt
ab eoque voluntatem eiu extremam, testamentique summam expiscantur. Tum ad Principem clam adeunt, .cum eo con ferunt omnia ne quid, praeter eius volun-
19쪽
EREO NOS IN ARVM. Vtatem qui proxime regnaturus est, sanciaturi Ex utrius a sententia concepta formula Regi offertur approbanda Defertur
deinde ad Regi Collegi Senatores Hanlin ven Ocantiquorum interest omnia quae regia sunt nobili stylo cohonestare. Item in conspect u Regis sigillo munitur,& in Archi uici Regi Collegi asseruatur,
quamdiu Regi vita suppetit. Eo extincto, defertur ad Rituum Tribunal, cuius est illud toto regno evulgare, Scadamussim exequi. Huius restamenti formulam subiicio e Sinensi sermone fidelissime transcriptam: sic se habet inscriptio. Imperatoris noctri Vanliae te ramentum qui Cotii obtemperans Imperium sema oueros transimiser. EGo a pucro huius Monarchiae habenas moderandas accepi a maioribus mihi traditas annos cito supra quadraginta Imperium tenui satis longa periodo , nihil ut habeam quod iuste querar A prima inaugura tione mox animum adieci ad optima
20쪽
ri regni mei gubernationem maiores, meos a quibus illud acceperam imita tus ne quicquam deesset exacte procurabam. erum postea variis morbis impeditus , per annos plurimos neglexi per me ipse sacrificia caeli, terraeq; procurare et quin etiam debitos maioribus meis ritus itidem
praetermisi Rarissime ad regni deli berationes in solium prodi libellos ad me trans ni s sine rescripto detinui:Regni Magistratus nominare neglexi in modo plurimos deesse non ignoro Auri argentique fodinas no- , uas aperui: auxi vectigalia pacem puri licam bellicis tumultibus perturbaui; ex quo populi is in angustias redigitur, 3 victu in regulorum discordias
rocuraui. Diurnis aeque ac nocturnis oris haec omnia cum animo reuoluens, vix capio animi dolorem praeterita detestantis. Ex eo iam tandem concipiebam meliora, meque ipsum una cum uniuerso populo renouare meditabar: sed in praesentem aegritudinem incidi,cuius quotidiana incre