장음표시 사용
511쪽
rare potuissi statuendum est. nam video hac cogislatione multos ad audaciam excitari. Sed quia in cooteris fuerint indulgentiores,in bac disputatione gratiitatem dc constantiam retinuerunt, eo causa haec illoru verior haberi debet, quo maior apparet con' sensio at*constantia:&caeterorum hominum crudelia conlilia,& exitus vite,et diuitas mulctie osten' dunt, quam illi causam susceperint,& quomodo defenderint. Sed de hac controuersia nostriresponsdebunt: haec praemittere uisum est:& ostendere Celsitudini vestrae nostris hanc causam cure esse,&laudare vestrae Celsitudinis diligentiam,curam,soolicitudinem,aequitatem,prudentiam.
Ac sane est necessarium in hoc communipe riculo dissidiorum, ossicium facere magni Sc praeselari Principis: quorum alterum aequitatem requio rit,religionis dissidium: alterum sortitudinem, uis
inimicorum: Utrumq; sapientiam atq; constanti am flagitat. Ac de religione satis multa cognouimus: de Mosco aute pauca sunt allata ad nos,sed plena pe= riculis. Nam tametsi gratum Sc iucundum nobis est,audire Furstenbergium,T eutonics familie mastgistrum,adhuc vivere,&crudele illud effugisse supplicium : tamen quid nos iuuat illum cum exero
citu MUSCO VICO reduci: aut quid ille praesti ii texuits
512쪽
ter vitae usuram lucri habet & quo blandior nune
hostis est, eo plus est metuendus 8c magis nocere potest . Nos qui longinqua a vobis regione uiuis mus , multa in fortuna Celsitudinis vestrae vides
honae conuersionis contra hos humani generis &vestrorum populorum aduersos Sc horribiles cassus: quorum unum es decus & antiquitas familiae Radaiuuilanae, cuius maiores saepe sortiter&lauo dabiliter aduersus T urcarum, & Tartarorum , Rhutenorum vim militarunt & secunda fecerunt praelia: Alterum fortunata ista uirtus vestrae Cel situdinis, ornata Regis si Gis MVNDi amicitia de necessitudine,amplificata ab imperii Caesaribus, et Ducis appellatione atoe dignitate honorata: quem
ego amplissimum gracium gloriae esse statuo. Ma gnum in C. Iulio fuit Caesarum familia Sc antiqui'tas, magnum in Octauio Augusto Octauiorum
Vetustum cognomentum , sed illa communis totio
iis gentis Caesarum at* Octauiorum fuit laus atq; dignitas: quod vero uterq; Imperiss maiestatem Ocsummam potentiam adeptus est alter nostris Imperatoribus Caesarum , alter Augustorum cognomentum haereditarium tradidit,noc proprium norum duorum est,es utrim suis anteponendi sunt maioribus. Verula tamen hi duo in summa dignita
513쪽
te filium, cui hanc haereditatem relino uerent non habuerunt: Uestrae vero Celsitudini Deus liberos dedit, qui acceptam a patre ducum dignitatemharo reditariam poterunt tradere nepotibus in his
liberis Illustrissimae spei est Nicolaus Christopho.
rus Radet iuuitus, vera paternarum virtutum ima' po,prudentiae gratiar, diligentis sobrietatis,libera litatis 8c heroicae cuiusdam magnivcentiae . cuius
virtutes ita amamus in hac aetate, ut etiam revereaσmur propter grauitatem: humanitate,et propter humanitatem in seueritate: propter magnos etiam progressus quos facit in hoc cursu suorum studio rum ato exercitationum. Atq; haec filii virtus Sc liberorum Delicitas , terotium erat quod consolatur nos hoc nostro uestro necessario tempore. Accedit ad ista tria patruel: optimus Trocensis Palatinus,et illius militaris uir ius & belli fortuna,& praelia secunda cum Moscis facia: non enim dubium est , quin ex ea gente atq; familia, magna sint at salutaria expectanda auxistia: in qua auita nobilitas, pater Uirtute maximus, patruelis virtute sortissimus,filius is quo pater mestiorem optare non possit. In historiis uidere est eos Imperatores magnum nomen in re militari & glos riam consecutos este, qui ad usum militarem doctrinam adiecerunt literarum,ut C. Cesarem,ut O stasi ,
514쪽
uiuim Augustum , ut Carolum Magnum Et pruo dcntiae documentum est, Celsitudinem vestram fisitum velle bonis disciplinis atque artibus erudiri. Ab his enim instructius & armis tueri patriam pooterit :& domi religionem contra haereticos defensdere:& pacis militiaeq; temporibus cum summa authoritate versari in Regum consiliis, quae facultas in eo sese iam ustentat, & iam multorum in se doseiorum hominum aures oculos & animos cono uertit. , -
Doetor noster Laurentius Tuppius latinam secit refutatione Concilii Tridentini,qua sese Euangelici principes aduersus inimicorum potentiam defendunt:in hac appellat Principem filium Celsitudinis uestrae: Valde laudo & Iaborem Dos
ctoris T uppi j & factum, quod ipse suo testimonio
S hac appellatione quasi dedicatione nostram de Principe spem atq; expectationem confirmat,&quod librum pro vestitu Germanico toga Romaona induerit,& togatum ad exteras gentesat natisoncs mittat: & ad eas terrarum oras mittat Urincupis filii vestri nomen .ad quas aliquando illius arma lacerti militares,virtuti ,& victoria,& belli gloaria perueniet. Et credo apud exteros plus poterit huius voluminis authoritas,quam apud illos,quos in uiam reuocare conatur. Occalluerunt enim Ros
515쪽
mani ad has argumentationes, aut non legut ne, audiunt,aut irascuntur & exacerbantur magis .Lς
ti sunt quod huius Concilii congestione defuncti sunt:nihil causae est quamobrem aliud ab illis expectemus. De Episcopis nostris mirandum est , cuinter ipsos sint Principum filii Sc cognati,ctim eru'dit cum prudentes,tum etiam boni,quos noui: cuvideant Romanos nolle, neci posse componi con/cordiam nisi vel legitimo Concilio Oecumenico,uclgentis nostrae & nationis delibcratione: non Caesa ri authores esse, Sc Caesarem iuuare, ut tandem de Religione iusta ratio ineatur:& quam uniuersus orbis deberet Religionem recipere, eam in Germas
Dia constituere: cum nulla alia quam hac ratione queant facultates suas retinere, dignitatem confirφmue,authoritatem stabilire, conscientiae suae con
sulere,& grati atq; accepti esse omnibus omnium O rdinum in Imperio hominibus . istud assequens tur,si,quod Romae obtinere a Pontifice non posὼν mus,id Ausustae 8c in Comitiorum aliqua urbe a Caesare postulctur. Ac quod Imperio nostro necessarium est, illud
certe etiam Poloniae regno magno,et magias Litusaniae erit gloriosum , huiusmodi fieri Concilium, quale hic liber postulat: cuius iam patrociniit Rad diu uitana domus suscipit pater, filius,frater patruφ
516쪽
Iis: M ad veteres laudes hanc nouam adisscit, ut ho spitium S portus est religionis atq; virtutis vides atur. 8c literati homines in una familia tres patro . nos inuenerint,in quorum nomine,authoritate, fide & beneuolentia queant acquiess ,scere. Argentorati Idisi bus Mars
517쪽
D. Laurentio Tuppio iurecon usto,cul compatri sivo.
DOMINE nostrarum, Opposita nuper Syno Tridentinae, latinam facis Scoperam hanc tuaimstudiumque fidele quod in causam honestissimam collocasti, Principibus in Repub.viris probatum iri non dubito. Nam Scamplissimorum ordinum dignitati, grauitati causa quemadmodum oportebat serii sit recte. Scinnocentiam nostrorum , ius m in hac causa nostru exteris nationibus,qus Germanice nesciunt, perspicue patefacis: ut uelut in tabella intueri hic possint, qua de re multis iam annis varie certatum sit: constra quod hominum genus sus pia at* instituta contentio:denim per quos stet,quo minus etiamnude tam diuturnis dissidiis ratio certa iniri possit. .
518쪽
X Quo ego nomine scriptum illud quod interpro tatus cs,mipsam ii Uerpretationem tuam de Ecesc/sia 8c Republica bene mereri affirmo libenter. Etsi autem multis rationibus merito praedicanda sit fi des hec & constantia Illustrisi. Principum et impcρrri ordinum,quido strinam , ut initio oblata et ex posita fuit Cssareae Maiestati, constantissime reti' Dentato defendunt:tamen et hoc nomine ijde laus dem vera merentur,quod exemptu hoc constantiae atin consensus etiam posteritati ad imitationem uirtutis profuturum uideatur:& testimonium pcrhi hiturum,nos pie atq3 religiose sensisse qualis cun
tandem rerum secutura sit convcrsio. Placet imitur cum ob ipsum argumentum ,teia'
cere quod iacis: tum quod in hac translatione tua. instituisti πιο φωνή ad optimum illustrissimum principem Nicolaum Christophorum Radziuui. iium,qui filioli mei Ioannis Christophori Boteth mia anno superiore tecum ad Baptilini sacrum sontem testis religiosus adfuit in Ecclesia nostra: In quo Principeseroicae indolis vim admirabilem Scomnium maximaru virtutum praeclara argumen ta summa cum voluptate saepius cognouimus.
Ac mihi quidem ita uidere videor,singulari quoindam fato Principem hunc iuuenem ad res in Repus blica maximas,ad amplificandam doctrinam verae . religio
519쪽
religionis salutem multorum populorum desti natum. Ne dubito quin doctrinae stud sconfiromatus,magnum amplissimae familiae Radriuuili, orum decus sit futurus: cuius laudibus Vtimpense faueam ac cupiam prster csteras causas δc haec sub
est aequissima ratio, quod aut mei materni Georgii Hos 3 piae memoriar qui Marchionib. Badensibus a consiliis fuit, germanum fratrem Udatricum Hosium,in ditionem istius Principis olim commigrasise,et Uilnae hospitem hominem conseditse,a matre amantissima acceperim: multis ibi & magnis Re gum Poloniae beneficiis ornatum, & ab illustrissi ma Radziu uiliorum familia benignissime desenasum aio adiutum:plerosque etiam ex posteris eius Regum Sc Principum virorum Consili is at guo bernaculis adhibitos. Hsc igitur familiae illustrissimae in meos pietas, tum etiam charitas matris, facit ut mihi benefactu esse putem,quidquid in auunculum meum magniIeius posteritatem prolixe et liberalissime fuit coblatum. De Stanislao Cardinale deledio doleo,
non tantam inter nos de Religione consensionem esse,quanta sanguinis inter nos coniunctio intercesidit. Optarim autem mentem eius nobiscu conium vitam esse unanimi consensu eius do strinae, cuius in hoc volumine explicata est ratio omnis.De quo ne
520쪽
plane desperem,mulis sunt cau ac prscipue quod1ciam nulli hominum constare posse mirabilia Dei iudicia,quibus nunc hos nunc illos ad agnitione sui clementer perducit,atq; etiam ex hostib.suis sepius salutaria organa es uala misericordis tibi deligit. Accedit ad haec omnia etiam recens beneficium, et quod me propius attingit, illustrissimi Principis Nicolai Christophori Radziuuit,1 liberalitas Scpropensus fauor in Ioannem Uilhelmum Sc Ioan nem Berialiardum filios meos, quibus dissicili rerustatu et pestilentie metu quo eXercebamur,clemenφter in Tubingensi Academia idem perfugium prs hvit,ia multa beniquissime fecit. Gratissimum ioitur mihi accidit & iucundissimum , quidquid ad Inclytae familis Radziuuiliorum dignitatem & laudem a nostris suscipitur. Et quanquam virtus
egregia per se luceat, nec magnopere indigeat noφstris uel preconiis, uel uotis, uel congratulationib. aut etiam Raudijs,gratu tamen nobis accidit,si quia Bus Delicitat Mecus et gloriam exoptamus,quos propter Virtutem amamus,quibus ex animo volustinus & cupimus , ηs vltro quae optabamus, quae voluimus,ab intelligentibus deserantur. Quo nos mine in Schola et urbe nostra imprimis beatum suo isse N esse Principem hunc tute mihi testis potes essse optimuS. Oro