Joannis Baptistae Morgagni ... Adversaria anatomica omnia quorum tria posteriora nunc primum prodeunt novis pluribus aereis tabulis, & universali accuratissimo indice ornata. Opus nunc vere absolutum, inventis, & innumeris observationibus, ac monitis

2쪽

illustrissimo , , 'merendi o Praefati

D. D.

I O ANNI MARIAE

Intimo Cubiculario, & Archiatro Pontificio

Ioannes Baptista Morgagnus S. P. D. Um multa, ac magna debeam Viro Praeci. Humanissimoque Hip

polyto Francisco Albertino, Bononiensi Medico Praestantissimo, tum illud in primis debeo, quod meis ad Te missis Adversariis Primis, Tuam mihi, UIR

SuΜME, gratiam, & benevolentiam ante hos duodecim annos conciliavit. EX eo namque tempore ad hunc usque diem hominem quem de facie nunquam nosti, tot, tantisque Beneficiis complexus es, ut cum ipsa nec satis explicare dicendo, nec pe censere numerando ullo pacto possim, ad hunc sal

a a tem Diuiti so by Corale

3쪽

tem modum eorum numerum , magnitudinemque significare consueverim, ut negem, plura, aut majora conferri in filium a parente etiam amantissimo potuisse. Quod si Tuas inter eximias, atque a Tanto PONTIFICE spectatas, probatasque Virtutes, quibus non minus sane quam Scientia , Exercit tione , Avictoritate , Muneris Praestantia longe hoc tempore antecellis, ea quoque animi magnitudo non

esset, qua in benefaciendo nihil aliud nisi facti pubchritudinem spectas, & in ipsa recte factorum com scientia satis magnum eorum fructum esse positum, judicas; multo mihi esset gravissimum Τua in me tot , ac tanta Promerita sustinere , qui non modo ad hoc usque tempus nihil Tibi iis, aut Te, SuMME VIR, dignum retulerim, verum etiam nihiIunquam ejusmodi reserri a me posse , confitear . Nam quod mea haec Quinta Adversaria in Tuo ILIustri Nomine apparere velim , non eb sano facio quod Te digna esse, existimem. Quinimo ultro testor, ac moneo, ne sorte in Praecordiorum Anatin me , in qua Videlicet , ut servatus a me ordo postulat, magna hujus libri pars versatur, praeclarum aliquid a me expectes; ut qui in illis perlustrandis etsi aliquam interdum operam posui, nunquam tamen quantam in plerisque aliis Partibus, collocavi propterea quod ab eo usque tempore cum primum

4쪽

hi; studiis me dedi, Te illam tibi spartam, quam

nota sine magno Rei Anatomicae, & Medicae em lumento ornares, selegisse, Librosque propterea Tuos de Corde , & Aneurysmatibus avidissime , & summa quadam atque incredibili cum spe jam tum ab omnibus expectari, cognoveram. Qilamobrem e plicare verbis non possuna, quanta me laetitia perfuderis, cum in litteris quas ad me superiore anno VI. Kal. Iul. dedisti, pollicitus es, Te ubereimam de

motu cordis materiam quam primum in Onysim contracturum, contractamqPe ad me misserum. Etenim vel ex ea

Dissertatione quam de Structura sinuque Gangliorum illis cum litteris absolutam, praeclarisque Tabulis Anatomicis ornatam misisti , ut ex ea etiam quam de Mna sime pari ante nuseras , proclive mihi est vera conjectura prospicere , quam multa , quam nova, quam pulchra, quam utilia in copiosa illa, atque a Te diu, multumque tractata materia cXcogitare, invenire, illustrare, patefacere Tuo isto acerrimo, &excellenti ingenio, silmmo conjuncto cum judicio, industriaque, potueris. Quod & ab omnibus intelligetur qui duas illas luculentas sinc doctii Timasque Disscrtationes perlegerint. Has enim non solum ob materiae conjunctionem, atque utilitatem una cum his Adversariis edo, verum etiam, Ob idque potissimum, ut aliquid, si minus de meo, at certo deTuo

5쪽

Τuo, Vi R SuMME, in hoc libro extet dignum quod Tuo Celeberrimo Nomini inscribatur. Quas

ad causas cum illa insuper accedat quod anno simperiore, publice atque adeo audiente Senatore Am

plissimo , Benignissimoque FRANCIsCO GARE Nio, PETRI Historici, & Senatoris Gravissimi FLlio, Inclytae hujus Civitatis Praefecto, & Propraetore Spectatissimo , cum de Corde, Vasisque Sanguiferis

dicerem, illas me Dissertationes Vulgaturum , pr miserim ; sperans videlicet, me id facturum esse non modo Te annuente ; quod pro Tua erga me Benevolentia concessisti ; verum etiam Te laudes quasdam mea parvitate longe majores, & nimis invidiosa Tuae potius de me spei & Voluntatis, quam opinionis & judicii testimonia ex illis Dissereati nibus detrahente ; quod contra pro Tua in me o nando eximia & prope infinita Liberalitate praecise negavisti ; cum igitur ad illas priores ea causa a cedat, haud sane crediderim , quenquam hominem aequum sore qui me propterea quia talia ipse de me emiserim, reprehendat, praesertim ubi Epistolas utrique Dissertationi interjeistas legerit. Omnes potius magnam mihi gratiam quod ejusmodi praeclaras Di sertationes ediderim, habituros, atque etiam ut ibluc unde incepit, haec denique revertatur epistola )quam nullos, dum mihi faves, Benignitati Tuae fi

nes Disi tiroo by Coosl

6쪽

nes terminosque constituas, magna cum Tuae tum Liberalitatis, tum Modestiae admiratione, agnituros confido. Tu interini, VIR SuΜΜE, Synopsim Tuam

cujus jam diutilis desiderium ferre non possum, sacabsblvas, & quid de hisce Adversariis visum fuerit,

rescribas: quae si Tu sorte non improbaveris; perimaee ae si omnium gentium hominibus ipsa ostendissem , ubdebor mihi quod in Harmonide, ut probe nosti, excellentem , & prope divinum quendam Virum, Tuique simillimum designans, inquit Lucianus in

uno calculo cunctos assecutus. Vale. D. Patavii Postridie Nonas Februar. M D C C XIX.

7쪽

A endo vedulo per la Fede di Revisione , ed

nis Baptistae Morgagni in Palam Gymn. Primarii Ana..tom. Professoris Adetersaria Anatomica suinta ,- D. Mariae Lancisi Archiatri Pontis styc. Dissi lationes di styc. non esser cosa alcuna contra la Santa Fede

Cattolica ; e parimente, per attestato dei Segretario Nostro, niente contra Principi, e hvoni coestumi ; concediamo LicenZa a Gius se Comino , Stampatore in Padova, che posia essere stampato, Osservando gli ordini in materia di Stampe , epresentando te solite copte alle Pubbliche Libre-rie di Venezia, e di ridova. Dat. li 4. Novembre III 8.

8쪽

IO. BAPTISTAE MORGAGNI

ADVERSARIA ANATOΜICA

QUINTA

AD V. C L.

IO. IACOBUM MANGETUM

M. D. Serenis. Regis Prussiae Archiatrum.

ANIMADVERSIO I.

Um diebus superioribus quidquid de Num- cum Morbis RamaZYinus noster scripsit, sor- De Horb. te perlegerem, in ea loca incidi, in quibus Cl. Viri Caspari Bartholini, Thomae Filii, potius is. de Mammis & Lact. Dissertationem commendat. Haesi primum, miratusque sum, illud Bartholini Scriptum meos oculoS, atque adeo aures tamdiu fugere potuisse; mox autem 'tuae ex eodem profert RamaZetinus, clim diligentius attenderem, facile intellexi, tuam istam, Mangete ornatissime, unde Librum III. incipis, de Mammis, & Lactis Secretione Dissertationem, ut suerat a te in Bi pam, bliotheca Anatomica Tractatui Bartholini de Diaphragmate subjecta,& quasi continuata, ita a Viro, carteioqui eruditi illino , ejusdem Auctoris creditam esse . Et quamvis ille huic ipsi Dissertationi subinde De Oeeo- refragetur, Hippocratis, Herodoti, & quemadmodum animadverti, etiam Charietoni, qui eosdem laudavit Auctores, Verba & rationes Me. s. 1 .

A qua

9쪽

166.

L ADVERSA IRIA A NAT. V.

quasdam securiis; ego tamen quod salva nostra haud minore in mortui memoriam, quam erga viventem, observantia dixisse liceat ut quod de Recentiorum Anatomicorum studiis ipsi quondam exciderat, ita quod de tuis protulit super lactis secretione cogitatis, judicium facile,& undequaque non sequor. Quanquam tuae istilis Dissertationis pars sane dignior ac melior haud in iis cogitatis, sed inobservationibus, & experimentis consistit, per quae pluries, accurateque instituta caprinorum uberum anatomen, eorunaque vasorum usus patefacis. Illud unum optandum erat, ut quae primum ob muliebrium cadaverum desectum de humanarum mammarum anatomo partim attingere non potueras, partim in medio reliqueras, ea nunc

demum Distertationi insereres, & sic rem totam persectam, absoloetamque relinqueres. Quod si per occupationes tuas gravissimas tam tum tibi sumere laboris non poteras , at, quod pro tua Humanit, te fecisti, ut de meis in Areola observationibus infra videndis Lecto rem moneres, id vero omnino de pluribus Nachii inventis supra in Libro I. exhibitis faciendum fuerat. Quod enim scribis: se Papillas, se penis glandi, ut quibusdam Anatomicis placet, respondere, unde is erigi, atque flaccescere possint ex contactu & siictione; - id ille innumeris inter retichilares substantiae Papillarum fibras interstitiis detectis, in quibus opportune subsistere cruor possit, Morum conjecturam in historiam mutavit. Ille quoque lactiserorum Papillae soraminum tum numerum, tum dispositionem quibus tu de rebus is lueras perspicue docuit. Ipse etiam ex iis est qui arterias, & venas mammarias is in musculis rectis cum epigastricis ascendentibus se non raro multiplici anastomosi uniri, se non dubitant: qua de re tu quidem haec adhue scribis: Inter sosce omnes ramos, scilicetis tum mammarios, tum epigastricos, communicationes per anastinis moses intercedere pronunciare non dubitat Riolanus contra quem

si solidissime disputat Glistantus Tract. de Ventriculo, & Intestinis ,, quasi vero in Riolani loco quem profert Glissonius, de Arteriis

etiam verba fierent, aut de istis communicationibus per anastomo-ses, quas Glitanius & diserte confitetur se non negare, & non inmtiles esse, docet, adversus Riolanum disputaret, aut denique tu ipse cum Brownio in Libro I. non tradidisses: ,, anastomosses vasorum se Mamiliarium externorum, & Epigastricorum internorum serminasse constanter habere. M Qtuod si dicas, te in producto Dissertationis loco, non inter ea vasa, sed inter mammas, & uterum communicationes per ea vasa improbare Voluisse, ego vero voluisse, facile credam, num autem seceris, tu ipse judicabis. Qtiae vero de nonnubiis eorundem va rum in capris observasti, pertundere videlicet ster

num 1

10쪽

ANIMADVERSIO I. 3

hum, & dextra cum sinistris conjungi r ac per arterias iniecta in Iactiseros ductus transire, & hos inter se communicare ; his quidem Iss. non absimilia Nuchius in mulieribus adnotavit; at nullam in his ci- 1,6sternam, nullam valvulam, sed contra alia quae mulieribus peculi, ria sunt, vidit. Hic fortasse dices, te in Figurae demum I. Tabu-Iae LXXXIII. Explicatione ad Nuchii Figuras Lectores tuos remisisse . Num vero aut in iis Figuris omnia quae memoravimus, inspici queant, aut quae inspici queunt, ea non plenius ex Nuchii descriptione perciperentur, tui ipsius, Vir Cl. judicium esto. Postremo quod ad illud Problema attinet : oir Mamillae viris datae sint, etsi

ultro concedo, explicatu esse dissicillimum, nec Tullianum illum Lia, ei tri Usum, quendam ornatum, multoque etiam minus Aristotelicum,& Galenicum, ad cordis praesidium, satisfacere; inquirere tamen sem Marib, . tasse poteras, an veri quidpiam Berengarius, quem nuper Cl. Hei- Inhsu sterus secutus est, in medium attulerit, cum ex eo quod contrecta. GR CO ta papilla in viris etiam erigatur, his quoque mamillas ceu Comp.

Irritamentum veneris languentis Anat. n.

datas esse, existimavit. Vel quoniam huic muneri sola satisfacere papilla potuisset; viris autem praeter papillam etiam mammaria secretionis organa tributa esse, non modo ex aliorum lectione, verum ex nostris quoque observationibus nobis constat in quibus videlicet habemus, non in duabus tantium integerrimo utero, atque hymene Virginibus , sed in Viro etiam quodam habitiore dissecando, veri albissimique lactis in eariam altera multum, in hoc autem, & alimra Virgine guttas tantummodo vidisse, tum ex mamillis recens natorum, nostri etiam sexus, infantum serosi lactis, serive guttulas nostris ipsis manibus, cum id olim mulierculis non crederemus, ex pressiste, imo eorum nonnullis interdum auxiliari debuisse, in quibus ea a nutricibus vel neglecta, vel intermissa expressione, ita circum quaque non sine dolore mamillae induruerant, ut oleo anilbrum cum

amygdalarum dulcium oleo permixto illiniendae, emolliendaeque sumrint quoniam, inquam, haec ita se habent, disquirere etiam potuisses, an plus sorte quam Amicus noster Doctissimus censeat, Cl. Virorum Bolinii, atque Orat obii sententiae tribuendum sit, qui eam Glae. An. communem utrique sexui mamillarum utilitatem assignant, ut Amnii humorem, saltem una cum aliis glandulis, secernant, & augeant. D si