Caji Silii Italici Punicorum libri septemdecim : ad optimas editiones collati : præmittitur notitia literaria studiis Societatis Bipontinæ

32쪽

O stoioa arma, quibus coelo se gloria tollit

AEneadum , patiturque sero x oenotria jura Carthago. Da, Musa, decus memorare laborum Antiquae Hesperiae; quantosque ad bella crearit, Et quot Roma viros: sacri cum perfida pacti sGens Cadmea super regno certamina movit: Q mestumque diu, qua tandem poneret arce Terrarum Fortuna caput. Ter Marte finistro Iuratumque Iovi foedus, conventaque patrum Sidonii fregere duces: atque impius ensis 3 o Ter placitam suasu temerando rumpere pacem. Sed medio finem bello excidiumque vicissim Molitae gentes: propiusque suere periclo Quis superare datum. Reseravit Dardanus arces Ductor Agenoreas: obsessa pala ia vallo et spinnorum, ac muris defendit Roma salutem. Tantarum causas irarum, odiumque perenni Servatum studio, A mandata nepoti bita arma. Silius Italictis. ' A a

33쪽

d C. SILII ITALICI

Fas aperire mihi, superasque recludere mortes. Iamque adeo magni repetam primordia motus. pygmalioneis quondam per caerula terris pollutum sugiens fraterno crimine regnum patali Dido Libyes appellitur orae: Tum pretio mercata locos, nova moenia ponit, Cingere qua secto permissum litora tauro. Hic Iuno, ante Argos sic credi4it alta vetustas Ante Agamemnoniam gratissima tecta Mycenen , Optavit profugis aeternam condere gentem. Verum, ubi magnanimis Romam caput urbibus alte Exserere . ac missas etiam trans aequora classes Totum signa videt victricia serre per orbem, Iam propius metuens bellandi corda furore Phoenicum exstimulat. Sed enim conamine primae

Coniuso pugnae, fractisque in gurgite coeptis Sicanio Libycis . iterum inflata rata capessens Arma remolitur. Dux agmina suscit unus Turbanii terras. pontumque movere paranti. Jamque Deae cunctas sibi belliger induit ira, Hannibal: hunc audet solum componere satis. Sanguineo tum laeta viro, atque in regna Latini Turbine mox saevo venientum haud inscia cladum, Intulerit Latio. spreta me, Troius, inquit, Exsul Dardaniam. & bis numina capta penates, Sceptraque fundarit vistor Lavinia Teucris: Dum Romana tuae , Ticine, cadavera ripae Non capiant: senilisque mihi per Celtica rura Sanguine pergameo Trebia & stipantibus armis Corpori basque virum retro siuat; ac sua largo

34쪽

Sragna reformidet Thrasymenus turbida tabo. Dum Cannas tumulum Hesperiae, .campumque cruor Ausonio mersum sublimis Iapyga cernam: Teque vadi dubium coeuntibus, Aufide .lipis per clipeos, galeasque virum, caesosque per, artus Vix iter Hadriaci rumpentem ad litora ponti. Haec ait; ac juvenem sacta ad Mavortia flammati s s Ingenio motus avidns. fideique sinister Is suit: exsuperans astu; sed devius arqui. Armato nullus Divsim pudor: improba virtus.

Et pacis de estis honos: penitusque medullis Sanguinis humani flagrat si ist his super, aevi foFlore virens, avet Egates abolere, parentum Dedecus, ae Siculo demergere foedera ponto. Dat mentem Iuno, ac laudum spe corda fatigat. Jamque aut nocturno penetrat Capitolia v: se ,

Aut rapidis sertur per summas passibus Alpes. 6 sSaepe etiam famuli turbato ad limina somno Expavere trucem per vasta silentia vocem, Ac largo sudore virum iuvenere futuras Miscentem pug as, & inania bella gerentem. Hane rabiem in fines Italum, Saturniaque arva 7 Addiderat quondam puero patrius suror. Ortus sarrana prisci Barcae de gente, vetustos A Belo numerabat avos. Νamque orba marito Cum sugeret Dido famulam Tyron, impia diri Belides juvenis vitaverat arma tyranni, τ . Et se participem casus sociarat in omnes.

Nobilis hoe ortu, & dextra spessitus Hamilcar, ut tiri primamque datum distinguere lingua

35쪽

6 C. SILII ITALICI

Hannibali vocem . sollers nutrire furores,

Romanum sevit puerili in pectore bellum. Urbe fuit media sacrum genetricis Elissae Nanibus, & patria Tyriis formidine cnitum, Quod taxi circum I. piceae squalentibus umbris

Abdiderant, coel que arcebant lumine, templum. Hoc sese ut perhibent euris mortalibus olim Exuerat Regina loco. Stant marmore maesto Effgies. Belusque parens, omnisque nepotum A Belo series: stat gloria gentis Agenor, Et qui longa dedit terris cognomina Phoenix. Ipsa sedet tandem aeternum conjuncta Sychaeo: Ante pedes enss phrygius jacet. Ordine centum Stant arae coelique Deis, Ereboque potenti.

Hic, crine effuso. atque Hennarae numina Divae, Atque Acheronta vocat Stu a cum veste sacerdos.

Immugit tellus, rumpitque horrenda per umbras Sibila: inaccensi flagrant altaribus ignes. Tum magico volitant cantu per inania manes Exciti, vultust te in marmore sudat Elis,. Hannibal haec patrio j iisu ad penetralia sertur: Ingressique habitus atque ora explorat Hamilcar. Non ille evantis Massylae palluit iras. Non diros templi ritus, aspersaque tabo Limina, & audito surgentes carmine flammas. Olli permulcens genitor caput, oscula libat; Attollitque animos hortando. & talibus implet: Gens recidiva phrygum Cadmeae stirpis alumnos Foederibus non aequa premit: si ista negarint Dedecus id patriae nostra depellere dextra,

36쪽

Haec tua st laus, nate, velis: age concipe bella latura exitium Laurentibus: horreat ortus Jam pubes Tyrrhena tuos: partusque recusent, Te surgente, puer, Latiae producere matres.

His acuit stimulis. Subicitque haud mollia dictu:

Romanos terra atque undis, ubi competet aetas,

Ferro ignique sequar, Rhoeteaque fata revolvam. Non Superi mihi, non Martem cohibentia passii, Non celsae obstiterint Alpes, Tarpejaque saxa.llane mentem juro nostri per numina Martis, Per manes, Regina, tuos. Tum nigra triformi Hostia mactatur Divae, raptimqtie recludit Spirantes artus poscens responsa sacerdos, Ac iugientem animam properatis consulit extri. Ast ubi quaesitas artis de more vetustae Intravit mentes Superum, sic deinde profatur: stolos late consterni milite campos, Ilaeoque lacus flagrantes sanguine cerno: Quanta procul moles scopulis ad sidera tendit , Cujus in aerio pendent tua vertice castra Jamque jugis agmen rapitur; trepidantia sumant Moenia , & Hesperio tellus porrecta sub axe Sidoniis lucet flammis. Fluit ecce cruentus Eridanus. Jacet ore truci super arma virosque. Tertia qui tulerat sublimis opima Tonanti. Heu i quaenam subtiis horrescit turbida nimbis Tempestas, ruptoque polo micat igneus aether Magna parant Superi. Tonat alti regia coeli lJellantemque Jovem cerno. venientia sata Scire ultra vetnit Junor fibraeque repente

37쪽

C. SILII ITALICI

Conticuere. Latent easus, longique labores.sie clausum linquens arcano pectore bellum, Atque hominum finem Gades, Calpenque secutus, Dum fert Herculeis Garamantica figna columnis, Occubuit saevo Tyrius certamine ductor. Interea rerum Hasdrubali traduntvr habenae:

occidui qni solis opes. 9 vulgus Hiberum, Baeticolasque viros furiis agitabat iniquis. Tristia eoida ducis, simul immedicabilis ira,

Et fructus regni seritas erat: asper amore Sanguinis. & metui demens credebat honorem: Nec nota docilis poena satiare furores. Ore excellentem. & spectatum sortibus ausis Antiqua de stirpe Tagum, Supersimque hominumque Immemor, erecto suffxum robore maestis Ostentabat ovans populis fine lanere regem. Antilari Tagus adscito cognomine sontis, perque antra & ripas Nymphis ululatus Hiberis. Maeonium non ille vadum, non Lydia mallet Stagna sibi. nec qui riguo perfunditur auro Campum, atque illatis Hermi flavescit arenis. Primus inire manu. postremus ponere Martem. Cum rapidum effusis ageret sublimis habenis

Quadrupedem, non ense virum, non eminus hasta Sistere erat: volitabat ovans, aciesque per ambas Iam Tagus auratis agnoscebatur in armis.

Quem postquam diro suspensum robore vidit Deformem leti famulus. clam eorripit ensem Dilectum domino, pernixque irrumpit in aulam. Atque immite serit gemistato vulnere pectus.

38쪽

At poeni succensi ira, turbataque luctu Et saevis gens laeta, ruunt, tormentaque portant. 7 Non ignes, candensque chalybs, non verbera passim Ictibus innumeris lacerum scindentia corpus, Carnificesve manus, penitusve insula medullis pestis, & in medio lucentes vulnere flammae Cessavere: serum visu dictuque, per artem sSaevitiae extenti, quantum tormenta jubebant, Creverunt artus; atque, omni sanguine rapto, Ossa liquefactis sumarunt servida membris. Mens intacta manet: superat, ridetque dolores,

Spectanti similis, sessosque labore ministros is

Increpitat, dominique crucem clamore reposcit. Haec inter spretae miseranda piacula pinnae, Erepto trepidus ductore exercitus, una Hannibalem voce, atque alacri certamine poscit.

Hinc studia accendit patriae virtutis imago, t 8 sHinc lima in populos jurati didita belli,

Hinc virides ausis anni, servorque decorus, Atque armata dolis meas, & vis insita sandi. primi ductorem Libyes clamore salutant: Mox & pyrenes populi, & bellator Hibernia I9o Continuoque serox oritur fiducia menti, Cessisse imperio tantum terraeque marisque. Holiis candens Austris, & lampade phoebi Allifero Libye torretur subdita Cancro, Aut ingens Asae latus, aut pars tertia tertis. 19s Terminus huic roseos amnis Lageus ad ortus Septeno impellens tumesamim gurgite pontum: At qua diversas clementior aspicit Arctos.

39쪽

C. SILII ITALICI

Herculeo dirimente freto, diducta propinquis

Europes videt arva jugis: ultra obsidet aequor; Lo Nec patitur nomen proferri longius Atlas, Atlas subducto tracturus vertice caelum. Sidera nubiferum fulcit caput, aethereasque Erigit aeternum compages ardua cervix: Canet barba gelu, frontemque immanibus umbris xos pinea silva premit; vastant cava tempora venti, Nimbosoque ruunt spumantia flumina fistu. Tum geminae laterum cautes maria alta saligant: Atque ubi sessiis equos Titan immersit anhelos, Flammiserum condunt sumanti gurgite currum. a Sed qua se campis squalentibus Africa tendit. serpentum largo coquitur secunda veneno. Felix qua pingues mitis plaga temperat agros.

Nec Cerere Hennaea, Phario nec victa colono.

Hic passim exsultant Νomades gens inscia freni; a Quis inter geminas per ludum mobilis aures nadrupedem gestit non cedens virga lupatis. . Altrix bellorum. bellatorumque virorum Tellus, nec sidens nudo sine fraudibus ensi. Altera complebant Hispanae castra cohortes, x xv Anxilia Europa genitoris parta tropUS. Manius hinc sonipes campos hinnitibus implet, Hinc juga cornipedes erecti bellica rapiant: Non Eleus eat campo serventior axis. prodiga gens animae, A properare facillima mortem. 22sNamque ubi transcendit florentes viribus annos, Impatiens aevi spernit novisse senectam. Et sati modus in dextra est. Hic omne metallum:

40쪽

ρνNICORUM LIB. I. ' I Electri gemino pallent de semine venae,

Atque atros chalybis litus humus horrida nutrit. 23 o Sed sceleriim causas operit Deus. Astur avarus Visceribus lacerae telluris mergitur imis, Et redit in selix effosso concolor auro.

Hic certant, pastole, tibi Duriusque, Tagusque, Quique super Gravios lucentes volvit arenas, a 3 sInfernae populis referens oblivia Lethes. Nee Cereri terra indocilis, nee inhospita Baccho, Nullaque palladia sese magis arbore tollit. Hae postquam Tyrio gentes cessere tyranno,

Utque dati rerum freni, nunc arte paterna a 4 Conciliare viros; armis consulta Senatus Vertere, nunc donis: primus sumsisse laborem,

primus iter earpssse pedes, partemque subire, Si valli festinet opus: nec cetera segnis, Quaecunque ad laudem stimillant: somnumque negabat a 4s Naturae, noctemque vigil ducebat in armis; Interdum prolectus humi: turbaeque Libyssae Insignis sagulo duris certare maiiiplis: 'Celsus A in magno praecedens agmine ductor

Imperium perferre suum: tum vertice nudo asci Excipere insanos imbres coelique ruinam. Spectarunt Poeni, tremuitque exercitus Astur, Torquentem rem tela Iovem, permixtaque nimbis

Fulmina, & excussos ventorum flatibus ignes Turbato transiret equo: nee pulvere sessum assAgminis ardenti labefecit Sirius astro. Flammiseris telliis radiis cum exusta dehiscit, Candentique globo medius coquit aethera servor,