Caji Silii Italici Punicorum libri septemdecim : ad optimas editiones collati : præmittitur notitia literaria studiis Societatis Bipontinæ

발행: 1784년

분량: 469페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

411쪽

PUNICORUM LIB. XVI. 383

Hasdrubalem ignarum cladis praenuntius affert Explorator eques. Raptat dux obvia figna. 8o At, postquam optatam laetus contingere pugnam Vidit, & ad letum magno venientia cursu

Agmina, suspiciens coelum, Nihil amplius, inquit.

os hodie posco, Superi. protraxtis ad arma Quod profugos, satis est. In dextra cetera nobis 8 sVota, viri: rapite, ite, precor. vocat ecce furentes

Hinc pater, hinc patruus. Gemina o mihi numina belli, Ducue, adeste; sequor. Dignas spectabitis, aut me

praescia mens fallit, vestro iam nomine caedes.

Nam quis erit tandem campis telluris Hiberae sosellandi modus En unquam lucebit in orbe Ille dies, quo te armorum, Carthago , meorum Aspiciam sonitus admotaque bella trementem Dixerat: & raucus stridenti murmure clangor Increpuit. Tonuere feris clamoribus astra. νConcurrunt: quantumque rapit violentia ponti, Et Notus, & Boreas, & inexorabilis Aiister, Cum mergunt plenas tumefacta sub aequora classes;

Aut cum leti seros accendens Sirius ignes, Torret anhelantem saevis ardoribus orbem; r oci

Tantum acies hominumqne serox discordia ferro Demetit. Haud ullus terrarum aequarit hiatus pugnarum damna: aut sirages per inhospita tussia Uuquam tot dederit rabies horrenda ferarum. Jam campi vallesque madent, hebetataque tela. Io IEt Libys occubuere & amantes Martis Hiberi. Stat tamen una loco perfossis debilis armis, Luctaturque acies, qua concutit Hasdrubal hastam.

412쪽

C. SILII ITALICI

Nee finem daret ille dies animosaque virtus, Ni perlapsa viro loricae tegmine arundo. Et parco summum violasset vulnere corpus, Suasissetque fugam. Rapido certamina linquit In latebras evectus eqsio, noctisque per umbram Ad Tartessiacos tendit per litora portus. Proximus in pugna ductori Marte manuque Regnator Nomadum suerat; mox foedere longo Cultuque AEneadu in nomen Masinissa superbum. Huic sesso, quos dura fuga & nox suaserat atra, Carpenti somnos subitus rutilante coruscum Vertice fulsit apex, crispamque involvere visa est Mitis samma comam, atque hirta se spargere fronte. Concurrunt famuli, A serpentes tempora circum Festinant gelidis restinguere sontibus ignes. At grandaeva, Deum praenoscens omina, mater, Sic. sc , Coelicolae: portentaque vestra secundi Condite, ait. Duret capiti per secula lumen.

Ne vero, ne, nate, Deum tu laeta pavesce prodigia . aut sacras metue inter tempora flammas.

Hic tibi Dardaniae promittit foedera gentis, ille tibi regna dabit, regnis majora paternis, Ignis, & adjuaget Latiis tua nomina satis.

Sic vates, juvenisque animum tam clara movebant Nonstra; nec a poenis ulli virtutis honores.

Hannibal ipse etiam jam jamque modestior armis sire videbatur, Martisque liquescere sama. JAurora obscuri tergebat nubila coeli, Vixque Atlantiadum rubefecerat ora sororum:

Tendit ad Ausonios, & adhuc hostilia castra.

413쪽

PUNICORUM LIB. XVI. 383

Atque, ubi se vallo intulerat, ductorque benigno

Accepit Latius vultu, rex talibus infit: a citCoelestum monita & sacrae responsa parentis, Di 'ite lua, o Rutulum rector, gratissima virtus Avulsum Tyriis liue me duxere volentem. Si tibi non segnes tua contra sulmina tape Vis stare sumus, dignam te, nate Tonantis, 14 sAfferimus dextram. Xec nos aut vana subegit Incertar mentis levitas, & mobile pectus;

Aut spes & laeti sectamur praemia Martis. perfidiam fugio & perjuram ab origine gentem. Tu, quando Herculeis sinisti proelia metis, et IoNunc ipsam belli nobiscum invade parentem. Ille tibi, qui jam gemino Laurentia lustro Possedit regna & scalas ad moenia Romae Admovet. in Libyam flammis ferroque trahendus Sie Νomadum ductor. Tune dextra Scipio dextram rues Amplexus, Si pulchra tibi Mavorte videtur, Pulchrior est gens nostra fide. Dimitte bilingues

Ex animo socios. Magna hinc te praemia clarae Virtutis. Masinissa, manent: citiusque vel armis, Quam gratae studio, vincetur Scipio, mentis. x6 ICetera quae in Libyam portari incendia suades,

Expediet tempus. Nec enim sunt talia rerum

Non meditata mihi, A mentem Carthago satigat. Hinc juveni dona insignem velamine picto Dat chlamvdem , stratumque ostro quem ceperat ipse i 6sDejecto victor Magone, animique probarati Cornipedem: tum, qua Divum libabat ad aras

Hasdrubal, ex auro pateram, galeamque comantem. 'Silius Italicus. ' B b

414쪽

C. SILII ITALICI

Exin, firmato sociali foedere regis. Vertendas agitat jam nune Carthaginis arces. Massylis regnator erat ditissimus oris, Nec nudus virtute, Syphax : quo jura petebant Innumerae gentes . extremaque litore Tethys. Multa viro terra, ac sonipes, A belua. terror Bellorum, nec non Marti delecta juventus. Nec laret, aut ebore, aut solido qui vinceret auro, Gaetulisve magis su caret vellus ahenis Has adjungere opes avidus, reputansque laborem, Si vertat rex ad Poenos, ore vela per altum Imperat. atque animo jam tum Africa bella capessit. Verum ubi perventum, & portus tenuere carinae,

Iam trepida fugiens per proxima litora puppe, Hasdrubal affictis aderat nova laedera qnaerens Rebus, & ad Tyrios Massylia signa trahebat. Audito, pariter populorum in regna duorum Aὸ venisse duces, qui tota mole laborent, Disceptentque armis. terrarum uter imperet orbi, Celsus mente Syphax acciri in tecta benigne Imperat. & tanto regni se tollit honore.

Tum laetos volvens oculos adversa per ora, sic Latium affatur juvenem, ae prior incipit ultro: Quam te, Dardanida pulcherrime, mente serena Accipio, intueorque libens'. quamque Ora recordor Laetus Scipiadae. Revocat tua forma parentem.

Nam repeto , Herculeas Erythia ad litora Gades Cum studio pelagi Sc spectandis aestibus undae Venissem, magnos vicina ad flumina Baetis

415쪽

pUMICORUM LIB. XVI.

Tum mihi dona viri preteda delecta tulere, Arma sinuit, regnoque meo tum cognita primum Cornipedum frena, atque arcus, quis cedere nostra Non norunt jacula, & veteres tribuere magistros Militia . qui dispersas sine lege catervas Vestro formarent ritu ad certamina Martis. Ast ego, cum vestro in nostris quae copia regnis Nunc auri ferrem, nivei nunc munera dentis, Nil valui precibus. Solos sibi cepit uterque, quos cohibebat ebur vaginae sectilis, enses. Quare, age, laxus habe nostros intrare penates. Ae, mea quando affert Libycum fortuna per undas Ductorem, facili, quae dicam. percipe mente. Et vos. qui Tyriae regitis Carthaginis arces Hasdrubal, huc aures, huc quaeso advertite sensus. Quanta per Ausonios populos torrentibus armis Tempestas ruat, & Latio suprema minetur, Utque bibant Tyrium bis quinos saeva per annos Sicana nune tellus. nunc litora Hibera cruorem. Cui nescire licet λ Quin ergo tristia tandem Considunt bella , & deponitis arma volentes Tu Libya . in te Ausonia cohibere memento. Haud deformis erit vobis ad laedera versis pacator mediusque Syphax. Subjungere plura Non passus, gentis morem arbitriumque Senatus Scipio demonstrat, vanique absistere coepit

Spe jubet, L patres docet haec expendere solos. Suadendi modus hier quodque est de parte diei Exacti super, ad mensas & pocula vertunt. Atque . epulis postquam finis, dant corpora somno.

416쪽

388 C. SILII ITALICI

Et dura in noctem curarum vincula solvunt. Jamque novum terris pariebat limine primo

Egrediens Aurora diem , stabuli ne subibant Ad juga solis equi . necdum ipse ascenderat axem,

Sed prorupturis rutilabant aequora flammis: Exigit e stratis corpus, vult iique sereno

Scipio contendit Massyli ad limina regis.

Illi mos patrius fetus nutrire leonum, Et catulis rabiem atque iras expellere alendo. Tum quoque fulva manii milicebat colla jubasque Et sera traitibat ludentum interritus ora. Dardanium postqiram ductorem accepit adesse, Induitur chlamydem, regnique insigne vetusti stat laeva decus: cinguntur tempora vitta Albente, ae lateri de more adstringitur ensis. Hinc in tecta vocat, secretisque aedibus hospes Sceptrigero cum rege pari sub honore res lunt. Tum prior his infit terrae pacator Iliberae: prima mihi, domitis Pyrenes gentibus, ire Ad tua regna suti properata: cm A maxima cura, O sceptri venerande Sypha , Nec me aequore saevus Tardavit medio pontus. Non ardua regnis Quaesumus aut inhonora tuis: conjunge Latinis Unanimum pestiis, sociusque accede secundis. Non tibi Massylae gentes . extentaque tellus Syrtibiis, & lat:s proavita potentia campis Amplius attulerint decoris, quam Romula virtus

Ceria juncta fide, & populi Laurentis honores. Cetera quid reseram λ Non ullus scilicet ulli Equiis C icolum, qui Dardana laeserit arma.

as F

417쪽

ρνNI COR UM LIB. XVI.

Andi .it laeto Massylus & annuit ore,

Complextisque virum, Firmemus prospera, dixit, omina, nec votis Superi concordibus absint , Cornigerumque Iovem Tarpeiumque Ore vocemus. Et simul exstructis cespes surrexerat aris;

Victimaque admotae stabat subjecta bipenni,

Cum subito abruptis fugiens altaria taurus Exsiluit vinclis, mugituque excita late Implevit tecta, &, fremitu suspiria rauco Congeminans, trepida terrorem sparsit in aula. Vittaque, majorum decoramen, fronte sine ullo Delapsa attactu, nudavit tempora regis. Talia Coelicolae casuro tristia regno Signa dabant, saevique aderant gravia omina fati. Hic stactnm bello regem solioque revulsum, Tempus erit, cum ducet agens ad templa Tonantis, Qui tunc orabat socialia laedera supplex. His actis repetit portum, puppesque secundo Dat vento, & notis reddit se Scipio terris.

Concurrere avidae gentes. variosque subacta Pyrene misit, populos. Mens omnibus una. Concordes regem appellant, regemque salutant. Scilicet hunc summum norunt virtutis honorem

Sed, postquam miti rejecit munera vultu. Ausonio non digna viro . patrio'i: e vicissim Edocuit ritns, & Romam nomina regum Monstravit nescire pati, tum versus in unam. Quae restat, curam, nullo super hoste relicto.

Et Latios simul, A vulgum Baetisque Tagique

Convocat, ac medio in coetu se deinde prosatur :

418쪽

Quando ita Coelicol sim nobis propensa voluntasAnnuit, extremo Libys ut dejectus ab orbe

Aut his occideret campis . aut, axe relicto Hesperio. patrias exsul lustraret arenas: Jam vestra tumulos terra celebrare meorum Est animus, pacemque dare exposcentibus umbris. Mente lavete pari, atque aures advertite vestras. Septima cum solis renovabitur orbita coelo. Quique armis serroque valent, quique arte regendi

Quadrijugos pollent currus, quis vincere planta Spes est. & studium jaculis impellere ventos, Adfint, & pulchrae cecient de laude coronae. praemia digna dabo. e Tyria spolia insita praeda: Nec quisquam nostri discedet muneris expeis. Sic donis vulguin laudumque cupidine fiammat.

Jamque dies praedicta aderat, coetuque sonabat innumero campus, simulatasque ordine julto Exsequias rector lacrimis ducebat obortis. Omnis Hiber, omnis Latio sub nomine miles Dona seruat. tumulisque super flagrantibus addunt. Ipse, tenens nunc lacte, sacro nunc plena Lyaeo Pocula, odoriseris aspergit floribus aras. Tum manes vocat excitos, laudesque virorum Cum fletu canit. & veneratur facta jacentum. Inde refert sese Circo, & certamina prima inchoat, & rapidos cursus proponit equorum. Fluctuat aequoreo fremitu rabieque laventum, Carceribus nondum reseratis, mobile vulgus, Atque fores oculis A limina servat equorum.

Jamque. ubi prolato Ionuere repagula ligno i

419쪽

PUNICORUM LIB. XVI. 391

Et toto prima emicuit vix ungula cornu, Tollitur in coelum furiali turbine clamor. 3 a pronique, ac similes certantibus, ore sequuntur Quisque suos currus, magnaque volantibus idem Voce loquuntur equis. Quatitur certamine Circuς Certantum, ae nulli mentem non abstulit ardor. Instant praecipites, & equos clamore gubernant. 3t Fulvus, arenosa surgens tellure, sub auras Erigitur globus, atque operit caligine densa Cornipedumque vias, aurigarumque labores.

Hic studio furit acris equi, furit ille magistri.

Hos patriae livor, hos accendit nobile nomen 3 Antiqui stabuli. Sunt, quos spes prata litiget, Et nova serre iugum cervix. Sunt, cruda senestus quos juvet, & longo sonipes spectatus in aevo. Evolat ante omnes, rapidoque per aera cursu callaicus Lampon fugit, atque ingentia tranat 33s Exsultans spatia, & ventos post terga relinquit. Conclamant, plausuque fremunt, votique peractam Majorem credunt praecepto limite partem. At . quis interior cura, & prudentia Circi Altior, effusas primo certamine vires o Damnare, & cassis longe increpitare querelis Indispensato lassantem corpora nisu ;Quo nimius, quo, Cyrne, ruiyt nam Cyrnus agebat

Verbera dimitte, & revoca moderatus habenas. Heu surdas aurest Fertur securus equorum , 36s Nec meminit, quantum campi decurrere restet. proximus, a primo distans, quantum aequore currus

occupat ipse, loci tantum: sed proximus ibat

420쪽

Astur panchates, patrium frons alba nitebat Insigne , & patrio pes omnis concolor albo e 33o Ingentes animi, membra haud procera. decusque Corporis exiguum. sed tum sbi fecerat alas

Concitus, atque ibat campo indignatus habenas. Crescere subbmem . atque augeri membra putares. Cinyphio rector cocco radiabat Hiberus. 3 3 3 Tertius arquata currebat fronte peloro Caucasus. Ipse asper . nec qui pervicis amaret Applausae blandos sonitus, clausumque cruento Spumeus admorsu pauderet mangere ferrum.

At, docilis irent & melior parere. pelorus 36o

Non unquam effusum sinitabat devius axem: Sed laevo interior stringebat tramite metam.

insignis multa cervice . & plurimus idem Ludentis per colla jubae: mirabile dictu Nullus eratῖatu. Ad Zephyri nova flamina campis 36 sVeilonum edi illum genetrix essuderat Harpe. Nobilis hune Durius stimulabat in aequore currum: Caucasus antiquo sdebat Atlante magistro. Ipsium Flola, vago Diomedi condita, Tyde Miserat: exceptum Troiana ab origine equorum 37o Tradebant. quos Tneae Simoen is ad undas Victor Tu dides magnis abduxerat an sis. Jamque, fere medium evecti certamine campum, In spatio addebant: nisusque apprendere primos Panchates animosus equos. super altior ire, 37 sEt praecedentem jam jamqtie ascendere currum pone videbatur. curvatisque ungula prima Callaicum quatiens pulsabat calcibus axem.

SEARCH

MENU NAVIGATION