장음표시 사용
2쪽
PHILOLOGO DOCTIS S. ACDCELEBERRIMO
O Mi N g M diuinum opus esse idcirco arbitrati sunt Philosephi, qubd naturae iura ab intelligentia vulgari remotiora peripi cisi ea imitatur. qui huius quidem aemulationis utilitatem humanae sici tali asserunt maiorem, ij in deorum immortalium numero habiti sunt, atq; culti . sed hominum generi maximo hi sapientes usui suerunt, qui, id quod saepe natura silet, extremum vitae diem, qui quasi saxum Tantalo semper impendet, alicui produxerunt. hine Aesculapium, Hippocratem,& Galenum non hominibus; sed dijs simillimos facimus tqui plus in nostris corporibus conservandis, & ab interitu vindicandis valerent, quam natura non his curandis selum; sed & in conficiendis. horum vestigia multi homines ;multaq; saecula sunt persecuti: quae alij consecuti sunt: alij in molestis, inanibus, oper si, negocijs fuerunt impliciti. tutum autem, & portum tranquillum tenuit Avicenna, Mesue, & Rasis: praeter hos plurimi Glci, S utrorunque sectatores . ex quorum operibus perspicua,&illustris Ioannis Arculani Veronensis medici nobilissimi explanatio , quam in Nonum Rasis librum de re medica ad Almanserem scripsi, sine conatrouersia primas seri partes . optinad nosti hominem Ex CALLENT Iss. THOMA: quem tum diuinis tuis scriptis, quae vitalem, & salutarem spiritum animantibus, qui animo cernunt, & ratione intelligunt, praebent, augentq;: tum gradi, ac plena voce; cum superioribus annis publice interpretandi munus obieris, in florentissimo Gymnasilo Romano, Bononiensi, ac Patauino cum tua summa laude,&omnium auditorum admiratione celebrasti. hic autem acuta interpretatio, quae artem medicam plane exprimit , ob temporis malignitatem aded manca, atq; mutila in lucem edita est, ut parum absit, quin, omitto mortis pericula , quae humano corpori parari poterant ; sed comrapta tota, di omnino deperdita esset. tamen annus iam agitur cum haec manuscripta mihi in manus peruenerit, atq; cum list, quq impressae sunt, eam contulerim: printerea cum emendatissimo Rasis textu; innumerabilia reperi errata, & correxi . his addebam scholia, quae in ulta dissicilia in Rasim explanabant: sed obitus carisisimi, de humanissimi patris me dolore iustistimo ita affecit, ut multoru interpretationem nullam habuerimus. quod, si dij ad iuuabunt; alias me facturum esse polliceor. tamen id tantum mihi sumendum putaui Arculani explanationem illustriori, atq; splendidiori candore notari posse, quam antea: qui a nonullis hominibus rei medicae ignaris neglecta,& derelicta sui gentior apparet. huic fortas te, quod multi desiderant, non inest latinitas illa, quae sermonem purum conseruet ab omni vitio remotum: verum, quemadmodum formosam mulierem pulchriorem reddit plebeia purpura, ac pene susca; ita huiuste operis latina modestia, sed doctissima tantam habet pulchritudinem, ut nulla species ne excogitari quidem poLit ornatior. Galeni verb, A vicennae optimorum med corum , S. illius Rasis, cuius laudes in omni orbis terrarum gymnaso videmus esse ce .lebratas, sectam, atq; institutionem, quod& tu CELEBERRIME THOMA facis, persequitur. artem praeterea nobis persectam explicat: & contra empiricam ab - 2 optimo
3쪽
optimo medico alienam esse docet. no quaerit Ioannes ille Arculanus rationes ea siquae ex coniectura pendent: non litigiosas disputationes, quibus huc, &illuc trahimur: inde nullam adhibent humani corporis cprandi dignitatem: nam haec magis ad dialecticum, quam ad medicum spectat. quapropter iure dici potest cum in tenebris, coecisi, nubibus, & procellis esse constitutum, qui Arculanum magistrum non sequitur. cuius, ut dicunt, Practicam cum mihi esset propositum in lucem edere ; quis praeco immortali voce publicasset, laborabam. tandem te unum Do CT IssIMR THOMApe spexi: cuius fama iampridem omnes peragrat terras . nam cunctae gentes sonos vocis, qui infiniti videntur, tua incredibili prudentia, iustitia, ac pietate terminant: nemo est enim, qui tuo fideli consilio usus non sit: cui arte medica, qua alios praestas, non satisfeceris: quem deniq; , cum egestas imperaret, & scientia, & opibus non iuueris. clara res est, celeberrima, atque notissima te magna, & excella sequi, & appetere: coimtra humilia viris sortibus indigna contemnere, nec idoneas dignitate tua iudicare. lim ditium vero est illud sacratissimum Palatium, quod literarum virtuti Paduae senatus permissu cosecrasti. unde aerea effigies, & naturale simulachrum supra diui Iuliani sius Venetae portam est tibi collocatum, & ad posteritatis memoriam proditum . quare in ptimo iure, ac merito librum tibi committere debemus, quem publices ; ut aeternum tuum praeconium posteris nostris, quid agendum, quidq; fugiendum sit, indicet. igitur te C L AR I s s IM E THOMA etiam, atq; etiam rogo, ut id a me accipias,&virtuti dices. dica quoq; paruum opusculum meum lucubratum his iam contractioribus noctibus: quod breuiter ea capita explanat, quq peritisiimus Ioannes Arculanus morte praeuentus inexplicata reliquit. & medicinae studiosis hoc tantum polliceare me brqui, si id gratum fore eis cognouero ; Nonum Rass librum latinitate donatum, S a expositum, ut imprimatur, curaturussi. Vale. ,
4쪽
ssDe trauedine quae De tumore lingiis
De phthisita viceribus pulmonis
De atomia hepatis De debititate hepatis
De oppilatione 3s De 'rauedine diminutisne seu ablatione auditus
ae I e vermibus edi paruis animali binuriam
4i De his quae tu aures extrinsecus cadunt
so De congelatione stupore dentiam
11 De ritudivibus lintues 3 De pusula linguaeta De exitu sanguinis gi laurum
,re De las quae intraut 'ut tur
De punctione intestinorum Isae. 2De ruri tuo exitu ventositatis hines tariae aso.e.
Cura colica phlegmatio cura colicae melancholica cura colicae cholerica cura colica ventosae cura colica ex faecibus De lica apost Uacura colica ex torsione O ex descensu intestini in burissam testiculorum aut in aliquam rupturam miract
cura reliquarum specierum colicae a
sor ne isses as . c. De fluxa ventris asa. e. triactatui primus de Rura ventris in generali duo coni nos capitula s. e. t
cap. primum . Dequiaritate, speciebus, cassi, signis, prognosticis fluxus in generali ass. e. . a Dererita
5쪽
Tractaria secundis de speciebus finis sumptis ὰ eos maferiali subiectura continou is sentiristributiu
riovada pars est de syeciebus fluxus sim tua membris
De Diubentico cholerico 3isa. De fluxu hepatico melancholico 31 H. De sexu b-atico sanguineo 32 a. De fluxu hepatico latio 3 2 .c. De Dra hepatico 'tio 3 ar . De fluxu hepat ire virulenta 3 a a. c.
De faxo Geputiis qui en substantia hepatis aut sibi
similatur 3 3 .aσ.Defluxu splenetico Tractatus tertius destreiebus Flarassumptis deausa materiati obiectisa continens tria capitati s a 4 . x. De Oxu Bercoroso 3 a, i De Dau vermium 3 14.c. 3 2De fluxu lapidum 3asae. Tractatus quartus de speciebus fluxus penes causam es
cientem tria continou capitula 3 asinax a Des xu oppilativo 31s . s. De Ioui rebus nonaturalibus et extraettassicut mom
sus venenosiorum venenorum sumptio νxsa. a Tractatus cuintus. De Peciebus su sacos formali capitulumisum tantinos.' De Iluxu suaui Oisa suaui sis.c.α Tractatus sinus. De Dciebus fluxus 4 eost Dabea-pitulum Hummulacra. De su laudabili et illaudabili 33o.c.
. o De praefocatione metricis 372 . . . . De gibbositare 373 . . a x De ricibus 3 π. ε 3 De et botissit 3τs.c. a De Uinatione renum quae exterius fit in Gue.
ι ι De dolore qui fit in membris manifestis 3τs.c.as
6쪽
INDEX RERvM, VOCVMQVE OMNIUM SCITV DIGNARUM, QUAE IN
hoc Areulani opere habentur. Primus numerus paginam indicat. latera c. columnam, . . sunt duo. Sequens numerus coluinnarum ordinem
Atrat is dentium tomia oris Anato a Iovis Anatomiana turis ais a pectoris to eredis Ana umeri stoma. tomis,patu
An torula siphae se fistularum cause,isis, Geu ratio
Anchae cura dilataritia avo . AMelirus constri nis cura aso .c. Anhelitus cura as x.
Appetitus quid a 3 s.c. Appetitus eii duplex a s. c. i. stus quibus ex causis minuatur aut disiciar a s. c. uus diminutionis ablatinis cum
Auriuassi cluib. an citur. s.c. Apostematissigna in re a s . Miris doloris cura Auris quale membrumhurimi cura quit uor exist intenti
Aurium sonitus cir tinnitus xx .c. Auris ulcera quissi e noscutur. 2Ο.c. Auris ulcerum cos. 1 1 .c.
Aurium ulcerum cura a in R/uditus corruptio 121. t
dirus quare aliquamis nimis acutus i Ela a 2AE. A Audutus eorruptionis ea e rarae. 'duus corrupti seu soni. i ta . e. Auditus corruptionis prognosse. Ἀ3 α.
Cura sonitus D tinnitus hvssus nauedo sumn i
Auditus Hoedirissi ira eta . c. et Auditus grauedinis a sordibus aurium
Auditus rauedinis abbumd. aaσ. c. Audum grauedinis ex inanitione, Cr consim ione corporis: paucitate thisi
δ' petitus comitius duuin petitus corruptus duplex
dirustravedinis me sequitur capitis
Auditus diminutio quibus e noscio in petitus erempti si na
Auditus gravedinis cura inppetitus coituu est duplex
Cura reris durarum cr liquitarum in petitus candri liqua
petitus canini . causa sit da orti φ εurium situs
'petitus eis ima crassa frie dapenden
'peritus caninia eo a calida pendens Aurιs doloris ignatis signa i ox. x Ruris doloris cause e .c. in petuus caninia causa calida pendena ru doloris cum aposternate calido e
7쪽
calami cura exigit tusco. s..c. catarebi cura ao . catarni leuis curatio allae. catarrhi fortis cinatio εx .acatarcti inueterati curatio σι . a cataractu ide unde sy.e. Oroacta simitur dupliciter a oo.c. cataractae sutia a s.c. acatara prognostica x a G .c. 1 cata ructae G in hiati . cura quisque exigit inretitiones eos . 1 cat rara modus deponendi et o . e.
c phalaephlegmati signa isae. cephalaeae phlegmtica Miles pilula
c balseph Q. Misis vinio sin. acerbatiae phlegmatice intentiones cura
ce'Quae 'legmatice eonueniens dige itium s.c. acerbatie 'lagmatica conueniens sola
Cephalaephlegmaticae uictus ratio uti.
cephalae calidae rellastra utile t e. ace viae frigidae eonveniens linime
Cephalac per communitatem ad stoma
chumtinum x .c. Cephalo per communitatem ud alia vibra intentiones curatiua .c. ac balae ita fortis, ut timeatur 4 FD uisus curatio ι α. cephalaeae melancholicae intentiones eva
os leae phlegmaticae cura s.c. Cephalaea calidae curationis emplemen
cephalar fiat curationis coplerum IN ARcVLANI PRAcTIc Aricineae signa
Cephalae cura prouenientis a causa pri
Cephalae melancholicae cura xa . cephalae per coitatem a toto a a. Cepha critica cura a 3 .a epha ex oppilatione cura ε 3 a. acem ex precussione cura 13 .aciis. ex debilitate capitiseura 33. c. Cephalae exacvitate fersus 33 . ac batiae ex vermitas existetibus siuna stricturam narium 14 . Cephalae sanguineae medicamenta xilia σα. cerealaaesana: vineae intentiones curatis
Cephaliae saguineae utilis ebsteres ταί cephalaae sanguineae, quando, ta' quamebotomia sit Milis τ . cephinae sanguineae quae applicita con
tolerae euacuatio τ . cephatiae sanguinea conueniens diam
cmbriae sanguineae cibaser potus uristis sin. cephalae sanguineae signa 3 .acephalae cholericae signa s.c. acephalaeae cholericae utitia digest. - .c. acephal. choleri utilia solativa. s.c.
cholera pusio quis 3 es.c. cholerae pusionis Detes, signa, ense, prognψica, ercura. quare in tractarudensione stomachic Iericae pallioiquid eo erat xx s. aches risem iovis debilissigna alia. lcbolirisae pusionis debilis curatio
cholarisensioisDrtissigna a 1 3.c.acholericae pusionis fortis curatio
Ierice pastioni victus ratio utilis a se. acholerae multitudinis erasa ar4.cacholerae digestiua utilia s.c. cholerae soluti utilia f.e. choleram reprimentia s.c. Cephalae cholericae applicita quae eo ueniunt s.ci coli quis a s.c. colicae prognosticum a s .acesteae euae corporeae duplices aso . acolicae e perefetia quatuor aso .ci colicae rati e per eoitatem as .c. colica usae primitiuae aεια.
Cineae pravaesigna a sax. a sicae salubris ista 231.c. colici doloris renesis ex lapide dis
pag. avs col. colica uentcse signa assin. colicae uentose cura assin. Colicae cholericae cura is assae. colicae aposteriosae eura ass.c. colicae deo a calida inra x ετ aeocoueaephlegmaticae cura: in qua parte multa, de uentosae coli cura tractat. pQ. ass .c. colicae nutinebolicae cura aso.
coli extorsione erra defensularem ni infusam testiculorum aut laesi
ruptisum mirach eura ,s3 . colicae reliqua steriera cura assae. xcolicaei cholera pendentis gna, Cr cu
cineae apseniosae signa teu. ass . conelaissumitur quinq; motis 3 x .et congelatio est duplex να- congelationis causa 3 Constitionis signa 3 congelationis prognostica 3a . a vetitionis cura 3ax. congelationis a erus primitiua cura
congelationis per communitatem min
congelationis a cerebro pendentis ma
Cordis egritudines famose sunt qua
cordis aegritudinum fata Fatuor ea
Cordis malarum emplexionxm signa
cordis dispositionum oratio xs a. cordis
8쪽
coro tremoris Oscriptio, cose erit tracordis tremoris prognostisa a s r. c. cordis tr seu a 2 oa.
cordis tremoris a ratis fili pendet
consist orisaeausifrigida pendem
tost fluxiu latuc o fluxu cura
lati xi Sin. Dentium regi et e seruat ,
Deret dolores mitium doloreis miss
Digestionis debilitiuis uiueterata μω
Distestionis debilitatis ab intersione, uelaealiditate comptastitu ais adigestionis debilitatis ab intes ciues aesiditate comptae curatio arsin. Digestionis debilitatis a catastate eum
Digestionem stoniactum a causa βι- tua debilitation electarisin eoobri Is
Deestio impedittar dupliciter at τ Digestionis nocumenti signa ata . Digestionis nocumenti pro . 21 .
Gestionis debilitatis signa er eura
EL ' Musis cura acit. . Elephantis causae Ana, o cura.
Dentium dolorisprogno lica a Emnematis signa salutis π mnis
Dentiumst oris cura Iae, Dentium doloris cura mendosa ε 3 o . Dentium doloris eura uera a sae. Dentium euuteriatationes oK.
Delia extractiost tribus modis a 4a a Diabetis eos signa. ictus ratio in cu
viar orae Aeserice signa , o cura
risionis eorruptio fit quadruplici
Digestionis nocumenti eos uni duplis
vit ori debili dris astituitatem ciniis signa a 3Wia
E lepsiae oratio medens Epilipticorum diaeta foetida
ramis sinopalis e se Famis onrepsis stinurimis oncopulis prognosticarimis mcopalis cura Famis dinumtiois et Hierusa a s .ea rimis seu a petitus inutionis uelabis lationis prognostica a 3 3 a Famisseu appetitus diminuti uel ablati
n lusumis r duplici er ισι. c. Fluxus o ditas,species, eos ,hraat risistica in generali as ΣιFluxus regimen uniuersati praeseruatis
Uuxus ebssest ex debilitate eontenti stomachi crintestinorumhna ,σ e Fuma uentris quae durebora dicitur theu dies, caus signa, prognostic. Cr o
Fluxus anguinis prouenientis a toto lecto, Musa, signa, prognost. Cr cuo
Fluxur diuersorum colarum pecies, cau se isen i prognoret euna 3 os . . a
Fluxus sto manici seu lienteriei quis istas, ecies, eausae, signa, prognostica
Flaxus intestinalis quadrupI. 3ro . Fluxus sanguinei intestinalismrio os signa, ognostica cire a 3 Eoa. Fluxus obenterici quidditas,' ecies Gas signa,prognesica et cura 3 a ove. Fluxus qui dicitur tenesmos Detes, gnae s p nost. π cura 3is .c. Fluxus hepatieus quid a sint Fluxus bemticus bet nouem species penesmateriam distinctas sis P.
Fluxus sentietuissenti causae, signi,
Fluxus hi temetiri steries, causae,signa
Fluxus stercores species, eiust,signa prognosti ercura c a Fluxus uermium steries, causx,signi, ' prognostica π cura 3t . Fluxui lapidum causae, prognosticum u
Flaxus erities qui dit osterictio aes
9쪽
Flaxis laudabilis quiustas. Vae ara,
Ilipatis oritusnibus qui canones sem
iandi circa curam Nepati medicitis conuenientes a I .
Mentu debilitatis descrip. Nepatis debilitatis Istecies x σα. Mistis debilitatis causae a 4σα. In is debilitatis Agna xa .c.
Metalis debilitatis pro . xas .
Is Misoppilatio quid Nepatis oppilatio sit in triplici meatu
Nemris oppilationis cause ass .aile is oppilationis igna aspin. Nepatis oppilationum progn. aso.c. Nepatis oppilationum cura Di . . Hemiis apost na asi c. a Mentis apostematu cassae as .c. Histis vostentatumsigria astino Ne uis apostemati progno. a 3 . t Hepatis apostraratum cura Nepatis tabelati 233 . t Iupatis doloris a Glare signa assa ii iuris doloris cause a s in.
Hetatis doloris prognostica ae . . Heparis dolaris cura a I. c. Nepatis dolarisae fa calida contracti
lentis dolaris a materia frigida orti signa assic. 1Hepatis doloris .materia fristida orti
Hepatis attracti retentio igestio ,ex pulpo, dimitu uel comm a, quibus cognoscatur Nepatisaurum retentio, disio , ex Noclitibus confretetur a. .c. Impatu confestino,quabjiae xiv . Imraurum gna teratu nevisa Hermarumsteries 33 a. - e rum prognomea Hernis aquosaesigna leuratio
Hernia propter Oseensiu intestini si,
gnara curatio 2. Herni ventosae curatio
Humorum gna Dcenarium Humorum signa s.c. Humorum euacuatio quando praemitten
Himores singuli, quibus medicinis diis
geruntur i quibus exacuentur as . .
H dropis sterierin omnium prognosti
1c uti quid 2 τα. Icteritia causatur uitio ostii fecis
Icteritus triplex as . Ieteritiae ei trinae evis 23 s.c. Icteritiae nigrae causa af ae.
Icteritiae secundum eius tres syecies si
gna 1ss M Icteritiae eitrio prognostica x . . Icteritiae nigrae prognostica ros .a Icteriris eum me cura asio . Icteritiae sine febre cura a x. Jcteritiae in oculis cura a. A.
Iaeritis cuiusque specie cura. ordo
Iliace uentosesigna m cara assue. Iliacae pusionis cura aεία.
Ilisci siue pasta diuina quae s o .
ti H eos prioria so . Ilisci eura sinetibus quid as . Incubus duplex 4IAE. Ine ictu ae 4s . Incubisigna As . . Incubi prognosti G. Incubus antecedit,aut epilepsiam, aut amplexiam, aut manum, mela ctoriam Inecti cura In testinorum anatomia
Inte linum quid Intellina sunt numero se
Intest in duodenum Insulitium ieiunum Intestinum ilion Imesturum excum seu suculas a Intestinum colon a TAE. Insit rectum a T .
Duestinorum doloris a relagmate, Creholera signa asa . In sino rura doloris a mu' are, σctolera euratio a sIntestinorum punctio 2IT . Intestinorum punctionis e use e. Irusis in punctionissign4 a 'AE. Intestinorum punctionis prum ars a Intlino rumpunctionis cura an . Iutestinorum dolor duplex a 3o.c. Iuncturarum desor 3 ss . Iuncturarum doloris ea ae a s s.c. v I cturiri dolore habent quatuor sepora 3IE . Iuncturarum dolorissigna 33 - Iuncturarum doloris progno. 3IT.c. t Iuncturarum calidarum dolor uri cur 3II . Iuncturarumst id ram dolorum cura.
Iuncturarum doloris regimen essus.
Iuncturarum doloris sedario Iuncturaru durities est duplex assin Iuncturarum rudis si me 3σο -
Lachomae distillatio oculi quid so . Lachomara materia generatio so .
10쪽
Lactis utilitas Lapidis Derest causa Lapidis renum steria 313 . Lapidis si signa 30SA-
1apidis iamcillatus mortii solit in reni M,uel uesica, cogniatio 33 IEILapis ursicae quomodo curetur 3 G. Lapidemus patieris diaeta
Lam renum quomodo curetur 3 sia uirga retentus cura 338. 1 pis renum trant nitur 4 π.e.
ordinata I 41. a tingua aegritusnes π earum curati
Linguae prauedo Marangue grauedinis cause 14 e.
tinguae grauedinis signa in. a. I Q grauedinis prognost. ip tiri graued scura diffuse is e. Lingua graties risis misitate phlegmatua pendentis curatio tinguaegrauedinis ob parabsimo libeati em percomminuatem acere
tinguae grauedinis asteritates Umo obf resacutas euratio Linguae grauedinis ob longitudinem I, tamenti, quod est sub tingua, cura
INDE Niantuae apostematis causae er signa
tivo a malis cura e tinguaepustula Linvisae pustularum steries 36De. Linguaepustula signa a 3-ria Linguae pustulam causae I i.c. tatinguae pustularum prognost. 3 3 .c. Lingua pustularum calidarum cura
Linguae pustutim frui ram curatio
Dque motissistit tripliciter 14s a. a Linguae compi ιo putas cognoscitur.
tienteriae cura a filia dilate pendentis.
tienteriae a phlegmatesigna assin. Uenteriae a nuta complexione frigida, e brumida lacn teriasigna, ercura
Matrici sapostematis cura 37 2. e. natricis egressionis eausa, Cr eura.
Natricis prefocationis causae, signa, Cr
Melambesis quid Medanc Ita duplicit resumitur Melanchesiae signa 31.e. ne Goliatis babet infinito sis. Metirubolis ea a 3 α. Mesanctoliae prognostica si .e.a Melancholis ora Esse s 1 .anes oboliae initiantis signa stae. nelancioliae perfectae signa fra. a Meduactoliae stimeticae vii. si . anelancholi effloretica cura sax. tanelancholiae . eos extrinseca eura.
netineboliae . mania diuersae rara.
Nelancholico a quibus abstinendum.
Melanes olico observare necessaritim Muthuram manifestoram doloris O
ratio 3To.c. menstruo rura pro uisionis curatio 3rga. Nesruorum medicamen Nembra mandantia quae
Nerime ophati atomia neri quid Neri operatio Noti quis
Nolae Cri regnalarus uerae signa μ' stinctius. 34 s.c. Nolae prognostica tav.e.
Nirium sanguinis fluxus quid cr uno
causaefluxus otianis narium a1..c. causae apertionis uenarum sunt duplices
Narium fluxum sanguineam quae simu
Narium ulierum humidorum curatio