Florentii VanderHaer De initiis tumultuum Belgicorum, ad sereniss. principem Alexandrum Farnesium ... libri duo. Quibus eorum temporum historia continetur, quae à Caroli 5. caesaris morte, vsque ad Ferdinandi ... aduentum ... in Belgio gesta sunt

211쪽

coeperunt,tum id equidem Tornaci euenit, ut mensibus Augusto Septembri annoto Lxti conciones habere ad sylvas vilis vicinas , frequente hominum multitudine, Caluinctae inciperent; pervulgata ea fraude ad homines corruimpendos mercatores Vt rentur, ut nisi haereticorum hominum op ras non conducerent atholicorum merces vel minoris o tin sterorum, vel nullas em*rent; intra Vrbem raues motus conci tarent; sub nocteis in forum progressi Psalmos ad numeros Genetienses decantarent; Praeposito rerum capitalium , ciuiliumque supremo intra urbem auaritori litteris nu-

narentur.

Valencenis maiore etiam motu res geri tur . Magistratui in illicitos conuentu dixi quaerenti aedes in suburbio denuntiantur, quibus puellam daemoniaca nouarum Re

ligionum Anxistites curandam suscepissent. Conuicti inquilini Philippum Maillard.

Simonem Faueau,ex infima hominum ple- he obscuros atque imperitos: homines, eius modi conventuumfrincipes accusant, ac duci in vincula virumque iubet Magistra. . 'tus Ferre id eorumdem studiorum omines indigne; sub noctem per plateas modo Plures, modo pauciores, ornacensium M. emplo

212쪽

vos DE INITIis vravLTOMemplo Psalmos decantare,captiuosq;de, cte clara voce hortari. Viros sortes se praestarem,auxilios futuros, si duci ad suppli- rium contingeret libello publice de suo in eam religionem studio proponere;Praepotato scabinisque grauius quid in captiuos decernerentylitteris comminaxi.Magistratus per Michaelem Houium, Praepoliti Vicariu vi Antonium Corciliau ensionarium ad Parmensem de ea re refert res pondet Parmensis inanem istiusnodi m tum existere,tu eque Magistratu futurum si timere paucorum hominum temeritatemst necesse in es ponso accepi quod Sabbato ad vesperam homines manu prompti seditiosiquGqui lanam pecterent, urbe discedere reuertique ex agris ubi habitarem, non nisi die Lunae ut plurimum consuessent, itar magistratus constituit. Quinto ML Naij, qui erat dies Lunae, summo mane sentetiam ex edicto in reos pronuntiat nec mora, tria eius urbis Sagittariorum collegia armata in Curiam ad se vocat,atque ii nestissimosquoli ciues inermes eo consilio accersit, quod neque arniatos incedere per Plateas conueniret, Marmis Curia abundaret Antonium de Goignies atque eius .ue anilinuae nobilis qui tum sorte cum

grauis

213쪽

uis minis aliquot equitibus in ur

bem aduenerant rogat idem Magistratus' cum signo dato duci ad rogum reos histelligerent conscensis equis in serum venirent. Rebus itaque hunc in modum cur iis, vixdum p ductis damnatis, magno.

minum impulse crepat septum , quo uin plici locus cingebatur Pergit Magistratusi

exclamat Faueanus , Pater atem . Ad eam, vocem incerti toto foro honinium clam res', calcei sediliaque inparatam ignorum struem iniecta Conturbari ad hunc tum tum Magistratus, damnatos in carcerem rem ducere, populum edicto commonefacere. Goigneus, quod signum e turri non daretur, serius in forum venire cum aduenit, frustra de re componenda laborare. Semel enim auctoritate wntempta, teneri in omcio diutius homines non poterant septo pacto ligna rapiuntur; arma toto foro inconditis vocibus ostentantur uno aliis quo praeeunte in genua sublatis in coelum oculis multi procunabunt. Oigneus auctor Magistratu existolare , uti lacta damnatorum capitae carcere insorum proijc rentur. non pla et inceps consilium C ini itaque anxius Magistratus deliberat, incar-

res frictis soribus mulibariumpunt,

214쪽

sublatos e humeris damnatos in serum linarium , sacra fercula acclamante a que accinente mUna hominum turba , depon. tint. Magistratui consilio rem agi placet, Edictum proponitri In suam quisque Ritionem discedat; qui ab excubijs stati m. que sitasset incommota plebis reiis existeret Paretur Edicto , desertisque reis ita res componitur , ut sub vesperam adducto In urbem equitat , inde diebus aliquot postpeditatu damnatis dilapsi βn auctores seditionis seuere vindicaretur alter edam mytis annis aliquot post Huso perireti CAP v a XIX.

Ager Insulens infestus haereticorum

ibile de duobiu, quis daemoniarios fingebant, Minis rum vera c

undis. D agro Insulensi quod dicebamin,

eius rei memoriam iisde potius repo remus, atque e Matthaei Launoij eo libro, quo Caluinistis respondet Matthaeus iste homo Gallus . totum sese Caluino adess

215쪽

BELGIC-vat 18 c escens ita tradiderat, ut quas haseret ab imgenio Hoctrina animi dotes , eas in huiusce factionis desensionem ita palam atque ingenue collocaret, vii inter Galli Min cum primis celebrem conci nando inuehireninde e Gallia profectus inuito per urbes atque agros Valeticenaruin, Tornaci, Insularum, hinc per Hollandiam, zelandiamque inister eristeret. Post nihilominus , miserante Deo eam hominis amitatem, in quam imperitia atque ex frore non etiam odio atque ambitione devenerat, id accidit, ut Caluino deserto ad

Ecclesiam Catholicam reuerteretur, cutipaeque,cauam admiserat, ita satisfaceret, ut,

qui publice erroris magister extitisset,is c5-tra publice & errorem fateretur,4 causas libris d0ctissime describeret, quibus adductus a parte Caluini ad eam sese Ecclesiam contulisset, quae Catholica toto orbe diffi nullum unum suae religionis auctorem, nisi Christum Mue eius Apostolos reperiret. Respondent huic libro Caluinistaerinde altero litio iterum Caluinis is Matthaeus. Eo itaque libro hanc, quam sum MesQ i-

pruri, histariam conimeminat, ita veia, ut qui loca cognorit, homines, tempus, et

mari riat , euiu, equidem uteri id sis necesse,

216쪽

etro DE INITIu TvΜ'TOM necesse mentiri ita apposite hominem pes aegrinum nulla ratione potuisse. Anno itaque M. LM LxIi Haiae ad Munam in Galliis

concionantemtvlatthaeum mercatores no

nulli velgae audierant. Cum itaque, incia se Portiano relicto, apud quem morabatur, Angliam studiorum causa Matthaeus wψ- taret, iterque sibi in Angliam per Belgium constituisset, factum is yx Vale enis ab iis mercatoribus, qui Haia fuissent, retin Ictur; probarentque hominis studium urbis illius Seniores, Diaconi , eiusdem ue

. Opera Vale enarum , ornacensiumque Ministri ita uterentur, ut varia per loca,t tra horas quattuor: viginti ciues s mumero Matthaeus concionaretur. lace-hat senioribus ista hominis indusii ia, plurimumque ad nouae Religionis dignitatem

valere eam peregrini hominis auctoritatem existimabant. I ornacum itaque Matthsum accersunt , multaque cum eodem contra ' Magistratum sese oppugnantem ψnsilia scipiunt. Dum est Tomaci Matthaeus,ac ciderat, ut Insulis Ecclesiae Catholica mis iusterio , daemon quodam honorato h ruino exorcismispelleretur multi quoqMe Rotnaci, urbe Flandriae, Sanctorum precibus curari a Deo daem*niaci dicerentur.

217쪽

' AEgerrime id ferunt eius ditionis Seniores, a nullumque suae apud homines existimationi decessirum existimant , si quod essera Apostolis factitatum. in Ecclesia Pa. pistarum fieri homines coram intuerentur, id praestare suae religionis Antistites minu possent. Cum quodam itaque Ludovico, in pago lassinoy ad Duplam uvium,

uxore cuiusdam Diaconi in Parency,eiusdem ditionis pago, commorantibus paciscuntur numeratam pecuniam atque in a .

nos sit gulos certum reditum utrisque con stituunt, si daemoniacos sese profiterentur, curarique se a sua religionis Antistitibus. Paterentur. Pauci rem istam curandam suscipiunt, neque ante eae technae a Mattho sunt intellectae, quam pecuniis non praestitis litem mouere debitoribus daemonii icoeperunt. Totaque haec fabula in Hollan diaad antrum Μ.Da xxj. Matthaeo aduo . bus , Christiano de aduenoillerte extor . lim. Ioanne allio, incitardi, necte dis vitam ducere consuesset, Walonicarum istic ditionum Pontificibus, est commem rata Pactis itaque susceptis hiesinoi Ludovicus, Pare eae uxor Diaconi, quibus didicerant indecoris motibus, sermonibus--ingrestum in corpora maliva sarin

218쪽

ώ DE Nietiis vinclavvisne mentiuntur Latera se fama per nocournos fratrum conuentus diffunditi L rantes multi inuisenti terrent his fies in decora facies , prostrat humi corpora, i conditi sermones. Daemon Lucipuicinoa nisi rustico idiomate , nec nisi in aurem Lu- laico loquebatur; Dsmo are eius mulierem hortabatur, ut in vicinam domui I cum se submergeret, Missam audiret, irginem Hassis inuiseret, pecc in confiteretur, tres Missas Comini dici curaret, ter hausta manu aqua e vicina palude biberet. Refertur ea, uti serebatur, miserorram h minum calamitas Tormacum ad intiathaeum rogant Seniores , proficisteretur, curandis ijs hominibus opem diuinae gratiae non negaret. Recus x Matthaeus, quod nec miracula didicis , neque tantum tribueret, ut sufficere se daemonibus arbitraretur Urgent nihilominus enim , cu - man quo intere daemones, venturum breui

peregre quendam virum Dei, qui Uc dere ab hospitio sit coacturus , ante nihil

minus sese mulierem exenter turos, Ludo uico nasum avulsuros Spectatoribus quo

que, quae nossent obsessi, sit lorum ded

cora daemones commemorant Matthaeus

sms pugnatus litteris atque nuntiis

219쪽

BELGICORvΜ Ia r ari Armenteriam proficiscitur, totosque istic dies septem uti conuenera com matur: Schinc deductus a fratribus ex itinere Paren carum ad uxorem Diaconi diuertit VIulier admonita,ubi hominem est cons cathe vestigiba manibus elapsa segiens clamat disti; nota in bi, mi Dei item ii huc anteus in quere mi muri ignarum doli ea res Matthaeumri accedit, mulieremis mi prehendit, ad ignem prostratam inge , nua orare uni secum iubet Symbolum si

de ipse pronuntiatri mulier aegre prae eunten subsequitur; insuam inflaue sibi

daemonem commemorat, verba nonnulla trunca nominila titubans tota pronuntiat,

multa quae ad rem non pertinerent fabulosii atque incondita commemorati minari sibi daemonem affirmat, seturum, ut male a excipiatur, quod hunc accersiri virum Dei curasset Instat Matthaeus, oraret, fabulas omitteret: non respondet multor, contortoamue hiante ore vultum deformis vetula indecore facit componit Matthariis ex sponda interiore lecti, assidente sibi daem niaca , concinnatur concione peracta. dormit , atque expergefactus a fratribus,

220쪽

,i et in INITII TV VLTUUM em intuetur, prosternit sese inuenna, ta camat. Nec mora, omni cruciatu libera mulier, magno equidem miraculo quiescit; neque enim sine miraculo e multa secer bro daem0n profligatur Pauci ne ille quidem ter magnus uxorius omiser Meta huiusnodi requente eo suarum mulierum morbo obtinere id Ministri vel vitae salicctitate, uri exorcismi potuerunt. M Cliere itaque restituta distedit Matthaeus, discipuloque Io misino, pagorum ill rum tum lupremo Diacono, post Ministro, mulierm commentati sic enim inter se operas Matthaeus Raleusque erant partiti, ut Matthaeus se Paululi diceret, Tim theum Caleus, Matthaeumque in quae vel iet loca, unis Insulis exceptis , quas metue 'bat, deduceret. Nihilo interea quietior darininon Ludovici miti nocturnis conuenti bus deprecatur pro Ludovico homines coeunt; frequentes in Matthaeumnuntiiid affirmant, curari nisi a Matthaeo Ludoui

mn non pos . Impeditus Insulis do Tm naci Matthaeus discipulum Naleum pro semittit. Naseo adiurante ita multa mea daemon proloquitur, ut auditorum pietas inrisumblueretur hanc garrulam , quae