Florentii VanderHaer De initiis tumultuum Belgicorum, ad sereniss. principem Alexandrum Farnesium ... libri duo. Quibus eorum temporum historia continetur, quae à Caroli 5. caesaris morte, vsque ad Ferdinandi ... aduentum ... in Belgio gesta sunt

321쪽

2ELGIc-vΜ s. I. 337milemqne notationem vocis rara , qua Germani inferiores vel male precari vel mirari consues*nti Transisse enim in hominum usum, em illam a Druse, Caesaris Augus nepote qui multis grauissimisque cladibus omnem ean oram late vastisset. . Ap vet IV. i

uum 2 eterhmEMiorum aduersus haereticos tempe mentum propo

hum iudicia. .

DVo itaque a Parmense foederatiGeu risisagitarant,ut, a instituta Lega tione Regi sua postulata ea transret,tollique interim omnem, dum Rex respohderet,Inquisitipnis Edi Metamoe executionem, terςtur. De priore ita rem coostituit, e Marchioni Bergens Montigneo prosectionem in Hispanias persuaderet siue

quod pruden masnam xexque laudem

322쪽

3 na metiris vΜvLTVvis obtineret, sue ut digressi, in posterum fiederari iis uti non possent. ωbant comsilium foederati , ineviunt prosecturi , quoad in Hispaniis sunt lituri , tranquil lissime sese domi Rempubi habituros . Prior itaque Montigneus , quod pedς Marchio offendisset , Parisios proficisciture qua in urbe bis apud Francilcum Alaua,

Regis Catholici Legatum, una cum Bauduino prandissit, multaque ita loquentem Legatum audisset, ut secari capita auctoribus nouorimi perBelgium motuum pot- aere affrmaret, progredine oporteret, cum Balduino deliberat Balduinus manendum, morbumque simul ndum affirmat i lon- tigneus concra, nec diu simulares, nec nisi

grauissmis de causis redire non posse se ostendit Penit itaque in Hispanias, sequiturque archio; numquam redituri Alteri

vero foederaxorum petitibni ita Parmensis satisfacit, ut , dimissis in Prouincias sink las Praefinis , habere singulos suarum Prin

uinciarum conuentus mense Maio impera

ret, novumque earum ordinibus in haec capita Edictum proponeret Religionem, praeterve em Catholicam , nullum totis

illis rouinciis vel publice vel priuatim

323쪽

BELGICORVM LIB. Itablic priuatimve doceret, munus aliquodereret, libros scriberet, domin suam ciens ac dolo malo praeberet, turbam concitarer, Catholicos os Oret, in eum,poenitentem idio, non poenitentem laqueo animaduerteretur bona ita demum fisco cederent, si non js in Prouincij atque vrbibus existerent , quibus ob crimen bona damnatorum cedere in commissum non consileuerunt. Qui crimen haeresis animo quidem contraxisset, verum secto quid tale non admisisset , huic poenitent, coram Episcopo haeresi renuntianti poenae istius rei ror non existeret. Qu, de naeresi delatus ei non renuntiare; is proscriptus bo-rus quidem te retur, at alienandi , testandique de ij potestatem non haberet momtuo haeredes Catholici ab intestato succederent bonaque ita demum amitteret, si contra Religionem, quietem ue Prouinciarum ab sens moliri quid con inceretur. Anabaptistae poenitentes; nullius grauioris facti ei extra ordinem ax trio iudicis coercerentur, poena mortis non tenerentur; non poenitentes exilio bonisq; mulci φ . tur. Hωretici relapsi, ac denuo poenitentes, exilio bonisque; non poenitentes morte puniμntur: AMbaptistae autem relapsi nullo

324쪽

cliscrimine vitam laqueo finirent. Qui liti bros vel haereticos, vel seditiosos, sciens dolove malo saepius excudisset, disti axisset, irinoen blinis rum doctorumaue tener tur; qui rarius id secisset, is proscriptus arbitrio iudicis, nas aere vel corpore daret. Qui lucro, non haeresi adductus, istud secin extra ordinem arbitxi quo ius iudicis erceretur. Si quo quis seduceretur,st que'ter disputaret, poena mortis; qui raro nec seducendi animo, sed curiositate id fac*re in eum eiusdem iudicis arbitrio Milma uerteretur. Qui libros improbatae lectim rus legeret, legendos alteri exhiberet magi ιμβ ugna, statuas Ritligioni contu bosas pingeret , sculperet, pictasve aut sculptas haberet , vel illicitis nouarum Religisnum collegiis interfuisset, in eum pio criminis, personae, ac rei diuersit te , etiam arbitrio iudicis statueretur. Qia haeretic0rum illi

cita collegia denuntiasset, huic, si collegae titisset, poena condonareturi in cor non extitillet, is vel dimidium, si sexcentos

florenos non excederent, vol quartam, sexcederent, bonis damnatorum acciperςr.

Ps gripi intra in ac pagos ita demum profuturis inquilinis ad militarentur fidon ab eo, cui postremo paruissent, x ar

325쪽

elio , iudiceque literas adferrent Lad peregrinos autem mercatores ea cautio non per-- ὸ

tineret , dummodo alias m0 desti abique Catholii orum offensa permanerent Regis Iudices, Vasalli, aut a Vasallis delegati, quie, hoc edicto in reos non animaduerteretit,h, Iudices delegatique blagistratu, Vasalli nudo summouerentur. Si Iudices Regii in subditqs Regiorum Vas limum ex edicto

cognoscerent, uocare a Regiis Iudicibus eius causae cognitionem Vasallis non permitteretur. Quibus reis ob poenitentiana

fuisset condonatum, ii Magistratum in po sterum nullum gererent . quos sententia: sitspectos de hae reli Iudices pronunti sient, i re cretata atque impetrata in integrua restitutione a Magistratu non prohibere tur ut maxime exilium ad ea selum lacrupertineret, quibus ius dicentis auctorit ' contineretur, placere nihilominus, uti pro, scripto omnibus omnino Prouincijs exulare sit necesse. Adhari Ediciti capita accede ,

bant de Typographis, Ludim gistris alia

quoque nonnulla. Respondent varie ordines. Λrtes;j, si ca- Iumniatoribus pena statueretur, placituram sibi rem uniuetiam ostendunt. Flandri Edicto ita assentiruitur, ut multa nihilomi-

326쪽

3 mmI TVΜv vvMnus de certis suis priuilegiis de Iudicum praeuentione de Vasallorum iurisdictione, de Iudicum Ecclesiasticorum nimia auct6ritate causarentur a vi Edicto promulgato Inquisitionem tolli postularent ius dicere in Laicos de haeres Clericis non permitteretur; poenitentes coram Parocho ac iudices rofano poenitentiam profiterent in inumniatores seuere vindicaretur de libris non seli Theologi , sed caeterarum quoque disciplinarum Prosetares cognoscerent, L brique non metiaribus , sed argumento scriptoque notarentur. Si generale hoc Edictum non esset futurum, u mutationem vel Regis voluntas , vel temporum necessitas, et subditorum postulata uagitarent, sutu- ram eamdem Handriae , quae caeterarum prouinciarum , conditi*nem Longum cc . et caeterorum ordinum sententias ei criabere, qu bd nec fructum ex eo Edicto Resip. ullum fiteriti onsecuta nec mihi nisi triuia

variti Prouinciarum descriptae sententiae lint per-.orum cetae. Certe nouarum rerum, Religionum-

δε nou que i tudiosis limiuitibus iatisfacer ea ros: i is non poterat, in Multa quotidie inistrorum atque poculum liter te animos aca um Domus Dei assumercnt: omnos sic

clinam in nobilissimi Prouinci, iaceta;

327쪽

. tantari resitae geremiae occasionem elabi de manibus non paterentur Galliam intuerentur, quae Rege repugnante Euare lium praeclar tueretur Germaniam cogitarent,oua Caesarem,tantum Principem, sontemplisset apud commotum semel V spanum pari culpa sortes atque ignavos,minore etiam periculo viros fartes futuros. Nouam hanc Edicti moderationem non esse nisi dolum ac fraudem eo stabiliri Antichristi dominatum pro flammis, laqueos atque ense, pro Inquisitoribus, Epist4 η cauaros e sis iudices suffectos. Iusti uniuersarum Prouinciarum in unum coactis Comitiis , proponi rem astam debuisse; t praeter morem maiorum nonnullis in Pro uinci, eos sententiam rogatos dixisse, quibus ius veniendi in comitia non compete reici ad faederatae Nobilitatis leuissima p stulata, consternatam Parmensem, trepi dantem Aulam, profligat in Inquisitorum audaciam, consilium rebus dubiis nullum inuenire Omhino, si in publicum Euange lium sit processurum, futurumve, Ut tantam ferre lucem caecutientes Papistarum oculi non possint, Libelli quoque seditiosi in cam sententiam proponuntur : Iniuria

ausce Prouincijs Confessionena denegari

328쪽

Augustanam, quod Comitiis ea Imperi Iibus esset comprobara , , ad In per complures Prouinciae pertinerent quissimis postulatis Edictorum atque Ii quisitionis crudelitatem scederatos Ur mini Bratantinorum priuilegia neve o terem, quem Edicta imperarent, iuris ordinem pati diutius posse, caeter Fesbi eam statentiam infinita.

contionum haereticarum per Bestium initia aduersus eas noua Edi la

tiones.

V Nduin lubrico ita re constituta vi,si persuaderi hoc , quod 'Oponeretur, Edictum contingeret, nulla in posterum stabiliendae novie Religionis spes existeret, praeclare se Listuros nonnulli existimax uni, i, dum res nutaret , dum foederati milius cum Parmensi certis consiliis rem constraeuissint, ex insidiis in apertos campos ad non dubiam pugna voluntatem se confer

329쪽

rati ea ratione, quod metu grauis pruni motuum adducturos sese Regem, ad quae vellent , consilia arbitrarenturi Paucis ita que ante Kal. Hai diebus, circum maiores

vitas Flandri pis per agros diurno

habere conuentus Caluinistae incipiunt in-- dea V. Nonas Mes circa Antuerpiam, huic ut grassante scabies, sic variis e locis attractae pruritu Caluinistarum, Lutheranorum, atque Anabaptistarum sese Conciones ostendunt nullae per Lut Zenburgum, Artesiam. Hannoniam. murcum, nullae quoque nisi in agris dilandriae limitem per Insulas, Duaeuiis, atque Orchiacuiri; at nequentes rii Flandriam , ditionem Tornaceiisem, valenceiictilem, territo tum Aniuersense, iustoducens in Braba tia, per Hollandiam,Zclandiam,Geldriam, Frisiam Procedit in acie; quicquid vi quam est Belgicorum dinistrorum ,Diaco norum , Seniorum , Superinteridentium, quicquid postremo vel vetere vel recentem emoria prostriptoriam hominum tetuli, pro se singuli ad conuentus deferre, plebem

carmine ad arma concitare,nullo mome'tu

leuissiuacis hominum anim0c d se transdu'cere. Nihil etiam tam est faciles, atque istis

330쪽

yis DS NITII TVMOTOMiligionem persuadere siue quod Catholicae Religioni non nisi in speciem dicis causa homines alii diu pareren siue quod ,subli ta omni Religiosarum mei tuum pietate inihil qu adlubesceret,atque pauca crede, re,pauca faceresue quod veteris C inplicae Religionis riti0nem pauci sequerentur, totamqie quandam superstitiosaruixiceremoniarum farraginem arbitrarentur;ILue quod ea essent pol Demo hominum vitia ut coerceri nisi grauissimis hisce poenis non possent . si mim nimis quam grauidi i

inae vindictae genus, cum occaueris,Ecclesiam non inuenire, ad quam pertineat, C --3.rmiseritu peccata, remittuntur eus non inuenire perenne sacriscium secundum o

dinem Melchisedech; non illa denique tot,

tantaque, quae animis rite procura uis fi inamentum veritatis Ecclesia retineret:

hullam enim exist re Christi Ecclesam, existis Quis R ligionibus sequi est necesse. Si namque est ista,quam profitentur, ver ad ea sola Religio, quam sequi oporteat , nub

lumoue totoeterrarum orbe, ne unum qui dem hominem vel cogitando possunt inum niri, qui ante se nuper exoletos non etiam ies eas crediderit,quas crςdisne impietate,