De vnigeniti filii Dei existentia, inter Erasmum Iohannis, & Faustum Socinum Disputatio, a Socino iam ante decennium ex ipsius Erasmi scripto, & sua ad illud responsione composita & conscripta

4쪽

V NI GENITI

FILII DEI

Disputatio,

e Soc Iso iam ante decennium ex ipsius Er fui scripto , O sua ad illud re bonsione composita conscripta:

Nunc tamen primum typis e

Vbi venit plenitudo temporis, misit Deus filium suum factum ex muliere, fa-

ctum sub Lege. Anno CIO. ID. XC v. mense Iunio.

6쪽

M OS COR OVIUM

In suam cum Erasmo Iohannis DL sputationem

PRAEFATIO. VANT OPERA Uera exaltationu

hominis Iesu Chri sti cognitio ad claram ipsiu Christianae religionis notitiam ,sit necessaria, tib Hierony- me Mosioroui, Viro tam solida atque erudita pie late praestanti, incompertum se nequit. Mihi quidem id adeo exploratum en,ut huiusce rei, alia qua saltem ex parte, ignorationem, maximorum errorum inter eos, qui Christi nomensunt professi, diutissime causiam fuse,hodieq; esse,affirmare nodubitem. . Tantae autem ac tam perniciosa igno- rationis origo ct caput,en ac fuit semper, de existentia inigeniti fili, Dei non recite sientire, atque opinari, ante conceptum ex stiritu sancto oena tum ex Uirgine Iesum Nazarenum, iam reipsa ac

7쪽

perfectὰ Dei sirium τnigenitum extitisse; qui, via delicet, vel ex ipsa essentia Dei patris genitws,vel

ex nihilo,antequam aliud quidquam crearetur,ab ipso Deo creatura sit, suo tempore humanam naturam assumpserit,υelbomine sive,ut alii loqui malunt, humanum corprus seu carnem induerit..Atque , ut nunc nihil de ise dicam, qui, propteres Iesum Nararenum unigenitum Dei filium sessunt arbitrati, quod is natura diuinά constet ex ipsa Dei patris Gentia genita, quae humanam naturam asium erit, quorum sententiam sacris test moniis confirmari non posse, satis iam nostrorum hominum publita editi criptis demostratum se Gidetur; de sese aliquid hic attingam, contra quorum sententiam Vix quidquam nominatim ha tenrus nostri homines in publicum ediderunt: de iis,

inquam, qui Arrijsimiles eum ue imitati, Iesum N arenum substantiam quandam stiritalem

primam omnium diuinit- creata estistatuunt quae humanum corpra seu carnem induerit. Hi enim maxime hominis Iesu Chri A exaltationem obscura Uelpotius penitu tollunt;cum Uis ac ne vix quidem concedant, Iesum Christum υerum ef-

se υel umquam fui e hominem;quippe quiUel nullam aliam animam,praeter substantiam iam liritalem humana anima multo excellentiorem, ei

tribuant vel ceres mentis seu intellectua humani loco eam in ipso se Uesint. . Viderunt nempe si

id quodplerique alij non vident nullo pacto si

8쪽

ri pose, dux diuersae naturae, quarum Stravis

per se subsisterepossit O personam constituere, ita

simul iungantur, unam tantum personam constituant: praesertim de qua interim tamen Gentia aliter utrauis perse ipsarum naturarum verὰ ac

propriὰ praedicetur. Quare, cum pro concessos mant quod etiam verissimum est in Christo Iesu unam tantum se personam, cumq; in eo filium Dei unigenitum agnoscant, quem personam ese certum enin cuius per se naturam nihil cum --

mana natura commune habere ps autumanun cesse habueruntveram naturam humanam a Chriso Iesu excludere c quippe quae per se personam constituere sit apto acsentire, Christum reuera O sentialiter hominem non esie , aut dici pinei

sed tantum, quatenus verum humanum corpo

induit. En quo tandem perducat sententia ista demnigenitisili, Dei, ante Iesum Na Rarenum ex visegine natum, existentia; v scilicet, non modo a mirabile atque omnium excellentissimum atque humano generi saluberrimum Dei opus in Iesu christo homine ad sui aequalitatem evehendo o scuretur, sed Iesus Christus verus se homo negetur: id eri , ipsa salutis nostrae aeternae ratio funditrus propemodum euertatur, Osapienti symum, in υia nobis ad immortalitatem tradenda ac commonstranda , ipsius Dei consilium paene irritum reddatur. En tamen,quod istorum misereamur,

quos in tam perniciosum errorem sententia ista P - 3 induxit;

9쪽

induxἱt; cum non pauca extent sacra testimonia,

quae hominibκs imperitis ct parum firmis videri

possint eam continere.atque adeo curandum nobis

en , ut elusemodi locorum et erua flensini, satis lic/ths,qui mentis oculos diuinis rebus cernendis aptos habent,per se clarua ct apertu ,istis etiam expliacetur, patefiat: aut saltem ostendatur,multum abGe, ut ex illissententia ista elici debeat t. Egosa id, pro virili parte, id praestare iamdiu sum conatuta: praecipuὰ vero in dilutatione quadam i ter Erasinum Iobannis, O me, ex ipsiua Era miscripto quodam, θ' mea ad ipsum restonsione, a 4me olim composita O coscripta.. Anni enim micirciter νndecim, cum Erasmus ipsie Iobannis υir eruditus O in sacris litteris haud mediocriter exercitatuN, qui nunc Claudiopolitanae ecclesiae in Transiluania est pastor, Cracouiamprimum, ni

arbitror, Ueniens, a nostris hominibuπpethi, ut Fbi liceret coram ipsis explicare argumenta quaedam, quibua a sententia nostra de nullo reipsa,an te hominem Iesum lua.renum exinaria virgine natum,unigenito Dei Aio,ampledienda absterreretur, O in sua huic planὰ contraria retinenda confirmaretur, licὰt alioqui nobiscum de uno tantum Deo, Domini nostri Iesu Chrisi patre, consen- .riret: atque ut simul quae a nobis ad in a argumenta restonderentur, audire posiet, eaque, quaten oputa esse sibi υideretur , refellere. Annuerunt

fratres; ex ipsis Era mi voluntate , uni ex

ipsorum

10쪽

i brum numero nominaitim prouinciam ad elas. argumenta coram aliis,qui adfuturi erant, rei dendi demandarunt. autem unus ipse'i. μtaque triduo amanter o placis dilutauimi s,mes ulatim atque ordine ad omnia, quae Eram assereba retondente: tametsi meae rotonsiones Eramo nequaquam probari poterant. Haud ita multupore , cum Eramus Craconiae adhuc haere ret, ego vero tunc temporis ruri habitarem, misesum est ad me, vel ab ipso Eramo nam non satis memini9υel certὰ ipso Erasmo id curante, ius scriptu, in quo nostrae dilutationis capita se complexu uisse, profitebatur. Quo perlecto, cum animaduertissem, nonsolis quod ipsemet ingenue ad finem iura scripti fatebatur multa, qu sta me dicta fuerant, ab Erasmo omissa fuisse, sed

etiam nonnulla ex iis, quae non omiserat, patrum .

reeid exposta, Osimul postmodum resciuissem, Erasmum aliquot exempla istius sui scripti ad varios in Vari s locis degentes amicos suosmisisse: decreui siripto similiter ea omnia refellere, quα ipse Eramus se dicentem insuo scripto faciebat. quod etiam breui perfeci ς scriptum meum ad

amplissimum Virum Andream Dudithium, multiplici ac υaria eruditione insignem ct Niriraquenositam amantissimum, misi: rogans, Ni, eo accuratὰ perlecto , illud quam primum ad ipsum Eraseum Iohannis, qui iam Craco uia, alio discessera transenittere uellet. id quo licet non tam ci-