장음표시 사용
51쪽
melius juvare puram verbi divini professionem potuisse , non indiget ult riore probatione. Pedetentim igitur,& de die in diem perfectum , ex poli tum que nobilissimum est illud instituia
tum, nec tamen ita absolutum, ut ante
annum sexagesimum codices integri potuerint imprimi. Unde etiam Verisestissimi,. quos habemus, libri hana vix
excedent aetatem. Fadendum ξamen, initio chartam , atramentum, typos,
ejus fuisse conditionis ut laudibus ea multis ex tollere nollem. Quamquam 6c, quod non diffitemur, volumina impressa conspexerimus, sat ni ide Venetiis praecipue Anno I 474. 1478. 91486. oculia. Deniere etiam primo literae majores & Initiales, quae Vel pingendae erant, Vel minoribus utendum: easque alicubi etiam Anno Iso I. d sideratas fuisse, ex libris quibusdam hoc Anno typis mandatis, evinci posse pu- . to. . Neque titulos habuere splendidos, in Donte de Comem is volui ini&Lectorem monentes , imo non raro nulli prorsus conspiciebantur, ut non nisi eri
52쪽
lectione libri ipsius, clijus goneris sit,
intelligi potuerit. Postmodum tamen ita omnia creVere , ut nostra his tempora quam diversistima ab illis stat; cum tamen aliis in rebus paulatim cultura elegantior Indorque esse soleat. Postquam autem cognita haec Ars in Germania facta esset, varii hinc inde reperti sunt viri docti & probi, excurrenteS in . vicinas regiones , i sua cum iis comminnicaturi. Migrarunt Venetias Himmanus, distras vianus Scotus, Nicolaus item 'monius , 'Rui Ius Canonicum primus ibidem impressit Anno I 77. Tom. IV. Romam transiere Antonius Bladus , . Conradus Sch eliseim, Arnoldus Pannaret us, Udatricus Han , sive Huldricus Galgus. Neapolim Sextus Argentinensis, a Ferdinando Rege Catholico Episcbpi dignitate ornandus, abierat. Ρari modo in Galliam, aliasque regiones pro festi Germani multum captabant lucri, quos nominatim hic recenseri angustia chartae non permittit. . Sic igitur pro-
53쪽
Seculo XUL ejusque initiis ad summum
perveniet culmen. Nam Dinnes Re giones, cum facultas non fuisset data excogitandi artem 3 in ea tamen excolenda, Ornandaque certarim allaborare, caeperunt: Itali praecipue, Galliquo' cum nostris Germanis streniae conjun xerunt mantis. H buerunt Veneti sios. Manutios, Aldum Avum, Paulum dum , filium , nepotemque ,' ' viros
doctissimos & laboriosissimos, felicissimosque, ut in Scientiis , sic in Arte prelioria Magistros. . Primus illet Graecis sua excudit literis, ita eleganter& nitide, ut in ruborem nostros deeTypographo , qui volui umbrae, jarii
cum eo comparati, Volitanr Antea spatium reliquerant vacuum, vel latinis exprimebant Elementis, si quando occ
currerent Graeca. Homerus autem:
prela Aldina primum tam feliciter ita tigavit, ut cum optimis quibusque ho die certare possit, & quanta cura gesta fueritae editist , inde patet , quod si gulis hebdomadibus duo tantum C. cusa fuerint folia. Iiis adjunsendus
54쪽
D ut Bombermus, Anim piem sis patria, qui Anno Is f i. Venetita die- latus, Hebraico imprimere coepit charactere. Ex qua re, quamvis A eoii terdum: Manutii usi fuerint, aeternam consecutus est gloriaen, dein misera imcet paupertate, immortale decus. Resertat enim aliquoties opus Talmudicum, cum Commentariis Rabbinorum
procudisse, singulisque editionibus mPliadem aureorum i pendisse; quod si ita sit, fieri aliter non potuit , quam ut in miserum dc angustum prolapsus
fitent, statum. Quem, eundem pene
subiisse in Amstelodamense opus , Tal-mud dictum ρ lui impensas fecere, se-ina circumfert. Neque id mirum: istis enim temporibus pauci erant, qui hoc studio' delectatis,' magnam auri summam pro hujusmodi Libris, uti ne nunc quidem fit, solverent. Interim tamen commonstravit' optimus Bombergius, se non fami, sed famae, & utilitati, sibi quamvis n*xite,&Rhipublicae Literoriae potissimum, inserviliter Uiu rant etiam. Venetiis , Dominicus B
55쪽
sinus, Bembardus Junta , Ser ardus Pictor, E artus strita de Augusta, quorum libri impressi nitidissimi sunt,&- Quanquam h beam miselmi Verritavit super quatuor libros sententiarum Lombardi Commentarium, impressum Venetiis, Anno 1496. ubi in fine haec adjectasiuit verba : Venetiis per Iacobum de L .eutas, impensis vero Laetari de Sindis. Unde concludo, non nisi Soardum sumtus procurasse, ut nostri Bibliopolae solent, atque ideo inter Typographos forte ipλs, referendum non esse. - Quae utcunque sint, optima de reliquo, M densa utitur charta , at nimis abundae notis, seu abbreviaturis ut Vocant, Syllabarum. Nec illicite capita invenio distincta, atque eo proinde loco, quo Manutii & Bombergius , vix habendus erit. Romae claruere Paulo IV P. R.
Paulus Manutius, 3c Aldus filius ejus, 'uterque magna auri summa donducti . ut & imprimerent, & publice simul docerent. Ipsa autem ossicina qua cce
perant, vaticana audiebat, & Pontificis. siimmi
56쪽
summi authoritate, nummisque munita, non nisi egregia proserebat.' N rentiis artem hanc, praeter alios, eXe cuerunt Iuniae,quorum nomen' & codices, Clarissimum olim Germanorum in Belgio decus Gr ius ita quidem ama-Vit, ut, Cum Scriptores suos ederet, latinos, Classicos vocant, Iunrarum , ubi potuit, editiones inprimis consiluerit, & sitos codices ex illis emendaverit. Ex Italia felicissima, amoenissimaqtie Europae Provincia in Galliam migranti offerunt se certatim Viri Er ditissimi, quibus vix hodie pares Vivunt. Quosdam horum & celebrio- . res nominabo, ceteris omissis. Quis enim est, cui Stephoorum nomen no Eum non sit. Ecce benevole Lector
Oenealogicam Tabulam familiae Ste phanicae celebratissimae, in qua
58쪽
omnes de Typographia ; aut plerique
certe, naericishmi. Cuni his conium gendi erunt , Adrianus Turnebus, Graecae linguae Profestar Parisinus, & Typogr. Regius, qui obiit Anno 1 16 i. Vir toto orbe clarissimus,& cujus codices rariu-stule apud nos reperiimtur, signique loco gerunt, Thyrsum Lauru & serpentibus circumdatum: Guilhelmus Pati' nim , Guilhelmus, Johannes, Fridericus& Claudius omnes homine Moralvorum
Roberti Stephani Socer, & Symon sol nos, Roberti senioris Vitricus : Viri Eruditi pariter & Seduli, nullisque pameentes sumtibus, ut gentis gloriam in ornanda arte Typographica acquisitam, conserVarent, Occupati Ant
quam Gallia excedamu , alios silentio' praetereuntes, Lugdunum visitabimus; occurrent illic 'docus Badius , Andreas& Sebastian Grphii Germani, & SY-phanus Doletus, infelix ille Typotheta qui Atheismi suspectus, Vivus combustus est. t Mittimus aliosque
59쪽
Germaniam pedem promovemus. Poterit haec cum Gallis de multitudino Do'orum Typogri. in certamen descendere; tot enim numerare possum Viros & Principes literarum , quor
Gallia se habuisse, gloriatur; sed nolo
Civibus meis assentiri, ne parrium Vi dear esse studiossis. Reperies autem Basileae viros doctissimos, nudo nomiane audito omnibus venerabiles: In quibus excellunt. Johannes Amerba inscum filiis : Johannes Hobenim: I. hannes Oporinus e Nicolaus Episcopius
Antonius L interus: Henricus Petri Io .hannes Hemetim e Ludov. Regius o lω- tris Perna o Andreas Cratander, & alii
plures, quos vide stib finem Bibliothecae Latinae a celeberrimo J. A. Fabritio conscriptae. Basiliensibus ob viciniani addi merentur Tigurini & Genevens cum Helvetiis , quorum illi nobis ii primis Christoph, Froschoverum; hi vero
60쪽
qui & Hanoriae sedes fixerant sua I
cthureni Argentorati claruerunt: Lipsiam vero ornarit Ernesus me reli-,
ma Constantiensis, qui meliori fato dignior inde ob notissimum partium studium expulsiis, in maxima egestate mortuus est, Cujus postea typis &ssino
nbergae Varii fuere , eminent ex his senes Petreus, qui diu & ipse literis operam dederat, & hoc antiquior D- Robur - , Vir notissimus , Qui per omnes Germaniae urbes, imo & hi usuas habuit negotiationes, & t lamas: Singulis diebus vel centum in is laborabant officina viri, qui statishom laboribus abeunte , & iterum mssis redire consueverasit, ita quidem nulli holum Janua aperiretur, nisi postquam ad unum Omnes Conveni