장음표시 사용
11쪽
primis animalium calorem identidem aequabiliterque augeri pro vehementiori lacultatis nervosae vi, et sua obiliterque minui pro vis nervosae dejectione Statutum est proinde organica corpora omnia eo magis caloris continere, quo ampliori cerebri mole nervorumque numero praestare videntur; idcirco animalia quo simplieiora sunt aut parum calore aut nullo calefiunt, eo vero dum animalia per gradus uberiori nervorum copia instruuntur, eo magis evolvitur caloris .mammisera animalia et volucres elatiori caloris temperatura longe alia antecessunt; etenim cum eorum cerebriis gnitudine in universum caloris gradus persecte congruit. Qui iuvenes sunt, atque aetatis consistentis, scilicet dum nervorum vis ac potestas vehementior est, vehementissime calent. Qui vero phlegmatico prorsus temperamento insensibilique natura assciuntur, haud minus corpore atque anima rigent et contra quibus vivacior animi alacritas arridet ac servet ingenium et spiritus calidior eminet temperatura. Sed praeter aliae doctrinae nostrae sundamentum ponunt atque confirmant animi motus, a quibus caloris modo imcrementum, modo diminutio locum habent Laetitia ac spes, sed anto alias iracundia ac sum longe, multumque animum insammant, ideoque animalis calor temperatus licet ac modicus repentino tempore quasi ignis accenditur. Afflictio, taedium, moeror ac timor iis penitissime adversantur. Febris ipsa hujus sententiae subsidio venit, siquidem tamquam simplex nervorum assectio ob perturbatas nervi intercosialis facultates a nuperrimis atque amplissimo nostrum Institutore, spectatur. Plerique huic lavent sententiae Phi-
12쪽
lippus vero Milionius inter recentiores celebriori omnium recordatione dignus aestirnatur. Nos itaque parumper ab hac opinione discrepamus, ac nonnulla objicere in animo nobis est. Et si animalis temperaturae gradus plus minus elatus cum
nervorum organica constitutione plus minus persecta congruit, constat pariter diversum rerum Circumstanistium numerum his comitem ire.
Respiratio itaque in simplicioribus animalibus pene inconspicua est, imperfecta in iis animalium classibus, quae ex ordine sequuntur quadrupedes vero, volucres, ac homo ipse persectum respirationis tetigere sa-stigium. Idem etiam de sanguinis circuitione sentiendum est, quae in superioribus classibus persectius ah- solvitur, idem in universum de partium motu, qui promptior ac vehementior in iis animalibus, quam in simplicioribus exercetur. Ex quo conficitur, ut, cum
nervorum facultas ac vis ad extremum vehementiae gradum pervenerit, caeterarum etiam lanctionum, Dr-do promptioribus alacrioribusque gaudet exercitiis; adolescentibus enim atque adultis item, ac iis qui igneo quasi sensibilique temperamento praediti sunt, promptior ac celerior est respiratio, partium motus animosior ac festinans, sanguinis impulsus vehementior; si vero ad senes et phlaegmaticos gradum faciamus, huiusmodi iunctiones languentes et quasi exhaustas esse crederemus. Traditum est insuper animalium calorem omni tempore scilicet exinaniri, quia nervorum pol stas tunc abjicitur ac desicit, proptereaque necem est, ut qui somno capiuntur ab exteriore rigore tueantur ex ho proinde concludere malunt, ochium ter-
13쪽
restrem diuturnioris in somni spatio insimum pmperaturae gradum, eoque illi vigiliae inferiorem signare. Verum his etiam argumentis oppositiones nostras insere quis vetat Si interim cerebri lanctiones exhaustae sunt, aliae etiam corporis totius exercitationes con primuntur; veluti respiratio, aliae diminuuntur perinde ac sanguinis circuitus aliae delentur, quemadmodum artuum mobilitas. Concludere igitur modo mihi liceat, tales tantasque argumentationes atque animadveniones, quae de directo persectoque nervorum influxu in caloris evolutionem fidem sacere nituntur, opinionibus tantum haerere, nullaque attentione esse prosequendas. Quod autem magis interest argumentum id ab animi motibus sustentatur, quibus agentibus, calor liscit; quapropter inficiari nullo modo possumu id evenire sub magno iracundiae impetu Ergo nervosi systematis influxus praetermitti mἰ-nime debet, sed oti,iderari non oportet tamquam potentia, quae directe atque immediate causam caloris animalium praebeat. Animadvertendum esse potius iudico hunc tanquam peculiarem quamdam circumstantiam aut causam remotam agere, quae proximae
inde caloris causae occasionem praebere valeat. Id si secus esset, qui fieri posset ut vegetabilium calor cor tum statumque gradum quemdam temperaturae illi ambientis aeris superioren constanter assiduoque conservet Credo equidem neminem mente effingere velle vegetabilia nervis exornari Lamaaius tamen ac Seneberius post diuturnas ac repetitas de ari qua Italici, qua Tnaculati calore operientias institutas, detexerunRealorem a binis hisee plantis signatum ad octuagesi
14쪽
mum gradum thermometri Fabreneyliam fleendisse, dum aeris temperatur Sexagesimum quartum nunquam praeteribat.
Cum eo modo quo possibile fuit absolverimus omisnia quae potiora de calore animali systemata respiciunt, cumque satis evidenter in propatulo uerit, quemadmodum sperare audeo, maximam horum partem admittendam non esse; num profecto interest, ut mentem convertamus in sumta illas opiniones, quibus auctores systematum aestimatores hallucinabantur. Certum intori ac statutum esse equidem sentio scriptores omnes veritati aliqui praecipue eorum argumenta innixos esse; alque veluti unam, atque unicam caloris originei et causam respexisse. In hoc Vero errorem consistere tantum iudico, caloris sontem scilicet ab una atque identica solummodo causa haud quaquam dimanare. Chymicae scientiae progressus vero eo per enerunt, ut summo emolumento nobis sint, etenim modo me.
dica, modo physica in re aliisque praeterea in diseiplinis maximam asserat utilitatem; sic nostro etiam in casu plurimum refert. Quapropter siquidem statui ac deliberari possit quaenam causa ex omnibus naturae corporibus ealorem evolvat, sicilius tunc lucescet quomodo humano in corpore viventi calor ipse exub
eatur. ataue Inde statutam uamdam a determinatam servet temperaturam . .
Constat itaque omnia naturae corpora praedita esse calore hujus autem copia plus minus reserunt pro varia eorum constitutione calor modo liber est, modo cum corporibus conjungitur Sub libertatis statu omnia naturae corpora aequabiliter saturantur adeo,
15쪽
υ pleraque ac varia corpora sub diverso temperaturae statu calentia si mutuo subjiciantur contactui post non multum temporis videntur haec omnia ejusdem temperaturae gradu calefieri. Ad caloris conjunctionem cum corporibus anima destitutis quod speciat, binas enumerare specie Chymici solent. Allera calori latenti, altera illi chymico more cum corporibus copulato originem praebet. Cum calorem latentem dicimus,
illum intelligimus, qui exiguioribus corporum particulis haeret, ita ut ad hymicas eas operationes referri possit, quas adhaesionis nomine vocant. Cum vero
calor hymice conjunctus dicitur, ille intelligitur, qui adeo cum minimis corporum particulis conjungitur, ut a corporibus sejungi nullo profecto modo possit;
sin vero eorum constitutio immutetur, omnis avertitur
dissicultas. Ac si caloris latentis evolutionem compreS sione et frictione investigemus; tunc corpora corpori bus, partes partibus invicem impellere vehementer oportet mechanico quasi dicam more, ex quo aliqua caloris portio evolvitur, qui propriam corpus ipsum mutet constitutionem. substantiis gaseosis atque aereis permanentibus, cum intra Syringiam occludantur atque emboli ope magna vi comprimantur, talis caloris copia quandoque erumpit, ut ignem ab esca prius in uringiam immissa extricent. Si serrum magnopere ac diutius percutiatur, postea excandescet si denique bina arcte conjungantur ligna, ac diutius confricentur, ita calescunt donec ignis ac amma eliciatur. Ita calorchymico more cum corporibus conjunctam toties evolvitur, quoties corpora ipsa constitutionem mutant. Sed quoniam nullum exstat corpus, quod perina ulem
16쪽
ejus immutat constitutionem, quin chymica aliqua operatio locula habeat, ita asseri potest, hujusmodi calorem multis ac disparatis se se copulandi modis a corporibus plerumque extricari. Combustio scilicet cummunior est operatio, ex qua facilius calor emanat; lianc deinde ordine sequuntur combustiones lentae, oxydationes, aliaque his similia Modo ad rem propositam redeamus. Quis ideo in mechanicos id opponet, sub vehementissimis nempe motibus corporum animalium calorem non extricari Nos superius tradidimus corpora omnia apta ad calorem extricandum esse frictionis ope atque hic ad latentem spectat. Quis deinde inficiabitur multum cal ris sub respirationis ope evolvi, siquidem Crais sordius ejusque assecla omnes autumarunt Quidquid sentiant ii, qui nervos influxus opinionem secuti sunt, mihi altent observanti videtur respirationem chy cam constituero operationem spectantem ad combinstionum genus, quibus data qualibet occasione calor elicitur. Quis praeterea negabit calorem minime evolvi, dum sanguis circumeundo continuo movetur atque impellitur Dum sanguis per varios ac diversos fluit canales, ac in varias traducitur caveas, natura atque compositione adeo mutatur, ut sanguis si a venis aut arteriis ejiciatur, alterum ab altero discrepare luculenter patet ex hoc etiam sit, ut juxta varias ac disparatas partes ac vasorum formas flexionesque tot secretionum animalium genera enascantur. Sub omnibus hisce compositionis mutationibus, novae atque ii cratae compositiones ac decompositiones continuo assiduoque eveniunt, quae temperaturae Statum mutare Pr
17쪽
eos qui nervorum influxum veluti praecipuum atque unicum caloris sontem spectant quis si animi motus caloris temperaturam altius celeriusque esserunt, ideoque nervos nihilo ad animalium calorem eliciendum
posse Θmoventur arteriae ob facultatem quamdam earum contextu haerentem, uti neminem fugit quoties interiores impressiones a sanguinis circumeuntis impulsu exercitae agunt in illam. Certum est praeterea, a minime in dubium revocanduin arterias Omnes innumerabilibus sere nervorum surculis quaquaversus instrui cumque surculi isti alligentur aut recidantur, tum vehementioribus stimulis exterioribus indigent arteriae, ut moveantur etenim tali pacto earum sunctiones ac motus a nervorum radicibus obbligatis aut recisis gubernari, ac moderari non possunt pulsatio identidem languescit, ac denique prorsus extinguitur. Nunc igitur nonne salis elucet, maximum nervos in arterias exercere imperium P aximum scilicet, a, solutum minime. Atque hic porro auctores decipi censeo. Ut calorem hominis viventis augeant nervi, majori vi, qua solent in arteriarum tunicas agant, Oportet; quae cum vehementius micare coeperint, eo magis in sanguinem impetum faciunt, tunc numerosiora sunt contactus et unionis puncta repentina, uno Verbo, atque insuetas chymicas operationes edunt. Post haec inficiabit nemo, reor equidem generationem bymi, hujus commutationem in chylum secretionesque omnes aptas ad calorem extricandum esse. Quamobrem optimum iudico varias ac disparatas hasce opiniones uni atque unicae circumstantiae tamquam praecipue senti
18쪽
caloris inniti, de quo superius dixi. os interim nonnullorum scriptorum praeceptis freti defendimus duplicem esse caloris humani sontem hinc fluidarum solidarumque partium motum hinc assiduum, perpetuumque chyinicarum coinpositionum processum varia inter humani corporis elementa Primum scilicet sontem respiciunt Frayerii mechanicorumque piniones, alterum Crawsordii Rigbyi eorumque qui systematis nerve influxum amplectuntur hypotheses, pectant.
19쪽
Opiniones omnes 4rmioribus licet argumentis inmixae, unicam atque immediatam caloris animalis sontem non adliu detexerunt. II. Etsi nervorum inssuxus, qui in universas contoris partes exercetur, ad hujusmodi phoenomen evolutionem explicandam magis aptus videatur, tamen nihil, nisi remotam ac mediatam caloris ejusdem animalis causam in medium profert.
20쪽
Ex Typis Novae Societatis nomine N. Z. Bettoni et Soc. issiliae by Orale