장음표시 사용
11쪽
Atthemanes maximus natu aetatis priuilegio regnum sibi uindicabat:quod i us Scordo nascentibus& natura ipti gentibus dedit. Iro Xerxes cotrouersiam non de ordine sed de nascendi felicitate ferebat. am quod Arthemenem primum quidem Dareo sed priuato prouenisse:se regi primu natu fratres itas suos: iante geniti estent priuato ptiuam patrimoniu quod eo tepore Darius habuisset non regnu sibi uendicare posse:hesseptimu.que in regnu rex pater ius talent .Huc accedere quod armemenes no patre tam sed &matre priuatae adhuc fortunae auo quom materno primis matus sit: se uero εc matre regina natu: dc patre non nisi rege uidissenuum quoi maternu Cyrum rege habuisese non haerede sed coditore tanti r i.Ita de si aequo iure utru* statre pater reliquissetimaterno se tamen iure 6 auito uincere.Hoc certamen concordi animo ad patruu suu Anafarne ueluti ad domesticum iudice deserat:qui domi cognita causa Xerxem praeposuit:adeo staterna coaetio sunmt nee uictor insultauerit: c uictus indoluerit: ipso litis tepore inuicem munera miserint:& iacula quo inter se non solu crudelia conuiuia habuerint.ludiciu quom ipsum fine arbitris sine conuicio tueoritiTanto moderatius tu fratres inter se regna maxima diuidebantiqtonue exigua patrimonia par rixes in tiuntur.Igitur Xerxes bellua patre acceptum aduersus graeciam per quinquentui struxit.Quod ubigineia MD ptimum didicit. Demaetus rex lacedaemoni :qui apud Xerxe exulabat. amicior patriae post fugam tum istruit quam regi post beneficia:ne inopinato bello opprimerenturio nia in tabellis ligneis magistratibullperscripsit a se eaera super inducta delet: ne aut scriptura sine immine iudiciu daret.aut recens caera dolum proderet. Fido deinde seruo perserendas tradicitusso magistratibus spartanom tradere:quibus perlatis lacedaemona qoni res diu fultiquod nem scriptu aliquid uideretinere frustra missias suspicarentur:tanto rem maiore.sito sit occultior Putabanti rentibus in Giectura inris soror regis me. situ Leonidae consiliu scribentis inuenit.Exala igitur cara belli consilia cle teguntur. Iam Xerxes septim xerxis apo genta milia de no armauerat trecenta milia de auxiliis mino inmerito proditu sit: fumina ab paratum exercitu eius siccata: aeciana omne uix capere exercitu eius potuisse.Naues quo decies centum millia numero habuisse dicitur .Huic tanto agmini dux abfuit et eru si r m spe frescitias non ducem laudes.quarum tanta copia in regno eius suitrui cu flumina multitudine consumerentiopes tamen regiae superessent: Ipse aute primus in fuga:postremus in praelio semper uisus est: in periculis timidus:sicubi metus abesset inflatus.Deni ante expimetu belli fiducia uiriu uelati naturae ipsius dominus &montes in planu deducebat&convexa aliu aequabat:& quaedam maria pontibus sternebatiquaedam ad nauigationis comodu per copendium ducebaticuius introitus in graeciam qribilisnam turpis:ac foedus discessus fuit. Nam cu Leonida rex spartan cu quattuor milibus militum angustias thermoIFlarum occupasset.Xerxes contemptu paucitatis eos pugnam capescere tu, bet quou cognati Maratonia pugna intersecta fuerunt:qui Mulcisci suos querunt: principium cia dis fuere succedente:deinde inutili turba maior caedes aeditur riduo ibi cu dolore S indignatione Leonidae persarum dimicatum quarto die manuciaturet Leonidae a. .miIibus hos visum cacume teneti: Spartan si hortatur socios recedant:& se ad meliora patriae tepora reseruent sthim spartanis sortuna ex cinu; periendam plura patriae si uitae debere:caeteros ad praesidia graeciae seruandos. Audito regis imperio discessere caetericioli Iaceclaemonii remantes antimitio huius belli sciscitantibus delphis oracula re sponsum fuerat: aut ragi sipartanopeiaut urbi carendu.Et iccirco curex Leonides in bellu proficilco
returum suos firmauerat:ut rege separato ad morieduanimo scirent. Angustias preterea occupaue. rat:ut eum paucis aut maiore gloria uinceret:aut minore dano rei . caderet. missis igitur sociis: hortatur: artanos: memineretiqlitercum praeharensi dedu re: uexetine fortius mansisse si dimicasse uideant nec expectandam ut ab hoste cireunuenirentur:sedcum nox calionem daret secuSpartanon ris&laetis superueniendum quietores honestius q in castiis hostio pituros. Nihil erat difficile per
uitrus suadere persuari moti.statim arma capiunt:& sexcenti uiri eastra quingent in milium D ruput. a timo regis praetortu petunt:aut euillo aut si ipsi oppressi emtiin ipsius pommu sede morituri. Tumultus totius castri oris Spartani posteaq regem no inueniui:pra omnia castra uictores uaganturi cedunt: sternunt omnia ut qui sciant se pugnaremo spe uictoriae sed in mortis ultione. Praeli a principio noctis in maiore parte diei tractu. Ad postremu no uicti: sed uincendo is ti inter ingentes stratope hostia cateruas occiderut.Xerxes duobus uulneribus terrestri praelio acceptis expiri maris fortunam statuit.Sed Atheniensium dux Themistocles cum animaduertisset. lonas:ta quos bellum NMe rex suscepanin auxilia is classe uenisse:sollicitate eos i partes suas statuit.Et cum colloquendi copia no haberes quo applicituti erat:symbolos M nissic faxis yscribi curat. Quae v I nes de mentia tenet quod facinus agitatis: llum inserae olim condictoribus uestris nup etiam uindicibus cogitatis. ideo moenia uestra condidimus: essenti. qui nostra delerentiqui ali non haec N Dario prius S nunc Xerxi belli caula nob1scum foret quid uos rebellantes non tuimus perstrum quid um in in nostra castra ex ista obsidione transitis Aut si hoc parum rutum extat uos commis manus inti. so praelio. Iae cessum rictitate remos: Sabello dilcedite.Ante naualis praelii congressionem mυMribus dele serat xerxes quattuor milia armatorum delphos ad templum apollinis diripiendum: prorsustas quasi non cum graecis tantum sed eum diis immortalibus bellum gereret: quae manus tota imbri ἡ
12쪽
ribus S fiuminibus deleta est: ut intelIigeret quato grauior offensa deomesset:tato nulla, est holum
aduersus deos u1res. st haec Thesipias:&plateas& Athenas uacuas homnibus Incendita&quoniaferro no poterat in holesan aedaficia igne crasatur. at Athenienseu post pugna marathonia prae monente Themistocle:uictoriam illa de pertis non fine sed causam maioris belli sor cc.naues fabricauerunt. Adurn ante igitur Xerxe contulentibus delphis oraculuresponsum sueratisalutem muris ligneis tuerens Themistoses nauiu praesidium demonstratu ratus psuadet omnibus patria municipes esse non recentaciuitate no in aedaliciis sed in ciuibus positam Melius ita salute nauibus Vid ne must ut hi comissuros:huius sententiae etiam deum auctorem esse. probato consilio coniuges liberos nicipum sit cum preciosissimis rebus abditis insulis relicta urbe den adantapsi naues armati coscendunt ae m. potius t e plumatheniensium Saliae urbes imita .lta cum adunata omnis socioru classis: S intenta in bel- dum c malum nauale esset: angustias falaminii steti ne circuueniri a multitudine possent:occupassent:dise- nicipessio inter ciuitatum principes oritur:qui cum deserto Milo ad sua tuenda dilabi uellentat mens The mistocles ne discessia socioruminuerentur:per seruum fiduXerxi nunciat uno in loco eum cotracta graeciam posse capere facillime:Φ si ciuitates quae iam abire uellentississipentur maiore labore es sin gulas consectatas.Hoc dolo impellit regem signum pugnae dare.Greci quom aduentu hostium C cupati praelium collatis uiribus capessunt.Interea Rex uelut spectator pugnae cum parte nauium in Iittore remanet. Arthe sia autem regina alicarnassi quaei auxilium Xerat uenerat inter primores duces hellum acerrime ciebatiquippe ut in uiro muliebrem timorem ita in muliere uirilem audatia cerneres. manceps praelium eiset:Iones iuxta praeceptum ThemistocIis pugnae se paulatim sub trahere coeperui:qaorum de imo animos caeteris semittitiam circusipicientes fuga pelluntur peris: Naualis pu&m praelio uieti in fugam uertuntur.in qua trepidatione multae sumtuerae naues multae captae gna at Sala sunt: ures tamen non minus laeuitiam regasqhostem timentes domum dilabutur Hac clade pera mirem Icoculsum:& dubium consiIuxerxem Mardonius aggredi . Hortaevit in t u abeat nequit seditim missanis moueat fama aduersi belli:Sin maius sicuti mos est:oia extolles sibi. cmilia armat lecta ex omnibus copiis relinquat:qoa manu aut cu gloria eius perdomitum se graeciamraut si aliter euentusseratisine eiusdem1famia hostibus cessu .Probato cosilio Mardonio exercitus tradictreliquas co pias rex ipse reducere i regnu parat.Sed graeci audita regis fuga cosilium leunt potis iterrupendi:que ille abydo uelut uictor maris secerat:ut stercluso aditu aut cu exercitu deleretur: aut desperat repepace uictus petere cogeretur.Sed Themistocles timens ne interclusi hostes desperatione i uirtutem uerterent:&iter quod aliter non pateret:ferro patefacerentilatis multos hostes in graecia remanere dictitans nec augeti numepe retinendo oportere: uincere consilio caeteros no post Neunde seruuia Xerxem mittit: certior ech consilii facit:& occupare transitum matura fuga iubet.Illepculsus nu- Turpis ratcio tradit ducibus milites mucendos:ipse paucis Abydo contendit. Vbi cum solutum ponte xis fugabernis tempestatibus offendissetipiscatoria scapha traiecit trepidus Eratres spectaculo digna:&ad aestimationem rem humanae sortis uarietate mirada.In exiguo late rem uidere nauigio:quem paulo
ante uix aequor omne capiebat: arentem etiam omni seruo ministerio: ius exercitus uter mul
titudinem terrae graues erant.Nec Pedestia bus copi1ς quas ducibus assignauerat seIicius iter fuit.SDqde quottidiano labori nem enim ulla est metuetibus quies etiam fames accesseratimvltondeide AttSortidie inopia contraxerat Spestem:tantam laeditas.morientium suiuut uiae cadaueribus iplerentur: nae uarieta aliaesi &bestiae escae allecebris sollicitatae exercitum sequerentur.laterim Mardonius es tum in tem IXerxe raecia expugnat. Athenienses quom i spem pacis amicitiam regis sollicitat: ondens icensae eop in is etia in maius restitutionem. Posteasi nullo precio libertatem uidit his uenalem a censis:quae aedi, scare coeperat. copias i boetia transfert:eo dc graeco exercitus qui cetum miliu fuit:lecutus cil lpraelium comissum:sed sortuna regis cu duce mutata no est.Na uictus Mardonius ueluti ex naufra- V1cis Margio cupaucis plagit castra reserta regalis opulantiae capta sunt.Vnde primu graecos diuiso inter se donius in auro perlico diuitiatum luxuria cepit.Eodem sorte die quo Mardoni copiae deletae sunt tia nauali Boetiam praelio in asia siub monte mycale aduersus persas dimicatum est.Ibi ante congressione cu cIases exad lueris starem:fama adultu exercitu uenit uicisse graecos:&Mardonii copias occidioe cecidisse. tata famae uelo citare fuisse: cuma tufio tri pliu i Boetia comissu sit:meridianis horis 1 Asiam p tot maria es tata spatii ta breui horam mometo de uictoria nuciatu sit. Cosecto bello cu de praemiis ei buitatu ageres olam iudicio atheniestu uirtus caeteris plata anter duces quom Themistocles priceps ciuitatum testimonio iudicatus: gloria priae suae auxiti ne athenieses aucti & pmiis belli& gloria ut
bE ex itegro codere moliunc Cu moenia maiora coplexi fuissent:suspeettiee Iacedaemoni coepere recte reputatibus ruina urbis tam icremeti dedisse:utu sit datura munita ciuitas. Mittut ergo legatos qui moneret ne munimem hostibus 8c receptacula futuri rursius belli tam extruat.Themistocles:ut Themist uidici peiurbis inuideri non existimans abrupte agendam:resipondit Iegatis. ituros Iacedaemona: clis arsi eluqui de ea re patiter cum illis consultant.Sic dimissis spartanis:horiatur suos nat Opus maturent. dendis laceininde ipse interiecto tempore in legationem proficiscitat: Stunc in itinere infirmitate simu- damo iis
lata: tunc tarditatem collegarum accusans: sine quibas agi iure nihil possit: diem ct die pro H
13쪽
serendo spatium colamando speri quaerebat:tum interim nunciatur spartanis opus Atheniensium maturari:propter quod denuo legatos mittunt ad insipicienda rem.Tum Themastocles per seruum magistratibus scribit: cedaemonu legatos uinciant pignus p teneantane in se grauius consulatur. adit deinde concionem lacedaemoni indicat permunitas Athenas eme:& posse illarum bellu non armis tantum sed etiam muris sustinere.Si quid ob ea rem de se crudelius statuerent: legatos eorum athenis in hoc pignus retentos:grauiter deinde castigat eos: non uirtute sed imbecillitate sociorupotentiam quaereret.Sic dimissis ueluti triuphatis spatianis a ciuibus excipitur. Post hac spartani ne paulanias uires octo corrumperent:& ut his illatum a peris graeciae bellum ulcisicerentur ultro fines e e depopulan&duce suo socioru exercitui diligut Pausania:ς x ducatu regnu graeciae affectans Idjtion1s premiu cum Xerxe nuptias filiae eius paciscic redditis captivismi fides regis aliquo beneficio obstringeretur.Scribit praeterea Xerxi quoscunm ad se nuncios misisset:irerficeret.ne res lCquacitate homi Aristides num proderetur.Sed dux Atheniensium Aristides belli socius electus collegae conatibus obuia eundo simul & in rem sapienter consulendo proditionis consilia discussit.Nec multo post accusatus Pausanias:damnatur.Igitur Xerxes cum proditionis dolu publicatum uideret ex itegro bellum instituit imon Graeci quo duce instituunt Cimonem Atheniensem silaum Milaiadis:quo duce apud Marathone pugnatum estnuuenem cuius magnitudanem sutura pietatis documenta prodiderunt Quippe pMire ob crimen peculatus in carcerem coniectum ibi deiunctum translatas in se uinculis ad sepulturam redemit. Nec 1n bello iudicium diligentium sesellit.Siquidem no inserior uirtutibus patris Xerxerxes ite, xem terrestri naualiis bello superatum trepidum se recipere in Imum coegit.
tur IUSTINI HIM ORICI LIBER TERTIVs.
Erxes rex persiarum terror antea gentium bellio in graecia infeliciter gesto etiam etia suis contemptui esse coepit Quippe Arbatanus praesectus eius deficiet equottidie regis maiex state in s m regni adductus cum septem robustissimis filiis regiam uesperi ingredis . Naamicitiae iure siemper illi patebat.Trucidatom rege uino suo obsistetes filios eius dolo agXerxis inte greditur.Securior de Artaxerxe puero admodum fingit rege a Dario qui erat adolesces: ritus quo maturius regno potiretur occisum impellit Artaxerxem parricidium parricidio uindicare: Cuuentum esset ad domum Darii dormiens inuentus quasi somnum fingeret interficitur: Deinde cum unum ex regis filiis sceleri superesse Artabanus uideret metueret de regno: certamina principum assumit in societatem consilia Baccabassum qui presenti statu contentus rem prodit Artaxerxi:ut pater eius occisus fit .ut frater falsis parricidii suspicione oppressus:ut deni ipsi pararentur insidiae Hiscognitis Artaxerxes uerens Artabani numerum filiorum nn posterum diem paratum ese exercitum armatumΨ iubetaecogniturus & numerum militum:& in armis industriam singulorumutata cum inter caetero: dc ipse Artabanus armatus assisteret:rex simulat se breuiorem loricam habere.ludet Ar Artabani tabanum secum commutare:exuentem se ac nudatum gladio traiecit. m&filio eius corripi iubet caedes atl ita egregius adolescens de caedem patris & necem fratris & se ab insidiis Artabani uindicauit. Duhaec in persis geruntur interea graecia omnis ducibus lacedaemoniis & Atheniensibus in duas diuina partes ab externis bellis uelut in uiscera:sua arma conuertit.Fiunt igitur de uno popuIo duo corpo ra:& eorumdem castrorum homines in duos hostiles exercitus diuiduntur .Hinc Iacedaemonii communia quondam ciuitatum auxilia ad uires suas trahebant. Inde Athenienses Suetustate gentis &gestis rebus illustres propriis uiribus confidebant.At ita duo potentissimi graeciae populi institu Plutarchus iis Solonis& Licurgi legibus pares ex aemulatione uirium in bellum ruebant. Namque Licurgus
polydecte cum fratri suo Pollibitae tartan e regi successissetiregnum* sibi uindicare potuisset Charilao filio
no polybi, eius sinatus posthumus fueratim ad aetate adulta uenisset:regnii summa fide restituit: ut Irelligeret te uocat OEsquam plus apud bonos pietatis iura si oes opes ualeret.Medio Uic tisore G ifans coalescit:tutela 3 ejuς administrarat m5 habetibus Marianis leges istituitano laeti eape magis a exesso elatiori Si de nihil lege ulla i alio sanxit:cuius n5 ipse primus in se documeta daret: putu in obsequia principum:princi ad iusticia sperio firmauit.Pari monia Oibus suasit: existimas labore militiae assi dua frugalitatis cosuetudine faciliore fore. Emi singula no pecunia sed co satioe merciu iussit. At Plutarchus ti argeti usum uelut osum scelen materia sustul1t administratione reipublicae p ordies diuisti . Referreu nu- gibus plate bellom:magistratibus iudicia & annuas successi s:senatui custodia Iem: populo Bblenium ab in gedi senatu MI cre di quos uellet magistratus plate pmisit:sundos olum aequaliter iter ora diuisit: ductum ait ut eqta patrimoia nemine pote re alteri reddereric uiuari Oct publice iussit ne cui diuinae uel luxuria i occulto eent.Iuuenibus no amplius una ueste uti toto ano pmissum:nec queq cultius altem Ogredimec epulari opuletius ne imitatio in luxuria uertere . reos juberes no is sed i aem do duci Depit:ut primos annos no in luxuria sed i ope & i laboribus ageret Nihil eos lamnii ca substernere.& uita sine pulmeto degeremem prius in urbe redire si uiri facti eent:statuit uirgines sine dote nubere iussit ut uxores eligeres no pecuniarseuerius matrimonia si uiri eicereticu nullis coiis
14쪽
sraenis tenerentur. Maximum honorem non diuitum&potentum sed pro gradu aetati senum e euoluit.Nec sane usqua terra locu honorationem senerius habet.Haec quonia primo Blitis antea moribus dura uidebans esse aue fore e Apolline delphicu fingiti&inde se ea ex hepto numinis . detulitur ut colescedi taediu metus religiois euincat.Deinde ut aeternitate Iegibus suis daret iure iura do obligat ciuitatemihil eos de eius legibus mutaturos priusqua reuerteret:& simulat se ad oraculu de Iphim phcisci consultun quid addendu mutandum legibus uideres.proficiscitur aute cre, miter pI, tamIbi perpetuu exiliu aegit:abiici in mare ossa sua moriens iussitinerelatis lacedaemona stam tarchus detosis spartani religione tutarandi&dissoluendas legibus arbitrarentur.His sic moribus ita breui lycurgi eximitas coaluit:utcu messeniis propter strupatas uirgines suas insolenni messeniose sacrificio be, tu Ium intulissenti auissima exemti obstrinxerint no priusqua Messenia expugament reueriamutato sibi uel de uiribus suis uel de lartuna sponderes:quae res initiu dissentita graeciae&intestini bellica Soligo fuit.Ita cu tra praesiumptione Maannis dece in obsidione urbas tenerenti&quaere,
iis uxoR post ta longa uiduitate reuocarentiueriti ne hac pseuerantia belli grauius sibi q Messentix nocerent:qppe illis quatu iuuentutis bello itercidat muli laecunditate suppleri: sibi & belli danaasiaduassoecunditate uxope absentibus uiris nullaesi .Itam Iemi iuuenes ex eo genere militu: qui post iusiurandu in supplemetu uenerant:qbus spartam remissis omiscuos omniu scemina cocubitu ermisere:matutiore futura con tione rati.si eam singulae P plures uiros experirens .Ex his na pares enittiod nota materni pudoris parthenii vim euocati: qm adannos trigit a perueniunt: metu inopiae Phalantus nulli enim pater existebat: cuius in patrimoniusuccessio speraretur ducem phalantu assumut liliuAraci:qui auctor spartanis fuerat iuuentutis ad generanda sobole domu remit tedae. Vt sicuti dudupatre eius nascedi habuissent auctore:Ite ipsum spei ac dignitatis suae haberet. Itam nec salutatis ma tribus quam adulterio infamia collegisse uidebanturnd ledes requirendas yficiscuntur: diu & per uarios casus iactati tande initalia deseruns Noppugnata arce Tarentinope expugnatis ueteribus in colis sede sibi constituunt. d post annos plurimos dux e e Phaleratus per seditionem exiliu prur. hatus Brudusium se contulit:quo expulsi sedibus suis ueterest arentini cocesserantas moriens uadet ut ossa sua postremasis reliquias coteranu& tacite spargi in soro tarentinope curent.Hoc eni mo Phalatido recuperare illos patriam suam posse Apolline delphis cecinisse illi arbitrantes eum ultione suila mentumeta ciuiu pdidisse praeceptis paruere: doraculi diuersa seniatia fueratippetuitate eni urbis no amis in mortesionem hoc lactinxmiserat. Iram ducis exulis consalio & hostiu ministerio posiesio taretina parth niis in aeternu fundata ob cuius beneficii memoria Phalanto diuini honores decreuere.Interea Messenii cum uirtute no possent per insidias expugnaent. Deinde eum per annos. Ixxx.grauia seruitutis uerbera serenaip caeteram uicula captae ciuiratis mala p eent post toga poena poenitetia helluinstaurant.Lacedaemonii quo eo conspiratus ad arma concurrunt: quo aduersius seruos dimicaturi uidebantur.Ita tu hinc iniuria inde indignitas animos acueret:lacedaemonii de belli euentii oraculo delphis cosulto iubetur duce belli ab atheniensibus petere.Porro atheniεses curesponsum cognouissent in contemptum spartanope Cyrtaeu poetam claudum pede misertaqui tribus praeliis si Cyrtaeussus eo usm desperationis spartanos adduxit: ut ad supplementu exercitus seruos suos manumitteret. poeta His pinterfectope matrimodia pollicerenturnat nonumero tantum amisso ciuiu: d di dignitati succederent.Sed Reges lacedaemoniise ne contra fortunam pugna maiora detrimeta ciuitati imiunderent:reducere exercitum uolueruntmi interuenisset Cyrtaeus:qui coposita carmina exercitui pro concione recitauit .in quibus hortameta uirtutis. damn solatia: belli consilia conscrip xat .
Italutantum ardore militibus iniecinuino de salute sed de sepultura solliciti te seras insculptis suis repatrum nominibuς dextero brachio deligarent. Vt si omnes aduersum praelium consumpsisset:&temporis spatio tonsula corpo liniamenta essent:ex inditio titulom tradi sepulturae possentitam
sic animatum reges exercitum uidereticuratre hostibus nunciare.Mesensis aute no timore res sed aemulationem mutua dedit.Ita tantis animis concursum estnat raro unqua cruentius praelium fue
rit. Ad postremum tame uictoria lacedaemonime fuit.Interiecto tempore tertium quom bellu Messenii reparauere.In cuius auxilium lacedaemonuiter reliquos socios etia athenieses adhibuere. quorum fidem cum suspectam haberent superuacuos eos simulantes a bello eodem dimiserat. Hanc reathemenses grauiter ferentes pecuniam quae erat in stipendium persici belli ab uniuersia graecia col- Iata a delo athenas trasserui me deficietibus a fide societatis Iacedaemoniis pcteae rapinae eent; Sed nec Iacedaemonii:qeuere: q cu Messenion hello occupati e ent Peloponesesi misereret bellu atheniesibus faceret.Paruae tucipis classe in se um missa uires atheniesibus erant.Ita nauali praelio Ami Athenus cantes facile superatur.Interiecto deinde tempore post reditu soci aucti&classis militum robore nauali prae praeliu reparant. Ia&Iacedaemonii omissis messeniis aduersus athenienses arma uerterantidiu uaria tio uincucuictoria fuit. Ad postrema aequo marte utrini discessum.Inde reuocati Iacedaemonii ad mesenio MIlu ne mediu tepus Ociosum atheniensibus relinque cu thebanis paciscunfest boe R immuhis restituerentiquodtemporibus persici belli amiserantvit illi atheniensium bella susciperet. Tam
russuror sipartanon eratim duobus iassis 1 iciti suscipe tertiu no recusarent:dumodo iniicis suis
15쪽
m es oc nolles acquirerent.Igitur athenienses aduersus tantam tempestatem belli duos duces deligunt: pera Sophocles clem spectatae uirtutis uiye de Sophoclem scriptorem tragoediarum:qui diuerso exercitu & spartanoro agros uastauerunt:& multas achaiae ciuitates atheniensitu imperio adiecerui.His malis fracti late daen onu in annos.xxx.pepigerat pace: sed tam longu octu inimicitiae no tularui.Ital inter quinde.
cim annos rupto scelere cu contemptu de e hominui fines atticos populanLEt ne praeda pocius qua pugna expetisse uiderentihostes ad praestu uocant sed athenienses cosilio Periclis ducis pypula tionis iniuria disserui in tepus ultionis superuacuam pugna existimanteς cum ulcisci hostem sine poriculo possent.Deinde interiectis diebus naues conscendun& nihil sentientibus lacedaemoniis totas partam depraedantimul tol plura auserungamiserant.Prorsus in coparatice damnoF longe plus fuerit ultio si ira.Clara sidem naec Peticiis expeditio habita ised multo clarior priuati patrimonii contemptus sultiHuius agros in populatione taeteron intactos hostes reIiquerant: sperantes acquirere Aisperi, se illi posse aut periculura inuidia: aut ex suspicione proditionis infamia:quod ante Ospicies Periclas j tepem S sutrie populo Mixerat:&ad inuidiae impetu decima dii agros ipsos dono reipublicae dederat. At..ua munisi vita unde cutu quaesitum fuerambi maxima gloriam ruenit. post haec imeriectis diebus naualirantiam praelicidimicarum eu.Wα Iacedaemonii sugerunt.Nec cessam deinceps est: quin aut terra aut mariuatia praeli e fortuna inuice se trucidarent. Denil sem tot malis pace in annos qnquaginta secere: non nisi sex annis seruauerutim inducias quas proprio note redixerat ex sociis psona rupebat
Quippe quasi nunus periurii contrahet et si seretes sociis a ilia: potius quam si aperto pra tio dimicassent.Hinc bellum in siciliam translatum:quod prius si expona:de Siciliae situ pauca dicenda sunti
Iciliam seruntangustiis quenda faucibus italiae adhaesisse direptam uelut a corpore maficiliae situs iure impetu superioris maris:quod toto undasu onere illuc uehit. Est aut ipsa terra leos nuis actiantis&cauernis qbusda familiis ita penetrabilis: ut uentoru tota se me fiat
bu&pareannemo is Ignibusgenerassis nutrie di istis ipsius naturali ui.Quippe intrinsecus stratu sulphure& bitumine tradi quae res facit ut spiritu igne iter interiora luctante frequeter Sc compluribus locis nuc flammas nuc uaporem nuciumveructet:inde deni aera Aetna nae montis per tot secula durat incendiu:& ubi acrior per spiramenta cauernam uentus incubuit: hamiam moles egeruntiproximu italiae promontoriu Rhegiu dicitur.Ideo ga graece abruta hoc nolea nunciatumnec miru sit labulosa est loci huius antiquitas:in que res tot coiere mirae. Primu st nus Siculum qui alias torrens fletu nec solucitato impetu:um etia tauo:nem expetientibus modo terribile: ue fretum ruetia procul visentibus undam porro in cocurrent tanta pugna est:ut alias ueluti terga dantes
Aeolides uorticibus meiat ac inimii desidere: alias quasi uictrices in sublime ferri uideas:nuchic fremitu ser intalae uentis aestus:nuc illic gemitu in uoragine desidentis exaudias:accedui uicini&perpetui aetnae montis ignes ocinsu aeolita uelut ipH undis alac incediu. Ne enim inta angultis terminis aliter duScylla rare tot taculis latus ignis potuisset:nisi εἰ humotis nutrimentis aleres Hinc dic fabulae scyllam de
Grybdis carybdim peperere:hinc latratus auditos:hinc monstes aedita stmulacra:du nauigantes magnis uorticibus pelagi desidentis exterriti latrare putant undas: as sorbentis aestus uorago collidit. Eadem causa etiam aetnae montis perpetuos ignes lacit.Nam aquarum isse concursus:raptum secu spiritum 1n imum funda πahitiat ibi suffocatu radiu tenet:donec per spiramenta terre distulas nutrimenta ignis incendatam ipsa italiae Siciliae' uicinitas. Iam promontoi tu altitudo ipsa ita similis est: ut quantu nunc admirationis tam antiquis terroris dederit credentibus coeuntibus infe promonicis sieuli steti viis ac rursum discedentibus solida intercipi latrum nauigia.Ne hoe ab antiquis in dulcedishrangustiae fabulae compositum:sed mem dc admiratione transeuntiu:Ea est enim procul inspicientibus natura loci:ut sinu maris non transitu putes:quo cum acresitas:discedere ac seiungi promontoria:quae an ' Antiqui si te iuncta suerant:arbitrere.Sicilia rimo Trinacriae nomen fuit.Praeterea Sicania denominata est. ciliae icolae Haec a principio patria Cyclopum sint.Quibus extincris Aeolus regnu insulae occupauit.post quem singulae ciuitates in tyranno imperim concesserunt a nulla terra seracior fuit. His ex nume. Anaxiles m Anaxilla iusticia cum caeter crudelitate certabat: ius moderatio haud mediocrem fructum Iustitia tulit. Quippe decedens cum filios paruulos reliquissentutelam eorum Metalo spectatae fidei se, uo commisisset:tantus amor memoriae eius apud omnes scium parere seruo quam deserere regis fultos mallent rincipes pciuitatis obliti dignitatis suae regni malinatem administrati per seruum paterentur.Imperies Siciliaeetia Carthagineses temptauere: dium uaria uictoria cu tyrannis dimicatu ad postremu amisso Hamilchare imperatore cu exercitu aliquarisiperquieuere uicu.Medio tempore cur hemi discordia laborarenticivitas p dissensione diuisa in duas partes eruet. Veterani ab altera parte ab Umera urbe in auxiliu uocati: pulta ciuitate coria quos implorati fuerat:& x mo sis sibus p eginoia tulerant auxiliumrbe cu coniugibus 8c liberis soci uere:ausi lacinus nulli tyranno compamia tandum. Ne in stegi melius fuerat ictu uicisse.Natae uictoribus captiuitatis iure serui
16쪽
st,ue amissa pato exulare meesse habuissent:non tamen inter aras & natricis lares trucidarimum Urannis patriam cu coniugibus ac liberis praedam resiquisient. tanenses quovcusanos graues paterens diffisi uiribus scis auxilium ab Atheniensibus petiere: i seu stuo ma Iris Imperii quoa aliam graeciamm penitus occuparet:seu metu factae pridem a Siracusianis classis ne cedimoniis illae uires accederent Lamponium ducem eu classe in Siciliam misti er& sub specie se Prima atherendi tanensibus auxilii tentarent Siciliae impediu:Et quoniam prima invia Dequenter Caelis D niensium
stibus prospera fuerant: maiore denuo classe &robustiore exercitu Lachetheo & taria deducibus Si Cassiς in siciliam petiere. Sed Cataneses siue metu Atheniesium siue taedio belli pacem inhetaculanis remissis ciliam m19 Atheniensium auxiliis secerunt interiecto deinde tempore cum fides pacisa heta sanis non seruare sat denuo legatos Athenas mittutiqui sordida ueste capillo barbam pluis&omni siqualoris habitu ad misericordiam com eda Milsito concione des mes adeut addue precibus Iachrymae:&ita misericorde populu supplices mouenui damnaretur duces:qui ab his auxilia deduxerui.Igis classis in gens decernitur reantur duces Ni s Ze Alcibiades Lamacus:tantis uatibus Sicilia repetiti ut ipsisterioti essent. in quoM auxilia mittebantur. Breui post linore reuocato ad reatu Hlcibiade duo meas
praelia pedestria laeunda Nicaeas & Iamatus iaciunt:munitionibus deinde circodatis hostes etia ma- Alcibiades rinis comeatibus turbe clausos itercludui.Quibus rebus fiam Syracusat auxiliva Lacedaemotis custierutrab his mittis cylippus solus:sed i quo istat olum auxilim erat. Is audito genere belli ia inclinato statu auxiliis*ti 1 graecia pili Sicilia misere traetis opportuna bello loca occupat. Duobus Dde pliis utetras: essus tertio occiso Lamaco te hostes isura copulit te socios obsidi liberavitised Gylippus Mathenaeses abesto terrestrii nauale se uastulisset Gylip xcIa Malaeetim cu auxiliis accersit Laceda,
quo cognito&ipsi athenienses in locu amissi ducis Demosthmem& durimedontacu supplemento moniis copia mittunt: Ioponnesii quom comum ciuitatu decretoingentia Syracusanis auxilia miserer&quasi Graeciae bellum in Siciliam trassatuesset Ita ex utra parte summis uiribus dimicabas Prima igis gressione naualis certaminis Athenieses uincunc stra quom tu omni publica ac priuata pecunia amittui. Super haec malacu etiam terrestri praelio uicti essent:tuc Demosthenes censere coepit ut abirent Sicilia:dum res quavis amictae nondu tamen perditae renti nem in bello male ausi cato amplius perueuerandum eue: domi grauiora dc forsitan infeciliora bella esse:m quaereseruare hos urbis atratus opporteat. Nicaeas seu pudore male actae res: seu metu destiturae si i ciuivisim impellente fato manere colenda Reparatur igitur nauale praelium:& a nimia prioris sertunae procella ad*em certaminis reuocantur.sed inscitia dum Q inter angustias maris tuentes se Syraculanos aggres si facile uincuntur.Eurimedon dux in prima acie fortissime climicans primus cadit: triginta naues q/hus praefuerat:incend f.Demosthenes ta Nicaeas etiam ipsi uicti exercitu in terram deponunt:tu tiorem fugam rati itinere terrestri. Ab his relictas centu triginta naues Gnippus ruasit ipsim deindemsi uitur fugienres: partim capit: dit partim Demosthenes amisso exercitu a captiuitate gladio εἰ Alc. Athe vcsuntaria morte se uindicatiNicaeas autem ne Demosthenis quidem exempIo ut sibi consuleretiat 1iusaelade monitus cladem suorumauxit dedecore captiuitatis:
um athcirienses in Siciliam bellum per biennium cupidius si felicius gerunt: Interim cocitator Se dux eius Alcibiades absens Athenis i simulae mysteria cereris initi saera nube Io magis q silentio solenta enunclauisse. Reuocatusis bello adi citu sive Gucientia siue
indignitatem rei non serens tacitus in exilium elidem prosectus est inde ubi non damnatum sie tantum:um etiam deis per olum sacerdotum religiones deuotum cognouit Lacedaemona se cotulit.Ibi rege Lacedaemoniopei pellit turbatis Atheniensibus aduerso Siciliaeptio ultro bello iserae.Quo facto oia Graeciae regna uelut ad extinguedu comune incediu con Alcibiadiscurriti nisi odia Athenie simoderati iperii crudesitate traxeris. Darius quo rex Persa me e Iium mor parerni auitisi hac urbe odii factatu laeedaemoniis p Tifaserneysectu Lydiae societate omne sumptu belli pollicef.Et Eratiside titulas eu Graecis coeundi.Reaute uera timebatine uictis Athe niensibus ad se lacedaemon arma trassertes. Quisive mites ta floretes athenaeuu opes fuisse: u ad opprimeda una urbe totius otientis urbes cocurrerent notame ineriti nem inemeto oecidere bellostdpliati ad ultimu uictoresaetia laetau cosumpti magis sortunae uarietate qua uiuicti sunt. Prines Alf.etrae pio inlibes etia ab his socii descivera nut quo se fortuna eodem etiam fauor hominu inclinat.Al ciae Mia in cibiades quo ν motu aduersus patriam bellum non Gregarii militis opera sed imperatoris uirtui athen hus adiuvabat Nempe acceptis nauibus in asiam contendit:& tributarias Atheniensium ciui tales auctoritate nonunis sui ad desectionem compellit Sciebant enim domi clarummec exilio uidebant factum minoremmec tam ablatum Atheniensibus ducem si Lacedaemoniis traditum: parta cum amissis imperia pentaret. dapud Lacedaemonios uirtus Ascibiadis plus inuidiae quam gratiae Alcibiad s'
naantatis cuprincipes uelut aemulu gloriae suae interficiendum inlisis mandassent: cognita re gestat ame
17쪽
Alcibiales per uxorem Agidis r s quam adulterio cognouerat ad Tilasernempraesectum Si
SIS profugit.Cui celariter omeri comitate dc obiequenci gratia insinuauit.Erat enim N aeratis re cibrmae vcneratione: nec minus eloquentaa etiam inter athenienses in lignis: sed in Teco illan Isamicitiarum it adus quam in retinendis uir melior:quia morum uitia sub umbra eloquentiae primulatebat Igitur per uadet Tilaterni me tanta stipendia classi lace monion praeberet. V Uzanes en2 in pintionem mcneris Ionios: quorum pro labertate cum ilibuta athenientibus penderent Ilium alcibiadis sulc tulit. Sed nec auxilias nimis enixe lacedaemonus iuuandos.Quippe memorem eue debere alieeonsilium nam te uictoriam non tuam inliruere:&eatenus bellum sustinendum inopia deseratur. amr emaduersus Persarum dissentientibus graecis arbitrum pacis ac bellisorein quos suis non possit ipsor et armis silicos uicturumperfecto aure bello statim ei cum uictoribus dimica u.Domesticis itam bellis Graeciam
obterendam ne exteritus uaceuexaequandas uέres partium:de inseriores auxilio leuandorum enI quieturos post hanc uictoria Spartanos qui uindices liberratis Graeciae professi si tigrata oratio Talaserni fuit.Itam commeatus malignae praebere classem regiam no totam mittere:ne aut ut tiatorum daret taut necenitate e nedi belli imponeretanterea scibiades hac opera ciuibus uendica hatad quecul gati atheniensitu uenissent: pollicetur his amicitiarm si respu.a populo rimata ad senata toreu petasuta cocordate ciuitate dux belli ab Oibus legerec aut discoroea inter orclines facta ab altera parteia 1lium uocare f. dathenietibus iminete periculo di maior ualutis quam dignitans cura fuit. Ita permitiete populo apertu ad senatu tranisertur:qui ruisita genti superbia cru- Reuoratur deliter in plebe consularet:singulis tyranis sibi potetia vindicatibus ab exercitu alcibiades exul re.. ab exilio at uocatur.dux classi constitvic. atim iocathenas mittit ex cclineti cu exercitu uetum receptu cibia duχ et . a quadringentis iura populini ipii redderet. Hac denuciati de optimates territi prio urbe pro
deae lacedaemoniis teptauere:Lindecu id nequiu1sienti exiliu sfecti sunt, Isifalcibiades itemno
malo patria IIberata suma cura calum instruitat ita in belIum aduersus Iacedaemonas pergit. lam stromidarus oc Pharnabasius lacedaemoniorum duces instructis nauibus expectabant. praelao commisso uictoria penes Athenientes fuit . In eo bello maior pars exercitus S omnes serme hostiumam uicto caesimaues octoginta captae . Interiectis quoque ducibus cum bellum Lacedaemonii amaria ri in terram transtulissent uterato uincuntur.HIs nialis fracti pacem petiere:quam ne acciperent: Opera eorum edictum est quibus ea res quaestiam praestabat.Interea Sc syracusanorum auxilia illatua carthannensibus Siciliae bellum domu reuocauit Ruibus rebus destitutis lacedaemoniis Alcibia oias eum classe utetrici Asiam uastatimul locis praeha facitrubi uictor recepit ciuitates :quae desecerant.nonnullas capita&imperio atheniam, Aicit.At ita prilcanauali gloria uendicata adiecta etiam laude terrestris belli deiyderatus ciuibus suis Athenas reaertitur.His omnibus praeliis ducen tae naues hostiu de praeda ingens capta adhuc redeuntis exercitus triumphum effusa omnis multitudo obuiam procedit:&uiueri quidem milites praecipue tamen Alcibiadem mirantur.In huc maraeibiades los ciuitas uniueri,in hunc suspenta ora conuertit.Hunc quasi de caelamissum Sutipiam uictoria redita athe contuenturilaudant qω pro patria Neeminus admirantur quae exulc5tragesserit: cusantes apsinas ratum prouocatum placasse.Enimuero tantum in uno uiro fuisse momentimi maximi imperii sub illic rursum recepti auctor essendi unde tetisset: eo se uictoria transferret fieretin eo mira quaedam fortunae inclinatio. igitur omnibus non humanis tantu:uerueti αdiuinis eu honoribus honoMn certant se ipsi.utrum contumeliosius expulerinnan reuocauerit honoratius.i silli deos gratulantes tulere obuiam:quora execrationibus erat deuotus. Et cui pauloante omnem humanam opem interdixeramaeum fi queantim caelo se,suisse cupiunt.Explent contumelias honoribus: detri menta muneribus.execrationes praecibus.Non Siciliae illis aduersa pugna in oree:sedgraecia uicto.
xia non classes per illum amissae sed acquisitae:nec Syraculm sed loniae hellesponti meminersit.Sic Alcibiades n mediocribus:nec in offensam nec fauorem studiis su e exceptus evi. Dum haec agutut a lacedaemon s. lander classi bellom perficitur:& in locu Tisasernis Darius rex perstrum filiu ancte suum ru Ioniae Lydiae praeposuit:glacedaemomos auxiliis opibus ad spem fortunae morum xit. Aucti itur umbus Alcibiade cum centu nauibus in Asiam proiectum duagros longa pace diuites securos recitatur:& praedae dulcedine sine insidiarum metu sparsos milites haberetire uno ad
uentu oppressere:tantam caedes palamium suiuut plus uulneaeis eo prcelio Athenienses acciperenita superioribus dederant:& tanta deiperatio apudathenienses erati ut ex continenti Alcibiadem duce Conone duce comutarentiarbitrantes uictos se non fortuna belli sed fraude imperatoris :am quem plus prior o senis ualuisset recentia benencia.Uicisse autem eumore bello ideo tantum ut olim deret hostibus:quem ducem spreuissentita ut carius eis ipsam uictoria uenderet mnia enim creet bilia inaltabiade uigor ingenia dc uitiora amoriamine luxnria faciebat. Vetitus ita multitudinis impetum denuo in uoluntactu exilium proficiscitur.ltata Cono Alcibiadi suffectus habes ante ocu- Ate clade, Ios cui duci successissiet:clai innania italitriaexornat:I nauibus exercitus deeratfortissimis qui has in Asiae populatione amii sis. Rrmantur tamen senes aut impuberesum: δ numerus milituline exercitus robore expletur.Sed non magna bello mora aetas secita elles aut caedunt pasta . . .
18쪽
aut fugientes rapiuntur,rinta strages aut oecisoru aut captiuope sint:ut Athena sitam deletu no AtDretenti
imperium tantum uerumetiam nomen uideretur:quo praelio perditis di desperatas rebus ad tanta in or Athmi, inc iam redigunturrat consumpta militari aetate: regrinis ciuitaterseruis labertate: damnatis im, clades punitatem darent.E tolluuione hominu domini a tea Graeciae conscripto exercitu uix libertate me nrucherum tame sortunam maris experienda decernutiTanta uirtus animorum eratrui cum pauloante salute desiperauerint:nuneno desiperent uictoria.Sed ne is miles erat:qui nomen Athe niensium meretur. nem hae uires quibus uincere consueuerat:neta ea scientia militaris in huiu suincula no castia continuerutatam omnestaut capti:aut occisi: u dux Conon praelio supersuis is Ius crudelitate ciuium metuens cuino navibus ad regem Cyprium contendit. Euagoras aute dux lacedaemoniose rebus feliciter gestis fortunae hostiu insultaticaptiuas naues praeda bellica in mum modum ornatas mimilacedaemona tacitibulanasatheniensiu ciuitates: quas metus dubiae bel-n fortunae in fide tenuerat uoluntarias recenti caliud ditioni Athemensium praeter urbem ipsam reliquinqua cuncta cuathenis nunciata essentiomnes relictis domibus per ur m disicurrere pauidimi alium sciscitari' auctore nucii requireret non pueros imprudentia: senes debilitasmo mulie Atheniestu reflexus imbecillis domi tenetia deoad cunne aetatem Ianti mali sensus penetrauerat.In lamideinde e renatio coeuntiat. ibi perpeti nocte fortuna publicam inuestibus iteraminin fratres: aut siIios: aut paretes deflentae natos aluralii amicos cariores co tis in cum priuatis casibus quaerelam publica miscet
Iam serisios:iam ipsam prim perituram miserior incolumiuga si e fortunam iudicantes sibi quis ante ocinos obsidion fame& superbu uictorem hostem proponeres.Iam ruinam urbis S incerusi vani omniu captivitatem εἰ miserrimam seruitute recordantes feliciores prorsus priores ur his minas ducentes: iuri cilumibus filiis parentibus tectoμ tantunaina taxatae sint. Nunc autenoti estitamin quam sicuti pridem confugiantisuperestrino exercitur Ius uirtute seruati pulchriora possent moenia extruere Me deserae ac prope perditae urbi hostes sumeni siti &obsidiotae circudax obsessi fame urseniaciebant enim ne ex aduectu copiis multum eresse:& ne nisuae aduehi possentprouiderat: quibus maIis rebus Athenienses fracti post longam lamem re assidua. suorum iraerapaciem petiuere.qua an dari deberet diu inter Spartanos sociosi deliberatu Cumaeti deledum Atheniensium nomen ur pincendis conismedaeeseret:negarunt se spartam ex duobus grae athenaei Iaciae oculis alterum turos:pace pollinu:si demissa pyraeu uersus muti brachia deiecerint. naues cedaemorrhquae forent traderent resis publica ex semetipsis.xxx.rectores acciperet.In has leges traditam sibi niorum poiubem lacedaemonii formata Lysiancto tradiderutansignis hic annus S rapugnatione athenarum testate ceL&morae Dam spersi essic exilio Dionysii Siciliae tyrani sultimulato statu Athen etsa ciuium Condatio mutatur. Orci. xaeipu.constituunc: qui hut tyrana.quippe a principio tria milia sibi aifannum satellitum statuut: quantu ot cladibus prope ne uiu superiuerat. quasi paruus hic ad contine insignemdam ciuitate exercitus essenseptingentos milites a uictoritan accipi aeaedes deinde ciuium ab ascia de suspicantumne iter Tempublica sub obtentu liberat1onis inuaderet: que cupresectum ad Artaxerxem perlatum regem coperissent: citato itinere miserunt:qui eu intercipere quimus occupatus cum occidi aperte non pom uiuus in cubiculmin quo dormiebat: ematus est. Liberati hoc ulti, alcibiadistis metu tyranni miseras urbis reliquias caedibusct rapinis exhauriumquod cu dis cere uni ex nu interitus mercis therameni didicissent: sum quo ad tenorem omniumterficiui Fili ex urbe passim omnium sim: Ietur Graecia atheniensium exulibus:quod etiam ipsum auxiliua miseris eripis nam lacritiemonimedicio ciuitates exules recipere prohibebantur. nes Ieargos ct Thebas contulere.Ibi non solum tutum exilium egeruntmerum etiam spem recuperandae patriae receperunt. Erat inter exules Thrasybulus vir Menuus d domi hobilis: qui audendum aliquid pro patria salute communi etiam cum periculo ratus adunatis exulibus castellum Finem Atticorum finium occupatanec deerat quarundam ciuitatum tam oudelis casius miserantium Ita ε his Menias thetanorum princeps S si publicis no poterat priuatis tamen uiribus adiuvabat:& LysiaxSyracusanus orator exul tunc quingentos milites stipendio suo instru sin auxilium patriae communis eloquetiae misit-ita aliperum praelium:Ied cum hinc pro patria summis uicibus inde pro aliena domi, natione securius pugnaretur: ranni uincunt ur: victi in urbem refugeruntiquam exhaustam caedibus suis ena armis spoliam Minde cum omnes athenienses produtionis fusipectos haherenti demi, grate eos ex urbe iubent:& in brachiismutiquae diruta fuerant.habitare extraneis militibus impo. Num tuentes. st haec Τ hrasybulu rrupere i perii societate pollicentes conatur:quod clino com aes. rasi gulti auxilia alacedaemonus petiue Quibus accitis iterato praeliancineo bello Critias fi Hippo' buli uiri.
lochus ommur an taui mi caduta teris uictis cum exercitus Rex quibus maior athenie tem sum erat:fugeret. magna uoce ratalybulus exclamat cur se uictoriae fugianti umquam ut uindicem cois labraratis adiuuent ciuium meminerint acie hostium remeela tem arma cepam aliqua uicti ad misi ut adempta restituat. xxx.se domanis no ciuitati IIuini emadmone emde cognationis legum sacrorum tum uetusti per tot bella commilitii orat miserentur exulum ciuiust tam patienteripli struimur eddant sibi patriamraccipiant libertatem. His Chus tantu per mo
19쪽
tum est: ut reuersus In urbe exercitus. x. 1 rannos emigrare.Eleusina iuberet: substipulis decem:
rempublicam regerent:qm rutili exemplo prioris domanationis. territa eandem uiam crudelitatis aggressi lunt.Dum haec aguntur nunciatur lacedant onae in hellum athenientes exarsiste quod comprimendit Pausanias rex mittatur:qui misericord;a raulis populi pei motus patria miseris ciuibus re, decem tyrannos ex urbe Eleusina migrare ad caeteros iubet. Quibus rebus cu pax statuta estiamteriectis aiebus repente tyranni no manus restitutos exules quam te in exilium actos indigarat . ali uero aliorum hiarias lua heruit esset:& hellum Athenienses inseruntised ad colloquium ueluti dominationem recepturi progressi per insidias compraehensi ut pacis uictimae trucidane. Po palusetquem emigrare iusserant:in urbem reuocatur.At ita permulta membra ciuitas iuuat una tantum corpus redigitur:& nequa digenis ex anae actis nasceretur: anes iureiurando obstringuntur discordian obliuione fore.1nterea Thebani corinthiil le gatos adlacedaemonios mmcidi i ex manubiis portione praedae comunis helli periculi petere quibus negatis:no quide aperte bellum aduersius t daemonios decernuused tacitis manus tanta ira coc1piutiuisubesse bellu itelligi posset. eodem sere tempore Darius rex Perseu moritur artaxerxe εἰ Cyro filiis relictis:I nu. Artaxerxi.
Grani ala ciuitate. quam praefectus erat testamento imauit. d Cyro iudiciu patris iniuria uidebatur.Ita, hi hutiun Occulte aduersuSstatrem bellu parabat suodcv nuciatum Artaxerxient:accersitu ad se fratrem Ninnocentia dissimulataee belli famulante copedibus aureis uinxit:interfecisset :ni mater prohibuis ' set. Dimissus igitur Cyrus iam no occulte bellu'palam nec per dissimulatione sed aperta prosessio fit, ne parare cc Itiauailia undit contrahit, Laceda monii mem*res at mensi bello enixe eius opera adiutos uelurignorantes contraque bellum pararetur: decernutauxilia romittendambires eius exegasset:quarentes apud Cyrum gratiam:&apud artaxerxem.si uicisset ueniae patrocmia: cu nihil aduersus euaperte dectruissent. dcsi in bello sors praelii utrum mirem pugnae obtulissetamor artaxerxes a fratre uulneratique cum equi fuga periculo labunt sei. rus a cohorte 'ma oppressus interficiturisic uictor artaxerxes 8 praeda fraterni belli&mercimpotituraneo praelio decem milia graecorum in auxilio Cyri fuere: te& in cornu in quo steterant: incerui:& post morte Cyri nem at Stanto exercitu uincine dolo capi potuerunt: reuerrentesi inter tot indomitas nationes& hartaras gentes per tanta itineris sipatia uirtute leu terminos patriae defenderunt.
Acedaemonii more ingenii humani quo plura habentaeo ampliora euplantes: non contenti accessione Atheniesiam opum uires sibi duplicatas totius Ahiae impetissi affectare coeperunt:sed maior pars sub regno persam erat. ita Hercilides dux in hanc militia electus cum uideret sibi aduersus duos Minos Artaxerxis regis Pharnabasum S Tisaferne maximam gentiu uitibus succinctos dimicata pacificari eualtero statuit aptior uisus Tilatanes uir de industriamum & militibus Curi quodam regis instructior in colloquium uocati&statutis codicionibus ab armis dimittis Hanere pharnabas apud comune rege crimina frui lacessit mi Asiam ingressos repuleritarmis: ed impeti regiis alueritvnercetur. ab his ut differant bella quae gerat:tarino ad unius summa imperii detrimetum omne perueniat.I gnu ait bellu nopficista redimi hostepraecio no armis sumoueri.His uocibus regem Til emi alienatu hortatur: in locu eius naualibelli duce eligat Cononem atheniesem qui amisia bello patria Cypro exulabat. Quippe atheniensibus & si stactae sunt opes manere tame naualem usummec si eligendus sit exuniuersis meliorem aliuesse.Acceptis igie getis talentis iussius est nona classi praeficere. scognitis lace moniticipsi arege aegypti Hercimonem in auxiliun alis belli per legatos petunt quo centu triremes & sexcentu milia modion frumenti missara caetetis quom sociis ingetia auxilia tracta sunt Sed tam exercitui S c tralatu duce deerat dignus imperator. Ita postisantibus sociis Agesilaum duce regem tunc lacedaemonime propter responsium oraculi delphici diu Iacedaemonii an eu summae rei praeponerendeliberauerutiquibus futurus imperii finis denunciabaticum regiu claudicasset impisiu:erat enim pede claudus. Ad postremum statuerunt melius esse incessu regem quam imperio regnum claudicare: stem Agesilaum euingentibus copiis in asiam misere. sicile dixerim:quod aliud par dum tam bene comparatum fuerit.Quippe aetas uirtus consilium sapientia utri prope una:gloria quo rerum gestatum eadem.-us cum patria omnia fortuna dederit: uictum tamen ab altero utrun seruauit:mmusigitur amborum apparatus belli.magnae res gestae fuerui. Sed Cononem seditio militum inuassit:quos praesecti r es haud are stipendio soliti erant:eo constantius:debita poscentibus quo grauiore sub magno duce militiam praesumebant atam Conon diu tege per epistolas fructaea fatigato ad postremum ipse ad eum pergit. ius aspectu Scolloquio ibitus est quo umore risu adorare nolle Mittamem eo per inter nunciosin quaeritur opulentissimi regis bella inopia delata:& qui exercitum pare hostibus beat pecunia vinci:quapraestet seriorem eum ea parte uitium inuenixuqualoi superior sit: nola uir
20쪽
postulat sibi dari ministerium impensiae:quia pluribus id mandati perniciosum sit.Dato stippendio ad
.classem remittit mec moram agendis rebus facit multa fortiter:muIta feliciter agit. Agros hostiles uastat turbem expugnatae quasi tempestas quaedam cucta prosternit. Quibus rebus territi lacedae monii ad patriae subsidaureuocandu ab asta agesilaum decernuninterim Lysander ab agesilao proti ixistente dux patriae relictus ingentem classem summis uiribus instruit fortuna belli tentaturus Nam ct iple Conon tunc primu cum hostiu exercitu concursurus magna cura suos ordinat.Suma Igis non ducum tantum in eo praelio si milituamulatio suit.Nam ipse dux Conon no tam persis Q patri aestu At f. con debat&sicuti afflictis Atheniensium rebus auctor amassiae dominationis saeratisic volebat idem ha- nis consiliuberi redditae: mami uincendo recipere: am uictus amiserat.eo speciosius stne ipsorum quide
Atheniensium: sed alieni pili uiribus dimicet&pugnaturus peticulo regis uicturus praemio patriae: oriani diuersis artibus si priores ciuitatis suae duces conlecuturus .chippe illos uincendo persias patriam defendisse Persas ut res faciendo restituturu patriam esse:porro Lysender praeter coniunctionem Agesilai etiam uirtutum aemulatore raucontendebat ne a rebus gesti, eius*glotiae splendore decederet: neue tot bellis ac taculis quaesitu impenu brevissimi momenti culpa subuerteret. Eadem militu & omniu regum cura eratiquos maior scilicitudo crucia unon tam ne ipsi quaestias opes amitterent:gne ipsi Athenienses pristi,MIeciperent.Sed quato maius praelium fuit:tanto&cia Athenis honor uictoria Cononis. Uicti Iacedaemonii sinam capessunt:praesidia hostium athenis deducunc po- stium prae, puto restituta dignitate conditio seruilis eripitur:multae quo ciuitates recipiutur ocinitiuath, fidium des. niensibus resumen potentis & lacedaemoniis habendae finis fuit.Nat ueluti cum imperio etiam itanuuirtutem perdidissent celemnia finitimis coepere. Primi iguur Thebam auxiliantibus atheniesibus bellum his intulere: ae ciuitas ex infinitis incrementis uirtute Epaminudae ducis ad spem imperii Graecinerem MFit ita terre, praelium eadem lacedaemoniom fortuna qua pugnatum aduer sus tam a nauali praelio fuerat.In eo bello Lysiander quo duce athenaeses uim alace moniis sue Lysandri in rant interficitur. Pausanias quo alter dux.lace moni proditionis accusiatus in exilium abiit. teritus Igitur Thebani potiti uictoria uniuerlanhexercitum ad urbem acedaemonium ducunt. facilem ex pugnationem rati quoniam deserti a sociis omnibus era quod eruentes lacedaemonii regem suum Agesilaum ex asia qui ibi magnas res gerebat.ad defensione patris accersunt. Occiso enim Lysandro nullius alterius fiduciam ducis habebant:cuius quonia serus aduentus erat onscripto exercitu ob viam hosti proceduntSed uictis aduersus pauloante uictores nec animus ne uires pares suere. -- nrasgitur congressione iundunturideletas ram suope copiis superuenit rex agesilaus: grestituto prae ho non difficister recenti S multis expeditionibus indurato milite hostibus uictoriam eripuit: ipse
tamen grauiter sauciatur Quibus rebus cognitis athenienses uerentes ne iterum lacedaemoniis ui ctoribus in pristinam sortem teruitutis redigerenturaexercitum contrahunt:eum in aumlium Boetiorum Phlphicratem. .qvidem annos natu: sed magnae andolis iuueni duci iubent. Huius adole scentis supra aetatem uirtus admirabilis tu cunilante eu athenienses inter tot tantos duces aut spei maioris:aut indolis matutioris imperatore habuerut.In quo non imperatoriae tantu ueruetiam
oratoriae artes fuere. non quo audito reditu a silai oc apte ex asia ad populandos lacedaniorum agros reuertiturint pira uncti belli formidine circustrepente clausit spartam ad summa desperatio nem rediguntur.Sed Cono hastatis hostium terris athenas pergit ubi magno ciuiu gaudio exceptus: Cononis replus tamen institiae ipsi Sex incensa de diruta alacedaemonias patria si Iaeticis ex recuperata post tan ditus amotam temporis cepit.Ita quae incensa suerant: praedara lumptu Sexercitu persaru restituit:quae diru nasta fuerant.reficit. Fatum illud athen fuit ut antea persis ci ematae manubiis e pr&nunc alacedae Alf. Athe monias dirutae exspoliis Iacedaemoni restituerentur:uersa quo uice nunc haberent socios:quos narum fatu tunc hostes habuerunt: S: hostes nuc paterentur:*quibus iuncti tunc carissimis societatis uincaeis fuerant.Dum haec aguntur artaxerxes rex persarum legatos in graeciam mittit:pquos Iubet omnes
ab armis discedere:qui aIiter fecisset eum se pro hoste habiturum ciuitatibus: libertate sua. omnia restituitiquod non graeciae laboribus assiduiis bellorum inter ciues odiis consulens secit.sed ne Occupato sibi aegyptio bello quod propter auxilia aduersus presectos suos lacedaemoniis missa susceperataexercitus sui in graeciam detinerentur.Fessi igitur tot bellis graeci cupide paruere.HIcannuS non eo tantum insignis scitiquod 1ente pax tota graecia facta est.led etiam eo quod eode tempore urbs pax tori grero na a gallis capta est: edtacedaemonii secuti insidiantes absentia Archadu speculati castellu eope ciae restitu expugnant:Occupato praesidium imponunt.Ita armato instructo exercitu archades adhibitis tam auxilium thebanis amisia bello repetunt in eo praelio Archidamus a lacedaemoniorum uulne Quo tem ratur:qui cum disiuiniam ut uictos uideret: per praeconem corpora intersectorum ad sepulturam re Roma a poscit .Hoc est enim signum apud graecos uictoriae traditaeiqua confessione contenti the ni simu gallis capta parcendi dedere.post paucis diebus neutris quicquam hostile facientibus cum quasi consenta tacito induciae essent lacedaemoniis alia bella aduersus finitimos gentibus:thebani Epaminunda duce oc cupandae urbis eorum spem coeperunt. igitur principionoetis taciti Iacedaemona proficiscunturino tamen assedi incautos potuerunt. Itippe lanes di caetera imbecillis aetas cum aduentum hostium