Oratio funebris dicta honori & memoriae maximi virorum Iosephi Iusti Scaligeri

2쪽

ineffigiem IVLII CAES SCALIGERI.

N GAE N LVM cui Do mirens contermina coelo, cuncta et in cunctos quisiver unus eras, usurum pater, , dextrae parsulmineo arti, Dum pariser tractas si uti mente para,

uem rerum omnigenas natura exquirere mires

Dicere quem totumfama nec ipsa potest, modum impleui imple animo mea me Ateneri Humana modo mens si tua mente potest. Se neque te mens nostra capit et ectrasque tacere Nun radet laudes buua, velexprimere; Ipse tuos nisi,quia Nati intra pectora et iuuU OH obitum, 'ires in mea vota eos: Ut Famae momenta, tuo quae lumine malorsa D molato fit singuam mens e sequi, Pia quae inaccesse excipiant incendia mentis, O lucem a tanto con*iciant animo. Sed non mortales hebetantia fulgura rufus, Non aciem ingeni hanc lamina nomaserunt.

Nee sis sit mihiρά sed bo assit mihi tantum

Dicere: te nisi tu dicere nemo potest.

Gid mirum 3 atui a loqui nam desilit ipsa, IR tuopostquam enitit ore loqui. FINIS

3쪽

ORATIO FUNEBRIS

Dicta honori in memoriae

maximi virorum IOSEPHU IUSTI SCALIGER L

Auctore

5쪽

ORATIO FUNEBRI sDieta honori memoria maximi virorum

desunt rebus immensis, nec se animus explicare po-3test ingenti moerore circum fusus ac debilitatus Vtinam fas mihi foret horrore sacri silenti obsignare luctum, uuinum me coquit, es versalseu pe-

citorest usis ad exemplum sagacis illius pictoris, qui quum artificio excelleret, ingenio tamen magis abundabat is velo obumbras se dicitur quod penicillo exaequare desperabat Sed salva pietate fieri non potest, ut hodierno die vox

nostra obmutescat. Alterum restaret optandum ut mihi digna tali viro cotingeret oratio, cui nunc supremum humanitatis officium moeror nosterelargitur sed tale votum excedit ipsam humanam sortem, nedum nostram mediocritatem. Illud tamen animum aegrum ex dolore solatur ac reficit, quod in rebus arduis ipse conatus, licet infra meritum, licet impar voluntati Gaudem meretur, Et

inempietas contigit istastrum. Dabjt igitur benignitas vestra facile veniam sermoni indiserto labent sub

onere admirationis. In exordio moestissimi mune- iis,quod honori ac memoriae summi heros IosE- a pia i

6쪽

pabo memorandam vocem Metelli Macedonici, cui chm esset nunciata mors Scipionis Emiliani, cum quo vivente civiles inimicitias exercuerat, hoc naodo filios suos amplissimis usos honoribus cohortatus esse dicitur, Ite iiij, celebrate exsequias, nunquam majoris civis funus videbitis Scilicet vir antiquae simplicitatis,&Romana generositate dignus detulit inimico luculentum gloriae testimonium,delevitque ex animo pristinae simultatis mentoriam, ut solius virtutis recordaretur Idem nunc licet nobis sine ambitionis metu pron siciare: nunquam vidit aetas parentum, nunquam videbunt anni cosequentes viris, vel splendore dc antiquitate gentis,uel sanctitate desinnocentia morum, vel admirabili doctrina,&exquisitissima optimarum artium cognitione, vel omni concentu consensuq;

laudis praestantiorem . si patria aut familiae dignitas quidquam facit ad concilianda justam venerationem excelsis mentibus, quid Galliarum regno in terris florentius' quid gente caligerorum honoratius dici aut excogitari potest 3 Quanquam benigna se differendi materies aperit, in qua facilius sit principium Inveni r quam servare modum& orationis exitum evolvere tamen quia noster heros censu suo dives,&propriJs opibus potens, relegata fortunae ambitione aestimandus est, tacitus hanc parte pri teribo,contentus sola naentione Parentis,

7쪽

v in L 1 o s. id cla I et Gama. viri sine excplo maximi, de quo quidquis praeterea dixero minus erit, nisi majorem se filium genuisset.

Quanquam plerumque natura comparatum est ut fortes creentur fortibus, nec imbelle feroces proge rnerent aquilae columba: tame ubi ad sumnali cacumen gloria majorum evecita est, saepius ea res negligentiam creat, essicitque ut posteri malint acquiescere claritudini suorum parentum,qu meam augere faectis, ulterius promovere. Plures per inertiam

exiguo tempore decoquunt quidquid est antepartuna secundae famae&existimationis. Iam eo majestatis processerat augusta virtus desindoles Iura rCAEsARI ScALIGERi, seu egregia belli facinora, seu pacis ornamenta&incredibile ac penὸ divinam in omni disciplina scientiam consideremus, ut accessionis capax non ultra judicaretur, abunde futurum esset ad assequedum nominis aeternitatem, si filius longo intervallo praeviana patris lucem in secutus esset. At ille coelesti mente,&sacro quodam instinctu amatus, tantum pristinis Opetibus cumulum&audiarium adjecit, ut nihil majus conditio mortalium animo ac votis complecti posse videatur. Nam quae singula mirari solem usi excelletibus ingenij s&subimiibus naturis,ea juneciminia versa solus possedit. Quam enim partem literaruna non dicam intactam aut inexpertam reliquit, sed curiosa felicita te non ita pertractavit, ut nihil il

8쪽

quo statuisset sibi esse elaboradum olim rarae lauadis,&magnae molis opus videbatur, siquis utriusque linguae sermones edoctus esset,&hoc in equite Romano celebrat Romanae fidicen lyrae:quid diceret, Si foret hic nostrumato delatus in aevum qu mdefixus haereret, quam stuperet attonitus miracu-I, si nostri herois inauditam hac in parte memoriam,Vim atque solertiam fando, vel oculorum fide arbitratus esse s Vix ullum in universo terraru

Orbe genus est idiomatis,cujus eXtent monumenta consecrata perennitati literarum, quod non assiduitate laboris pervestigariti: , quod admirationEauget, non vivae vocis praesidio, non ope interpretis, subnixus hasce molestias exantiavit, sed suis auspiciis re gessit,usus tantism mutis illis magistris, quos fidelissimos consiliarios appellabat eximius regumi Alphonsus. No sine veritimili ratione creditur, inter impedimenta bonae mentis, in ter causias cur hodie tam pauci ad antiquitatis perfeci ione perveniant, numerandum esse hoc incomodum, quod tantum curae studi)que linguis addiscendis impendere cogimur, quum veteres protinus se ad artium ipsarum penetralia conferrent. Et anEvarietas loquelarum non instruit nos scientiarerti, sed viatico tantsi,vi necessario subsidio ut ad ea longo circuitu diversisque tramitibus progrediamur. Hoc ut verum esse concedam in hominibus mediocri ingenio pra ditis. imanissimum deprehenditur in ani-

9쪽

V1R1 Ios. E CALIGER L et .mis divinioribus, qui tam celeriter arripi sit res specie dissitas, numero infinitas, tanquam genio suo cognatas consentaneas,ut probabilem efficiant quorundam Philo phorum amabilem insaniam, qui sic opinati sunt, nihil aliud est discere, qua reminiscidi recordari. Quibusdam ingenijs raro coeli favore concessum est, ut per ludum&aliud agendo plus efficiant, quam alij improbo ac pertinaci labore. Scilicet ut stellarum orbes admirabili celeritate cursus suos conficiunt sine sensu laboris, sine taedio lassitudinis, & in perpetuo motu nunquadefatigantur. ita mentes, quae caelo plurimum imputant,ipsi contentione animi,ingenij, virium refici ac reparari videntur.

Duris ut sim tonsa bipennibus Per damna per cades ab ipse

Ducit opes animumquci ferro. Non possumus ex omni vetustatis memoria citare lota cupletius docume tum, quam divinum illum senem, cui jam parentamus ut communi literarum parenti,& cujus dignitati fasces si ibmittere covenit, tanquam perpetuo scientiarum omnium Dictatori. Quamquam vix fidem habitura est posteritas unum hominem tot linguarum intelligentiam ' magistro esse

consecutum,tamen illa dos admiranda seu memori , seu diligentiae, tantum accessionis instar obtinet in comitatu majorum laudum atque virtutii. Quidquid

ab orbe condito proditum est annalium aut historia.

10쪽

rum monti mentis, sive a sacris, sive a profanis authoribus, id omne ab ejus mente, tanqua ex oraculo quo , laci sanctuario depromi poterat, nec unquam quissiquam discendi studio incitatus ad cum accessit, quin recederet doetior&ad vitam sapienter instituendana

paratior.Non enim scientiam aucupabatur ad lamanimi oblaei atione, ut sibi caneret ac suis Musis, non ad vanam stetationem, ut scire tant si videretur,que- admodum nummis&calculis utimur ad numerandum sed ut eam in commune conserret,&publicis

usibus impartiretur Cujus rei fidem faciunt aeternae laudis&artis pignora, quae seculo deposuit pernaansura donec in terris erunt cultores honoris sapientiae, atque eruditionis. Nulla vox est,nullum orationis genus tam ornatum, copiosum atque magnificum,quo talia pro dignitate celebrari possint tum autem Vetat Solonis fanditio ne divina res fiat in transcursu Revorcntius hec illibata sudiciis&cogitationibus religiosi

auditoris permittuntur, quam si ingeni culpa deterantur.Simplici voto designaturus videor temporum felicitatem ab omni parte perfectam& ab lutam si quicunque ad rem literariam anim si appellunt itane vos ingeni explicent, ut ejusmodi scripta vel intellectu consequi, vel ingenuo saltem amore complecti queant. Nam pleraque gravioris meditamenti sint exea nota,quae profanum vulgus arcent ab ingressu, nec patent nisi quibus intima do fhrinarum adyta r cluduntur. Quis enim nisi interioribus literarum fa- cris