Andreae Thurini ... Ad Matthaeum Curtium Ticinen. de vena in curatione pleuritidos incidenda

2쪽

Pleuritico nrorbo, quam, de distante.

A uditores ut scribis J ad amussim,

diluctissime* exceperune, sepe cum νωxiiratumnditam plegi, erat enim sapientiae, re claritatis abundas. Et, licet ualidissimis tum authoritatibus,tii rationibus fit opinio tua Mala

lata, quod primum est sapietis opus,

non mentiri,non tamen eo curet ope

respientis,quod est,metientem post

--. Lentisntfissare FirinisTm fun/damenta ponis, qMibusMediciorum cohors, er practimntium phalanx opinionem tuae oppositam erigit. ιη tamen inualida, ere corruen ria demonDas.Non potui tamen culamum continere, o contrariam opinionem iandiu erectam, edi usu confirmatami non defendere , no ut

tibi physicorum fulgentilliso, edi eminentissimo, er risumrum optimo contradioerem,do enim tibi in hae facultatae libentissime munus, O herbam.Non etiam adferoedum me impulit mundi gloria, em ut nVbi temporis medici a fonte meo nouam aquam hauriane. Iandiu enim noLlum iuniores, em recentiores Medici, sed uetustissimi suptentri etiam hac, quam scribemus opinionem, copiosissime agnouerunt. Sed ob haemusa in crilamum sumpsi,ut hae mea oppositione ueritas elucescrit ma gis, tu ad altiora scribenda accendaris,Mt tua praeclara uirtus iam omnibus mani=sta indies elarior euadat.Et,ne cum logam sim dis talion ε'cturus longissmo utar procentio,iam in certamen descedo. Nulli dubium esse debet mi Curti in operibus medicinae Galeni in uentam esse illam iandiu uulgatam diuisionem, uidelicet in Apostomate per modum fluxus generando,de hoe enim A possematim genere semper noster habendus est sermo,duplicem esse huniore,altoum, qui fluens est,alteru φιoque, qui fluxit.Galenus enim i compluribus locis id restamento reliquit. Seeudo enim de arte curatiua libro dixit. FlMDA u

3쪽

fium igitur humorim,retramo. Sie enim Hippoerates nominat, eorsi autem, qui iam membrimi obsederis,deriuatio medela est. Et infra eodem libro dixit. Sic enim er aliud quodlibet patiens membrum inridi mus,si non amplius humores in 'uant.Τuc enim magis irritaveris, o malum duplaueris, Sed quando iam totum corpus expurgatum fuerit, neque iam aliud inguit,aliquid uero, quod pridie innuxerat, tui vetembro continetur .Haec Galenus.Idem etiam patet intuenti de Phleso in mia libellum, elim dixit. Nam in incipientibus quidem prohibere oportet,peod inctuit, in antiquatis uero euacuare,quod incuneatum est inpatiente particula.Galentitas sententia iam clara esst, in Apostemate Midelicet generando,dum perfectam ab blutione non haber, duos esse humores, quos prudens medicus considerare debet. ΑIterum, qui iam fluxit, alterum, qui βuxurus est,er Apinenis augumentaturus. Ducatur etiam ulterius semio noster, er diminus Galenum scriptis

suis reliquisse, quod duplici existente hoc humore, em mediciun duplice habiturum Llicitudinem, alteram qui em circu querem humorem, qua

praeuisivam nominat, albπ- rirm eum, qui Auxit, quam curatium appellat, hoc enim ficile patre intueri librum de ingenio sanitas. xiii. hoc modo docentem .Phlegmones uero, quae adhuc in generatione est, duplex indictitio est,uelκti in relim is morbis omnibus, quicuque in gignendo adhuc Ilint,nec duin absolutionem sine nam . Nani quod eo rum genitu iam est,id medicinae artis parti, quae morbos curat, sibi ii tur, quod in generatione adhuc est, parti, quae futurum morbum prae inuet. Atque iccirco diximus non simplieem,sed comptatam esse tota de his aegritudinibus, quae in generatione adhuc sunt, medentis si lirim dinem,ex ea scilicet, quae prouidet, ere ea, quae curat,Haec Galenus f Dicuntur etiam a nobis quae Galerii menti fiunt conformia, uidelicet quod duplici existente hae tota medentis medici filicitudine, ea, quae praeuisiva est, quae guentem humorem intuetur, prius Qui mandatur, si ea, quae curativa diritur, quae humorem,qui Iuxit,suspicit. Subscri psit enim huic sentcntie GAnim eodem citato prius libro, cum dixit.

Nunc adfermonem de Phlegmone reuersi diminus,communem omni rim Phlegmonarum curationis indicutionem esse uacuationem, Psae uero adhuc in gerieratione sisne,prior Mamatione est etauetis ad astillii iocum singuinis inhibitio.Inhibetur autem huimr constuens, iacebat Calenus ,remouendo musam, quae aliquando est in parte bes, ut eum

pars assim est calidior icta,uel dolore urgetin. AliqMando uero nouex ipsu

4쪽

parte, quando ex alia alma particula, aut toto corpore fi pessuli illi tranfinittitur,laparu infra Abdit, His igitur omnibus ae lineatis, quae in phlegmone adhuc in generatione sunt,earum musas prius abscin des, quae uero iam fessae surae,has utiq; curabis solas .Eandenas protu/lit sententiam ipsemet. iii. Artis paruae,cum scrip t.Ad haec uitur virabo,sciliciet ut reinrrat humor, em ut pars as ita euacuari possit, totum

corpus euacuare πηtet, aut omnino ad contraria lom retrahere,

quod parietiti particulae innuit, quo perstcto opere, prius a parte repebiendum,mox dispergeiadi , quanto enim per minora fit, tanto expe ditior est evacuatio. in φ o loco Galenus mandisse pus poepit diuersione ad contrariis, quo perstcto opere,coctilit acuatione a parte laesa. Nec flentio pertransibo, qae liber de Arte curativa docuit, duplicem Midelicet esse medelam duorinia humorum, eius uidelicet, qui inguit, medela est retramo, eius uero, qui nuxit, derivatio medela est. Hunc enim locum superius citauimus, qui etiam locus nos admonet, deriua tiolion humoris, qui nuxit, fieri per euacuationem fictam fecundum restitudinem patientis particulae, quam Hippocra. Cathesim appellat, retractionem Mero ad contrarium fieri,quod non Llum locus ille donon strat,sed Galeni uolumina copiose declarant. xiii. - Τherapetiti eae dixit comitarine praeceptum in omnibus talabus esse in contrarium auersionis, ex insta dixit, siquidem longissime a tentata guxione parte avellere, aequaquam ad eum trahere oporter, insta dixit, generandis autem adhuc uitiis minime his membris, quae laborare incipiunt, fed, quae continuata his fune. Cucurbitula imponi debebit auellendi ineotrarium musi .Et insta dixit. Sic ere omne aliud sanguinis prinuuin

ad contrarium per communes Menas avertimus .Et in. v. de Ingenio,

ex traffatu de antispra loquens de retrassione, semper in contrariiunficit,κt,si a dextra retrahere uoluero in sinistram, hoc agam, er econtrario. Et,si a siclym in deorsum, em ec5rrario, s ab ante retro, erecontrario, erct ab intus extra, er eoontrario. Rationem etiam huic

frenentiae suffragantem adduxit, quia si ad locum, em parrimiani pa

nenim humorem fluetem traxeris, malum duplaueris. ut etiam ma Guit,quod ipse maxime liber de A rte curanua fecundus demonstrat, eum dixit, in iocis muliebribus in cotrarium trabes,si eas,quae in mes m sunt,secueris uenas, aut mamillis Cucurbitulas apposieris, Mel ma rivi conmistoeris, fricueris,aris alligaueris. His enim est, qui ne

5쪽

DE INCISIONE VENAE IN PLEURITI DE

sciat er mbitum, er inminillas, manus i Aperioribus partibus ad iocri muliebria contrarietatem hab re, eam uidelicet, quae fecudum se perius, em iri ius nucupatur Nec etiam taurbo hoc duplex opus, retrassionein scilioet,er derivanonem fieri per uenas communes, er coniuges particulae parietiti. Frusisa enim retrahere cunabimur humorem a besa partae,nisi id per uenas cum laesis loco communionem habentes, atq; ei coniunctas stoerimus. Eodem inodo,nis per has,deriuare μου riam a patiente particMla non poterimus. Altipulatur etiam hi te sententiae Galenus loco prius citato,cum dixit. Virus autem euacuatio nis genus per communes uenas fit. In medimu autem asstne utile duxi.Retractionem, eam dico, quae

per ianuinis missionem fit,non Ibium prior nn esse derivativa euacuatiorie,sed multo tempore etiam praecedere,quado sola ipsa intendatur. Hoc nos monuit Galenus libello de Phlebotomia,cum dixit. Super ab lationis uero deinceps tempus, in quibus euacuare quidon semper uoluerimus,etiam eode die fiat, in quibus Mero antispare etsi utique duobus eis, qui deinceps, diebus fiat, melius est. Retramo igitur flaetis humoris, cum sola quaeritur, tempore praecedit deriuatruum euacuatio nem, ere per diem ummi,uel plures.

TLlud etiam memoriae inundandum est, quod Galenus in libro de Vone inrisiotae saepius meminit, utruque scilicet euacuationis genus, erretractionis, edi derivationis feri debere a Vena,quae est fecundim re Clitudinem patientis particulae,ex hac enim melior , er expeditior ha betur tum retrassiodum deririatio, er hoc est, quod Arabs dixit,retra monon feri debere per unam diametrum,non per duas, infamauit σε Galenus, Si oculo dextro patiente ophthalmiam , fiat Phlebotomia in Cephalim sinis fra,er econtrario,Et in Apossemate Hepatis laudarui Hippocratis Galenus iuditi iuri ficium per narem dextram, non Psini fram, edi in Apostentate Splenis iudici imi factum ex sinima, no ex

dextra,comi mendane enim tinu naturae,ium artis retractionem , si ea far secundum rectitudinem patientis particulae,quae tantum eritfecundum Hiram diametri ,Damnant autem, quae non femiadum restitu

dinem ,sed per duas diametros fit,asserere Galeno quod talis nihili Hat, uel ex nocet quandoque in dissoluendo uirtute,absque quod pastponent leuet, quem Hrbe locum olf,aens Princeps, cumque considerati placuisset sentetulia , quod uidelicet inciso uenae siue in retrassione, si Me in derivatione melior, . expeditior est ea, pee secundurn rectit: γi dinem

6쪽

EPIsTOLA. . IIIIssinon particula parientis, conuertisse ad vandendam saphenum in Iamis Apinemate, ex eodem tame latere cum eo, In ea enim uidetur iatrarietas fecundum Aperira inferius, quod requirit retractib, erest fecundum restitudinem, φιod appetit expeditior, melior euacuatio. Liat itaque Galenus nuquam sermon mi fecerit de Saphena, eius tamen sentemhs non repugnat, Sed Drtae mugis ex illus sequi, eolli/

Nec Alabo, quae Calenus ex Hippocratis placitis in quarto de inge

nio, inpite. v i. in uicostus enarrauit.Diuersis scilicut aemporibus nu/xionis hMinoris accommodari retractionem em derivatione, Cum en rdocuit fecund- Hippocritis imia data retractionem feri ad cotraria. derivationem ad latus,si biurisit φευ tempore auerso ficte da, em quomodo, er dixit. OEare nunc quoque,si etiam num fluxio ualenter ir ruat, reuellere ad c mitrariusti debimus utique,si in supioribus ulcus consitat, per infima purgantri. Sin autem in in oribus sit,superio 'rem uenam uacuantes.Deinde subiunxit quo temp0re, em quomodo ficienda est derivatio, er dixit. At,si iam fluxio restitit, atque in membro inhaesit. derivare per uicina mos expedit, Cum in propinquiore translatio fit, er purganti medicumento prompti0rrum acces*s, tum attrafius e Micino detur .Et paulo infra idem restrens dixit . At, si per petuum est, quod ab Hippocrate didicimus incipientem nuxionem ad contrarium trahendum essesxum uero iam in laborante particula vacuandam esse, uel ab ipsa particula, quae assi mr, uel a maxime Mici/na, tu promptu nobis er de sanguinis detrassione colligere nune est, quod i principio haec e longinquo,postea ab ipsis exulieratis partibus si emolienda, Haec Calenus, teritas aliud sitiendum esse in principio, quia diuerso ad contrarium, .aliud postprincipium, ut tempo re status , quia derivatio ad latus .Patrocinatur huic fontentiae textus Caleni in libro de Phle t0iuia Amm .ii. capite. vi. Cit dixit. In sum mi tamen dicoendum est, quoniam incipientes quidem phlegmonas anniba Me conuenit euacuare, diuturnas uero ex ipsis,si p01sibile fuerit, P inclitibus membris, Si Mero Πο, ex proximis eis, er reddit cinulam hu ius dicrias. Incipientibus quidem , prohibere oportet, quod innuit, tu Antiqη is uero eua Mare, quod incuneatritu est in patiente particula, dans visdum dist, quod euacuabinir, hoc autetm Optime per copu Iatas uenas eis, quae in ipsa, est dicit, quod rano, experieria attestatur huic, exemplum si mens ab experientia dicit, quod in Phleaino

7쪽

DE INCISIONE VENAE IN PLEURITI DE

ve,quae fecitdum Pharyngon, in principio quidnia Phlebotomia, quae secundil mbitum,post eam uero,quae ab im lingua, auxilia r militum,inrisis ambabus,quae Abim, senis.In quo exeinplo primo poni tur Phlebotomia diuersiua secundum cubitum, edi post derivativase φιndum uenas linguae, quae in diuersis temporibus fiunt. Haec puto Asticere in strinanda communi Medicorum sententia is

ata Graecorem opinionem Hippocratis, edi Galeni. Nunc uero quis fit Arabum assensus, er quae communis Pramcuntium sententia dicere omitto dicturus tame de Arabum opinione,pertra fata ea, quae Graecorum, Quae uero communis fit opinio,quia omnibus nota,relinque

mr, Solum in testimonium mei iudicii ac ueam Rabbi Moysen, ex influorem practicarium, quae Celsus scripsi.Dico itaque Ram Moysen in .xxv.partimia suorum Aphorismorum,Galeni, er Hippocratis sent tiam sub hac uerborum ferie promtirgasse,Galenus probauit i pluribus locis,quod mareris A possematum inlidorum in principio Linu/xus, er tempore augmenti, edi status sunt extrahendae per oppositum, O diuersum, edi stans completo, er humore iren fuere in membrum, inuererato ibi, er in lapidein conuerβ,extrahendae sunt per idem membrum repictum,si fierit pol bile, uel per membra proxima magis sibi, ex de hac radice s Galenus, edi Hippocrates sunt locuti, edi hoc su

num est, er supra hanc radicem ars medicinae totaliter esst fundata,er ipsius utilitas experimento motribatur, edi per hanc radicrin Malde utilem praecepit Galenus Phlebotomare in Ionibus aegritudinibus ocu lorum,Synanche, er similibus uenani Cephalicum in priricipio, eripse aegritudi,ubus prolongatis, er A postematibus in lapidem eouersis, seu retentis cum in bro, er consirmatis Galenus praecepit in aegritu dinibus oculorum Phlebotomari Mena Aperioris anguli omli, uel ue nam frontis, seu uenas, quae sunt post aures, edi in apostematibus guraturis, Muular Hm,uenas, qκae sunt sub lingua, ere hoc manis ste fu/num es f. Haec Rabbi Moyses. TVsum etiam communiter praminiatium uidetur coctrinare Cornelius Celsus inter latinos apprime d0Zfus , qui libro suo .ir. mpite. ix. dixit. Nec ignoro quosdam dicere, e longissime sanguinem inde, ubi laedit, esse mittendi . Sic enim auertimaboriae cursum, est illo modo in idip fum,quod grauat, eu0ιπri. Sed id ipsum fisum est, proximum enim locu primo exhaurit,ex ulterioribus autem eatenus sanguis sequitur, quatenus emittitur , ubi is sippressiis esst, quia non trahitur,nec uenit

quidem

8쪽

ehio ponis snguinem mittodum esse,si quod in bumero uitium est, ex altero brachio, credo quia si quid parum auserit, opportuniores hae praes iniuriae sine, e quae iami male habent.Haee Celbus. Non etiam silentio praetermittam gloriosissimu AuerRoar,qui bulas et opinioni, ari debetur corona in meduina,vixit enim.exaxv. an nos, e .H.siae aetatis anno mederi coepit, er mortuus est eum bono inditam but dixit Averroes.D.n .libro primo sui Thestis tractatu. xvi.

a.M. in eap.depleurifide dixit. Et citra huius est phlebotomare infranium ex Basilim brachii oppositi, quis quibusdam nouis medias nomitem, oris uideatur, cl fit minuendus ex ea partae aegritudinis, seducendo Ihper hoc uerba logiarba, primar, quod mihi nullatenus uis detur rationabile,neque uerim muro credo certis me, q4 Auere illud omnitio est mors infirmi. NNune autem mi Curti ad eam conuerto, quaescripta sine , tela gente ad unguem,ut scristis,exoepta, in quous hanc asseris conclusior em,la omni pleuritide in prinripio, corpore exissete pleno, fieri debet

phlebotomia ex Baslim lateris dolentis,sane conclusione conaris munire claruinis Hippocratta auctoritatibus in hune modum,Hippocra

nauitas' firm brachia,uel mammiram,aut pectus, quae sunt, a septum transuersum,pblebotomanda est Baslim, in .iiii.re. amm .rim, textu.lxviii.dixit,inridere oportrrumam,quae intus ad quales cun partium fuerit,se indum hanc,siue se*ndum Copi triaucti nem,ab eo latere, quod dolore fuerit .ctum. THis uis eximie ficile respondemus asserentes Hippocratim docvre uenem,quae madenda est in actu inrativo, non quae madenda est misimi preservativo, harum prima respirit matvria,que fluxit siue in m/rum,siue in partem, em haec debet iso in prinripio fieri, sed in statu, erper re litudinem patientis partim , er haec est evacuatio, quam deri Matium uomne Hippocrates, Gad.quae humorem,qui fluxit, intuetur.Venae autem inrisorie,quae ad artem pertinet, quae praeseruatiua

dicitur, quest in prinripio, er ad partem contraria partimis parieti, ex respectu humoris,qui actu guit,quam Hippocratis retractione uoint,ipse,ut breviloquus,omisit, quia non intendebat dare praearpta, nisi ea,quae ad artem perrenti Gratusam, i modi no est diuersiua,

sed derivativa phlebotomia, hanc nossem sententiam doret Hippo

9쪽

erates, ratio, er opinio tua huic adminio latur. Hippocratis ei; Doepit tram. xi. qct,dolore defaendete ad Hypochondria, detur pharmcia,n5 ea intellexit danda in prinripio,sed in statu,ut clare paulopogdicemus, edi se posuit remedita illi generi pleuritidis, quod ad arte pii Net cisaliua, er Phlebotonua, qfit in principio in omni inctamatione, Mi clare etia instrius dioemus,psupponitur, Et illa est Phlebotomia di Mosiua,ut modus curandi pleuritin apud placita Hippocratis euada in hae Hrma.Ιn principio inamasionis cuiuslibet fiat Phlebotomia, adeotrarisi,Phlebotomia aute in qualibet insumtiones ted meminit.iiii re.amtoris, textu.rix.Mt dicetur insta, , quod athae adesi trariis,meminit. .Therapeuticae, inpiae.vi.post Mero, cu adstatui'puenerit in liratio,dimnsuit Hippo. Si descedat ad Hypoadria, detur pharmacu,si uero ascendat,sat Phlebotomia ex eodem l aere, ut pharmacia, er Phlebotomia evacuet tepore status p ea parte, ad quaxnclinavit humor,tit irascilior, er nugis expedita euacuatio.Ergo satis paret Hippo. He lolii de pharmacia, erPblebotonua, q ipe patiuesumisit, quae euacuatio nodiuersua,sed derivativa diritur. t.

ia cotrarietas credat inber particula pariete, er H 4,P Pa Meua - . tio, ergo est derivativa, eis M aiua Iola,patri per Histo.--rita Calenus iiii.de ingenio inpiae, dicos, is Hippo. ruspinos auert re ad c5πariu,deriuare uero ad latus,sed derivatio est medela humo

xio restitit,i t. mi. de ingenio cap. .etia monuimus, Sed derivatio,

em deduJlio humoris, et fluxit, qε Iuxio restitit, no fit in principis, sed in statu.Trgo Phli tomia,qMahit pcepit Hipp.noes fea, principio,sed ea, quaesitis statu, er quae ad artem minet curati a. Ite,si Hippo.praeoepit Phlebotomia in pleuritide , qn desor ascendit ad furculas, ut evacuet p parte, ad qua triclinat humor, ergo p illai Phlebotomia humor n5 diuertitur a loco D Θ, ad aue mouetur, sed , duritur p eundε locii, ad que inclinat,Ergo illa Phlebotomia no ess se

versilia,sed derivativa, sora5fit in principio,sed in statu. Etia ratio hocide uult.Naaut Hippo. loquitur de retramua in euatione,aut de derivativa,Si de derivativa,habeo interea, Si de deri Matiuano inrelligit Hippodes de retra inua, aut, si iubi Ogis placu

ret Eliua ad contrivii feri includat Sedicum Apostellis foti in dextro

10쪽

VI EPISTOLA. dextro latere, uertia dextri lateris inciditur, inter partiada patiet'. locv,p que fit euamatio,nulla reperitur ectrarietas.Cocludendi

itas est,ql de derivanua sermo ab Hipp.hahe r,q non a principio, Dd in statu,ut datu est administratur. Subagatur etia huic nostrae opinioni id, qδ inra a de Antur, na,

eu Ractis Phlebotomia scepit ex eode latere, o - - in ebolerim, em nulla Drrat mentione Saphenae,dias Ram locum fisisse de missio relanguinis Lla deriuariua, ais euamatusa humoris, iliacturit, erro de dia sua, ueretramua,Cur inihi no licet in expositione literae Hippocratis,eu dixit,fiat Phlebotomia ex Basiliar ex eode lature , qaedobore asctum est,ssicoe qe solum de derivativa intellexit , er no de diseUua,siavit ex Rasini in simili scri rura intellexisse rems, Si autemide in utros inrellexisses, Merainppocratis fenistia μώxisses, nee Arabes a Graecis sapientiss. er eoru nugistris differre dixisses . Sed

nos Arabu opiniones,qδ Graecis cosentiat ql ab eis no diserepet, fi/iae,eu repus erit,mininabimus.Patet ita tum Hippoeratis auth, ritate,nim ratione,ivm. dictis tuis veru esse,quod diximus, hac scilicri finiuimis missione,qua Hipp.peerit,ea esse,qderivativa dicitur, noea,qretractiva.siue diuerflua nuncupatur, er hac esse prima, re sola Phle tonna,qua Hippo .in arte cisaliuascriptis Ais reliquit. Viniud uero Mitreius obiicis, serile dissoluitur,inquis.n. m,Hippocrates .ii.re. ιturum textu.xi.dixit. Si dolor declinat ad Ioar sub Di .pbravMae,serienda est evacuatio cum pharmaco, re non eum phlebo minia Siligitur,diris m,pleuritis dextri lateris, in qua dolor declinet ad loca,quae sunt Ab Diapbragmare, euacuatio βcta eum pharmacutrahit materiam per Hepar,ergo euacuat per eandem parem,non per partem oppositam,erso eodem modo debet fieri phlebotomia,quae per

idem latus macuet.

Die quaesῖ mi Curri, si dolor, O A postema essent in parte sinistra,

descenaerentφ, O declinarent ad locu fhb Diaphragmate, dares ne .pharmacum fecundum Ilipporatis sententia r Certum est , qt dares,

Sed perte, erueritatem matrita eum pharmaco educenda traheretio

per Ηepar,ergo tu administrares pharmaciam trahetem ad 'ppositu, ergo, si sanguinis miso facienda esset, fieret ad oppositum. Si mihi ro iidebis, ego er tibi responsism allisam. r Sed ne uidear discultate effugere,quam *rte tu reputas Achillem, dico,ql inentio Hippocratis, cum exbffuit pharmacum, aut ad