Acta comitalia Hungarica soproniensia. Anni 1681

51쪽

Ilustrissinais, spectabilibus ac Magnificis, Genero

sis Egregiis, Prudentibus ac Circumspectis, Universis Inclyti Regni Hungariae Statibus ordimibus Evangelici S.

L. S. I strissimi, Spectabias ac Magnifici, Generosi s

Domui, quantum reliquis Regibus fere omnibus Principibus Statibus in Europa,quam maxime Hungariae Regno, Patriae Vestrae, Magnatibus,Ecclesiallicis Comitatibus, Civitatibus S Regnicolis omnibus ει si gulis,ut pax in Hungaria restituatur,manifestius est, quam quod demo stratione egeat, nimioque magis quam clara lux face. Hoc itaque cum non ignorent praelitulatae Dominationes Vestrae, nec non quantum amictionis ac miseriae Praedicantium Vestrorum, ac

interruptus cursus liberi Exercitii Religionis Evan3elicae, Dominis meis Clementishmis, mihique eorum Ministro cordi fuere se int, quantoque studio&gelo hia in parte a me laboratum sit apud Sacratissimam Suaa1 Maiestatem, Regem vestrum Optimum Maximum ,a euius singulari bonitate, iustitia 5e clementia impetratum fuit gratiosum illudDecretum, cuius vi & vigore plurimi afficti & miseri Praedicantes quorum amictiones&mi laevobis cordi erant,"idi anas lacrymas,suspiria,precesque adDEUM omnipotentem Amisericordem. & vestrum in Christo ESu extorquebant; εἰ quorum absentia vos omnes sicut oves sine pastoreinimicis vestris expoliti,'berrabatio vinculis, carceribus 8t tris mibus,contra smnium expectationem & fidem liberati ac soluti fuerunt, ac simul saeva pers tionis tempestas ab isto tempore minori rabie saeviit, di hactenus quieum o utinam i ut pacis restituendae prognosticoni Denique cum Eaedem Dominationes Vestrae probe sciant, Dominos

meos Clementissim ,meque ex eorum Mandato non derelinquere vestram causam, sed eam Regum longe optimo, aequo, iusto ac clementi, studio eodem ac Telo commendare, nec desituro usque dum vel minima spei iupererit scintilla. Patiamini proinde,ut vos sibere alloquar, moneam , suadeam, atque aequo animo attendite ad ea, quae vobis est

merulo Vos,adhortando onono,suadendo, ponderanta tamen a Vobis

52쪽

his atque examinan res inquo: Pax & quies in Regno Hungariae in

minis meis Clementissimis cordi est; sed simul plena templorum, bonorumque ablatorum restitutio. DELIM testor I nolite itaque aegre ferre, si in sententias Vestras aliquando incurram vel impingam. - In omnibus negotiis facillime ad finem optatum pervenitur, ubi illa absque odio, ira vel alia aliqua passione,quae Iudicium turbant, tractam

tur. Modestia,aequanimitas, moderatio, ubi in animo Imperium detInent, nullum thm arduum,t,m perplexum in negotium,quod tractando vertendo, explicando , resumendo, relaxandoque non facile expeditur. DEUS Optiiuus Maximus animo placidos,pacifico modestos, in charita

tem,inque micIora procli est uvat,amar, caussaSque illorum promover.

vertitque saepius contra spem metumque in melius; hae virtutes Christianos decent maxime, cum Evangelii magnam laciant partem, Evangelicos. Seponant ergo in iurias praelatae DominationesVestrae, quas pertes runt: condonent praeterica,quae reparari non possunt; remittant offensas, etiam cum tolerabiIi clamno, pacem, quantum in vobis est, citarissimi Religionis consortes, quaerite, cum omnibus Regni membris; mitigate Gravamina vestra, ex aequo, ex bono, lege charitatis; ablegate rigorem Iuris,qui cum aequitatisti charitatis ratione non semper subsistit; lucem, quietem & concordiam ante omnia vel picite, quaeri se ,reducite. Propter vos ipsos, Uxores, Liberos: propter Patriam, Concives, Regnicolas. propter laborantes Status, Reges,Principes, fidei in Orbe Christiano eo Drres: propter Dominos meos Clementissimos, Vestros apud Cleme

tissimam Suam Maiestatem Supplices interce res: propter Augustissimam Domum, quae per tot annos multo sanguin auro, argentoque vos&Christianiisum contra inimicos defendit, propter Regem Vestrum honum,optimure,aequum, justum,clementem, qui subditos suos, vosque

omnes,ut viscera sua amat,qui pacem vobis dare, gratiam siuam dispari iii, misericordiam etiam male meritis clargiri desiderat. Huius optimi Regis vota pro pace, quiete &securitate R ni, i

vate,promovete, hac ratione fidem veliram, quam semper habuistis praemeteris,&conservate constanter, Domino vestro Clementissimo eorutra aliorum isaudes probate. Hoc modo confundite inimicos usilaos,qui inscio Rege Hungariam intoleranda te non excusanda audacias temeritate opprimendi ac eruendi Evangelicam Religionem, eiusque liberum exercitium, rurbarunt-turbant. Huius optimi Regis Cle inentiae confidite, ab hac omnia sperate positis, quam ut desperata pax vestra culpa fieret,quamur praesens Diaeta vestro impulsu abrumperetur

53쪽

Haec Clementia vos appellat, vel ad se vocat, omnia promittit,hree Dia, tam convocavit,Palatinum dedit, plura dabit,omnesque non dubito cum Dudio domum dimittit. Haec considerate, ponderate, examinate, placide, modeste, mode. rate, aequanimiter, in gratiam eius,qui vos ut fratres in Christo JElu e lit,qui vobis bene M optime vult, precaturque toto animo & corde, ut

DEUS Optimus Maximus in Ouistolei vobis, Ecclesiae suae in Humgaria membris, nedicat omni belledigione interris Scin Coelis. Dominorem OrdinumGeneralium in Fo derato Belgio ad Suam Maiestatem Caesariam Ablegatus Extraordinarius.

Supplicatio Status Euan sica ad Sacratissimam di

staream Regiamque Maiestatem, per Celsis si naum Principem Regni Hungariae Palatinum Die a6. Mensis -- gusti Anni praesenris i. Sopronii, exhibit

atissima Casmea Moaqua Majesta

Domine Domine nobis naim aliter Clementi G. 'c Um in primordiis compilationis Gravaminum iub his Regni C

e tantiis institutae, etiam in negotio perturbatae Religionis nostrae anymineme forum, publico .omnium si tuum Scorviqum R ni nomine Maie xi vestraeiacratimnae humiliter fieripostiuatam reprae-Ientationem obtinere non potuissemus: ium ad partes relegati, dei ceps nobismetipsisfuit necessum,eadem in generalibus duntaxat terminis Dro tunc concinnata, in demisso Memoriali,cum profundaanimorum nostrorum demissio Iacratissimae Maiestati vestrae ponim mmumnus dein interiectis S primanis, quammu Fidelicet Statiuuatnolicus p tensa sua Gravamina elaborarunt, in patienti silentio no met continere & praestolari. iussi, expectavimus, quid produxerint: itaeeundo Memoriali innocentiam nostram adversus eorum obiecta,nu contra nos humiles Maiestatis Vestrae Sacratissimae fideles su u,tos comprobanda,coram Maiestate Vestra Sinatissima genuine det xunus; praegnantibus iis rationibus subnexis, ob quas in nullum eum Prem Statu Catholico habendum Iuper eodem Religionis negotio tractatum nosmet immittere potuerimus. Tertio Memoriali non nisi pro

54쪽

summe desiderata benignissima resolutione vestrae Sacratissimae Maia statis Diplomatica, post tanti temporis patientissimam, cum demissa in Paternam Vestrae Sacratissimae Maiestatis pientissimam gratiam fixa fiduci θ,coniunctam praestolationem, impensius oravimus. Nec interea otiose licerentes,cum resiquis Statibus & Ordinibus in aliis publicis negotiis D talibus una operati sumus. Jam ad Sextam Regii Diplomatis Conditionem pertingentes, v

rum quidem est, Augustissime Imperator, eius occasione non posse nos in cooperando ulterius progredi, quamdiu stuper complanatione gravaminum nostrorum benignam Moptatam Sacratissimae Maicstatis Vestrae restahitionem obtinere valeamus,declarare debuisse repraesentare volentes humili me, etiam Masestati Vestrae Sacratissimae pietata, Elementiae de Justitiae Eiusdem confisi , quod quia Religionis rurbatae gravamina inuae nobis longe onerosiora essent, Repartitionis & accissarum aliisque impositis oneribus non exactis, verum durantibus ipsis Diaetis sint complananda: propterea priusquam praesens terminus Diaetatis exactus foret, congruo, imo legali hocce tempore, dum Maiestatis V strae Sacratissimae Sacri Regii Diplomatis praenotata sexta Conditio iam

inordine occurrisset, nos in ea urgenda singulariter coniti tutos esse, Serealem ae effectivam complanationem, sub isthoc termino Diae tali, Regia Sacratissimae Vestrae Maiestatis aut froruate, Diplomatice, post cre tum Palatinum more & consuetudine antehac practicatis es instituendam, clementerque effectuandam pr stolari nobis incumbit, etiam a Principali bus nostris sicce isthuc existentibus amandatis. Nisi etenim bene mem rara, saepiusque repetita Regia Sacratissimς Maiestatis vestrae auillaritato complanatio gravaminum nostrorum initium immediate sumendo, actualis te finalis effectuationis spem nobis clementer porrexit, solutis praesentibus Comitiis, vix aliquam sperare licebit satisfactionem impe dendam. Cuius rei monenr nos infelicia exacta rem nora, Annum Is 9. subsecuta: postquam turbatis denuo iri negotio Religionis Regnicolis,nec processu articulari, per Catholicos mille modis impedito aeturbato,satisfieri potuit,nec assecurationes inComitiis subseciuentibus per quondaPalatinum, Spraecipuo estrae Masest. Sacratissimae Ministros datae, post ineffectuatae manentes,quicquam turbatoriMobsucrint, P n iorem fiduciam manifestius&pertinac persequendiReIigionemEvangelicate eius asseclas iisdeni praebuisse,expertum est Praedecessoribus nostris talibus assecurationibus, S promissionibus ad aliosDiaetales tractatus perustasis & inductis. Piout etiam sub his ipsis Comitiis iam sit ausum per aliquos dictum fuisse: Etiamsi qualiscunque publica constitutio artic Iaria

55쪽

uris de piaestati sancita fuerit, super occupatis reddendis, nequaquam sese eadem restituros fore. Ne itaque spe frustremur, quod nobis ad alios publicos tractatus intentis, & per lio praesenti iusta ac debita occasione neglecta,ubi tempus Comitiorum emtaxerit, iero tunc advertisse

poeniteat, incomplanata mansisse Religionis nostrae gravamina,&tari Gem sine Diplomaticς iatisfactionis impensione discedere cogamur,cum infausta nominum nosti orum etiam apud posteros memoria.

Pro inde ad Augustissimos pedes Majestatis Vestrae silpplices provoluti, apud Eandem Sacratissimam Maiestatem Vestram prosindissim. animorum demissione, praesentibus hoc modo declaratis, porro supplicamus: si quid aliud ad versum nos Maiestati Vestrae Sceratissimae dela tum hoc in passii fuerit, id ipsum apud se praeponderari non sinat; v rum ex innata Caesarea te Regia Sua Clementia dignetur nos universosic singulos, ciusmodi humilimos de perpetuo fideles Subditos suos bcbnignissime recognoscere, qui pacis anhelantes, Se eius studiosissimi, hoe Uib,perturbatae Religionis complanationis, Sc desuper ante ulterior tractatus per Regiam authoritatem impendendς satisfactionis Diplom ricae essicaei di principali medio, lesideramus pacem, amictae huic Patriae

restitui. Pro quo,jam rerum serie ita exigente, dum hac in parte agendum habemus,nec in coeteris negotiis ex rationibus praedeclaratis collaborare possumus, nullam aliam Sacratissima Maiestas Vestra de nobis opinionem concipere,ne aliorum insinuationem contriuiam admittere, quin imo ad iteratas, & eas demississimas praeexhibitas Supplicationes nostras,elementissimam desideratam resolutioni in Suam elargiri, ut illare lutio Maiestatis Vestrae Regiae Iiusdemmet ait thoritate quo citius inclaoari simulque effectuari possit, dignetur Clementissime. am Maiestatis vestrae Sacratissimaegratiam & benignitatem perpetuis iisque fidelibus servitiis humiliter demereri adnitemur, Er benisnissima resolutione prestolata, Eidem Maiestati Vestrae Sacrati simae vitam longaevam,cum felicissimo ac florenti Imperio demississime

Humili pe tuoque fides Subdiu

56쪽

Decretum sacratissimae Gesareae Regiaeque Malest

. tis Die 29. Mensis Augusti Inclyti Regni Hungariae ', Statibus & Ordinibus editabitum di prae

sentatum.

Reverendissimis, Reverendis, Honorabilibus, Spe

ctabilibus ac Magnificis, Egregiis, Nobilibus, nec non Prudentibus ac Circumspectis , Universis Regni Hungariae&Partium Et annexarum Statibus Sc ordinibus,nunc Sopronitin enerali Ejusdem Diaeta congregausiassignanqum

Sacratusima Caesarea Regiaque Majestatis Domini

Domini nostriciem tismi nomineReverta mu, .m. Statibus seordinibus, ad modernam Generalem Ousdem. Regni Diaetamqnmocatis spraesentibus, hisces utariter . asgnificanui . V

periluasisse comistationem gravami in Regni tum esse absolutam, a que ideo ex Paterno desiderio ea complanandi , an eo du'm adhuqN stadiolluc redii Ilitei tridunapiisentationei' 'Nationem Feillo una indilas herum Uraestolai, ura provisE reipit porrectum siri per addictos AugustinaeNHelveti Ces.ssioniRegni olas SupplicemU- hellum, in quo se in re liquorum negotiorum publi rum, Agravamina . sompilatione,& estgriorieooperatione eo ue progredi nolle declararent, quousque super corripilatione graevaminum in puncto Religionis benignam & optatis, rεsoIutionem non 'btinuerifit. Inusitatus ille petitionis promovendae modus Alte memoratae Suae Sacratissimae Aietati merito displicui tanquam Regiae L ignitati, Regnique unive si utilitati minise convisiens; quandoqἀiden, in praesentissima eius. dem. Secesisse'per omissimem consuliarionum piiDicarunt, adeoque in aperiani pernine emi ino ulli institutum situm petimes illicita efficere, eo nue propositionis ordine, novum in tractando

57쪽

gotiis publicis sibi assumere nituntur, & quidem recte ipso in tempore otio Eadem Sua Maiestas sacratissima Patern1 ac matur, deliberation: fetum reputat, qualiter istii ec gravissinaa Religionis eontroversia cuius Idetreminatio ad Eiusdem arbitr u remissa seir, placida et suavi methodolopiri&complariari pQ sit. I erna etenim Eiusdem Sacratissimae S Maiestatis intentio siemper fuit, ac etiamnum est, stante adhuc hac Diata praefata Religionis gravamina in compositionem assumendi &neutiqui' ea ad aliud tempus vel locum remittendi. Hac igitur be sinima pollicitatione securo, admonet & hortatur clementer, Eadem suu Majestas Sacratissima tam supplices Augustanae & Helveticae Consessioni addictos, quam resiquos atholicos ordines, ut citra ullam moram,omi las publicas consultationes denuo aggresbita cum assiduitate.& diligentia prosequantur. Visuri vicissimi breViactualem inchoationem i examinandorum Religionis Gravamirio institui, & ad finem usque summa cum applicatione eontinuari Do tero Eadem Sua Majestas Caesarea ες Regia,Sua gratia ac Clem risiti

universis Statibus di Ordinibus benignξ iugiterque propensa manet. Per Sacratissimam Caesiaream Regiatv- Ne ira testatem,sopronii Diean. a Menis Augusti Anniosi.

Iohannes Maholann

Literae Responseriae Status Evangelici, ad praeinse

ras Excellentissimi Domini Ablegati Extraordinarii Domi

r norum tardinum Generalium in Foederato Belgio Litorax μου

Acce is eo, quo decuit,honore nuper Literis Vestrae Emellisitim ac nos directIs, tum commendato in iis benigno affectu: Domin sum Principalium suorum Praepotentum in Foci ato Belgio Generalium Ordinum, benevoloque Eiusdemmet Vestrae Excellenta lavore 'Eufam nostrapa oram Sacrati mina Caelarea Regia e Maiestato

58쪽

adhortationem ad iniurias seponendas, praeterita condonanda, Neem querendam, gravamina mitiganda , quietemque ic concordiam respiciendam & reducendam, aliaque ibidem fusius expressa: ex iisdem uberitis intelleximus. Quod Praepotentum Ceneralium ordinum Foederati Belgii, in calamitate miserorum Ecclesiarum nostrarum Ministrorum ae Scholarum Rectorum Christianam compassionem ae eliberationem λ triremibus at linet, pro eadem apud Sacratissimam Suam Maiestatem Dominum Dominum nostrum Clementissimum emeaci interpositione, demissas agimus gratias, .perpetua gratae mentis recordatione ad piseros quoque transmissuri. Coeterum,Excellentissime Domine,summas , summῆque iniuriosas, quas Evolutis temporibus passi fuimus,patimurque hodie innocentissimae nostr ReligionisEvangelicς turbationes, de eatenus complurium turbatin rusibi arrogatam,&hucusq;continuatam universalem sere miserosEv angelicos in hacPatria persequendi licentia, qua videlicet mediante,paucissimis exceptis,omniaTepia,Parochiae,Gymnasia,Scholae, Xenodochi mVe' auβq; eo pertinentes inquorum pacifico usu,ab ipsis institutae Reformatis in Evangesicae temporib , dumPraedece res nostritis seculares, quam luresetiamEcclesiastica Personae Ierpra dicationem VerbiDivini Religione vangelicamsponse & libere amplexi suissent, ac templa icreliqua enumerata prae maniuus ipsorum tanquam legitimorum possessorum & Meredum remansissent, consequenterque legaliter ic Diplomatice potiores numero nos Evangelici Incolae huius Regni perstiteram uo via facta occupata sunt, nonnullis eiusmodi occupatorum Wmplorum funditus eversis, ac eorum materialibus in Stabula & profanos usus conve=sis: quaque mediante,Ministri Evangelici ει Scholarum Rectores, sub variis praetextibus omnibusfacultatibus emuncti, e Parochiis pulsi, cap. ai, ac plurima cruciatuum genera iubire coacti; Nobiles itςm ad incom- ' Petens forum citati, arestati bonis privati, miseraque plebs Iariis damnificationibus,&miseriis amicta de oppressa est: huiusmodi iniurias, coe- heraque adversus Eum gelicam Religionem nostram,&cius in hoc Regno

asseclas commissa, contra tenorem sacrorum Regiorum Diplomatum,

contraque publicas iteratas Regni sinctiones, ac desuper initas Pacificationes audacissilis patrata, Suae Sacratissimae Maiestati, ceu Domino lelegitimo Regi nostro, in praeexhibitis Memorialibus nostris, uberitis qui

dem, sed tantum generaliter, maxima animorum nostrorum demissiore, uti jam repraesentavimus, atquejuilam hanc publicam. publicarum

59쪽

iniuriarum di oppr Issonum nostrarum Causiam eor2mSua infestate . cratissima, tanquam iupremo in terris Orbis Christiani Justitiario, n stroque Clementiissimo lem, ac xquissimωJudice humili me exposuimus, secundum praelibati benigni sui Dipibmutis continentias, complanandam et determinandam. Sic nequaquam volumus, nec unquam in animum induximus, haec ipsa religionis nostrae eiusque conlartibus illata adver9,per nos ipsos , aud quoscunDe alios aliter ulcisci: vertim ad A, unissimos Sisae Maiesta Sacratillimae pedes, supplices devolvendo, de Eandem pec vi ceram scricontiae Divinar demisse orando,quatenus ex authoritate Regia in quam spem nostram totam unice post DE U Mconiecimus, illamque pro inexpugnabili refugii nostri asylo habemus, grava na nostra praevio modo se cum satis actione Baiuriatorum bovignissim complanari. ac contravenientibus punitis, nos in integrum sinitul Eere, atoue infirmam D stabilem securitatem, stante adhuc praesenti Diaeta , collocare dignetari Atque viae recta pcr toties memorata' Diplomata Regia vclusi. Iundamentales Regni huiuslege&nobi pr monstrata,qu imus omnino,. Excellentissime Dontine,Sancta Pacem, desideramusoue reduci cui

item & comi num V resam: nobis siquidem nihil unquam deli L. rabilius est &rute, mam habere & posses per colere pacem in anct

sma toti Cmvenulatibus vexata, betam in extremo fere discrimine fid-ctu nte hac Patria Ab hac autem via, ad alium quempiam tractatum, cum parte,a quataI rer orienti sumus, ineundum, deflectere, videtur nobisncc tutum nec stabile, prouti id nobis experientia manifestum reddidit , NamquEdeflexione tali ab hac Regia via non possumus inla- ici quorundam Praedecessorum nostrorum exemplo edocti, quod i

sum nunc nos terr naaximoperen aliquam nobis polliceri spei nostrae adimpletionem. Eum etenim in . publicis Regni Comitiis Anni i6 p. vigore Sacri Diplomatis Regii, quadraginta plus minus Templa Evange-

.licis in hoc Regno fuissent restituenda . eiusque temporis Praedecessores nostri ad similem tractatum condescendendo, dum postea sero animadis vertentes catenus inconsiderate se fecisse, ab indeque resilire voluissent. xecedere non permissi, Jerum eo resdevenit, ut ex occupatis tot tempns tangMicorum, nonaginta solum sunt restitui promissa, nec ea tunc sta- tim restituta ic amanata, imo iam nunc etiam eadem cum aliis sere omnibus ab Evangelicis rursum reoccupata existunt.. Vult praeterea contradictione sua obviare Clarus, quo minus talis mordae trutatus nobistum tui queat, qui citius etiam eatenus suam

60쪽

ωImaturavit, quis, nobis Evam ess tracundum se intimatum fuisset. Et sicut idem lab initio semper praetenses suas Con

tradictioneycontra nos, Iusque etiam nostrum Diplomaticum obvertit. ita & nunc obverteret: ae proinde nostcr cum incnsbribus nostris eo modo ineundus tractatus: conclusissumque te accordatorum stabilitas resecuritas nequaquam 'eranda foret. Praemissas rationes praeponderat etiam id, quod quia secum serreramitabiliseompositionis natura debere in similibus tractatibus 1 siimmo jure e derex nostium vero Jus sint ipsa toties memorata Sacra .Sacra. t;ssimorutii olim Principum ac Regum modernique Pientissimi Regis ac Domini nostrorum Dibomata Resa,absit a nobis ab iis vel latum vi guem recedere, & per praejudiciosum aliquem tractatum iisdem qui quam, cum lamma conscientiar nostram in lactione detrahere, eum perpetua no um nostronam ob rem non dextre gestam infamii. sue cessorumque' nostrorum prustitutae Libertatis macul Habentesitaque etiam' coram Tribunali Divino per nos in futuro struto reddendarum rationum curam, praemissae iustae, directae te legitimae semita , velimux nolimus est nobis intillendum necessariue; in qu 'nullius peractis pervitiiciae delastitione exstimulatit, sed imperterrita gratiae Rulae fiducia animati procedentes, cum prosunda demissione inmussores Regiae se ruenti . nec a constanti demissae Supplicationis, te peream obtinendae J inritiae Diplamaticae proposito, nos dimoveri

patiemur. . - .

ustum, Excellentissime' Domine, & licitum' νer Leges petimus . petimusque juste S sine injuria pecimus autem a iustissimo Orbis Christiani iustarum causarum J udice; perimus uti pacisassequendae cupidissi mi. constantis quietis amat ire imi, pecimus honuim publicae tramquillitas, le totius Regni quieti deierviens, fi confidimus justissimum eum Judicem circa postulata nostrae ad imitati 'nem olim Cloiosissimo fem Matthiae Secundi Augustissimorum avis disicissimi progenitorisba eratissimae Suae Mai stlitis, hane ea lis justitiam nobis in juratis clemen

tissime elargiturum de adniinistraturum: . Quoad offens asperionales, nobis multifari h illatas,ab Excellentia Vestri aut aliis quibuscunque cordatis magnis viris, nolumuStales reputari,qui non facilὰ condonare cuperemus easdem, nec unquam hactenus perpessarum iniuriarum tu memores fuissemuS, quin charitate quo cunque superare niteremur: Gmmodo nobis A nostratibus, Templa, Parot hiae cholae. Gymnasia, Xenodochia cateraque occupatage eris, quae ex tones alle iis principiis occupare minime ulterius licuit , resu