장음표시 사용
31쪽
Invisum hoc detrude caput sub Tartara telo: Incipe si qua animo virtus depellere pestem; Nec te poeniteat calamo armare Veneno. Da nunc, Tybri pater Romana conditor arcis, Tutari Italiam finesque invise Latinos; Quidve sequens tantos possim tolerare labores a Alta petunt ac tela vides inimica Latinis, Et lupus insidias explorat ovilia Circum. Principio Latium Custodi, & consule longe, que Est locus Italia in medio sub montibus altis, Nobilis, & fama multus memoratus in OriS. Hic mihi magna domus celsis caput urbibus exit, Hospitium antiquum coeli in regione serena, Dirarum nidis domus opportuna Volucrum. 3s Ohila labor ille domus, cinextricabilis error Cui datus haerebam Custos in limine Dirae
tibi suavia oscula armi tuis demitte ad inferos hoc caput odiosum incipe, si vis aliqua est in animo tuo, avertere postem haereseos , nec pigeat te, venenum distillare calamis. O Pater Tyberine, fundator Arcis Roma- Iaae, ut Italiam tuear vigila super regionem Latinam; dic quid exequendo possim mergere e tantis casibus Procedunt haeretici altitudinibus tempurum di cernis arma infensa Latinis in lupus meditatur insidias circa ovi lc. Observa praecipue Latium, & provide procul. Est locus in medio Italiae sub altis montibus, insignis' celebratus fama in regionibus plurimis hic mihi est ampla domus supereminens altas urbos hospitium vetus sub parte coeli tranquilla latebra accommoda nidis avium funestarum. Hi ille difficilis domus labor is error inexplicabilis, cui commissus adhaerebam ad anuam furiae Sib ili-
32쪽
SIBYLLAE CAPITOLINAE Libe L as
Adventante Dea nocturnas inchoat aras, Romanosque tuos Superum jam ignat honore. Illum ego per flammas, Mille sequentia tela, aues Eripui his humeris, ne quo se numine mutet. Numina magna Deum, spatiis disclusus iniquis, Componens manibus, lato te tramite ducam. Illic res Italas, Romanorumque triumphos Mens agitat mihi, nec placida contenta quiete est 36o Vincet amor Patriae , laudumque immensa Cupido. Haud mora sic fatus nocti se immiscuit atrae.
nae appropinquante Sibila struit nodiurna altaria, &in signit Divino splendore Romanos tuos. Ego servavi illum inter flammas, mille spicula insequentia extraxique mea industria, ne mutet se ad Dei nutum nunc arctatus spatiis angustioribus, componens manibus meis religionem magnorum Deorum ducam te per spatiosam viam; animus suggcrit mihi, aggrodi res Italas, Qvictorias Romanorum; nec contentus est otio tranquillo amor atriae superabit,is immensum desiderium gloriae. Sine inorermissione, ita loquutus Vates confudit se .cum nigris
33쪽
per juga ova sedentes terrore percutiuntur. - Eorum ingenia , mores. Hortatur solat-que -- eos purpuratus longaevus Fatidici Vatis Hecla tam . M. Duior. Legatos mitiis ad regem Liligerum ora tio Leeati contionantis pro Fati ita scipulis acriter in Corvos Sibyllinos inoehitur Latinum regem an ius vocat, , ad Con- cicum appellat. Respoisis Lilire Caelicolas Corvos quos hospitio excepit, regio more defendit minaciter Nerans, multaque promittens, ut coram pietatis Simulachro omne genu sectatur. Regi Latino Legatos mittit, eique religiosum tributum solvit, obsequiumque praestat. Verum Purpurati Latina audito caeli fragore, 9 Appellatione ad Concilium, ingemis- eunt. Implorat Latinus auxilium Caelicolarum Corvorum animine audens extrema tentare, pati, pro auctoritate , Simulachro Sista suae Capitolinae.
34쪽
P. VIR G SIBYL. CAPIT LAM IT a procul ut Dirae idorem agnovit' alas,
A NI Flos veterum, virtusque Virum quem justus in
hostem Fert dolor, stimulos acres sub pectore vertit; Exquiritquc, auditque Virum monumenta priorum: Obtutu tenet ora soloque immobilis haeret. Frangimur heu fatis, inquit, ferimurque procella; Iraeque insidiaeque Dei comitatus aguntur;
Invidia infelix furias, viresque ministrat; Haec passim Dea foeda virum diffundit in ora: Talis se seta nocte tulit terrasque petivit. IoJam vero in tem praedivitis urbe Latini Praecipus fragor, variis sententia distis; Effusus labor atque immitis rupta Tyranni
et sorbanisi aliique tenuim Gallicani. 7. De Unigeniti scilicet. s. De Sibylla.
AT quando nos virtus antiquorum hominum quem indignatio legitima impellit adversus hostem Latinum is agitat sub pectore stimulos acutos petitque, discitque singula vestigia veterum hominum procul animadvertit stridorem, volatum furiae Vibullinae), tenet vultum defixum intuendo stat immota loco. Heu vincimur fatis, inquit, raptamur tempestate irae, insidiae comites Dei Unigeniti ducuntur invidia infelix suppetit ei furias robur Turpis furia spargit haec passim per ora hominum, ea filia noctis, talis intulit se
adivit terras. Jam vero praecipuus tumultus is pars doloris longe maxima est per domos, in urbe Latini opulenti niultiplexque sententia variis orbis omnis opera
perdita est pactum crudelis Pontifcis Romani rencissum Dii servate terras a tali pernicie. Furia com-
35쪽
Omnibus ex naustos jam casibus omnium egenos, Is Aut undis abolere potest, aut vincere flamma, Promissi Dea facta potens confundere foedus: Dat tellus gemitum jam rebus luce retectis. Si non ingentem foribus domus alta supcrbis, Mane salutantum totis vomit aedibus undam, o A trahere, atque moras tantis licet addere rebus: Fata viam invenient, sancta oracula Divum. Sic ait, partes animum Versabat in omnes, Talia jactantem dictis, lachrymasque ciebat. At patiens Operum, parvoque assueta juventus, sxcubat exercetque vices quod cuique tuendum est. Praestantes virtute legit; non purpura regum Flexit, Minfidos agitans discordia fratres, Corda volente Deo, multo spectata labore. Pervigi Iat, potust rerum cognoscere causas: a Parva sub ingenti matris se se icit umbra.
3i Matris celsa, aut Univer Iatis.
pos facti promi Ti, turbare foedus; potcst dissipare QR-perare undiS, aut flamma, nos fractos omnibus infortuniis, indigentes omnium rerum. Terra reddit gemitum rebus jam detectis per lucem. Apud nos quidem domus alta portis superbis, non emittit ex totis aedibus magnam multitudinem hominum, mane salutantium sed nobis licet differre adhibere moras tantis rebus fata reperient viam, & sacra monita Deorum. Dixit haec is convertebat in varias partes animum spargentem verbis talia, Conabatur movere lachrymas. Sed juventus patiens in laboribus, parvoquelas laeta cxcubat,is variat vices δε- ci Adam id quod unicuique contingit servandum eligit in--niores virtute; nec purpura regum, ne dissentio quae turbat infidos fratres movit corda voluntate Dei explorata magnis aris. Vigilat, potuit discere causas rerum parva Leietas attollit se sub grandi umbracula
36쪽
SIBYLLAE CAPITOLINAE Liber L 19
Interea longum cantu solata laborem, Immunisque sedens, immensa volumina versat. Composuit leges qua numina Voce moveret, Gaudia pertentant mentem cognoscere Divos. 3s Nulli fas Italo tantam subjungere gentem: Quaestivit coelo lucem ingemuitque reperta. Praesensit , motusque excepit prima futuros, Omnia tuta timens sopitos suscitat ignes. Tum vero manifesta fides lenire dolentem o Solando cupit, & dictis avertere curaS, Pastor Aristaeus, laudum percumus amore Purpureo velare comas adopertus amictu.
Quid struat his coeptis, & fata extrema secutus pAgnovit longe gemitum, praesaga mali mens; - ης Tum vero infelix volvit sub pectore sortem, Cuncta Pater fatoque urgenti incumbere vellet.
42. Lariseus, Prasu Lutetia qua caput es Regni.
matris Ecclesiaeo. Interim leniens cantilenis laborem longum, expers Reipublicae munerum, versat in manibus ingentia volumina librorum . instituit leges, quibus verbis Deos flecteret laetitia mulcet animum Deos cognoscere nemini Italo licet subdere tantam nationes Quaesivit lucem ex alto coelo, cingemuit pol lucem Opertam. Cognovit prima tumultum futurum metuens Omnia vel tutissima succcndit ignem sepultum. Tunc vero clara fuit veritas: praesul optimas percitus magna cupiditate gloriae , tegere capillos, coopertus Vel pur pureo optat consolando placare moerentem, pellere Curas sermonibus. Quid potest machinare his conii liis &fortunam ultirnam sequens fatorum Pansenti Mens praesagiens calamitatem, agnovit procul amenta, tunc quidem miser meditatur in animo fatorum doctrinam ἰ ulla'tque Praesul everter omnia secum, oc vim addere si is
37쪽
Maxima res hostem regi se inferre Latino: Praecipitant curae sacrata resolvere jura; Hoc virtutis opus fatorum posceret ordo. NAttonitis inhians animis praeccpta Sibyllae, Multaque praeterea Vatum praedicta priorum Certa sequi, fama totum vulgata per orbem Componens, sensit medios delapsus in hostes. Cuncta vidcns magno curarum fluctuat itu: sCanitiem immundo perfusam pulVere turpans, Ad coelum tendit palmas formidine premus.
Non tamen abstinuit, vocique iraeque pepercit: At tibi pro scelere exclamat, pro talibus ausis Dii tibi si qua pios re*ediant numina, si quid, o Usquam justitiae est,is mens sibi conscia recli, Praemia digna ferant: haec belli summa nefandi Tuquo
σsqq. uda Fabricatorem alisquitur. Fabrom hostem issensissimuma
Divinis . Maxima res est opponere se hostem Latino Pon: ei. Urget ipsum sollicitudo violare Sacramenta arcana Romanorum x series fatalic doctrinae exigeret huncestectum virtutis. Attendens stupentibus animis , jussa
Sibyllae, comparans eis praeterea Vaticinia veterum a- tum, quae certe observari debent fama cognita per omnes terras agnovit se devenisse in medium hostium Cernens omnia agitatur magnis fluctibus curarum foedans albos crines mixtos sordido pulvere, attollit ad alti a manus, oppressus formidine. Non tamen sibi temperavit, nec iramin vocem continuit: tibi vero, exclamat, Dii referant
meritam gratiam; si aliqui Dii respiciunt pios; si est ullo in loco aliquid justitiae, & mens conscia sibi aequitatis, tu Sibila & Unigenitus tuus curus nomen magnum & me
38쪽
sIBYLLAE CAPITOLINAE Liber II. D
Tuque puerque tuus, magnum di memorabile nomen lEheu quid volui misero mihi' noribus austrum Perditus & liquidis immisi fontibus apros. Is
Justitia excedens voces dum jactat inertes, Inter cunc tantes cecidit moribunda ministros. Impressumque nefas formidine crimen acerba: Ecce ruit, magnisque urbem terroribus implet. Nunc, o nunc liceat crudelem abrumpere vitam τοPascere oportet oves vos o clarissima mundi Lumina, digna manet divini gloria ruris. Dicite felices animae, tuque optime Vates Pauca meo Gallo compostus pace quiescit, Italiam regeret, si mens non laeva fuisset. 7ς Quem si fata virum servant, murosque Latinos Contingat, doceas iter, Tacra ostia pandas. Vadite & haec memores regi mandata referte
Puer, Natus, Unigenitus, circ. Ham sonan L aim O SLbylla, ergo spurius.
morabile , estis summa belli scelerati Heu miser nidfeci immisi austrum floribus, & apros puris fontibus imprudens. Iustitia abiens, dum emittit debilia verba ce cidit moribunda, inter ministros stupefactos. Et rure sis Pelagii impressa in Bulla exasperat metu accusationem: ecce currit,in replet urbem magno metu. jam jam liceat finire molestam vitam i oportet pascere oves, Vera laus ruris divini vos spectat o lumina mundi splendidissima. O animae fortunatae, Wtu optime Vates alloquimini parumper meum regem Gallum quiescit fructas dulci pace possideret Italiam nisi animus imprudens fuisset. Si fata hunc principem servant, Cadeat urbes Latinas monstra ei iter .aperi sacras portas. De memores reportate haec mea dicta regi Galloram, erga
39쪽
Gallo, cujus amor tantum mihi crescit in horas Quantum vere novo viridis se subjicit alnus. o Centum Oratores augusta ad moenia regis Ire jubet, resides animos desuetaque corda Ignotas tentare viasin limina regum. Imperio laeti parent ac jussa facessunt; Ergo iter incoeptum celerant rumore secundo. 8s Nuntius ingentes ignota in veste reportat Advenisse viros ille intra tem vocari Imperat, ac solio medius consedit avito: Omnia longaevo similis, vocemque coloremque Et crines sed cruda Deo viridisque seneEtus.
Postquam introgressi & coram data copia fandi; Quae referant fari jubet, responsa reposcit Ordine cuncta suo: placido prior edidit ore, Unus qui nobis cunctando restituit rem,
quem amor meus tantum crescit singulis horis, quantum alnus virens attollit se ineunte vere Imperat centum Oratores ire ad magnificum palatium regis mentes jamdudum otiosas, corda desueta explorare iter incognitum, domos regum. Celeriter omnes obediunt laeti mandato igitur rumore prospero deproperant iter susceptum. Nuntius refert venisse magnos homines in habitu
incognito rex jubet eos adduci intra domum, sedit in avito solio, in medio suorum similis seni, Quocem colorem, capillos, sed senectus robusta & vegeta Deo Gallo . Postvuam ingressi sunt, facultas concessa est alloquendi praesentem, rex jubet eos dicere quaenam Verba reportent, quaerit singula responsi suo ordine. Pri or loquutus est ore tranquillo ille qui solus nobis reparat religionem cunctando; qui denuo narrabat fata Deo
40쪽
SIBYLLAE CAPITOLINAE Liber u a
Fata renarrabat Divum cursusque docebat, Quem Phoebi interpres multo compellat honore, It comesin paribus curis vestigia figit, Incenditque animum famae venientis amore. Ille haec deposita tandem formidine fatur. Rem nulli obseuram nostrae nec vocis egentem CoConsulis, o bone rex illuserit advena regnis, Concordes stabili fatorum numine mussant. Impius ante aras, atque auri caecus amore, Invidet imperium mens effera ne quid inausum Aut intentatum scelerisve dolive fuisset, os Consilio versare dolos ingressu sin astu, Ut mare sollicitum stridet refluentibus undis, aestuat ut clausis rapidus fornacibus ignis. Mul-
36. Cancellarius Gallia. Ior. ἐυena Italus, atroni aut alius quispiam.
rum, docebat cursum Theologiae quem Cancellarius Apollinis Gallici alloquitur multo honore, comitatur& figit pedes sitatus similibus curis, inflammatque animum ejus cupiditate gloriae futurae. Ille excusio metu haec demum loquitur. Consultas, o bone rex, in re ignota nemini, nec indigente voce nostra. Socii unanimes in firmo fatorum ordine verentur dicere advenam illusisse regno tuo). Ille sacrilegusis occaecatus cupidine divitiarum, fugiens arma Iovis animus concitatus , ne superesset quidquam criminis, aut fraudis, quod non auderet, aut tentaret incipiens consulto agitare dolos, menteis solertia stridet quemadmodum mare turbatum fluctibus reciprocantibus, aestuat quemadmodum ignis fervens in fornacibus clausis.