Compendiosa methodus in acutis morbis curandis / [Bartolomeo Mairola]

51쪽

M ET IN ACU CVR. 4

se nominare voluerit veru tamen si quis percolatus ab eo fuisset, nu dis serrent specie profecto respondisset quod nol quia tenuit semper quod magis is inus non variant spetiem quapropter dicendum est febrem sanguinis eandem esse petie cum colerica, quo quidem efficitur κsanguine conuerso in coleram, quanquas ecus habetur apud Galen in principio primi de differenti j febriu ubi se ipsum declarans vult quod mitis de mordax de medio modo se habens, faciant disserentiam essentialem, variationem specificam, iide lique Rasini a Galeno perperam dissidere Averroes magno Vir opinioni ingenio haud honeste reprehendit. Ga Auerois lenum, cum dicit sanguinem putrescen re bonde-tem non Vehementi putredine essicere se hrem sanguineam putridam nihil eius conuersum ad naturam alterius humoris, in hoc tamen ascentiri videtur Galeno quod cum sanguis vehementer incalescit vergit ad coleram, Ut patet quarto Olliget. ex quo facile coni cio illum adun- Quem no a mequutum suisse mentem Ga- eni, quandoquidem Averroes intellexit de sanguine solum extra Vena putrescente, ex quo generatur postem a Galenus

52쪽

lenus vero uniuersaliter loquius est, non autem de illo, qui putrescit Atra venas. ad fui Aviceno non erubescam licet medicomtenam minimus argum cniis respondere, nam dum probat sanguinem putrescente non modo convcrii in coleram, verum etiam prosiim in melanchollam ob id rationi consonum Te sebrem generari nedum colericam, sed melancholicam dico et enim non esse necesse prossium terreum et sicere melancolicam Lbrem, ut subtile igneum colericam quia terreum ipsum modicum est, de exiguum respectu eiu quod evaporat de incoleram convcrii tur, ad secundum cum dicit putredinem non habere tempus conuersionem vero sanguinis in coleram non fieri nisi in tempore, respondeo non esse verum, quia couersio sanguinis est quedam generatio, quae fit in instanti cum sit forma substa tialis datio tertie quoq; rationi ita breuiter satisfacimus qiam praeclare patet Galenum nun i. in hanc sententiam deueni 1se, ut crederet putridum esse quicquid

generatur e putrido, cum Vero verius

sciret febrem esse egritudinem in fieri,no autem in facto esse, non enim est necesse,

quod si colera fit post putrefactionem sanguinis

53쪽

M ET IN ACU CVR. 3ς

sanguinis, quod sit putrefacta, de faciat febrem, quoniam e putrido generatur er

quod non est putridum ut apparet de G neratione Uermium. Ex quo perspieitu

est Avicena minus sufficienter expedime sermonem Galens, temere illum reprehendisse Ad Trusianum responde Ad Trκ-mus quod cum sanguis it amicus,&m anu resi: hi naturae angulitioribus terminis pii ponsio. tredinis continetur, quam humores alist. Nam reliqui humores disitemperati magis, quali naturae inimici sus fiorem latitudinem ad naturam habent, propterea laxiores permittit habenas ad peccandia, ob id multo magis putresciit. quina es guis, proinde non stacere propriam spe ciem febris, ad secundum Verb cum ar

gumentatur fanguine e X afanitate quam

habet cum phlegmate debere periodica re periodo phlegi is respondeo hoc nos equi quia phlegma per Ulteriorem coetionem beti conuertitur in sanguinem sed non e contra , cum sanguis calefit plus iusto jubtile conuertitur in coleram,

Drossum vero in melancholicam. Ad e Gentilistilem dico sub Galenus nim quam fili re, . mbiguus neq neq; in alio loco. quinimo mataim se ipsum declarat in principio

54쪽

cipio non Methodi, Vbi ingenti satetur

dari s brem ex sanguine sine putredine, sed de hoc non erat mota questio, verum de putrescente sanguine, eri quingeneratur febris putrida, non considerauit Ga-lcnus, cum startifex sensitiuus,quia illudi opus si adeo breue, vix percipi possitvson o a in dico. ideo Galenus illud neglexit. 1a la H r Herculano breuiter respondetur distinculano. guendo illam propositionem quia vel dum sanguis putrescit est colim, de nihil prorsus remanet de sanguine, de isto modo est salsum quia phlegma est , ut

Herculanus probat vel putrefit eius subtile conuertitur in coleram, residuo remanente sub sorma sanguinis,licet non

in persecto suo decore S hoc modo P se concedi consequentia, quod sanguis putrefit quando non est colera nam quando incipit putrefieri, incipit Vcrgere

ad coleram nunquam tamen putrefactio

illa poterit facere sebrem, nisi quando aliquid subtilis de unctuosi sanguinis incoleram deuenerit haec habui de hac insitone,'hiae dicerem, cuius cognitio su- dies Iuvenibus, si non magnam Utilitatem afferet, at cert C, quod magis petimus,bonam v luntatem. Quinimo haec egritudo

55쪽

M ET IN R CV. CVR. 16

em itudo breuis est terminationis, sicut d causon,quae nisi error committatur aliquis saepe intra quartum diem soluetur, ira , quamquam tamen risis raro in quarto accidat die, ut Archigeni bis Galeno ero semel tantum videre contingerit,Vt idem Gai testatur tertio de crisibus cap. quarto. cui sententiae Auic. se subscrip sit feta secuda lib. quarti dicens iudica tiones rar die quarto fieri, ub tamen intelligere de mor. biliosis acut.debemus, secus autem de sanguineis, nam morbi hiliosi seu a bile depedentes rar,in quarto terminantur die, sanguini Uero multoties intra quartum iudicium habent, ut 3nochus testatur Gal quam de synocho loquitur Hra quartertio de crisibus. Mip. tertio praesa tum iudi

giorum, est nam liquartus dies decreto cium ha rius natura sua, quia tamen morbi ex bet.

acto peracuti biliosi sunt, ut supra declarauimus, accessionesq suas in diebus imparibus habentes, fit inde ut crisias quoq4 suas in imparibus habeant contingunt enim crises in eisdem diebus, quibus accessiones fiunt inde crisis ter vel quinto die uenit, raro vero quar. ub Gal. quoq, innuit com. 6 quarti assi quum dicitur rariores enim sunt morbi peracu

56쪽

il qui die quarto iudicantu Unde Gala

ante eum Archigines hoc scientes. iotarunt semel se vis bis an ii vidisse mor- hos biliosos in quarto die terminari nam de senguineis morbis cic syno his secus

est quinantum adsunt,Vt tertio vel quinto die rininctur, Vt Potiua quarto semper risim habeant, quod ita ite experi, entia indicat,d Galenus fatetur libro tertio de risibus d ali sileris ii locis. Ccntinentium ebrium Indicia Eap. V. iEBRIVM omnium indicia a r ima,&maxim propria sumuntur primo subitantialiter inharentibus, de quali ate mutata igitur ab ipsa caloris Proprietate quae reliquorum prope signorum causa est exordiendum quae aurem pulsu de rinis maxima f. brium signa sumenda scribit Gal. l. ari curat. ad Glauc cap. 2. ea suae mutatonis causam, calor acceptam efferunt. . m-

quam de facultos pulsifica, Mnaturalis, ad haec organi obedientia dc alimenti natura, eas in pulsu & niutationes etiam af-

57쪽

erre possunt. Sitim ver tolerandi facili tale aut dificultate insomniii et alia multa Db. symptomata, etsi ima calore Oficisci certum est, Alia febrium indicia ab actione laesa ,seu actionis laese diserentia, de a. excretis de proprin morbi sympto mathus,que una cum morbo inuadunt,&at iiij quae mox apparent,6d caeteris signuque a Galeno in libro de const. art med. caP. S. exemplo Pleuritidis radiitur di sumi possunt igitur in synochis, qui clinputredine fili calor acrior de mordacio erit, quam diariis de synocho no putri ex

Galeno nono meth med. cap. tertio.imo

putridis omnibus, tam intermitentibus, qua continuis semper erit acrior, de mordacior . de disserent feb. cap. nono sed magis in augumento, de statu, tum acce-lionis , tum constitutionis dein biliosi; statim manu acrimonia pungit mox autem a manu lenitus calor mitescit, in pituitosis contra vaporosus initio, nec mox

se prodit . sed aliquanto post emicat, de

manum medici mordet, sed maxime in equalis. tamquam per colum, aut cribrutrasmitteretur e Galeno primo in sextude morbis vulgaribus comet vigesimo nono sic qualitas coloris etiam hum C re

58쪽

res febrem committentes, febris specidinaxime indicat Caloris sebrilis copia in effluit per cutim copia semper posita est. dissetentiae igitur ab ipsa febrium essentia acceptae, huiusmodi sunt, reliquae vero ab actionibus, excretis desum itur ma cinae quid in omnibus febricitatibus signa in pulsibus atque vrinis consistunt,

licet, causam suo mutationis a calore ebrili desumant. hiis vero addere oportet, quacunque alia circa faciem Hi pocrates scripsit, accubitum quo si respiratione irem ea quae per superiora et inferiorae X cernuntur Sc squid aliud accidens circa aliquam corporis partem aut operationem c d sistere videas qualia mille in millibus scripsi cu Galentisci artis curat. ad GD ue . cap. 2 que qui de omni non tantum in synochis sed in omnibiis febribus sunt perpendenda habita tamen inmorhorti temporibus distinistione .nam calor de pulsus initio quidem accessionis au Lumento presertim febrium putridarum in equalis existit, non tamen in omnibus,

muli enim febres, sine hac inaequalitate sensibili ad statum perueniunt, nequalis autem, no modo in multis pulsationibus

scd etiam in una quia dyastole tardior. systoles

59쪽

M ET IN AC V. C R. 18

svitotes autem Velocitas, euidens in accis sionis augian lento . non tamen obscura intio , de vigore. pulsus initio accessionum aretior, id sit paruus, de in equalis dbv lox, quibusdam deit in vigore magnus velox, frequens ,similiter id de rinis pro Nuntiandia i , quae pro febris species tepc ribus accessionis . constitutionis in

tum Variat; S hec sunt febr Urro omnium Pr cipue indicta, iri modo a Ubi tantianter anxie cibus seu flaris et emia vel qualitate mutata, seu ab G H bus corporis destrint cur modo ab actionibu hesis modo ab ipsis quoque X cretis . proesertim Vrina, quae es anguinis colatura siue serosior eius pars a renibus attracta. proinde ad ebriu , ac iudiciorum dignotionem. praedietionum quandoquide concoctionem , aut rudualem corum quae in vasis continentur ostendat, summe confrres let quapropter reprehensione dignus videbitur Iacobus silvius in suo commentario de febribus,qui Vri narum inspeetionem, atque cognitionem

tanῖ quam incertam CV inutilem an nat.

Sicuti illi qui ex otio omnia praedicere o.iatur Marii igitur eo indicia rurit.

60쪽

Indicatia a febris sentiae qualit

Ab actio

Uitalibus

Caliditas cum humiditate vaporosa

Tactus eius sicut tactus balneati. Rubedo faciet,linguae, oculorum. Tumor totius,qui no manet, nec colabir.

Calor mltis,acrior, in synocho putrido. Tenebrositas oculoru de aspec. apade. Dolor capitis, corporis lascitudo. In somnia rubeorum corporum plena. Dulcedo oris, Amaritudo a synocho putSomnus longior vigilia in synobo put. Parasraenesis in syno, putrido Pulsus mag.celer, freq. plenus , molis

Pulsus ordinatus equalis maior in dii. Pulsus inord .inaequal. maior tuost. rixit.

Syncopis Cordis palpitatio, cardilagia Sanguinis generatio plurima Saguinis vitiati generatio in syn Pur. Hanellius angustia de tu sis magna. Ossitatio,& ipsa strangulatio. Sanguinis profluia per nares in quarta. Sudores copiosi in o. effusio lacrimae Urina cocta a principio. Urina cruda a principio in syn put. Egestiones non saetide non mutate Egestionae fetidae mutate in syn. Puti Nputum dulce amarum in syn Put. Pustule carbunculi macule rub. Morbili petechie,blaccie in syn. pur. Egestiones