Harmonia, subsidia, nexus, et affinitas theorematum medicorum cum disciplinis altioribus demonstrata in solenni inauguratione doctorali a ... Petro Wilhelmo Josepho de Ginetti ... Joanne Wilhelmo Heis ... Matthia Josepho Meyer ... Francisco Stephano

1쪽

Η ARMONIA

SUBSIDIA, NEXUS, r AFFINITAS THEOREMATUM

MEDICORUM CUM DISCIPLINIS ALTIORIBUS DEMONSTRATA

IN SOLENNI INAUGURATIONE

DO CT ORALI

AD MOREM MAJORUM

Perillustri, Prae bilitiis, Expertissemis, ae Celeberrimis Dominis

Monasterio-Eimiaco, AnatomeS , ac Institutionum Medicarum Prolallare publico ac ordinario,

JOANNE UILHELMO HEIS

Medicinae Hippocraticae Prosessore publico,

MATTHIA JOSEPHO ME YER

Praxeos Modicae & Artis obstetriciae Prosessore publico ac ordinario,

Rel Herbariae Osticinalis Prosessore publico,

MEDICINAE LICENTI A TIS

CURANTE

Celeberrimo, Expertissimo, Praestantissimoque Domino

JOANNE GEORGIO AE

Medicinae Doctore, Materiae Medicae ac Chemiae Professore publico ordinario, primario, Collegii Professorum Medicorum Praeside, ac Promotore Perpetuo, P. t. Decano. Ad Diem XXIL Astritis MDCCLXXIV.

TYPIS ACADEMILIS.

3쪽

REVERENDISSIME, MAGNIFICENTI SSIME

Perilla tres , Generosii , Strenui , Ampli simi, Eximii,

Sapienti simi , Consiuiti simi , Clari simi, Experti fimi,

Celeberrimi, Subtili simi, Docti mi , Plurimum Revereudi, Religiosit, Ornatis mi perquam Eruditi

D. , L ' o. O. Auditores Disu id mi, Spectatores, Pautores hoHorandi mi.

ugusta vobis Spectacula Aprilis exhibet, audiistis Festos Tuba rum , Tyinpanorumque strepjtUS , VidetjS deposita hic jacero serta, & laureas, hos ipsos Palestrae hujus parietes, & rib sellia quali tripudiare, laetiusque su0 in amictu, & ornatu ridere conspicitis, ad p0mpam & plausum e0nspirant omnia.& quorsum haec singulay Couiistunt hic, ut c0ram videtis in hoc aditu laudis , in h0c gl0riae Theatro quatuor lectjssimi , laudatissimiquo Fugiles, in omni certamine qu0VlS periculo in Vjcii, qu0s meritis decoraru sertis 'gisne hodie aggreditur, meritis inquami applausere enim ijS non semel Vidit nentium , Monspellensium , Argentjnen jum, Dul burgensium , Mari, urgensium Ctiloni erilium tJuiversitates, Duisellani, & B0nnensis Medic0rum Collegii Antistites illosque aegerrimo suo d gremi0 avelli passi sunt. Et gestiissent sane medica

Daphnidu coronare hos Heroes, nisi nobis reservata stultent haec otia. N0rant illae, quantum laborassent, quantnm sudassent, imo quantum acerrima de hyeine allissent, quantum frixissent taedios0S inter & nauseos0s labores, testuanin tamen semper sui V0re; norant, quam aVide Regna, Pr0Vincias, & Flumina, Montes& I allus peragia ut, dum prolusistima Scientiae Medic0a Regna percurrere, millo pericula, lab0reS Herculeos e Rullarunt; arduum quippe, dissicile, herculeum opus est, pro rei dignitnte in hoc studi0 versari; Etenim Ars Ap 0llinea diversis circa idem 6bjectum diversisn0 de versantibus scientiis tanquam membris tandem coalescit,

membra

4쪽

membra haec primaria sunt: Physica, Hist a naturalis , Mathesis, Anatome , Physiologia, Pathologia , Seineologia, Therapeua, Materia medica, Chirurgia, Boianice, Chemia, Medicina sorensis, & non minima Theologiae moraljS, & naturalis pars. Siquis velit omnes Studii medici anfractus, c0nneyiones, & amnitates cum aliis altiorjbus disciplinis pr0 rerum dignitate perscrutari, inveniet Encyclopedian quandam inter Gmnes, sine qua nulla in suis principiis, & eorum applicatione firma, certa, tuta, & stabjijs e istere potest; id quanquam pro ea, quae Vobis

est perspicacia abunde c0gnoscatis, lubens tam n mecum doci cuit Neo - inaugurandus invictorum Heroum Quaternio, ut hac hora concisis orationibus amicum& necessarium esse altiorum Scientiarum cum Medicina connubium palam eVincat. PRIMUS itaque Laureae Doctoralis Candidatus longo ac felici Artis risu jam Celeberrimus, exponat amicishmum esse historiae naturalis ac Matheseos cum Medicina connubium.

Lubens subeo demandatam mihi provinciam; si do ulla, quot inui dantur, Scientiarum & Artium dici possit, qu0d utile miscendo dulci 0mue punctum tu terit, id certe de Historta naturali Valet, quae Naturae Bibeja, in qua sive combinationes universales, aut disp0litiones singulares considerare, sive pulchritudines,& venustates individuas eXamjuaru libuerit, omne, qu0d 0ccurrjt, arridet & iii struit, plena hic omnia, elegante pictura, exaemima proportione, utilitate inii nilli, divinam testantur providentiam. Singula, queis ambimur, corpora tam triarnens e molis, qnMan minimae, Elephagaeque ac exilissimum insectaria, vastissimae molis arbores, quam minutissima mucoris planta, excultissima petra, quam arenae mica veritates d0cent & in struunt; so sitim, tur omnia, sermocinatur structura, disserit extitendi ratio, & determinata eorum ad certos fines inclinati0 clamat omnipotentem sumini Conditoris bonitatem.

Divinum illud na turpe studium id totum complectitur, qu0d halitu Altissimi factum est, caelum, me teCra, aerein, terram, igriem, & aquam, ac quidquid in hi scomovetur, aut quiescit, omnes gl0bi habitabilis , h0spites, adris incolas, ina rium populum. Est erg0 objectum iijiὶ0 rjia naturalis aeque late patens, quam na

tura r

5쪽

tura ipsa, praebetque plurimarum tam Scientiarum, quQin Artium verum, ditissImumque promptuarium, e qu0 earum quaelibet propriam sibi eligit, & cruit materiem , sub & objecta c0lligit

Scientias igitur omnes, & artes quodam ad historiam naturalem vinculo copulari palam est, cognitioniS tamen hujus cum reliquis non aequb arctum esse vinculum, quina cum Medicina me sussicienter demonstrasse judico, si & ortum earum qua si si inultandum, infantiam, sata communia, modum crescendi, mutua suffragia, reciprocum utriusque ad alteram nexum breviter deduxero.

Hist0ria docet, Medicinam communi cum reliquis Artibus & Scientiis fato, tenui Lsima pullulasse origine, illamque Graecorum, & AEgyptiorum fuisse simplicissimam; idem & Hist0ribe naturali 0btigisse nemo dubitaverit, cui & prima hujus germina mecuIn prosequi non displicuerit

Natura ab ipsa sui cruatione extitit omnium rerum sine cultura saecundissima, Omni creaturae ubertim sussiciens mater, ut adeo primi hujus aevi homines omnibus abundantes, solos & simplic2s rerum creatarum contemplatoreS, non Observatores egisse videantur, donec & hominum, & animalium copiis liberali naturie tacunditate multiplicatis, quod alma tellus sponte largiebatur, neO- populo minus suffectu . rum prdovideretur, 1leglectique hucusque agri culturam e igerent; ipsa nunc necessitas mortales cogere inchoabat, ad singula accuratiuS attendere, notare ea, ex quibus aliqua in universum posset redundare utilitaS, rerum proprietates proXimiuS rimari, earundemque multiplicandarum ordinem, & rationem observare, & cum morbi, c0ίetanea mortalibus flagella, sanitatem impugnarent acrius) remedia quaerere, u0Xja a salubribuS secernere. Cum Vero ii ec rerum singulares proprietates, propagandi modum, & utilitates, nec remediorum VireS, laec morborum nat iram a pri0ri nosse datum esset, plurima hinc surtuito solum casu, ex naturalibus instinctibus & eventibus haud pr visis discenda erant; sontes eX quibus & Medicina, & Historia naturalis communi commodo suas hauserunt aquas. Ita didicerunt homines aqualia frigidam omnium potulentorum inu0centissimum, exaestuanti corpori ingestam, pleuritidis & mortis causam fuisse.

6쪽

Cairi incolis sola experient a c0nstitit, psssiem ea die delinere, qua Nilus

agro S inundat.

Ita casus i nerh fortuitus docuit vim Sc0rdii anti septicam, cum adverteretur, cada Vera militum in acie csesorum, quae pr0pe Scordium jacebant, minus l0uge pu- trutile, quam alia. Vim Hellebori a Capris didicit Melampus. ita vim graminis solventem in obstri actionibus viscerum, in calculis bili isis ex alii malibus didicimus, qude dum hyemali tempore sicco scieno in stabulis pascuntur, insureta plurumque & calculo Alanionibus viscera exhibent; repente vero gramine liberis tu pascuis nutrita, visceras aliis sina recuperant. Quam in rem in gelilo se Plinius pronuntiavit, dicens: Ilain. dum rursus , omnia animalia, qt e sunt salutaria ipsu, nosse , pr ator bomiuem, quin illauic Autliori fides, etiam vellaesectionem & clysmatum usum ab animalibus edoct0s esse homines dicas; ait enim Lib. VIII. Cap. 26. Hipp0potamus in quadam medendi parte etiam magister Oxtitit, assidua namque satietate Dbesus, eXit in Littus, re. centes arundinum csesuras speculatus: atque ubi acutillimam vidit stirpsem, impri-mpnS corpuS, venam quandam in crure vulnerat, atque ita profluvio sanguinis morbidum aliaS corpus exonerat, & plagam limo rursuS Dbduciti Et Cap. et . de Ibide ave, quae clysmutibus faciundis instituerit homines, sic habet: simile quid dam & volucris in aegypto monstravit, quae vocatur ibis: rostri aduncitato p r eam partem se perluens, qllia reddi ciborum onera maXime salubre est.

Missis Plinianis, an non quotidiu vid mus, calaeS & seleS, nimia colluvio, &indigestis alimentis oppleta ubi sontiunt viscera, per secessum & V0mitum molestam illam sabnrram canini graminis usu excutere. Anates, & Anseres, quod solida semina devorant, neque tamen sirmillimum nactae Ventriculum, de Vorare lapill6s, qui dentium vicario uilicio functi duriorem cibum subigunt. Sic Vedicina ex calibus fortuitis, & Instinctibus sua didicit, sic historia naturalis; quis enim leporem docuit cansem minimum; non cornubus pormidabilem cervum; pullos milvum; non pavonem timere; quis de animalium inimicitia, eorum vona tionibus, bollis, cogitasset unquam 7 qnis in vili gleba aurum & metalla, quis in minim0 seminis granulo t0 tam latere plantam supp0suisset, nisi casus flartulld oborti

7쪽

orti id docuissent naturalis Historise amatorem g Quid in animalium Historia praeter instinctuti in sparsina observatorum, & collectorum descriptio item Τ imo si quidquid de virtutibus, iatilitatibus, & proprietatibus rerum in utraque amicnrum historia naturali, & Medicina habetur primam sui originem ex dictis sontibus hausisse

dicet una, me nun errasse judico.

Ast uti meus h0 minis in si libera lustinctui brutorum animalium larte quioscere refugit , utp0 te qusa soli pyresenti tempori prospicit, sed memor proe

teriti , conscia priae sentiS , eX comparatione nutarum , suturum etiam attingere conatur. ita nec medicina, nec hi toria naturalis angustis hisce cancellis conclu-lbe diutius luerere poterant, sud campum floridiorem Lactse novae cultu rie flores legobant in e perimentorum momoria , descriptionibus rudioribus Observatorum,

analogiis his superstria tis, incisionibus vivorum animalium, cadaVerum in spectionibus , & omnibus ambientibus punitius perspectis; accessit inde major utriquς persectio quidem, sed vix ad Plinii , & Pt0lompat tempora pro Vecta, queis Septori trio agmina barbarorum in orbem cultiorem effundubat, qui scientias & artes doleverunt; feroces enim populi ignotas sibi disciplinas c0utem uentes, dissipabant selim as, iustum irabant cum iptis urbibus bibliothecas. infelici huc revo mortales de vita silliciti ad ornamentu sapientiae desierunt aspirare , tunc praeter gladium magni nihil, in eo sola , & una scientia. Factum hinc, ut non librorum solum penuria , sed quietis, aemulati0nis, Rexum plorum desectu ignorantia insurgeret in omni genere deterrima. Saeculo nono Hispania, in quam artes humaniores c0nfugerant, a Saracenis, Africanis dabacta est, atque tunc quidum, parta victoriis pace fruens gens ali O-quiti ingenius a paulatim libroS Gramorum didicit evolver Arabicu tunc loquico purunt Hippocrates, Arist inteles, Galenus; & gens Imivorsa circa annum mille simu in ita literarum an Oie CXarsit, ut in urbe Maro cco conderetur schola is

signis, publico sumptu alerentur ii adjoli, bibliothe Ca Colligoretur, tanta cupiditate, ut Rex ipse, & P0utii e X lecti0njbUS pra idere non haberet dedecori. Tunc vero alioquin subtilis , & meditabunda Arabum gens , nimis subtilia Galeni systemata ita acuta reddidit, ut menteS hominum , rerum oblitae , circa

8쪽

instras ideas Versarentur, abstract0sque conceptus. Interim spinosa haec Arabum philosophia simbrias suas in Italiam , Sjciliam , Hispaniam, & Asricam eXtendebat, scholae ejus maXjme in Regno Neapolitano , aliisque locis creet e celebrabantur , dum cum medicina naturae hjstoria omnln0 neglecta languebat , & sic nobile hoc sororum par, quod sociali creverat augmento, sociali fato sere laetinctum fuisset, nisi novi defensores Athletae, nova lumina, Harvaeus, MalpighiuS, Newton, GrevV , LaeWenh0ea, Schwammerdam, & plures ulli in auXilium ii, surrexistent. Mirum , quantum lartunatum hujus saeculi initium studium hist0ribe naturalis,& medicin se ereXerit, s0rmaverit, & condecoraverit; ab cXoptato hocce tempore vires unitae academiarum , & societatum scjentilicarum. Reatimuri, Linupei ,

rum aliurum Naturalistarum , & Medicorum illustrium, plurjma eaque considerabilia detexerunt , & observartini, de quibus ne quidem somniaverat antiquitas , quibus Ca erant , modo ornantur medicina & historia natur ijs ; linocp0cha sub manibuS scientificorum , celeberrimorumque Miror tam , plurimum persectionis adepta chimia, si cujus ignibus inultam lucem, & medicin se, & hl-st rise naturali astutiisse eertum est ; chimia enim versatur circa analysin corporum , qu0rum proprietates describit historia naturalis ; utilitates experitur Ars medica, Ut autem amicum utriusque connubium elucescat, quam intertexta, &intermixta sint mutua earum auXjlia, & necessitateS reciprocae, deducere conabor. N6n vastum jllud naturae luxuriantjS , & indefinitae imperium perlustraturus , sed terna, quae HOS pr0Xime ambiunt naturae regna animale , Vegetabile, & IBLsile, aquam additurus & aerem, omni possibili celeritate percursurus. Quanta , d. quam multa sertilissimum animalium regnum , medicinae non suppeditat, pluribus artjbus commoda, & necessaria r quorum DKactaria n0titium pandit historia naturalis, o qua lingulae artes , & scientiso, quae suae sunt utilitatis , excerpunt, Sic historia naturalis , & vituperio & laude dignum , 110tissimum asinum , capram diVersicol0rem, VivaX, laSciVum, Vagabundum animal; Vaccam CPL0u0miza campestris lutorum describit. Medicina

9쪽

Medicina lac asininum tenuitate , & sap0ris dulcedine ad humanum propius accedere ; caprinum proXime succedere; spissius esse Vaccinum, uXperta diversis hsibus impendit. Illa Amphybium sin desertis maxime) sociabile, perquam in- indu trium architectum , republicanum animal, Fibrum, introsque ejus instinctus pingit; haec ex iuguinibus deglubit amarum, nauseo sum, Dudum , ad usus Medicos perquam utile castoreum. Felium Zibethinarum agilitat in , venationem, habitationes & mores observat illa; dam haec ex speciali marsupio surripit pretiosum Zinethum Illa dat lubriam Ga ollarum , Antilopum, id schiseroriam animallum, eorumque species distinguit; liaec ex ventrali eorum Vesicula odoratissimum moschum colligit. Illa viperam, vlvsparam, venenatu dente horridam noscere , & h minus nocente colubro Oxjparo distinguere docet; haec totam in medicamen convertit. Cuntharidum vescantium prolixam illa tribuit descriptionem, & characteristicam h reliquis spuciebus miniis usualibus differentiam; corpori humano applicataS mira praestare gaudet medicina. Loricati millepedum insecti indolem A mores historis naturali deb0mus ;virtutes medicinae. Illa Artoriolomae hirudinis inn0cuam speclem pingendo, ab ea cci Ius morsus venenum habet) utilis sine dirimit, hanc creberrimo usu probatam variis Iu in Urbis non sine fructu applicat medicina. Mirificam maxillia si, tertis, & laboriois Apum reipublicae oeconomiam Unarrat illa ; medicina laborum fructus, prop0lim, mel, & curam seligit, suisque usibus accommodat. Ultra limites proposit0s exspatiar r, si innumera, qtite huc recela seri possent, quae ex historia naturali in rnedicitiam emanant commoda, ultro prosequi Vellem; sed I sua jlli ubertim rcddidit medicina. Manca curtu fulsi et naturoe liltaria, si praesidem cius, & Dominum, quaequacius conservationem concernunt, Hon complecteretur, cum omnia propter hominem creata esse, credundum sit Magnum hoc, & utilissimum momentum medicina eXperiundo compilaVit, eoque

10쪽

quo historiae naturali complementum addidit. Quanta in animali regno, magnum illud D indvitabile artis medicae standumentum Anatomia , tam in hominibus , quam iii brutis instituta non contulit g Hac enim duce excellotas Medicorum par, alter Eritanisa decuS aeternum Hamaeus, alter Itali22 ocelluS Malpebius, totum hoc regnum quasi reflarmaVit, dum primu S prseteritis latentem taculis, sanguinis, & hum0rum circuitum anatomica & h0minum , & animalium lustratione invictis demonstraret documentis. Ηjc , dum mira industria , Dedaleae Pulm0tium, & viscerum structurae ambageS resolveret, liquorum semitas , & spirituum rivos soliis sere indicaret; tacend0 attentOS subsecutorum anatomicorum labores, plurimosque in utramque amicam inde nato S fructuS , quarum mellem recentiores, & historiae naturaliS, & medicinae amatoreS speciali brachio colligant , mi- .rautur , & usurpalli. En reciprocam in Z00J0glelS ambarum amicitiam & c0nnubium. Quam in. numera sube classiS , & prolis non Osserunt a maena regni vegetabilis viridaria gdum materiam medicam diVCHarum Virtutum radicibuS, sollis, sum initatibus, tu. tibilibus, fl0ribus, seminibuS saluberrimiS exornant nucleos, baccas, fructus ,

pulsus varias, & c0rtices porrigunt, ligna diVersa, VlSC0S, gummata, resinas &Plura alia dixjte copipe cornu fh uiduiat. Haec vegetabilium penuS Vitae pabula, benigna medicamina, scd vcnena itidem prsesentissima promit, qHorum charaeteres sola d0cet historia naturalis: quis autem imperitus medicamina simplicia , b0ua a pravis , sincera & genuina ab adulteratis, factitiis, aut Quer VatjS inter OSeere, imo Vel etiam caVere poterit,

ne ipsi quid pro quo exhibeatur 3

Cicutae, phellandi ii, apii palustris , allarumque umbellatarum acrimoniam intendi, in humidis dum crescunt; illarum econtra vim deleterjam ju siccioribus ita imminui, ut dulces plane evadant,& edules, quis nisi bilior naturalis peritus didicerit Quae alia scistialia luthalem cicutam ii salutari petroselino, a decantatis Holle-bdri radicibus exitiale Acontium, aut urentem flavae Iridis stirpem ab utilissimo Acoro distinguet g eglectui culturae divini hujus studit, magna eX parte imputandum, qU0d indigetia