Dissertatio medica inauguralis, de balneo ...

1쪽

INAUGURAL IS,

BALNEO:

in II A MANNUENTE SUMMO NUMINE,

Ex Auectoritate Reverendi admodum Viri,

GULI ELMI ROBERT SON, 8S. T. P.

ACADEMIAE ED IN BURGENAE PRAEFECTI;

NEC NON

Amplissimi SENATUS ACADEMICI consensu, Et nobilistimae FACULTATIS MEDICAE decreto;

Psio GRADU DOCTORATUS,

SUΜΜIS QS E IN MEDICINA HONORIBUS ET PRIVILEGII sRITE ET LEGITIME CONSE U E N D I s ;

Eruditorum examini subjicit

BRITANNUS. Prid. Id. Junii, hora locoque solitis. Haec sola placuerat e se remedia, parata Dulgo est sine impendio, inventu facilia, ex quibus υiυi

mus. PLIN.

Academiae Typographos. Μ, DCC, LX III.

3쪽

BARTHOLOMAEUS PARR

Cum in Medicina tot tamque meritos assequutus sis Honores, cum de Balneis Ceterum ipse tanta cum laude tra laveris; haud opus es ut exponam cur has Stumorum Primitias, TE AUSPICE, publicare lubet. Qualescunque sint, eas animi grati, TIBI QUEd in I irai, tanquam pignus ostierre volo, tuo nomini inscribere.

Dabam Edinburgi, prid. Id. Junii.

5쪽

DISSERTATIO ME DICAIN AUGURA LIS,

BALNEO.

E M E D Ι A multum inter se discrepant. Alia qualitates prae se ferunt, Unde Conincludere licet, auxilia fore utilissima. Alia, quamvis enicacissimia, vix in se habere via dentur quod ad tanta8 conciliandas mutationes sussiciat. Ad posteriora referenda sunt balnea; praesertim ea quae CX sumplici constant aqua. Fluidum illud, etsi vulgatissimum, teste HosΓ- manno, pro medicina universali jure haberi potest ; utpote quod εμ in omnibus individuis, om- nibus morbosis affectionibus, tam internis quam externi8, acutis et chronicis, tam incomparabi-

6쪽

DE BALNEO.

' lena afferat opem, ut nulla alia medicina huic aequiparari possit.'' Sunt et balnea quae CXaqua mineris quibusdam imbuta constant. De his, ubique terrarum scaturientibu8, a viris in arte medica eximiis sat superque dictum est ; neque ferrent hujus orationis limites, ut rem tam

variam et late patentem perscrutemUr. DC aquae simplicis calefactae, igitur, effectibus praecipue disserere fert animus ; quibus rite constitutis, de aliis facilius erit judicium. PARS, L De Bolnei L eclibas. Effectus quos balneum in solida simplicia exserit, et secretione8 qua8 auget, recte a plerisque recensentur. MutationC8, Vero, qua8 Cordis Rctioni et corporis calori infert, minus accurate

traduntur. Veteres, qui balneo saepissime us1 sunt, circulationis sanguinis ignari, de pulsus ex balneo mutatione nihil protulere. Caloris humani incrementum, varium quidem in diversis hominibus, omisere, vel solummodo sensatione fallaci metiti sunt. Μedici nuperiores, qui huic incubuere studio, pauca instituere CXperimenta. Pauci, theoria quadam praeoccupati, hanc ingressi sunt viam. Alii huc spectantia experimenta, neque caute instituta, neque iterata, Protuleres

7쪽

DE BALNEO.

Jere. Primum, igitur, quae alii praebuere tradam : Dein, CXperimenta quaedam, sumina CRU- tela instituta, et in complures sanos saepe iterata,

Solidis simplicibus mollitiem et flexibilitatem conciliat balneum ; molem corporis adauget: Invenit enim Cl. de la Chappe, quod vestes, quibus prius indutus esset, CX balneo procedentem Viς complecti potuere. Secretiones quaedam augentUr, Praecipue humoris perspirabilis et sudori8 ; nonnunquam Urinae et salivae ; teste etiam Hippocrate, muci narium et pulmonum : Neque, uti auctor est Keil, poit udorem balneo CXcitatum compescitur perspiratio. Pulsus plenior et mollior evadit; in quodam, incerto inmCn, CZ- loris gradu frequentior. De caloris humani in- Cremento ex balneo nihil accurate dictum est ;forsan quod pro ratione aucti sanguinis circuitus augeri credebatur. Facies rubet; Venae manifestiores fiunt ; sequuntur debilitas, irritabilitas, et sensus acutiorCS. Nos de immissis in balneum sequentia praecipue obserVavimus. Cum calor in aqua ad gradum nonagesimum seXtum thermometri Faren- heltiani esset evectus, in aliis pulsus, mox ab introitu, paulo frequentior evadebat; in aliis pro

, ae

8쪽

qDE BALNEO.

sus naturalis perstabat: In iis quibus primo frequentior, post quinque minuta iterum naturalis fiebat, vel forsan paulo plenior et mollior. Cum ad pectus adscendisset aqua, saepius iterabatur respiratio ; post quinque minuta naturalis erat, Quidam, cum balneum jam introisset, tinnitu quodam aurium assiciebatur, moto capite praecipuC molesto, mox autem CVanescente. Post quindecim minuta, facie8 rubra et tumidiuscula, saltCm plena, erat. Vasorum sub cute moles, sive in partibus aqua immersis, sive in ipso vultu, nequaquam increscebat: Et tantum aberant in eXPeriundo versati, ut de Vertigine Vel anXi CtatC Conquererentur, Ut e contrario deliciis maximis annumerandas thermas Contenderent. Calor corporis ab

introitu paululum auctiὶS, an pro ratione frequentiae pulsus, ViX dictu facile erat moX naturalis reperta est. Perspiratio e balneo exeuntis augeri visa est, urina copiosior et limpidior mox

In aqua ad gradum nonagesimum OctaVum calente, pulsus frequentia paulum aucta, vix intra triginta minuta naturalis fiebat. Respiratio vix frequentior. Vultus tumor et rubor CXiguus :Sudor nullus, etia1nsi unctuosa et quan Oleo collita visa est faciei cutis. Calor corporis naturali S. Cuticula

9쪽

c uticula corrugata ; anxietas nulla ; oppressio parva. Post egressum, pulsus minuῖ frequens,

quam ante in balneum descensum, visus erat. LI-rina nulla ; sudor nullus; perspiratio autem copiosissima. In calore graduum centum , pulsus frequentia

paulatim aucta est ; adeo ut post viginti quinque minuta septuagesies et bis micaret , qui in statu

naturali sexagesies in minuto micuerat. Plenior idem cito evadebat. MoX ab introitu respirationes fuere celeriores ; post quinque minuta facies tumida et rubra erat ; post decem minuta madebst, et moX sudore, ViX autem Copioso, profluebat. Vasorum moles ViX augescebat. Cuticula admodum corrugabatur ; post viginti minuta instabilitas quaedam aderat; oculorum hebescebat acies; calor corporis ViX increscebat; ther-

mometrum enim duorum incrementum graduum

solummodo ostendebat. Post egrestionem, pulsus frequentia sexies singulis minutis a statu naturali decrescebat. Calor pene naturalis ; instabilitas remota ; urina nulla; perspirationem copiosissimam nullus sequebatur sudor. Calore ad gradum centesimu111 seeundum e- Vecto, pulsus multo frequentior erat ; post triginta minuta centum vibrationes in minuto osten-

debat:

10쪽

DE BALNEO.

debat, cum aliter sexaginta et octo ostendisset. Plenissimus erat; facies multo magis rubra Ct tumidior erat. Post decem minuta, sudor coepit profluere, et mOX guttatim in facie adstabat. Turgebant vasa ; thermOmetrum corpori applica- sum, antea gradum nonagesimum OctaVum, nunc centesimum s Ceundum, monstrabat. Cuticula vix rugosa; post semihoram levis supervenit vertigo. Sudor eXCUntem, et inter pannos laneos depositum, CXercebat multum. Carolidum per Os petrosum repentium Aucationes intra decem minuta audiebantur. Pulsus plenisilanus erat, sed vix post viginti minuta naturalis. Paulatim

evanescebant tumor et rubor. Urina reddeba tur nulla.

In calore graduum CCntum et quatuor, post viginti minuta, pulsus et calor tantum mutabantur, quantum in CSperimento proximo post semihoram. In eXtremis digitis micantes arteriae percipi poterant. Respiratio, cum ad thoracem ascendisset aqua, admodum laborabat. Maxime urgebant Vasa ; facies ruberrima erat. Diiuuebat sudor, et quasi in rivulis a facie descendebat. Cuticula laevis. Nulla aderat anXietas, vel Oppressio ; post viginti Ihinuta, levis superveniens vertigo experimento subjectum a longiori mora

deterruit.