De Ecclesia Septempedana libri 3 auctore Joanne Carolo can. Gentilio e Sanctoseverino 1

51쪽

quae nullos, nisi ex Iove, liberos suscepit. Narrat Dionysius, Lacaedemoniorum numera fuisse. Ilaec etiam Libertorum Dea habebatur, in cujus templo, auctore Servio, raso capite Pileum accipiebant. Innuit vero idem Virgilius, (ij Latinorum et Sabinorum numen esisse, quod Graeci sua lingua vertunt nori'-rans, alii amantem coronariam, alii aliter equae omnia Deam florum aut hortorum fuisse significant. Inter montem Circaeum, et Terracinam idem Virgilius (2j refert , Feroniae lucum cum fonte, et templo fuisse dicatum.

. . viridi gaudens Feronia Ium: Qua Saturae jacet atra palus, gelidusque Per imas Quaerit iter valles . atque in mare conditur Usens.

Quod Septempedae ad radices montis ni

gri fuisset gentilitium fanum (di ; quod illud

sacrum fuisset Feroniae, maiores nostri per manus usque ad haec tempora tradidere ; quodque , tandem apud municipes ipsos ejusdem Deae Flaminica extitisset, idem Camurenae lapis , aliique , ut infra , testantur.

52쪽

. De inscriptionis initio nihil mihi di dendum, quum antiquis in exemplis aeque ac in

nostro unum omnium sit; a nomine scilicet

eorum, quibus statua, vel lapis positus fuerit, uti Camurenae; cui fere adnexum patris praenomen , uti Caii; et Filiae appellatio, deinde cognomen, uti Celerinae. Quum vero rebus gestis clarescere foeminae non possent; tunc majorum, et propinquorum laudibus P blieis in tabulis enitebant. Ita (l Tullius Caeciliam Balearici filiam, Nepotis sororem, Commmendavit a genere, quo dein Privatam foeminae virtutem extolleret. Fuere nihilominus sua et foeminis aliquando dignitatis apposita r nam quaedam ex his sacerdotia inibant; et id minime in earum inscriptionibus erat praetermissum , sicuti habemus in nostra Flaminicae

Feroniae. Quum autem bene nummatae essent,

uti dicendum de Camurena a cives , municipia etiam, et eolonias largitionibus demerebant. Quare his aliquando civium patrocinia deferebantur , uti Patronae optimae adjunctum suisse legimus Camurenae , quae apud Lucium

ij Pro Roscio Amerino.

53쪽

Tifantam felicem gratia multum, et auctoritate valuerat. Quae vero beneficiae, quae merita foeminarum essent, raro, diligenti oratione . traditum , explicatumque reperio et nam quaei Prolata generatim erant, maius quiddam Planeque romanum sonare videbantur. Aliquando tamen ab urbibus ipsis statuam vel lapidem foeminis decretum esse comperimus. Imo saepius fuit adjectum, mulieres una eum viris it monimentum constituisse, facta etiam mentione de im-HISα fCStitisci Am ccc so honore et omnia. enim ejus impensa fiebant, cujus statua dedicabatur , aut certo haeredum, si is iam decessisset (i, IIaec: Tusticani testantur. . l . o i i

54쪽

Nec nos moveat, quod murena haud Septempedani sed Tussicani municipii, intev ( Mathilleam, et Fabaeianum olim taeentis, a Muratorio civis esse dicatur (23 r nam potius ex illa a Manutio (d evulgata, atque alia

mox adducenda, et in uteriano thesauro Posita, municipem, nostram fuisse teneo, et urbis utriusque civem fuisse suspicor. Id per leges romanas fieri potuisse, , et exempla Constantini imperatoris nos docent . et lex aliquot inscriptionibus; ubi unus aliquis duarum civitatum iecurio. fuisse ,perhibetur, eruimus. Et nos nunc moribus ipsis, ipsis nune institutis non vivimus Nonne et modo. quaedam sunt munera, quidam dignitatis, honorisque lituit, . qui Matronis adscribi possunt Z Nonne earumdem munificentia collegia aaepe, vici, oppida, vel

restituta, , vel aucta, ,ut : eorum matres Oo im

rita dici possint ' , En Gruterignae inscripti

55쪽

Camurenae

C. Fili

Celarinae

Flam. Feron.

Municipes. eL Incolae Tut utriusq. Sexus

ob merita eius Η. A. I. R. Si quis modo conferat istam cum illa a Muratorio relata, si parumper cum (2 Gentilio

animadvertat, quibus in locis eae nunc Pro-atent; aperte, ni fallor, videbit, genuinam esse Gruterianam e nam, si etiam foret rejicienda , Camurenam semper municipem nostram ex lapide Manutiano fuisse' constaret.. Quod de Flamine huc usque diximus, idem de Pontificibus dicendum esset, si ex Patriae ruderibus quicquid decerpere licuisset. Nam sunt exempla inscriptionum apud mi lingum, unde intelligimus, etiam Coloniis, et Munici-

(i uterus. - dius de inscrip. - Antonellius in hist. Ascul. - Donius Vol. S. - rius. - Gentilius Ioc est.

56쪽

piis suos Pontifices suisse. Sed tantus antiquarum eiusmodi reliquiarum despectus apud nos fuit; ut inscripti lapides olim promiscue essent adhibiti ad domus ipsas reficiendas, viasque sternendas. Vidit elarissimus civis ( j eo. mes Leonardus Franckius iragmenta perplura dorica symmetria constructa; vidit nonnulla graciliora et florida, foliisque et volutis ornata templorum opera; vidit alia ab severodoricorum more, et a teneritate corinthiorum temperata; vidit antiquarum statuarum fragmenta , et hermam quoque (2 Iani bieipi.

tem , quae indidem eruta esse constabat; ac multo etiam plura, quae pretiosiora putabantur , quaeque nunc aut alio exportata, aut deperdita cernimus, atque Ploramus. Nonnulli tamen adhuc tituli Diis positi extant, qui aut templum, aramve dedicatam, aut donum aliis quod datum, consecratumque cum aliqua cultus Deorum significatione declarant. Ex iis linum hic proferimus, qui Iovis, Deorum atque

57쪽

hominum patris, nomen Praeseseri, quique fuit ab Ughellio evulgatus.

Ex hoe lapide iniuria temporis undique exeso, Iovis templum apud nostros misso (2 colligimus, et mirifieo opere fuisse extructum, causa quidem est, cur credamus. Discrimina in templorum structura merito statui ab ae-ehitectis volebat olim (33 Vitruvius. Sie enim ille praeceperate Minervae, Marti , et Uereuliaedes doricae fiant et Veneri, Florae, Proserpinae, ae fontium Nimphis Corinthio constitutae aptas videbuntur habere proprietates s Iunoni, Libero Patri, caeterisqtie Diis, qui eadem sunt similitudine, si aedes ionicae constituentur . habita erit ratio mediocritatis. Porro quum hie Iovem vitruvius non nominaverit, suSPbeatus est Bonaeotus, ea templa Iovi extrui

58쪽

fuisse solita, quae omnium Deorum vim, virtutemque complecterentur ( ). Et gane ornamenta alia templorum Iovi, ut etiam reliquis Diis ea fuisse adtributa, quae Deos decebant , antiqui testantur auctores 2 , aeque ac veterrima Septempedanorum rudera a Fran ehio, IIolstento , Lilioque, ut supra, relata (3 ;quaeque, si genuino aspectu adhuc pervideren tur, magna in Iovis delubro . aliisque bl istrandis subsidia nobis parassent. Quot insuper Deorum nomina nobis adhue non occurrerent in numismatibus illis , quibus veteres ninminum effgies , atque Aymbola i exprimendaeurabant i quot in nummis honoris eausa Permeussis a municipibus nostris, qui . in fronto aversa Augustos in curru lariumphali ire sit hant, et Septempedae, titulum; quosque Pamtrii scriptores testantur vidisse (Ml quot tandem in vasis, ac pateris potissimum, quas intemplis quoque, sive e gemma, Mue ex argen

59쪽

dotes sacris operantes eisdem uterentur, si ejusmodi antiquitatis monumenta adhue perviderenturi Equidem multa essent, quae in Iovis templum derivare minime possent; quaedam Praeterea , quae paullulum sane infleetenda , ni prorsus aptanda.Et sane inanium Deorum cultu nondum dispulso, superstitioneque nondum deleta, tem-Plis, sacrisque recessibus Septempedam superbisse necessario putamus. Adhuc enim aetatem

ferunt balnei vestigia, quae ab optimis civibus extructa solers antiquitatum investigator ( commemoravit; quaeque , dimotis terrae, materiaeque acervis, quibus locus impediebatur, fuerunt conspicua; et, quod caput est rei, duplex patuit in pariete orificium exteris norum aqua eductuum, quibus in cubiculum aquae transmitterentur; quibusque indieiis satis aperte intelligitur, totum aedificium pro lavationibus suisse comparatum. Aecedit ipsa tuborum forma ac positio ad aquas Pro veteri

more devehendas . Nam unum pro certo assiemare me Posse existimo, iisdemque Persuadere testimoniis, quae aliud molientes accive-

60쪽

nempe, eiusmodi lavationum studium ab sui exordio religionis, pietatisque causa fuisse invectum. Quare, ut ab Anticlide accepimus, qui se flagitio, eulpave (3 contaminarant, Purgationem inde auspicabantur. Id autem evenisse Potuit, quia , ut ab Euripide, et Callimaeo edocemur, romani s aeque ac Graeci, quodam divinitatis instinctu, guminum, fontiumque aquas (b) agitari, permoveri, assicique existimarent. Sed tandem iis balnea invaluerunt, et aquis eo corrivatis, si mystam venunHare, si sacra Peragi esset opus, vetem res Iargius uti caeperunt. Ideo Athenis adolescentes , quos Parandarum sacrarum literarum amor incesserat, ad balnea clam Pompa deduci solitos, in balneo primis erudiri mysteriis, ex balneo remeantes in sapientum num

rum eooptari (6 . Postquam vero in profa-