Orationes duae gratulatoriae de felici Caesaris Caroli quinti in Brabantiam aduentu, autore Petro Nannio Alcmariano

2쪽

AMPLISSIMO

ET ERUDITISSIMO PRAE

seli Londinensi D. Edmundo Boner ii Q illustrissimi Regis Angliae apud , i D

Caesaream M. oratori pi.

Petrus Nannius S. P. D. V o D tam cupide nostras bis bliothecas, nostra auditoria, ubiu irtus Caesaris quat i cun q; oratiosine celebrabatur ,inuisere uoluisti,

mplis i me praesul, partim tuo in

literas studio, de quibus semper aut loqueris, aut commentaris,partim tuo in Caesarem amos xi imputamus.Scimus enim q piosaffectus,tum tu, tum gens Anglicana,tu Rex ipse potentissismus in Caesarem gerat.Eam igitur orationem tibi dedicamus. Opus habet illa magno patronore docto,qui earn dc automate tueatur,ae erudistione intelligat, quid tuendum suscipiat, qua doteS in te praecipue ueneramur,quasi tot foetis citer per Italiam,Hispaniam,Germaniam,Dagnia obitae Iegationes attestatissimas faciut Chrisstiano orbi. uq habuera eam in animo edere, iram ut nunq caremus obtrectatoribus, ita hic

3쪽

pi scipue offensam timui.Habet argumentu laudia Ussaris,ubere sed salebrosam materia,& ubi facile i mpingas,quales oes triumphi.si enim laudas uictore, qtumcul id facias cotractis & pars centibus unguibus, tamen uideris uictu lςdcrc. Nos id teperamentum secuti sumus, ut nec uesritati deessem', odiosa in inscctatione carercm', adeo ut appareat nos libcto laudare,inuite alisqJ hulcus attingere, ut illic uoluntas gram, hic necessitas uideatur uenia mercri.Uidim' alioruscripta de Gelressi cladc,bonc Deus u maledica, quoru petulantia ut lucra rabar, ita nuc spes xo,quod sua ad nostra roem mitigabui, & faciet

si sapiet.Stultu enim in subditis esse odium, ubi principes ipsi inter se gratia dc amicitia coicrut. Sed in illaciat cautione usus fuera, statutu hasbeba ista intra scrinia cotincrc,sed inges ad edistione instigantiu turba primu fiscit ut dubitare, deinde cu audissem tuis eruditissimis aurita magnopere placcre hac nostra oratione,sine hssitatione captiuio subieci, securus quid hic uel ille garriret.Satis enim iudiciu lummi uiri mihi esse debet,qui in literis plurimu potest. Accipies igitur ea fronte qua alioru studiosoru scripta se les, quos ornare 6c amare imprimis colueuisti.

Bene Vale,l ouanti pridie Nonas Octobres.

4쪽

OR PETRI NANNII ALO

mariani Dc aduentu

NT E triennium Augustissime Cae

sar, ceIerrime Gai lias percurris i , ut patriae discordia unius ciuitatis laborranti succurreres,&quo remedium citius apponeres, maluisti per dubios amicos, tantummodo induciis a bello suspensos penetrare, Hgiore itinere per tuta incedere. Fuit id ingesar gumen tu tus erga Belgas tuos charitatis,per tanta pericula ad remedium tuae gentis proprararc. Erat tum pace Italia tuta, erat Hispania, uidebantur ambae prouinciae posse aliquandiu Caesaris absentiam pati . Nunc cum Hispania Africanorum & Gallorum classibus circunausegetur,Turca ingentibus copiis ex Illirico in Ita liam immincat,ad nos relictis omnibus, no per amicas aut pacatasgetes incedere,sed serro uia per hostiles terras aperire, quo podere uerborupondus tantae pictatis explicari potests Uerebas mur,ne re Hilpania non dimitteret, Italia suis curis alIigaret, Germania suis negociis impeν dixera

5쪽

PRIOR ORATIO

diret, Hungaria fraternis periculis auocaret. Sed tu quae uis est tui amoris raptim omnibus impedimentis,remoris,difficultatibus, uel dissolutis uel abruptis,ad Belgas tuos decurristi. esrebamur, ne ante aduentum tuum periremus,

cum Gallus magnis re diuersis exercitibus, caesdibus, incediis omnia misceret,Cliuensis subitis de dissimulatis copiis, non limites quateret, sed

Brabantiam,Luxeburgiam, perrumperet, cum Hobatus terra marit instaret,uia spes erat, tot coniuratorum principum manus euadere,praessertim cum non minus armis, s dolo S insidiis grassarent ,cui si nostri proditionibus,reliqui desperatione tentarentur. Uerebamur etiamsi mature uenisses, ne aditum ad nos inuenire noposses, cum itinera uel hostium copiis, uel arcubus occupata essent, Verebamur etiamsi penestrasses, ne una civitas longa obsidione te impli caret. Iam cum tot essent tum in Gelria,tum in Clivia ualidissimae urbes, metus erat, ne Troia num bellula longitudine temporis tua ista expeditio superaret.Sed pro uoto,imo supra uotum omnia successere. No enim nostra pernicies tuuiacentum antecessit, sed pressi quide de propes modum

6쪽

GRATULATORIA.

modum obruti,incolumes tamen a te reperti sumus, ct si fas similitudinem ex literis sacris mustuari,sub cultro tanquam Isaac, non tamen deciso collo,inuenti sumus.Nec munitiones ualidiissimae in itinere obiectae, nec uiae magniS copiis insessae,nec Leodii tentata proditio, tuum accesssum intercludoc potucre. Prius te uideruthostes, s saluum crediderunt. Illi te mortuum sitis Nere,quia tua salus ipsis periculosa suit, nos exstinctum metuebamus, quia nisi te saluo, salui esse nequibamus. Votum hostile,& nostra fors mido eandem tuae mortis suspitionem cocepit. Sed uiderunt te hostes non quasi Aquilam lonsgo itinere fatigatam,aut pennis attritam,aut rosero obtusam ,sed integrum,uegetum,alacrem, animo corporeq; recentem. NihiI tibi laxam etia curis,nihil octia Iaboribus, nihil cessationis apericulis indulsisti.Eadem dies quae te in hostileagrum immisit,in obsidione,in acie, inter mille pericula,inter fulmina bombardarum uidit, os trinia accelerantem ad oppugnationem. Vix bladuum intercesserat,cum milites tui, praesertim

Hispani dc Itali, tuae industriae aemulatores, ne catenus quidem moram passi, dum pars aliqua

murorum

7쪽

, PRIOR ORATIO

murorum disturbaretur, deiiciunt se in stissis mas fossas, ibidemq; infra hostium tela ex alto impetcntium , insta nostrarum bombardarum ictus expectant dum uel una rimula in hostili uallo patesceret,quae ubi patuit,non maiori spacio q duorum aut trium corporum capaci, assisliunt, transiliunt,desiliunt in hincm, nec altitudo praeceps, nec Cliuensium uis, firmis stationibbus in imo irrumpentes expectans deterrere potuit, quo minus ex alto ad conserendas manus quali deuolarent.. amicis aquilae, hostibus hars pyς uita sunt. contempserant mortem,oc ut in contemptu mortis persevcrarent, aderat inter reliquos duces adhortator sortitudinis Comes de Feria. Is militem uulneribus conflactum, fuso cruore exanguem, lassi tudine absumptum,autoritate 5c exemplo cosirmauit, assidue inclamas,& ab Italia iplos re Hispania p innumeras prosuincias huc adductos,u t patriae suae robur ostenderet,lias esse primitias belli,ut hic se gestarint, ita in reliquum tempus de ipsisfamam fore; noesse in limine offendendum. Hispano si uincere

non posset, pulchrii esse in uallo hostili sub oculis in aris mari, uuc id agi ut intcr omnes gen

8쪽

GRATULATOR

tes habeantur uel sortissimi,uel ignauissim ubtro cos anteuertisse lepus oppugnationis, de instegro adhuc hostili uallo capiendae urbis spem inuasisse.Si uincerent,id esse nimis sortitudinis, si cesserint, nautae simul dc stultitiae,ut qui pericula sua re ante non senserint,ae in periculis iis midius agant. His de huiusmodi cohortationisbus iactu,ut miles qui sine remissione, sine sucscenturiatione quatuor horas continuo pugnauerat,per omnia obstantis,difficilia, periculosa irruperit, ac statim ualidissima urbs summisp*σsidiis bellicosissimorum hominum firmata, in νpitur,diripitur, cobusta est,nescio quo fato, certe inuito Caesare. Quo tepore maxime apparuit pietas Caesaris,ae procerum Hispaniae. Cu enim de fatale incendium, & uis militaris omnia sersrox igni misceret,discursum est a Cssare,discursum est a proceribus, a Comite de Feria, ut quaui,quo imperio possent,grassantem militem cos

hiberet.Simul negotiu datum sessoribus,ut inscendiu restingueret, simul catellitib' eura iniunscta, ut temptu custodirent,ne uis ulla aut sacris rebus,aut sceminis de pueris, qui eo profugerat, inserretur. Iam cu incendiu omnia corriperet,ac

B templo

9쪽

PRIOR ORATIO

templo imminereUmbecillis ille sexus, dc instrina aetas in equis posita ad castra saris auehis tur,ipsi procercs omni equitatu se spoliat,ut miseris illis summa celeritate,qua opus fuit,succurretur. Vndiq; iam circumvagantibus flammis, misers illς,quq spe cena in locis sacris fixerat,nec . ullu m locum ueniae in cffcrato a uictorc hoste, re suis, re alienis uulneribus madente reposues rant, putabant se non ad tuta, sed ad csde asportari. Orabant igitur quadoquide iugulum dandum csset, maturarcri mortem, sinercnt se sabiem insepultas in tomplis iaccre, si in teptis uisucre non liceret. putri quoq; suspendiu dcprc cantes,quod ipsi sibi immincre persuaserat,prcscabantur nc seorsum a matribus occiderentur,

iaItem cxtrcmum spiritum,no sub patibulo exacluderet,sed in sinu parcntum reddercnt. Mira ibi coploratio Coaris,ae omnium proceru.alibi sanguinc, hic omnia mutuis lachrymis madobati sar consolari.erigere,polliceri, de ipsis,do Itbcris, de maritis salutem, libertatem, ueteres Q

posscssiones, de quicquid non absumpsisset bels lu,id ipsis incolume de propriu futuru. Reliqui principes idenomine esaris promittere,& ubi

10쪽

GRATUL ATORIA.

. HIpanica aut Italica lingua min inteIhybae, nutu de signis suntlia indicare, adcol rauci fas

sti sunt clamoribus, dum nuc militem cohibet, inunc amictos consolantur,ut plane illis vox des cerit. CgsariS ccxte iacti Tnas, gemitus,suspiriata insignia fuere, ut putarcs cu potius uictum,quictorem suisse. Tales lucro fletus Dauidis,qui σbus uictoria de Absolone filio prosecutus cst, talis quoq; uultus Marcolli in expugnatis Syracusis,talis dolor Titi Vespasian i in incenso Hicros solymitano templo. Non sesellit quenqua pro milito data, corpora mulicru puerorua; ad imsperium Caesaris appositis custoditi' per nocte castissimc dc tutissit c seruata sunt . nec solum uis in hanc miscram turbam, sed minae quoq; α in terdictae capitali poena, dc uindicatae Merc. Eadcin quoq; sortuna ante paucos dies in ciuistate Monioia vcrsata cst, quam Princis ab Arangia una cu arce primo impetu cepit, quo in loco laus sortitudinis Germani mirifice cnituit. Ipse miles suam operam, ipsi duces Cssaris fortunam,Caesaris auspicium admirati sunt. Iacu omnibus ae hostibus,ta nostris persuasissimuerat,omata diuinit' agi, dc saris bella coelestivumine