Promptuarium Hippocratis in locos communes

2쪽

RUM ORDINI,

Salutem perpetuam dicit CAROLUS PLESSEUS.

IPPO CRATIS opera novo quesicunque a Faratu

Age sanctis o vestro Tiribunalis tinti mihi ( Hippo.

crat, doctrinae Conservatores religiosi mi minime conpol lium es, hst Primationis jure tanti miri Panegyricum flusis, pere, cum tot Ammi eviri hanc Spartam exornarint. Sat mihi fuerit unicum S tam feraci laudum campo Argumentum adhuc intactum hic erre, in moestramque tandem gloriam referre. Nimirum quod de samo sis illis orbis Domitoribus Alexandro magno, pristisque Romanis prata tu locupletissimus Auctor Plutarchus, Fortunam fuisse Virtutis comi tem ; Idipsum de Hippocrate, Hippocratiaque Arte, quod migerasve que ad nostrum usque aevum pervenerit merito a mari posse sadeo everum est quod divinus ipse senex nos hisce edocuit merbis, b, aeu quis fortunam ex Arte Medica penitus reficit , n atque eos,, qui probe aliquid egerunt serruns uti , is contra quam debet sentire videtur. Singulari itaque fortunae beneficio acceptum fero numerari interproavos AE culapium es Herculem, natum illam in Graecia j tiorem Aurem tu ipsius Epe apsi templo amitae aeriis et Aria et m

3쪽

dibebis smiae ocello disinis honoribus cumulatum, sique mosvum et D dentemque tot adoreis auctum sensisse. omnia non mulgaria is runt sane fortutiae Medecina incuvabula foventis faventisique praesidia.Verum cum post Hippocratis obitum ea incidissent tempora, qtibus tauto Parente orbata, fastionibus potius quam euis scissa , fere se iocisiti jaceret, tune ad primam issam felicitatem perennandam praesto a uit, altera nec minor felicitas. Prodierunt si quidem clari fi na duo Antiae lumina vix seculi interva o separata, Aurelius selinis ges Claudius Gale-nur, qui sacra Hippocratis omelia 's es pulvere obsoleta ex Orco tenebris in lucem ( ut in Hippocratis causa ipsi ma ejus merba usurpem tanto successu restituerunt, ut non minus existimationis ac gloriae Roma obtinuerint quais olim Athenis assecurus sui set divinus Auctori fio,'

usque masiato ab externis nationibus Romano imperio , rursum, res m dica maria ex mariis infata morata fuit, seque in Arabum manus rhceperit veluti exulem , profugam, apud quos per plura serrula duram potius servivisse permitutem visa est quam in libera satione degisse. At se oppressae sacrae Arti ag=iravit iterum annuentis arridentis fortuna

dulcis aura , Avorum nosinorum laeunte aureo CVere seculo s quo tu

Galliis praesertim saurum avibus renata quasi ( mox ignificantissima

sed parum Romana resuscitata acerrimos habuit libertatis hsertores vindices Pansienses Medicos , atque posi tot jactationes, laetioris

caeli mutatione id re tandem obtinuit Theatrum , Lutetiam Parissorum urbem orbis epitomen , celebritate Athenas aequantem, triumpsam iis Romae aemulam, Academiarum Reginam et ut non minus mera quam

audacter Ufirmaverim Hippocratis doctrinam in Graecia Atheni quesu- mum habui se exordium , Romae illustia obtinui fe incrementa, Pa-xibi is summum migorem , aetati que /virilis mel uti robur, pleuiuae stemper indulgente furun c secutam' se. inandoquidem ex hoc regio Musarum solio redivivus Hippocrates, ceupost quingratos annos Phoenix alter purioris doctrinae radios in omnem Europam diffundere coepit , derelictiis ab eo tempore caenosis Arabum lacubuae , ex silentibus mi visqueprimi parentis laticibus promi coeperunt puriora uessiciuae prac pia , mumque demum Hippocratem reflvuerunt Tarbie a pubila,

4쪽

nodierant belli Duces , quam ad iustaurandam Hippocratis doctrinam profliganLs Barbarorum errores prodierunt ex Parisiensi Schola Frenui Medicinae Proceres , inter quos ( ut lecti mos tot miros qui nobile hoc fladium summs eruditionis laude , qud medendo, qua docendo, qu scribendo nunc decurrunt, silentio i, mittam) numerare possim Ante ignanum Di solum, Rue tu Tagautium, Guinterium, Antakiam, Si tum Fernelium, Holletium , Gorreos, Duratos , Riolanos, Petreos, Cordeum, Palmarium, Perdulcem, Ballonium, Martinum, Senodeum, Seguinum, iisque adjungere exterosplures, Heurnium, Foesium, Pisones. Hi etenim

omnes non modo e suggesso Hippocratem Fint publice itiserpretati , sed huis ad aeternitatem lucubrationibus tantae gloriae accessone ita finarunt, ut sipos primum istum Artis conditorem praecipuumque Restauratorem Galenum , tertius aliquis statuendus sit Auctor communiori doctiorum calculo hoc elegio infiniendus Fernelius s aut si de hac praerogat sta lis

Fernelio moveatur, non aliunde quam ex eadem Schola assurgat aemulus,

fremant Itali licet H Fanique s quos si quid a sentatione hic sectatum

e o utent, addocti mosGermanos aut nas Cratonem, Schenhhium, Heurnimn causam obtinere, certuaeprovoco, uec non ad Tacutum Lust num, qui novi Mesu Praefatione operis Fernelium Neotericorum facile Principem agnoscit. Dcaei Parisiensis praecellentia, ut longiorem evelificationem contraham tandem , cum sint mihi Nota, temerarius

veni que indignus, (esari ita Artis Antisies nisi hoc ejusdem Promptuarium sub ,vestris ausicus in lucem prodire non mod) exoptem , sed ambiam maxime. Accedit es magni momenti ratio qua banc obse mantiae tesseram gratique animi significationem debiti nomine exigat. 'uod uimirum nobilissimae omnium Scholae si non Alumnum, me saltem Discipulum invenditare possim, hiquidem per plures annos magni nominia Antecessorum, Seguim , Riolani, Gorrei, Caroli, Carterii Auditorem me fui se nonpost remo divini Numinis favore eontigerit nec praeterea s quod ingenui pudoris Symbolum fuerit inficiari aut possim, aut velim, Notarum margini additarum optimam maximamque partem ex Majorum

5쪽

hic quantulustoque labor , vestrum etiam frumetit chummi Dictatores flatuere , an ex eo aliquid utilitatis cessurum mersurumque sit in Arriae Tynones studiosisque quibus maxime dicatum intelligo, quo disino Auctori diurna nocturnaque manu mersando, es in fovendosacilius se a Deant hac compendiosiore mia,nvitati , illumque tanquam certissimam diorum, tum ipsius Praxeos cynosuramperpetu sibi adhibeant. God

si ita mobis miseum fuerit nil morabor aemulorum tetricorumque hominum

quibus suis solum lacerindusinia, aliena cor obium movet, susurros smurmura sed mestra approbatione tanquam Ajacu clypeo munitus,

abunde mihi de labore satisfactum arbitrabor, hac praeterea gravi minua sententia solatus, Principibus plicuisse viris, non ultima laus

6쪽

BENEVOLO LECTORI SALUTEM

UO tempore Promptuarium Hippocrateae doctrianae primis adumbravi lineamentis, non aliud cons lium fuit quam fluenti labantique memoriae consulere. Etenim cum toto fere triennio adversus saevissimam quartanam inclinante jam aetate luctatus fuissem , non prius discessit pessima noverca, ut Favorini dicterio utar, quin omni fere memoria cassum me male mulctasset, damno sane

leviori quam in Attici famulo qui ex Historiarum Epidemic rum fide ab ejusmodi febre non nisi stupidus evasit, gravi tamen inique ferendo mihi siccinctae vestis Medico, longe a magnis

urbibus, intra Noermaniae Armoricaeque confinia subsultoriam vitam agenti, dum selectiores summi Praeceptoris locos quondam memoriae fideliter commissos e re nata repeterem frustra Itaque de hac ruina resarcien da ierio cogitanti non alia te obtulit ratio quam si integra illius opera manibus resumens in antiqua redirem studia, quod jucundum esse tradit Seneca. Verum quo graviores Sententiae data occasione promptius & quasi ad nutum comparerent, operae pretium duxi has in locos communesMigerere, brevique complecti Commentario quem circum ferrem commode. Cum vero subinde jam sunt aliquot anni elapsi , apud nobilissimum quendam Marchionem rei medicae darem operam, & in consilium advocatus fuisset Dominus Sacherius magni admodum nominis Rhedonensis Medicus. Is conjectis forte in Libellum oculis, ejus ordinem tanti se facere test

xus est, ut quo publici iuris facerem plura adhibuerit incitamen

xa, Mod do issimi viri consilium qua debui modestia rejeci

7쪽

Attamen ut nil dissimulem expertus sum id verissimum quod

observavit idem Seneca , blanditias etiam dum rejiciuntur placeret, etenim quam primum Deus fecic otia, rudi ora pauloquet negligentius collecta adversaria illa acriore animi contentione, re veluti tertiatione quadam retrechavi , varia re pumicationet, repetitisque lituris coercui, additisque ad marginem summariis animadversionibus explanavi. Quantum me Hercle concessit vitae concatenatis aegritudinibus lacessitae, innumerisque nego tiis distractae iniqua prorsus conditio. Sic itaque auctum cas iumue opus aliis quibusdam amicis utriuique Provinciae ce- iis Medicis communicari , quorum concors consilium fuit, non esse quid vererer, id publicam facere, quod non modo in Artis Candidatorum subsidium, sed ad Veteranorum etiam sublevandam , refricandamque memoriam non mediocri usui fore existirnabant. inibus antequam acquiescerem, omnino venit mihi in mentem clarissimi longe viri Renati Morei Medici regii solo nominis splendore editor anique librorum fama mihi

noti sententiam exquirere , rogareque virum omniscium , serupulum eximeret, num aliquis su sceptant a me Provinciam occu(passet, ne dum aliquid novae industriae me datarum s ro , nil tamen nisi ab aliis actum egisse , dc veluti recoctam Grambem ad Lecto is fastidium obtrusisse obtulisseque puderet me tan dem ; cumque humanissimo Viro, folia i nnalia communacas.sem, quibus de integro Codice judicaret. Is in Amicorum se

tentiam quam gratiae obnoxiam, suspicabar , non ivit mod b, sed me nutantem haerentemque adhuc rumpere moras jussit , monuit tamen Marin elluam, Venetum Medicum , antea ut fateas mihi ignotum, in eodem prope Argumento versatum, sed sati ne adeo dissimili ut non existimaret ab eo mihi praereptam occasionem edendi in publicum commodum hujusce Promptuarii is siquidem in Hippocrate versatissimus magno satis Volumine majoribus typis cuso integra illius opera e Graeco in Latinum de

novo

8쪽

novo rc id si Altera veto eiusdem voluminis parte subiunae

Commentarios Alphabetico etiam ordine digestos. De quo sane labore in solis bibliothecis servando, viderint Doctiores quibus

non minus quam Tyronibus se consuluisse existimavit. At ego tenuitatis virium conscius tutus nimium timidusque procellae vitavi grandiorem Commentatoris titulum, & satis habui textui per sectiones commode disposito aliquam addere lucem appositis ad marginem Notis, libri modulum nec onerantibus, nec augentibus, quas morosiori delicataloque Lectori transmittere liberum fuerit. Dum vero compendii studium summa mihi

saepe lex fuit, quaedam pluribus Libris repetita , plura ab Aphoristica phrasi nimis aliena, quaeque in Locos communes minus commode reduci potuissent , innumeras etiam obsoletorum nunc remediorum formulas, fateor de industria a me praetermissa , ut sic siccinctius contractiusque Volumen etiam manticul* committi, manibus versari, &usque ad aegrorum triclinia

deduci possit. Quod tantopere Anutium Foelium de ipse Hispo

crate egregie meritum exoptasse , ex ejus Epist*la ad claritumos Medicos Parisienses constat. At ne mihi Novatosi vitio vertat temerarium in alieno labore ingenium , objiciaturque crimen tam pretios e materiae vilioris operae accessione imminutae aut foedatae , ea fuit instituti ratio uc dum res singulas ad quaedam Veluti capita confero , eas minime acervatini & temere ceu lignorum istinem, aut inconditum lapidum cumulum aggregaverim ; sed diviti huic arenae convenientem quantum potV addidi calcem ceu auro Chrysocolam , ut cuncta arte commissa sciteque ferruminata cohaereant. Itaque receptam in Scholis jamdu- , dum methodum taetutus, quoties morborum lemmata se obtulerunt eorum in primis naturam , causas , disterentiasque praemisi; deinde praenotionem, curandique rationem apposui, tandemque pro eximia Coronide generalibus definita Theoremata utilissima circa singulares casus exercitatione , facta videlicec

9쪽

Epide micarum applieatione conlirmavi. Quo sin labole ut doctioribus nil me contulith agnoseo lubens ; sic non modo a Tyronibus, sed a Provincialibus quibusdam, Castrensibusque Medicis, maxime vero a Campestribus, de quorum grege stam, me non postremam initurum gratiam spero. Etenim cum praestantiora Artis praecepta ad unum saepe idemque argumentum attinentia variti Hippocratis Libris sparsim distracta, nunc

in unum narrationis contextum , apertis hisce veluti Pandectis collocata statim pateant. In spem adducor praedictos Omnes Moedicos hac facilitate deinceps adduci allicique ad divina haec Orbcula in quantumvis subitis rei gerendae occasionibus consulenda. Superest itaque, Lector,quo facilius ad ipsos Auctoris fontes largiori haustu ebibendos te deducant hice Euripi rivulique, monuerim Versionem Fcesimam minoribus typis apud Claudium Marinum & Joannem Aubrium Francoserti cusam me perpetuo fere secutum , ut Gallis vulgatiorem. Sic enim tibi promptum fuerit, meam in transcribendis indigitandisque locis experiri fidelitatem, tum siquae irrepserint errata ea ex Autographo emendare. Addiderimque tandem varia tum Galenitum recentiorum Interpretum testimonia in Notarum confirma-xionem adducta minime indicato loco , fere semper a me desumpta ex eorum Commentariis in ipsum quem affero Hippocratis textum. Vale itaque & fruere.

Die quinta Martii, anno Domini icsi. Pontorsone in Uro Abrincensi

10쪽

A PROBATIO DOCTOR M MEDICORUM

ITER ATORUM ferme omnium est in ore viros

piravram , qui Grammaticis Institutionibus & Di.ctionariis componendis , F ob eosque nimis anxie non tam sibi, quam aliis , ut aiunt, rnellificare : ejus nodi sortis ingratissimae genus non time

bit Plessaeus noster , Hippocraetici Promptuarii diligentissimus Scriptor ; si quidem laboriosum istud opus cum ad umbilicum perduxit, haud sine oleo & lampade , non solum dedit utilissimum in Oracula summi Dictatoris Elenchum , sed Divini senis

ipsam mentem, brevibus, eruditis tamen Annotationibus ape-mit, illustravit , qtace Neophytis esse possint pro declinandis in

oceano illo modico Syrtibus , veluti Cynosura si auo. phracliaque bonis avibus prodeat in lucem doctissimus iste Liber ac vere aurem , nec non manibus inde festis diu noctuque terant Hygete Filii, praesens Core Medicinae Lexicon, seu potius alteram in Pueceptorem nostrum oeconomiam Foesianae minime cessi ram , Deque minorem Authori suo laudem concessuram , Tyronibus enim, hic fauste ominari liceat i sternet solidissimum genuinae In rei u fundamentum, Veteranis autem veniet in memoriae stibsidium. Hanc veritatem asseruisse non erubesco, eme ritus Artis Apollineae Mys es, & rude donatus, postquam cedro dignum hoc volumen curiose perlegi , nec sincero huic testi monio nomen asiaeisse meum, ullatenus poenitebit. Rotomagi

pridie idus mensis Maii, anno epochae Christianae 168o. J. B. PORRAEus, M. R.