장음표시 사용
31쪽
i eferre posset. Qu'dipsum non caruit suo fructu Nam in itinere aliquot
naues,comprehendit, Omnis generis vasis domesticis onustas, ex quibus non parum lucratus est . Inter alias autem una omnis generis sacrari munera ad Ecclesiam Parochialem ciuitatis V 1 sto, pertinentia, vasa item ar gentea, trucem ingentis magnitudinis artificiosissime caelatam atqueelaboratam, quae magni aestimabatur,vehebat. Itaque ut postea narratuita nobis est incolae urbis V 1 Gob conquesti sunt,se tum teporis Vltra OO O.
Postero die Dux noster ex hisce Insulis soluens, ciuitatem a s o krcis 'si 2 hquit,&portum sibi aliquem elegit, qui commodissimus videbatur, tam
nauibus suis ordinandis, quietandis,quam vasis nostris aqua recenti rumsus implendis Dum autem ibi essemus , venit ecce gubernator ex tax L CLA, quo loci olim GALLAICi, iuxta quorundam sententiam, habitarant asterens secum exercitum quantum colligere subito potuerat, cuius numerus dicebatur fuisse ho oo .peditum,&3oo .equitum, cumq; non pro
cul a nobis abesse , locum quendam occupasset,ex quo classem nostram intueri optime poterat,misit quosdam qui cum nostroDuce loquerentur, qui accedentes colloquium impetrarui, hac conditione , ut celoce vel alia nauicula accederent, datis ab utraque partesiis obsidibus Hac conditione accepta, ingressus est Gubernator ipse cum tribus aliis , in Admiratis
nostri nauem, quae in eum finem ad littus perducta fuerat. Eadem ratione
MDux noster nauem suam ingressus, ei obuiam processit Congressi igitur cum multa locuti essent , concluserunt, licituna esse debere populo nostro, tantum recenti, dulcis aquae haurire, quantum vellent , quin& omnia alia quae ad recreationem nostram pertinerent integrum nobis esse debe re, pecunia nostra ab incolis redimere. Inde progressi sumus, ad Insulas ΑΝΑ ΓΑ Deo consilio, ut Insulam P A UM AN occuparemus,4 de rebus omnibus nobis abunde prospicere P mus,quas ex Insula ista habere potuissemus. Cum autem eam non nisi uno in loco aggredi possemus qui locus inultis propugnacuhs munitus erat, ex quibus aperte nos tormentis&sclopis petere hostes possent, quemadmodum etiam non pauca in nos tormenta emissa sunt, coacti suimus inutato consilio, inde discedere,pr.esertim cum etiam maris incommoditas Vortices innumeri, nos auocarent, qui nobis non parum incommodare
potuissent. Relicta igitur ista Insula, aliam petiimus, vulgo DEL FERRO belFem, dictam, quae ante haec tempora, ut quidam volunt, P Lvii ALIA Vocata est si fortassis res ibi melius succederent.Cum igitur ibi appulissemus,mille milites qui ex naui nostra descenderant,in valle quada ad radices montis alicuius, tribus vel quatuor horis commorati sunt,& aciem instruxerunt, interea venerunt ad nos Incolae, adducentes puerum quendam ex Anglia oriundum,qui in ista Insula diu vixerat. Hic indicabat nobis,paupertate S inopia maxima eam laborare, ita ut incolae vix famem pellere possent,&vantu non morerentur. His igitur auditis iussit nos Dux noster quam primum naues nostras repetere,ut eadem adhuc nocte regionemAfricae com
32쪽
P. Noue si terminam, secundo vento peteremus. Ita die Saturni qui erat 13. No G pq uembris in regionem quandam delati sumus, vulgo CAPOBIANCodi
cham, quae vasta&admodum depressa humilisq; erat, quin mare eo in loco tam humile fuit, ut multos pisces ibi ceperimus. Postea peruenimus in locum quendam, qui portus vel statio nauium fuisse videbatur, ibi οὐ fendimus quasdam naues Gallicas. Cumq; Nauarchus, reliqui nautae
humaniter exciperentur, populus noster, qui capiendis piscibus operam dabat&varie dissipatus erat, post acceptum prandium rursus congrega cap Ueris tus est, desinde soluentes ad Insulas DELCAPO VER DE dictas peruenimus. εΝρμem Decimos exto eiusdem mensis Nouemb. cum nobis summo mane In F Dcρ- sui S IDC o si visa esset, firmauimus ad vesperam anchoras nostras, inter iuitatem P siue P, ΑΛ dictam, Maream S. I A MAE', Vnde tota insula nomen suum obtinet. Descenderunt igitur ibi ex nauibus mille armati, quos CAR Is Tomito Rus C ARLEI L supremus praefectus De legatus, Ducis deduxit, qui tum temporis sicut etiam antea semper rem omnem prudentissime, fortissime gessit. Iter quo eundum fuit, admodum arduum, incommodum erat, vallibus, saxis infestum, unde saepe nobis accidit, ut dum Saxa ista circumiremus, acies, ordo instructus distrahe retur,nec tamen cessare vel subsistere nobis licebat priusquam ista via sua perata in apertum campum venissemus, ubi ordinem laciem de nouo instruxit. Cum igitur in plano, patenti campo essemus, processimus in nostro ordine eo usque donec tantum dimidio miliari a ciuitate abessemus, ubi subsistere iussi sumus, nec quicquam ante diem alteram moliri, cum neminem haberemus, qui viam nobis ad urbem monstraret, & locus nobis plane incognitus esset. Sequenti autem die dimidia ante lucem hora, populum in tres Legatusducs nostri ordines distribuit,ita ut exoriete sole in ordinem iam essemus collocati, ubi licet propius ad urbem accederemus, neminem tamen Onspeximus, qui nobis hostiliter resisteret. Itaq; Dux noster duos Capitane - os, Alapso NEM&BARTONEM ablegauit,adiunctis uniculi 3o. scio petariis, qui quamprimum in ciuitatem quae quidem in valle sta erat, ita ut nos in vertice montis constituti, facile eam contemplari possemus descenderent. Eodem tempore vexillum etiam maius quod cruce rubra, Anglico more,distinctum erat,ereximus,ut qui in classe erant signum nostrum regium propugnaculo hostium iam aflixum viderent, postea mandatum est, ut omnia tormenta aenea,quorum ultra c. in moenibus ciuita tis erant, emitteretur,in memoriam regiae dedicationis, quemadmodum ' μ 4 lhoc quotannis in tota Anglia die 1 . Nouembris solet, idq; ex Vna parte Idem vero etiam ex altera parte ab illis qui in classe adhuc erant, factu est, tanto fragore,sonoristridore ut aer undiq; repletus aures nostras maxime
Interea Legatus Ducis, maximam partem militum in monte retinuit, donec in urbe de diuersoriis nobis prospiceretur, &quilibet sciret in que locum
33쪽
locum diuertere deberet, cuilibet enim Capitaneo certus locus datus est , Vbi cum suis sese contineret, excubias ageret, ne periculum ab hoste ti
Commorati sumus igitur ibi. . diebus, spolia accepimus, quae ex terra prouenerant, Vinum, oleum, acetum, alia, merces etiam quae inde ad alia loca transmittuntur. Auri autem&argenti nihil accepimus, nec quicquam aliud alicuius precit. Eodem tempore cum adhuc ibi versaremur acciderunt quaedam non indigna relatu Venit ad nos Caduceator quidam signum induciariim prae se ferens,ad quem duo centuriones AMPSON&GE Omnis missi sunt,quos ipse primo interrogauit, unde venissentvi qui essent, cuinq; respondissent nos Anglos esse, quaesiuit porro, an inter Anglos, Hispanos bellum intercederet. Cui dixerunt nostri, sibi ad hoc respondere, licitum&permissum non esse,debere autem eum Ducem inter rogare, si aliquid certi ea de recognoscere vellet, se autem fidem daturos,
quod sine ullo periculo, detrimento saluum ad Ducem nostrum ducere kreducere vellent, veru ipse propius accedere recusabat, propterea quod in mandatis id non haberet. Dicebant igitur eum non populo tantum, sed toti patriae profuturum, si Ducem nostrum accederet vi gratiam eius imploraret. Decretum enim a nostris iam ante tres dies erat, omnia igne iniecto vastare. Ipse autem his auditis discessit, promittens, sesequenti die reuersurum, atqui a nobis visus amplius non est. Vicesimo quarto Nouemb. Cum sexcentis armatis in pagum quendam Ni μm,
peruenImus, e regione S. Di Mam1 Ca situm, qui 11 miliaribus a mari aberat,sed neminem ibi inuenimus, Incolae enim eo relicto in montcs sese receperant, itaque paululum ibi substitimus, expectantes,an aliquis nos fortaste accessurus esset, sed cum nemo nos conueniret, iussi sumus reuerti ad locum unde veneramus. In itinere autem ostenderunt sese hostes nostri:
sed non tanta copia,ut nos aggredi auderent, tam dum eos expectauimus, Vespera facta est, ut nos vix ante noctem, ciuitatem S. I, GO Ba assequi po
Die Lunae,qui erat 16.Nouemb. conuocatis nauibus, iussit Dux noster L mi omnes milites ex iis descendere, sed supremus Legatus C RLEtL, misit
centurionem imam Ga, cum suo praesecito T, Cario, centum arma
iis, ut forum ciuitatis tueretur, donec milites naues essent ingressi,quas na ues ADM1RALIs in littore cum aliquibus expositoriis nauigiis expectabat, ut populum ad maiores naues transueheret. Praeterea iusserat etia Dux noster, ut centuriones BERTON&BYGGEs cum suo populo a B EAE A M
ita enim id genus nauium hodie vocatur ingredἡrentur, at cum duabus expositoriis nauibus sub imperium dicti SΑMpso ruis in ciuitatem P L A Wriis concederent ad instrumenta tormenta libellica inquirenda, de quibus ex quodam captiuo pridie eius diei cognoueramus, qui promiserat etiam, se locum nobis monstraturum, ubi essent occultata. , Cum igitur eo venissent, centurio S AMD ON, captiuum ubi locum monstrare ivliit, ubi tormenta essent occultata, quod quidem facere non
34쪽
poterat, vel potius nolebat, sed nihilo tamen secius in secretis locis duo in
gentia tormentainuenta sunt, quorum unum ferreum, alterum aeneum erat Ameridie praecepit Dux noster, ut cum reliquis nauibus ad urbem is stam accedentes eam quam primum igne succenderemus, postea naues rursus ascenderemus,quod etiam statim ita factum est, Meadem adhuc vespera inde rursus soluimus. Sed antequa progrediamur, dicendum aliquid est de acie quam in hac Insula S. Ac o A instruximus,&rebus quibusdam aliis relatu digniss1mis.
Quilibet centurio ibi populum suum explorauit descripsit, qui coetu
istus est iurare, quod Reginae Angliae fidem seruare usque ad mortem velle , mandata Ducis obseruare semper atque perficere Inprimis autem mirati sumus quod toto eo tempore, quo ibi commorati sumus nemo ad nos neque a Gubernatore de praesside istius Insulς Regis nomine, neq; ab Episcopo istius ciuitatis, qui in magna erat autoritate, missus esset, neque etiam ex civibus&incolis quislatam ad nos venisset, cum tamen eos quoti' die expectaremus,existimantes aliquem venturum qui repeteret, quod ibi abstuleramus,vel ad minimum peteret,ne omnia ipsis eriperemus, quibu ad sustentationem vitae suae ipsinaei indigerent, vel saltem ciuitati parcere, mus,ne ea iniecto igne vastaretur. Nam quamuis ad 11 miliaria Anglica a nauibus nostris discesseramus, ubi cognoueramus Gubernator, Episco pum sese occultasse, qui nos aduenientes fugerant, quamuis etiam cum restuerteremur,sese nob1 ostenderant, & nos subsistentes eorum aduentum expectaueramus, tamen propius accedere noluerunt, etiamsi non multos miserimus qui cum ipsis loqherentur. Quod autem nos accedere ausi non sunt, existimo hac de causa factum esse, quod adhuc memoria tenuerint,
quanta ante tres annos iniuria GVILE LMUM HAVKINs non procul a P LY
M O affecerant, qui tum temporis ibi etiam cum suis praesens erat, cui quidem fidem datam non seruarant, quod ipsis dictante conscientia ipso rum notum adhuc erat, ego vero eius in commemoratione hoc in loco supersedere potius volui, ne cum odio, taedio recenserem, quod omnibus iam pridem innotuit. Cum igitur male admodum noshaberet, quod suo alloquio nos non dignarentur, sed insuper in puerum quendam qui ad nos pertinebat crudelissime saeuissent inuenimus enim eum in itinere, amputato capite, dc intestinis ex ventre inhumanissime protractis omnia aedificia eorum tam in ciuitate quam extra ciuitatem igne subuertimus. Postquam autem inde soluissemus, cursi nostro ad Indiam Occidentale directo, inusitatus quidam morbus populum inuasit, quo breui tempore ultra trecenti sublati sunt,&morbum istum non animaduerteramus donec octiduum iam in nauib.fujssemus,eo enim tepore nihil morbi sensimus,postea vero ardenti febri laborare quidam coeperunt, quibus pauci vitam c5seruarunt, qui tamen vires animi & corporis omnes fere per morbi vehementiam amiserunt. Quinetiam in mortuorum corporibus maculae siue stigmata apparuerunt, qualia tempore pestis conspiciuntur.
35쪽
Caererum 18.diebus ex Insula S.IλCOBI,ad Insulam S. DOMINICi per Tuenimus, quae in India occidentali prima est, sed permansimus tamen ali quot diebus in Insula S.CHRIsTO HORI,Qersus Occasum sita,vsquea ' natalem Christi, ut aegrotis melius prospiceremus, surgatas naues adro Pς ς' salubriori exponeremus. Reparatis autem viribus, decreuerunt Duce vi Icenturiones nostri in Insulam HI sp ANIOLAM nauigare, inuitati nimiruamoenitate S. DOMINICI, quae eius loci celeberrima&antiquissima quon Idam ciuitas fuerat. ΚInitinere nauem quandam quae nobis obuia venit, comprehendimus, Iatque ex illis qui in ea erant, omnia quae ad nauigationem hanc necessaria a Videbantur quaesiuimus,ubi inuentus est aliquis,qui dicebat portum eo in loco admodum arenosum,®ionem undi rotundam ac probe muni Tram esse,quin&propugnaculum multis tormentis sormidabile habere,ita IVt terram contingere nonpossemus,nisi praesentissimonos periculo exponere vellemus,excepto quodam loco qui decem millia passuum a ciuitate Iabesset, promisit1gitvrsenos tutissimavia adistum locum ducturum. His igiturauditis iussi sumus expositorias naues ingredi,&Dux nostes nauem conscendit, quam Pil AsELvM Gallinominant, atq; ita per totam Inoctem nauigauimus,quamuisnonmagnum iter confecerimus, adueni π
ente autem dielocus nobis apparere coepit,quem petiimus
Atque ita primo Ianuarhanno 1186 ad terram appulimus in loco ho. Mηηars uem vel decem millia passatim a pulcherrima ciuitate S. DOMI istic ver Isus Occasum distante, propterea quod neminilocus aliqui, hucusque co- gnitus esset, ubiminora nauigia tutb collocari possent,d minus a tempe Istatibus periculi metuendum esset, cum m Dux noster videret omnes iam nauibus egressos esse, reuersus est ad classem suam, nosq; Dei & Legati sui IC A Raai L patrocinio commendatis, progredi iussit. Itaque posteacircite Thoram octauam, ante meridiem progressi circa meridiem ad ciuitate e uenimus, ubi aliquot nobiles c praefecti ciuitatis cum lueo. pulcherrimis, Iquisse obis occvirerunt,quitamen nobis nocere nihil potuerunt,sed a no astiis siclopetariis&fulminatoribus militibus multis glandibus&globis ex Icapti atque petiti sunt, itavi portisnos prohibere&arcere non possent, ad aquas in bono ordine probe instructaacie,parati semperae pugnam pro Iperauimus, licetinsuperduae portae quae mare respiciebant militibus pro aetbe munitae,&non proculabillis aliquoisclopeiarhmilites ininsidias eos Ilocati essent. ΣΑc nosterquidem exercitus, qui militum ioco vel licio fere erat in aduas partes siue ordines diuisus fuit,in hunc finem ut simul demel ad v- trami portam irruptionem faceremus, no cessantes, donec omnes adso Trumciuitatis congregaremur. Cumq; in nos tormentasse emisissent, alta voceexclamans praepositus noster, ad constantiam nos adhortatus est. Imagna vi ciuitatem inuasit, sed primus taliaen iit, qui ab una parte ciuit,
iis globo ex tormento aeneoictus occubuit,itaquenos ne ursus tormenta
36쪽
bitis illis qui in insidiis erant: qui quidem etiam nos impedire non poterant summavi in portas irruimus,4 ciuitatem una cum aduersariis mili
tibus ingressi sumus, qui poste fuga sibi consulentes vitam suam conseruare potius,quam ires colligere&milites hinc inde dissipatos congregare rursus voluerunt.
Hoc modo urbem ingressi, ad forum quam primum properauimus, postea occupata magna ista quae ad templum sita erat area oca vicina quς
nobis commodissima videbantur, omnia armatis repleta, propugnaculis muniuimus,cum enim ciuitas magna, numerus militu nostrorum exiguus esset,non potuimus statim omnia loca militibus nostris occupare. Sequenti die aliquanto longius progressi, alia adhuc loca quae nostro proposito accommodata videbantur, occupauimus,eam fossis Maggeribus in quibus tormenta nostra collocarentur, probe firmauimus, atque ita ciuitatem istam integrum mensem possedimus. Interea ciues cincolae ciuitatis nobiscum egerunt, ut ciuitatem suam pecunia redimerent,sed nos petitionem ipsorum recusantes,quodie nihil aliud egimus, quam ut aedificia ante ciuitatem in suburbio,igne accenderemus,&non parum profecto laborisἹnsumpsiimus, in aedificiis quae ex quadratis lapidibus magnifice extructa erant, diruendis solo aequandis& quamuis mandatum erat, visingulis diebus usque adhoram ante meridianam nonam, nautarum: remigum ducenti, nihil aliud ageret,quam ut aedificia quae extra castra nostra sita erant, igne accenderent, tamen vix quartam ciuitatis partem demoliri potuimus. Tandem tame cum nbbis summa pecuniae so Oo. coronatorum ab incolis offerretur, acquievimus, desciuitatem ipssis restituimus, praesertim cum ibi subsisteret permanere propositam nobis non esset. Inter alia memoratu digna, quae in ista ciuitate visa sunt, sui memorabile quoddam Hispanicae insblenti documentum. Cum enim aulam re giam in qua Gubernator& praefectus urbis regius residebat, ingrederemur, inuenimus pulcherrime, artificiosissime exornatam scalam, qua ad superiores aedium partes ascensus fieri solet. Ascendentes igitur inuenimus locum undiq; patentem instar porticus alicuius, ubi ab una parte oculis aduenientium insigne Regium obiicitur,& sub eo ingens globus mariari terram repraesentans,cui generosus equus posterioribus pedibus
insistit, pectore nonnihil eleuato, prioribus pedibus ad saltum in coelum quasi faciendu paratis, hoc in ore symbolum gestans VFICIT ORBIS. Cuius dicti sententiam cum a primoribus ciuitatis, qui ad nos pro redimendaciuitate sua venerant, inquireremus, ipsi quidem nihil responderunt, sed partim alio respexerunt, partim pudore suffusi,dc abiectis in terram oculis obticuerunt,ita ut quidam ex nostris cum viderent eos turbatos, confusos esse,dixerint: Si Regi vestro cum nostra Regina aperto Marte congrediendum esset, breui ab insolentia sua remissurus,&ineo totus futurus esset, ut nos ab incursu& direptione suarum regionum de prouinciarum prohiberet,ne sudditis suis tantum damni in- ferremus,
37쪽
krrenius,quantum vobis iam illarum videtis . Mirati sunt multi, quod in tam magna pulchra&populosa urbe, in qua omnia quae ad necessitatem& recreationem nostram pertinebant abunde inuenimus, vel parism vel nihil auri&argenti repertum sit, sed si causam scrutari, rem aliquanto propius intueri velimus, hoc non admodum mirum videbitur Hispanie-nina ex hac Insula, quae quoad magnitudine cum Anglia comparari comodo potest. Indianos veteres nimirum colonos misere exturbarunt, cum o-m nibus qui rei metallicae perit , sciuerunt quo in loco aurum argentum reperiretur. His igitur omnibus eiectis, postmodo monet aenea siue cu-prina uti coeperunt, cuius magnam copiam inuenimus. Merces quae inde trasportantur, sunt Saccarum, Gingibe quod ibi crescit,&coria bovina Multi enim boues ista in Iusula tanquam fertilissima nutriuntur, eam solum ob causam, ut coria accipiant atque diuendant. Inuenimus vero etiam multa generosa vina, oleum,metum, item farinam optimi generis, pannum item linteum, sericum villosum,&C. quae nuper ex Hispania eo delata erant vasa vero argentea non multa ibi reperta sunt.
Nam in calidis istis locis utuntur potius vasi s fictilibus ex terra vel argilla paratis,& colore vario pulcherrime illustratis, quae vocantur Phac Ea L IN A.& δ ex Insulis Orientalibus perferuntur quinetia vitrorum ibi magnus usus est,quae pulcherrima ibi ficiuntur& praeparantur. Sed tamen quaedam etiam vasa argentea ibi inuenta sunt, quae magnis sumptibus ac
Ex hac Insula in continentemterram progressi,ciuitatem C armis a Car lena NA tandem aspeximus, quae tam breuiinteruallo a littore maris abfuit, ut illi qui in ebi pontoriis nauibus erant; tormentis vulgaribus eam assequi facile potuerint.
Appulimus autem ad portum quendati qui quinque miliaribus Britati ianuarinnicis a ciuitate aberat, vo neminem inuenimus qui nobis resisteret, nullum etiam propugnaculum, vallum vel aggerem conspeximus , itaq; cum circiter horam quartam pomeridianam nauibus egressi essemus, ordinum ductor, legatus Ducis nostri GL L Lia, aciem statim instruxit, ut si sortassis in itinere quidam aggredi nos voluissent, ad pugnam conflictuimparati essenius, quo facto postea pedeteritim ea nocte in arenoso littore progressi sumus. Cumq; dimidio saltem adhuc miliari a ciuitate abessemus; ece centurnequites nobis obuiam processerunt,quos clopetariinostri ita exceperunt, ut in fugam statim coniecti, eadem qua venerant via reuersi sint, praesertim cum etiam in palustri Wips1s admodum inconuenienti loco nos ag gressi fuissent. Eodem tempore ingentem fragosem tormentorum audiuimus, propterea Dux noster signum dedit Admirati, centurionibus FRENAR, V VHYTE, CRos sp& aliis, ut cum suis expositoriis, aliis minoribus nauigiis propugnaculum ciuitati proximum expugnarent, quod ipsi im qui' dem tentarunt, sed res successu suo caruit, cum locus iste probe munitus D in i introi
38쪽
introitum haberet admodumangustum, imo ferreis etiam catenis in i titudine obductum. Itaque ea vice nihil effectum est, nisi quod qui ab altera parte istiusto ius integro miliari a nobis aberant, ad arma sese statim receperint, itaenim erat populus noster diuisus,, via qua proficiscebamur dimidio miliari a ciuitate, tam angusta erat, ut in latitudine non vltra passus quinque habe ret, Mab uno quidem latere mare, ab altero portus quidam erat, qui locus fuit fossa&muro lapideo probe cinctus, ita ut etiam tormenta ei imponi commode potuerint,&meo quidem iudicio locus iste talis fuit, ut commodiorem inuenire vix potuissent Praesertim,cum vix equum vel currum Vnum tempore necessitatis transmitteret, S gerris terra repletis plurimis munitus esset, quae aggeris sipropugnaculi instar esse poterant.
Eo in loco erant sex tormenta aenea, ad acies nostras optime directa, erant etiam inportu isto G ALER E siue triremes duae, II. tormentis senetis,&trecentis vel quadringentis siclopetariis repletae, qui nos quoque ab isto utere aggressi sunt, propugnaculum autem ipsum trecentis fortissimis militibus firmatum erat, qui nostrum aduentum summo desiderio expectantes, tormenta 6 siclopeia sua semel atque iterum emiserunt. Verum nos antequam dies illucesceret, commoditate tenebrarum rectissime si sumus, atque de mandato legati Ducis nostri, tacite & quiete per arenam in littore maris ad ciuitatem perreximus, ut ita uniuersum ipsorum conatum eludentes,omnes ictus quibus nos petere studuerunt euitauerimus Prohibuerat enim Legatus Ducis nostri, ne quis ex nostris siclopualiquem emitteret&fulminaret, antequam ad murum venissemus. Qu' ut peruentum est, omni vi,tam siclopetari quam hastativi lancea-rij, aggeres, propugnacula gerras siue corbes terra resertos ascendimus, is enim locus commodissimus videbatur quo hostem aggrederemur,atq; omnia subuertimus, quamuis is locus rectissime&optime munitus esset,&postquam siclopetari siclopeia sua emisissent, hosti nos immiscuimus, qui cum hastae, lanceae nostrae ipsorum longiores essent, quin Marmis melioribus induti essemus, nobis diu resistere non potuerunt, sed fugam dare statim coacti sunt. Legatus vero etiam Ducis nostri, primo statim impetu signiferum Hispanum, qui ad mortem usq; strenue sese defendit, propria manu trucid
uit, cumq; fugere coelpissent, e vestigio eos insecuti sumus,semper ipsis imminentes ita ut ne respirare quidem ipsis permitteremus,donec tandem ad forum ciuitatis peruenerimus, quod licet ab ipsis primo quidem occupatum esset, tandem tamen nobis concedere coacti sunt. Quemadmodum etiam paulo post totam nobis ciuitatem concesserunt, extra eam toto quo ibi commorati sumus tempore, sese sustinentes. Omnes viarum exitus Introitusq; vallis, s sis suis artificiosislsime muniti erat,sed excubitores viarum, qui ibi constituti erant facile a nostris superatii in fugam coniecti sunt, paucis vulneratis&intersectis, sed&Indiani sagittarii, magno numero quibusdam in locis quae ipsis aptissima viderentur constituti erant, qui
39쪽
IZ qui summa vivi virtute sagittas suas venenata in nos miserunt, quinum quidem venenum tam fuit exquisitum,Vt qui eo laederentur, praetentissima morte perirent. His igitur sagittis multi ex nostris vulnerati&interfecti sunt. Quin etiam acutissimis lignis, quorum multa in via qua ingrediendum erat, veneno infecta absconderant, multos ex nostris ad mortem usque vulnerarunt, sinis in littore maris progressi fuissemus, maximo nos periculo incauti kimprudenter exposuissemus. Caeterum multa etiam alia ibi acciderunt,quorum tamen commemΟ- ratione hoc tempore lubens supersedeo,ex quibus fortasse non indignum annotatione fuerit, quod centurio S O , qui militibus primi ordi Februmin nis praeerat, multa vulnera gladiis percussa, in prima irruptione acceperit. Item quomodo Gubernator ciuitatis ALFoNsus B L Avus, a centurione GORiNGE, qui siclo petariis praeerat, post acceptum aliquod vulnus, comprehensus fuerit. In primo ordine erant etiam centurio VV1NTE &Ducis nostri lega tus, centuriolovvEL SERGANT Aio v medium obtinebat μορ- G Avi autem, qui in expugnatione S. Di mi primo ordini additus
fuerat,hic postremum obtinebat. Omnibus autem eadem ens voluntas erat, hostem tanta virtute, alacritate aggressi fiunt,ut sese tueri diu tius non potuerit. Mansimus autern ibi sex septimanas,quo quidem tepa pore morbus iste, cuius supra mentionem fecimus non celiuit nostros affligere, quamuis aliquanto tamen remissius, ex illis autem,qui eo corripiebantur, pauci morte effugerunt,vires enim amissas recuperare non potuerunt,quin tandem in furore acti, eo ursiis liberari vix ac ne vix quidem potuerunt, ut prouerbium etiam inde nasceretur, quo de parum conside rate&prudenter loquetibus dicebatur, eos CALENTUR A sic enim Hispani febrem eiusmodi ardentem nominant comprehensum esse. Fui te nim, ut supra quoque dictum,ardens,continua, pestilens febris, taxoriginem suam, iuxta quorundam opinionem traxerat, ex impuro aere Vespertino, quem SERENAM nominant. Dicebant enim, omnes qui ibi circa Ves saeram in aere versarenturi exceptis Indianis aut aliis eius loci incolis infectos, pestilentiali postmodum febri corripi solere Nostri autem plerunque sub dio,in impuro isto aere,dum in Insulas. I, o Ba essemus,excubias nocturnas egerunt. Hoc itaq; morbo eum numerus militum nostrorum admodum minueretur, factum est, ut nauigationem in Insulam No MARE DE Dios, unde iter terra facere constitueramus in PoMΑ-N DA , cuius nauigationis iam initium factum erat,absoluere, perficere non possemus,in quo quidem loco multum auri,argenti,ad recompensationem laborum, molestiarum nostrarum lucrari potuissemus. Decrevimus igitur CARTHAGENA domum rursus reuerti, postquam Hispani nos ibi liberalissime tractassent, quemadmodum itidem in ciuitate S. Di 1N Ca factum fuerat, ubi ipsi nos, mos vicissim ipsos coii. uiuio satis lauto excepimus, ita ut ipsemet Gubernator urbis cum Episcopo S multis nobilibus primoribusq; ciuitatis honoris ergo,nos conuene-
40쪽
rit, in ciuitate autein C ARTA A GENA, quemadmodum, extra eam, multa aedificia subuertimus,&iltate sto igne vastauimus, propterea quod deprecio quo ciuitatem redimere volebant, conuenire internos non poterat, tandem tamen conuenit, ut pro residua ciuitatis parte quae nondum demolita erat, nobis,ioooo florenos numerarent. Acciuitas quidem ista licet vix mediam ciuitatis s.D o Ma Naxa magnitudinem attingere tamen multo plus pecuniae numerare coacta est, quam ciuitas S. DOMINICI. Pluribus enim haec ciuitas opibus, diuitiis abundabat, propter portum loco commodissimo situm, unde nullo negocio merces in Insulam No hD E DIU s, kalia loca transmitti poterant, quemadmodum etiam ditissimis potentissimisi habitabatur mercatoribus.
In ciuitate autems. DoM1NIC1 maxima ex parte,nobilhs, iurisconsul μ tiri Senatores habitabant,cum aula Regia ibi constituta esset,ad quam incolae omnium vicinarum Insularum appellabant. Praeterea etiam ante vi ginti dies nuncium acceperant,quod ciuitas S.DOMINICI a nobiSexpugnata spoliata atque direpta esset, ut interea ciuitatem suam munire, armis sese instruere,, aurum argentumq; cum omnibus preciosis suis rebus aliqtraducere, commode potuerint.
Sed ad propositum ut reuertar postquam sex laptimanas ibi comm
rati essemus, naues rursus oscendimus, cum vero vix biduum vel triduum progressi essemus,ecce nauis quaedam quam in Insula S. D O INLCaacce peramus, tormentis aeneis, multis bonis spoliisq; onusta unde etiam strenam eam vocavimus accepta rima vel foramine, aquam recipereat haurire coepit, ita ut ladem etiam deperdita fuerit. Quare Du noster cum eam inter alias hinc inde dissipatas naues, non videret, diligenter inquisi uit, donec eam reperit multis in locis perforatam, nautas milites m in ea aquam effundendo admodum debilitatos, itaque iussit ut nauis quaedam alia, cui nomen erat T ALLE BOa nauem istam a tergo sequeretur, quo si forte eam mergi contingeret, populus beneficio alterius nauis seruaretur. Ipse autem Dux noster, cum tota classe CARTHAGENAM iterum est re
Postea,cum decem dies exponengis bonis populo ex fracta ista naui in aliam transferendo consumpsissemus, soluimus rursiis,& versus occasum in C, ad cacumen siue C, mori. AN TU Naciter nostrum direxitia . pri mus,eoq; peruenimus die L . Aprilis, sed cum aquam ibi recentem habere non possemus,coacti sumus alio nos conserre, itaque ulterius progressi spe bona ad , T AN regionem versus occasiim solis sitam, vindictam secundo vento appulimus, qui ventus tamen statim commutatus&nobis contrarius factus est, ut ita mutato cursu ad cacumen siue caput S.
A, TU, 1 nobis rursus redeundum fuerit, ubi tande necessitate docti ex fontibus clocis palustribus, qua trecentos passus a mari distabant, copio sam dulcem aquam accepimus. Non possum hic si1lentio praeterire quam sese diligentem& sollicitum Dux noster in his, omnibus necessitatibus praebuerit. Nam non solum