Pharmacopoea dogmaticorum restituta preciosis selectisque hermeticorum floribus abunde illustrata. Auctore Ios. Quercetano cons. & medico regio

141쪽

quoniam hoc remedium metallicum chymicum est, in eo describendo vocabulis artis chymico medicis intellectu facillimis utar cum isti soli tam plandidis clautis ferculis gustandis digni sunt. detur a Magnesiae Saturninae palinae, tel-M 'r ivluc1dae,4 lapidis vel salis prunellaeana mi- ο ρ γ' scearitur, igniantur,vi calcinentur calcin tione philosophicari magnesiam invenies calcinatam xcoloratam instar hepatis,qua dulcorabis Musibus reservabis, ob viri. Pulvis hic erit instar alicujus croci, eique

lorum. nomen croci metallorurn vere competit,

siquidem magnesia, a qua Originem traxit, est metallorum radix S primum Ens. Ejus accipe J .aqua cardui bened di ij. vel tres: cinamomi j si macera omnia per biduum aut triduum, dein transeola, Musui reserva hanc aquam , quae jure optimo meretur nuncupari aqua benedicta insignes enim

ργ.ὸ m. mirandocedit estectus de hac unae 3 3. taliarum. s. aut amplius horis matuti iiis non est ingrati saporis . blande provocat vomitum, quatuor aut quinque sedes, evacuando per superiori inferiora simul, quod vix praestabit aliud remedium. Usurpatur ut supra felicissime ad omnis generis febres, etiam pestiferas pleuritides item aliosq; deploratissimos allectus, qui ob radices profun

dius

142쪽

dius validius ille infixas , vix subigi Medomari possunt.

paranda sit, necne filii,tanto patre dignis ad fimi erit, id edocere, itane mihi peria p&γm sedes, eum i in gratiam publici boni aquam sciam, diu am celatam, tandem in lucem producturum. Obsexvavi in ejus centuriis permulta, egregia curationum experimenta , quae in variis affectuum generibus ab ipso praeitita sunt, praecipue in pleuritide, cujtis morbi curam, paucorum di Tum spatio, plerianque citra dierum criti corum observationem, venaeq; incisionem absolvit. Friit autem a nobis alias in obser-Vationibus nostris animadversum, pleuriti P ηη dis quandam speciem elbe quae in omni ou ibi. veram .lagitimam, non autem spuriam aemuletur orta ea est a malignis acribus vaporibus, ab inferioribus partibus sursum in pectoris regionem dulatisci ex quorurn virulentia lacrimonia , tunicae , pleyraedictae, inflammatio, nec non venarum eroso excitatur, unde sanguinis expuitio , spirandi difficultas, febris alba sympto mat cim lae veram pleurisim comitari solent, consequuntur ubi purgatio, cum

hujusce

143쪽

huj iiscemodi praesidiis instituta, sanguinis

detractioni,& eccoprotici exhibitioni, IOnge lateq; praeferenda erit. Sed hujus rei ve ritatem cognoscentii, qui Ferrariae in Xenodochio aliquandiu degerunt ubi infiniata pleuriticorum cadavera quotidie dissecantur, in quibus viscera interiora stoma chus videlicet Mintestina lumbricii ver--ιret ri Urnibus tota in farcta reperiuntur. Hujusmo--m ροχρη pleuritides, quae ab iisdem, quibus pesti- lentes ortus sui causam ducunt, auxilium tale exposcunt , quod facultatem habeat vermes expellendi , .corruptionum incommoda tollendi qualis est virtus froprietas Mercurii, rerumq; mercurialium, sicut id omnibus satis constat. Nec dubitandum erit,quin dieta magnesia, quae eandem participat proprietatem , in ejusmodi affectibus tam suspiciendosis prope divinos effectus sit ostentatura. Quoniam autem nobis de pleuritide sermo est, quod imorbi genus frequenter admodum cum imminenti mortis periculo sere ubiq; grassari solet hic a ratione non alienum erit, si contra ejusmodi affectum, quaedam adhuc remedia propria experientia, a nobis multoties comprobata, proposuerimus.

Primum est aqua papaveris rhoeadis , ex qua

144쪽

qua exhibentur j iii.vel iiij cum drachma jisa 4

j. pulveris ex corallo rubro, avellanis rubris,a,reis ad&lucii piscis mandibulis compositi. Vidi tominem hoc solo remedio nulloq; altero sive interno, sive exlexno adhibito, elegantes simul certos experimentorum effectus. Si aliam perseveret ultra tertium diem, ' - dandum erit sudorificum aliquod, quod ei dem morbo sit congruum specificum, cum pomo curtipendulo excavato, olibani sive thuris masculi drachma una repleto,&ad ignem cocto, adeo ut pulvis o- libani ac pomi substantia , inter coquendum conamisceantur. Sunt qui adjiciunt tantillum sacchari candi, Mita pomum edendum offerunt. Post deglutitum pomum assumat aeger subito duas vel tres uncias aquae cardui benedicti,4 stragulis coopertus multum sudet. Hujus remedii beneficio innumeros pristina valetudini restitutos

novimus.

Aqua ophthalmica. Si hujus croci ex dicta magnesia parati, ei &prorsus insipidi, accipia drachmam u-

nam vel duas infundas cum aquarum metallorum euphragiae, foeniculi , aut similium, quae oculorum affectibus idoneae sunt Talutares j v vel vj aquam conficies ophthalmicam,

mirae

145쪽

mirae admodum virtutis contra amblyopiam, amatirosim, suffusionem oculorum. Potest guttatim in oculum instillari citra ullum doloris sensiam cuiusvis enim acria on1se expers est Ex ea etiam oculus singulis matutinis, idq; ad plus illos dies irrigari debet. Haec tantae virtutis est energiae plena,ut etiam exterius oculo applicata alvum ipsam soliicitare possit. Hinc idcirco ' mi imbecularum visum turbantium, discussio- tii, similibusq; affectibus multo aptior est,

quam caetera quaeq; collyria ex corrosivis

laxans. composita, ut inter alia est aqua caerule coloris, quae paratur ex aqua pluviali& sale ammoniaco, liti in pelvi tonsoria simul agitatis,cui spiritus vitrioli ea agitatione commixtus elegantem inducit viriditatem,eaq; inulti,haud infelici successu utuntur.Sed ex inflammatione dolore, quem adsertis tum subinde acuitur, adeo ut aqua, ex croco dictae magnesiae concinnata muli prinstantior, meo quidem judicio, habenda sit, utpote quae citra ullum dolorem efficaciter&utiliter operetur. Optarem equidem aquam meam ophthalmicam pari vel ad minimum non inferiori virtute praeditam,tantas quoq; proin reri laudes,quantas Martinus Rulandus aes

scribit aquae suae, quam in amisso pene visa

146쪽

restilliendo,stupendo plane effectus prodidisse affirmat. Sed quorsusia haec enarro Θ ut nempe ipsum Rulandum filium ad tam utile Martilia secretuna tandem proserendum,& bonis cordatisq; viris,vel publica utilitatis ergo communicandum,tacite pelliciam. Ex dicta magnesia,nulla addita praeparatione alian ex crusta panis pulveriZata, eli cio per cornutam ad ignen satis magnum sad;eg,ctiquam antepilepticam, quam pluris facio crustaliis raeteris omnibus supra descriptis,quantum si varia vegetabilium familia petitis. Hu-us non mediocres effectus in pluribus fel, iter expertus sum, potissimum autem in L

ignotae,fustachii illius typographi magnilominis filio, is a pueritia in Cermania elucatus , circa decimum octavum aetatis

ianum, gravi admodum epilepsia corripiar quam ex omnibus signis diopathicam,mniumq; pessimam pronunciare licuisset: ixilium primois opem a doctissimis quiusdam iii Germania medicis imploratam thibuit: tandem in natale solum a parentia

a C catus, me cum I. Antonio Imracenor doctissimo si aliis quibusda celebribus

edicis accersivit ubi cum a nobis cominiani consensu, juxta arti praecepta , nibus praescriptis &tentatis remediis vul-ribus , nihil proficeretur , sed frustra

Omnia

147쪽

omnia fierent, imo morbus indies adeo incresceret, ut cum antea semel in septim na, postea singulis fere diebus, horrenda mali accessiones insultu aeger infestaretur. Hinc D. Candolius amnis ejus, Qveteri amicitia mihi conjunctus, illum fides curae meae privati ii comendavit, obnixe petens, ut praeter illa vulgaria auxilia, aliquod singulare de meis profligando morbo adhiberem cuius petitioni, frustra tentatis caeteris omnibus, tandem locum lubens dedi. Purgatione igitur semel tantiam praemissa cum panchymagogorum meorum uno, statim usum praedictae aquae mea antepilepticae ad triginta vel quadraginta dies singulis matutinis continuandum praecipio in cujus secunda exhibitione , vermiculorum quoddam genus in excrementis hinc inde

volutari animadverto. Haec enim aqua proprietatem habet alvum bis verter,citra corporis tamen ullam perturbationem aut vomitum commovendi . cujus quae continuo

usu, indies magis magisq; infinitus vermium numerus educebatur haec enim tanti mali minerari somes, in occulto nimis delitescens, post exhibitionem vigesimam vel vigesimam quintam tandem sese prodebat: qua expulsavi penitus excisa, aeger tam firmam recuperavit sanitatem, ut ab eo tem

pore,

148쪽

pore, quo sanatus est, ne velintnim una hujus mali vestigium perceperit. Haec est hujus curae historia, quae ante annos plusquam viginti per Dei gratiam,feliciter, ex voto successit. Hanc ut verissimam de industria hic conanaemorare,oculisq; subjicere volui, ut indubitanter omnibus constet,quam potentes plane inenarrabiles sint effectus

horum medicamentorum, vulgo incognitorum quorum tamen notitiam in patriae ac reipub emolumentum magis ac magis cessuram, apud plures ex animo precor

Praeter enumeratas tam simplices quam

compositas artificiosas aquas, quas piistino 22

splendori restituimus, ars pagyrica aliamex omni ι aquarum differentias, novo nos docet arti aromatiἷ- fcio componere, praesertim vero ex omni her η, ri

bus aromatibus, herbis, floribus Uemini. z T c..

bus calefaciendi dote praeditis; hae autem Musi. s. aquae paratu facillimae sunt, ex quibus plurima emergunt commoda. quarum ope olei plura genera maxime aerea, partium tenuitate efficacissima eliciuntur. V rum quia omnibus fere notae hujusmodi aquae existunt, in iis recensendis non multum immorabimur praecipuas tantum in

medium proferemus atq; illas quas pharmacopoei semper paratas in officinis habere debent:

149쪽

debent quod scilicet propter insigne operandi vires in quotidianuin usum cadant: nec ratio aliunde petenda, quam quod nobiliori quodam modo simplicium medica-Inentorum, unde extractae fuerunt, facul- . t te vere totas Mintegras in se contineant. Ois I p Eodem modo simplicium olea, quae pro--jialaia i ii aquis iupernatent eliciuntur,quaeq; e sectus exerunt non pauco atq; VulgareSAqua etiam modo dictae adstrupos diversimode concinnandos proderunt basimq; subministrabunt quorum inventionem mihi iure adscribere possum, ut capite de syruporum restauratione latius patebit. Exordiemur autem ab aqua cinnamomi, quia ejus usus vulgatior notior est: itaq; sic parabitur:

namomi, conquassatum,S in aequis vini albi genero-ςμ si,d aquae rosarum partibus alii in solo vi-z 'no duorum aut trium dierum spatio infusum inalem bicodestillant, atq; sic aquam lacteam, quae simul in se partem sulphuream Moleaginosam cinnamomi contine ieliciunt, accurateq; adservant Quod si magnam ejus quantitatem componere velis, utere aeneo vase majusculo, cui refrigeratorium

150쪽

xium annexum sit. Vulgo pro singulis cin-11amomi libris vini albi laquae rosarum, analibis duae adjiciuntur. Quia vero non

multum olei ex cinnamomo extrahi potest Propter partium illius tenuitatem, unde fit ut cum aqua commisceatur, propterea vinum album, aqua rosarum peculiariter praecipue ustirpantur quorum loco iii liorum aromatum,herbarum,sorum 4eminui, destillationibus aquam duntaxat communem assumimus Exempli gratia.

Garyophyllorum conquassatorum iu , bd

i. aut duas,aquae sentanae tepefactae quadru rum omplum .imo plus si visum fuerit haec recipi aqua eomantur vase cene,commemorato, cui vascu- μ' . 1 una refrigerans adhaeret macerentur unu,

duos aut tres dies:post mediocris ignis supponatur ita ut aqua bulliat, tum eyaporantem cospicies,secumq; oleumGaryophyllorum deferentem;* quia quovis alio gravius est, totum sere imum petit. Ab aqua verosec ernitur cum infundibul, ut vocant il agentila rite occlusa reconditur Aqua quae kum ab remanet post olei sui separationem, turbida '

lorum impressi tam vegeti existunt, ut si ea hauriatur aut naribus admoveatur, qualitates Garyophyllorum quam maxime indicabit: Ex hac