Publii Terentii Comoediae [Texto impreso]

51쪽

CH. Nomen non conuenit. CR. suit hercle aliud huic parua . C H. quod Crito tNumquid meministi Z CR. id quaero. P. egonei huius memoriam patiar meae Voluptati obstare, cum egomet possim in hac re medicari mihi tNon patiar. heus Chreme : quod quaeris, Pasibula.

C R. ipsa est. C H. ea est.

p. Ex ipsa millies audiui. s. omneis nos gaudere hoc Chreme, Te credo credere. C H. ita me dii ament, credo. p. quid restat pateris. Iamdudum res reduxit me ipsa in gratiam. p. o lepidum patrem. De uxore ita, ut possedi, nihil mutat Chremes. CH. camsa optuma est: Nisi quid pater aliud ait. p. nempe. s. Qilicet. CH. dos,

Pamphile, est

Decem talenta. p. accipio. CH. propero ad filiam. eho mecum Crito: Nam illautine haud nosse credo. s. cur non illam huC transferri iubest P. Recte admones. Davo ego istuc dedam iam negoti. S. non potest. P. Qui t s. quia habet aliud magis ex sese, & maius. P. quidnam i s. vinctus est. P. Pater, non recte vinctus est. s. haud ita iussi. p. iube tui obsecro. s. Age fiat. P. at matura. s. eo intro. P. O faustum & iis licem hunc diem.

52쪽

Di oviso, quid agat Pamphilus : atque eccum. x p. aliquis sersan me putet Non hoc putare verum: at mihi nunc sic esse hoc verum lubet. Ego vitam deoru propterea sempiterna esse arbitror, od voluptates eorum propriae sunt. nam mihi immortalitasParta est, si nulla huic aegritudo gaudio intercesserit. Sed quem ego potissimum exoptem nunc mihi, cui haec narrem, darit c. Quid illuc gaudi est y p. Davom video. nemo est, quem mallem, omnium:

Nam hunc scio mea solide solii gauisurum esse gaudia. ACTUS V. SCENA VIDAVVs, PAMPHILUS, CHARINUS.

D. I AMPHIL Vs Vbinam hic est y P. Dave. D. quis ho-x imo 'st 8 p. ego sim. D. o Pamphile. p. Nescis quid mihi obtigerit. D. certe: sed, quid mihi obtigerit, scio. p. Et quidem ego. D. more hominum euenit, e o ut quod sum naeius mali, RPrius rescisceres tu, quam ego, tibi quod euenit boni. p. Mea Glycerium suos parentes reperit. D. o lactum

bene. C. Hem. P.pater amicus summus nobis. D.qulit p. Chremes. D. narras probe.

p. Nec mora ulla est, quin iam uxorem ducam. C. num ille somniat

53쪽

46. TERENTII ANDRIA.

Ea, quae vigilans voluit Z P. tum de puero Daue Z D. alidesine: Solus est, quem diligunt dii. C. saluus sum, si haec vera fiant. Conloquar. p. quis homo est y Charine, in tempore ipQ mi aduenis. C. Bene faetiim. P. hem, audistit C. Omnia. age, me in tuis secundis respice. Tuus est nunc Chremes. iacturum, quae voles, scio

omnia.

P.Memini: atque adeo longum est, nos illum expectare, dum CXeat. Sequere hac me intus ad Glycerium nunc. tu Dave abi

domum,

Propere accerse, hinc qui auserant eam : quid stast quid cessast D. eo. Ne expectetis, dum exeant huc: intus despodebitur: Intus transigetur, si quid est, quod restet. plaudite. 4

54쪽

ACTA LUDIS MEGALENSIBUS , L. POSTUMIO ALBINO, L. COR ELIO MERV-LA AEDILIBUS CVRVLIBUS. EGERE L. ΑΜ-BIVIVS TVRPIO , L. ATILIUS PRAENESTINVS . MODULAVI Τ FLACCUS CLAVDII ΤIBIIS DUABUS DEXTRA, ET SINI- 'STRA. GRAECA MENANDRV, ACTA II. Μ. VALERIO, C. FANNIO COSS. Persona.

CAREMEs senex. AN TipHo adolescens. Do Ri As ancilla.

Personae muta. STRATO militis seruus.

Si MALIo seruus. DONA X seruus. SYRis Cus seruus. SANNIO seruus. P A M p Mi L adolescentula, omnibus amica. PROLOGUs. P H AE D RIΑ adolescens. PARMEN O serum. THAIs meretrix.

GNATHO parasitus. C H bE R EA adolescens. THRAso mileS. PYTHIAs ancilla.

55쪽

EUNUCHI ARGUMENTUM,

C. SULPICIO APOLLINARI AUCTORE. SOROREM salso dictitatam Thaidis, Idipsum ignorans, miles aduexit Thrais, Ipsique donat. erat haec ciuis Attica. Eidem Eunuchum, quem emerat, tradi iubet Thaidis amator Phaedria, ac rus ipse abit; - - - Thrasoni oratus biduum concedereti Ephebus stater Phaedriae puellulam Cum deperiret dono missam Thaidi, Ornatu Eunuchi induitur. suadet Parmeno: Introiit: vitiat virginem. sed Atticus 'Ciuis repertus stater eius, conlocat Vitiatam ephebo : Phaedriam exorat Thrase. .

56쪽

PROLOGVS.I quisquam est, qui placere se studeat bonis Qum plurimis, Sc minime multos lydere; In his poeta hic nomen profitetur

suum.

Tum si quis est, qui dictum in se

inclementius

Existimauit esse, sic existimet,l Responsum, non Gettam esse, quia laesit prior,

Qui bene vertendo, & easdem describendo male, ex Graecis bonis Latinas fecit non bonas. Idem Menandri Phasina nunc nuper dedit, Atque in Thesauro scripsit, causam dicere i Prius unde petitur, aurum quare sit silum, Quam illic, qui petit, unde is sit thesaurus sibi, Aut unde in patrium monumentum peruenerit. Dehinc ne seustretur ipse se, aut sic cogitet; Destinctus iam sum, nihil est quod dicat mihi. Is ne erret, moneo, & desinat lacessere: Habeo alia multa, quae nunc condonabitur: proserentur post, si perget laedere

57쪽

Ita, ut sicere instituit. nunc quam acturi sumus Menandri Eunuchum, postquam aediles emerunt, Perfecit, sibi ut inspiciundi esset copia. Magistratus cum ibi adesset, occepta est agi. Exclamat, furem, non poetam tabulam Dedisse, & nil dedisse verborum tamen: Colacem esse Naevi, & Plauti veterem tabulam: Parasiti per nam inde ablatam ,& militis. Si id est peccatum, peccatum imprudentia est Poetae, non qui furtum iacere studuerit. Id ita esse, vos iam iudicare poteritis. Colax Menandri est: in ea est parasitus Colax, Et miles gloriosus: eas se non negat

Per nas i anstulisse in Eunuchum sitam Ex Graeca: sedeas tabulas sectas prius . Latinas scisse sese, id vero pernegat. Quod si per nis iisdem uti aliis non licet:

Qui magis licet currentes seruos scribere, Bonas matronas iacere, meretrices malas, Parasitum edacem, gloriosum militem,

Puerum supponi, selli per seruum senem, Amare, odisse, suspicarit denique Nullum est iam dictum, quod non dictum sit prius.

Quare aequum est vos cognoscere, atque ignostere Quae veteres iactitarunt, si iaciunt noui. Date operam, &cum silentio animanortite,

Ut pernoscatis, quid sibi Eunuchus velit.

ACTUS I. SCENA I. PHAEDRIA, Ρ ARMENO.

PH. O D igitur iaciam 3 non eam i ne nunc qui Cum accersor vltro t an potius ita me comparem,

58쪽

Non perpeti meretricum contumeliast Exclusit, reuocat. redeam i non, si me obsecret. p A. Siquidem hercle possis, nil prius, neque sortius: Verum si incipies, neque pertendes nauiter, Atque pati non poteris, cum nemo eXpetet,

Insecta me, ultro ad eam venies, indicans Te amare, & serre non posse; acium est, ilicet, Peristi: eludet, ubi te victum senserit.

Proin tu, dum est tempus, etiam atque etiam cogita, Here . quae res in se neque consilium neque modum Habet ullum, eam consilio regere non potes. In amore haec omnia insunt vitia, iniuriae, Suspiciones, inimicitiae, induciae, Bellum, pax rursum. incerta haec si tu postules Ratione certa facere, nihilo plus agas, Quam si des operam, ut cum ratione insanias. Et quod nunc tute tecum iratus cogitas:

Egone illam i quae illiit quae me Z quae non Z sine modo: Mori me malim: sentiet qui vir siem.

Haec verba mehercule una falsa lacrumula, na, oculos terendo misere, vix vi expresserit,

Restinguet: & te vltro accusabit, & ei dabis Vltro supplicium. P H. indignum minus. nunc ego ScIllam stelestiun esse, & me miserum sentio: Et taedet: & amore ardeo: & prudens, sciens, Vivus, vidensque pereo: nec, quid agam, scio. p A. Quid agast nisi ut te redimas captum quam queas Minimo. si nequeas pauli uo, at quanti queas: Et ne te Mictes. P H. itane suades t p Α. si sapis: Neque, praeterquam quas ipse amor molestias Habet, addas; & illas, quas habet, recte seras. Sed ecca ipsa egreditur nostri fundi calamitas: Nam quod nos capere oportet, haec intercipit.

59쪽

THAIs, PHAEDRIA, PARMENO. T. I s E R A M mel vereor ne illud graui haedriarii Tulerit, neve aliors si, atq; ego feci, meperit,

Quod heri intromissus non est. P H. totus Parmeno Tremo horreoque, postquam aspexi hanc. PA. bono

animo es:

Accede ad ignem hunc, iam calesces plus fatis. T. Quis hic loquituri hem, tun' eras mi Phaedriat Qu hic stabas t cur non recta introibas Z P A. Ceterum De exclusione verbum nullum. T. quid taces tPH. Sane quia vero hae mihi patent semper fores, Aut quia sum apud te primus. T. missa istaec tace. pH. Quid missat o Thais, Thais, utinam esset mihi

Pars aequa amoris tecum ac pariter fieret,

Vt aut hoc tibi doleret itidem, ut mihi dolet; Aut ego istuc abs te sectum nihili penderem. T. Ne crucia te obsecro anime mi, mi Phaedria. Non pol, quo quemquam plus amem, aut plus diliga, Eo seci: sed ita erat res: seciundum fuit. P A. Credo, ut fit, misera prae amore excitasti hunc fo

ras.

T. Siccine ais Parmeno Z age. sed, huc qua gratia Te accersi iussi, austulta. p H. fiat. T. dic mihi Hoc primu, potin' est hic taceret P A. egonet optume. Verum heus tu, lege hac tibi meam astringo fidem: vera audiui, taceo, & contineo optume: Sin Alsum, aut vanum, aut fictum est, continuo p tam est. Plenus rimariun sum, hac atque illac perfluo. Proin tu, tacere si vis, vera dicito.

T. Samia mihi mater filii: ea habitabat Rhodi

60쪽

p A. Potest taceri hoc. T. ibi tum matri paruolam Puellam dono quidam mercator dedit, Ex Attica hinc abreptam. P H. ciuemne t T. arbitror: Certum non stimus: matris nomen & patris Dicebat ipsa: patriam & signa cetera Neque scibat, neque per aetatem etiam potuerat. Mercator hoc addebat, e praedonibus, Vnde emerat, se audisse, abreptam e Sunio. Mater ubi accepit, coepit studiose omnia Docere, educere, ita uti si esset filiae Sororem plerique esse credebant meam. Ego cum illo, quo cum tum uno rem habeba, hospite, Abii huc: qui mihi reliquit haec, quae habeo, omnia. PA. Vtrumque hoc fessum est : eflluet. T. qui isthucyPA. quia Neque tu uno eras Conte' ', neque solus dedit: Nam hic quoque bonam magnamque partem ad te attulit. T. Ita est. sed sine me peruenire, quo Volo. Interea miles, qui me amare occeperat, In Cariam est prosectus. te interea loci Cognoui. tute scis, postilla quam intumum Habeam te, & mea consilia ut tibi credam omnia. PH. Neque hoc tacebit Parmeno. PA. oli, dubiumne

id est y

T. Hoc agite amabo. mater mea illic mortua est Nuper. eius frater aliquantum ad rem est auidior. Is ubi hancce forma videt honesta virginem, Et fidibus scire, precium sperans, illico Producit, vendit. forte fortuna adfuit Hic meus amicus: emit eam dono mihi, imprudens harum rerum ignarusque omnium. I, venit: postquam sensit nae tecum quoque Rem habere, fingit cacias, ne det, sedulo: