Lucae Paeti i. c. De iudiciaria form. Capitolini fori ad S.P.Q.R. libri 9

71쪽

CAPITOLINI FORI. εὐε . Copia recepta rei procurator mature causam clientis uoluere , diligenterq. pensare debet; & si quas exceptiones litis ingrestium impedientes suo clienti competere cognouerit , maturo consilio eas deducere

debet. :ν Scire enim debet patronus dilatorias multiplices esse. Aliae enim sunt declinatoriae ex persona iudicis: quia is sit ex aliquo capi

te suspectus, uel aliter incompetens iudex: Aliae ratione personae actoris: Aliae ratione personae rei couenti: Aliae ratione personae prQcuratoris agentis: Aliae ratione loci: Aliae temporis: Aliae causae: Aliae libelli. & similes multae, de quibus etiam late per Uber. de Bono accu Doct. antiquum in suo tracto de exceptio. in princi p.& per Specul. ih ti.

tui. de exceptio. I. vers.dilatoriarm n.

Item& peremptoriae, & anor malae, siue anormeS multae sunt, quae ad processum, &ad merita opponi possunt ; quas nucupatimcnumeraut Bal l.postqua liti. C. de pac. Pauli de Castr.Lait praetor.alias. nam postea .s . de iureiur. Alex. in apostit .ad Bartu .uir bonus.' ff. iudi c. LAretin. in kaeque n. i a. instit. de

excepi. ubi e numerat 4 . & tradit regulam ad cognoscendum innumeras. Maria. Soc. c. a. de litis contest.ponit 36. inter quas multae sunt ab aliis non tactae. Felin. qui praedi

72쪽

6, DE 1VDI CIARI A post M. ctos refert, ponit etiam aliquas. c.exceptionem. a nu. 37. usque ad nu. s. extra de exceptio. et aliquae etiam enumerantur per statutum, qui ad paucas respectu multarum restringit. lib. .c. 69.s Exceptiones igitur, quae litis ingressum impediunt, siue dilatoriar, siue peremptoriar, siue etiam anormalae sint dummodo cum effectu reo competant θ ante omnia opponis debent, & di scuti. Officium nam q. patroni Deum timentis est, ut no permittat clientem sumptibus, & expensis uexari. Et propterea, si agentem in initio repellere pote- , - rit, non cunctabitur. Nam quod antea statutum lib-I .cap.33. disponere uidebatur, litis contestationem impediri non posse, nisi per exceptionem iudicis incompetentis,& in

epti libelli, hodie per supra dictum statu

tum lib. I. cap. 9 uersi.& quia . Correetu est. io Prudenter tamen praedictae exceptioneS maxime petemptoriae ,&quae per statutum proxime relatum enumerantur, opponendae ,& deducendae sunt. Nam si oppositio merita concerneret, contestationem non impediret : ut quia procurator conuenti dice- rei,Sempronius reus nihil Papinio actori debet, quia per sententiam , uel transactione liberatus est. Sed nominatim exprimere debet se eam exceptionem ad litis ingressum,

73쪽

CAPITOLINI FORI. os& ulteriore processiim impediendum oppo

I .ffide iureiur. uis tota est igitur in modo opponendi, ut ibi per eum. Nam, ut ad dilatorias redea, si eae ante litis contestationem non opponerentur, frustra conaretur patronus post litis contestationem, aut pro contestata habitam illas opponere.l .penulti.&fina.C.de excenti O .l.eXA L .ceptionem cum concor. C.de probat. Qua baregulam limitat Feli .d c. exceptione n. l.

tresdecim notabilibus modis, ad quem patronus in facti contingentia recurret, Sed si eas dilatorias iudex uel expresse,uel tacite ad ulteriora procedendo reiiceret, quod utroq. modo fieri potesta. a procedente ubi Doct. C. de dila. tunc si illae sint

de enumeratis per statutum d . libr. I. cap. a P. uel illis similes, ab illarum reiectione,& ulteriori processu nominatim,& cum causiae expressione,& inscriptis iuxta. c cordi. de appel. lib. 6. & Clem. appellanti eo titu. appellandum erit, de quo latius infra de appellationibus ab interlocutoriis . nam si non ap- Pellaretur , processus teneret, & reus ab iis larum oppositione remaneret exclusus per d.l. penulti.&fina.C. de.exceptio. i

Nunquid autem opponens peremptoria

74쪽

DE IVDICTAUIA FORM. in uirri dilatoriae, & succumbens possit Iterum eandem in uim peremptoriae post lite eontestatam opponere Z uisendum per Bal.& alios d.l. nam postea. , Actoris autem procurator curabit,ut, quato citius fieri potest, ex his intricationibus se eximat: & si uiderit oppositas exceptio-i nes altiorem indaginem requirere, Imperitret a Iudice, ut illarum disputatio ,& cognitio ad merita reseruetur.quod fieri &potest& debet. Feli .d c. exceptionem II. 23. eXtrade exceptio post Abba. &alios.c. ad dissol'uendum de despon. impub. ac Hostie n. BaLBar. Rom. Αreti.Ana. & alios in locis per euallega. Ab hac reseruatione reus appellare sicuta reiectione dixi)nominatim inscriptis,&expreta causa recte poterit domi. c. siquis. k- exceptionem tertia quaest. 6.quem refert Feli. d. c. exceptione n. 23.ad si. nisi, ut dixi, exceptio reseruata altiorem indaginem requireret, ut ipse Feli. ibi dicit n. I . Quae limitatio sublimitatur locum no habere, quando per exceptionis reseruationem ordinis iudiciarii peruersio fieret, ut si disputaretur de incompetentia iudicis, uel de mandato procuratoris comparentis: quoniam eo casu ut ipse Feli. ibi dicit) reserva'tio fieri non posset, etiam si altiorem inda

75쪽

CAPITOLINI FORI. ginem oppositae exceptiones requirerent, &ex consequenti appellare liceret. Quo in i coidem Fel. abunde declarat quae,& quando altiorem indaginem requirere dicantur: ipssim vide. 13 Illud non omittam, quod si facta reseruatione per Iudicem , dilatoria uel illius vim. obtinens ad impediendum processum op posita in ipso processu uerificetur & probe

tur, processus retroactus remanebit inualidus. Baril. ille, a quo β si de testamento n. s.ff. ad Trebell.Castr. d. l. ait praetor. alias nam postea n. 7.s de iure tu. Fel. d. c. exceptionem anten. 23. de eXceptio . inua in re diligenter animaduertere debet actoris patronuS, ne reseruat onem procurando, magis clienutem implicet.

i Sed quia iudicis suspitio inter dilatorias

annumeratur, ut supra dixi, stiendunt est, quσd siquis ex litigatoribus aliquem excol lateralibus ex legitima causa,& tempore de bito susipectum coram Senatore allegabit,

Senator uel illi adiunctum dabit, uel alium siue ex suis Capitolinis, siue extra Capitolium in locu illius suspecti deputabit, ex stat.

tent illa uerba, Tempore debito,dicam inride suspitione Capitanei appella.& consulto. re eligendo

Vnum

76쪽

DE I UDICIARIA FORM. Vnum etiam admoneo , quod post litem contestatam, siue pro contestata habitam actor aliquid addere, uel detrahere suae petitioni non potest: nisi resectis expensis d. lib. . cap. i.& tunc iterum a petitionis exhibitione incipere debet ad Bar.Deci .& at i os .l. edita ad fi.C. de eden. Igitur antequam ad litis contestationem descendat, animaduertere debet actoris patronus, siquid suae in tetioni, siue petitioni addendum, aut detrahendum putet. De litis contestatione,& iuramento calumniae Cap. III.

Reus citatur ad litis coni lationem,ct ad iuramenti de calumnia praestationem, qui si

non compareat, quidfaciendum n. I.

Remedium habendae litis pro contestata quam utilitatem attulerit in iudicjs n.' χReus petens litem contestari negatiue, non encontemnendus n. 3 .

- recipiendum iuramentum calumnia in quibus casibus actuariiιs destinetur n. q. Procurator in quo casu possit iurare de calumnia in animam sui principalis n. Generale mandatum an sufficiat procuratori ad iurandum de calumnia n. 6.

In causa minoris quis praestat iuramentum calumnia

77쪽

lumnia n. 7.

Quis iuret de calumnia in causis Vniuersi

latum n. s.

Tater in his, quorum ligitimam adminifrationem habet, iurat de calumnia tam ipse, quam filius de consenseu patris n. Pater, curator, O Hildicus iurantes de calumnia iuramentum imum fundant supercredulitate n. Io

quid contineatur Ab iuramento calumniae ne I IIs consumatis citabitur reus uel il-H lius procurator si in actis constitu tu S acceptauerit, uel alias de mandato ad eam causiam docuerit, ut dixi supra de inius uocando vers. quod si procurator citabitur inquam ad contestandum, conte 'stariq. uidendum litem, iurandum , iurari q. uidendum de calumnia,alias uidendum pronunciari litem haberi pro contestata ,&iurametum calumniae pro praestito ex stat.lib. a.cap. 7.& 38.&lib. 7. cap. I. facta autem madatarii relatione actor rei contumaciam accusabiti & asserendo contenta in sua petitione essu uera,& ii clitem contellando affirmat; ite, & Hiramento calumniae praestito petet

a iudice pro nuciari lite haberi pro conte stata,&iuramentum calumnia haberi pro praestito: tunc Iudex litem haberi pro cotestata,

78쪽

6s DE IUDICIARIA FORM.& iuramentum calumniae haberi pro praestito, nisi per totam audientiam lis contesta,&iuramentum calumniae praestitum fuerit, pronunciabit : & de praedictis , quia pro forma dantur a sed tuto praesticto lib. s. cap. I. nihil omittetur, quia actus corrueret

omnino.

α Hunc modum habendi litem pro contestata in contumaciam ,& odium aduersarii non contestantis ad tollendas ambages iuris comunis, & longa remedia rite disposue

runt statuentes, secundum Castr. cons 29 ouisis his, quae supra narratur uol. I. n. 2. aliO-

qui praesetia utrius'. actoris scilicet, & rei requireretur. Bar i p. n. lo. C. de lit. cote .de quo tamen per Abb. c. i. la. 7. extra delit. contcst.

3 Sed si reus in termino compareat ,& lite contestari uelit negative, audiendus est :.dein causa ad ulteriora , ut in sequentibus tradetur, procedendum . Si uero fateatur actoris intentionem,terminus ad implendum petita per actorem dierum octo illi dandus est ex praedicto statuto lib. t. cap II. η Dixi iuramentum calumniae per ipsum actorem praestandum esse ex dicto lib. mesp. I. Q uod etia cauetur alio statuto lib. I. cap. 3 8 . Et ideo si actor , ut inultoti es contingit, Psaeiens in iudicio non sit: prudentes causa -xum patroni receptione iuramenti per prin' - : cipalem

-- l

79쪽

CAΡITOLINI FORI. ερcipalem praestandi Notario actuario comitti petunt, ipsum Q. actuarium ad recipiendum ramentum praedictura destinari procurat; quod iure optimo petitur,si principales personae egregiae, uel mulieres, aut alias impeditae sint l. ad personas egregias. Tde iure Iu..c. mulieres de Iudi . in 6.

3 Quod si actor ab urbe ultra uiginti miliaria ab lans sis, procurator, si ad id speciale mandatum sabeatae tipsum ad iurandum decalunia absentia allegata.& iurata admitti

Ium .in. 6. Ale. post alios.l.qui bona. k qui alieno. s. dedam. in sec. Et hic in anima sui principalis uerba concipit 63. distin. c. tibi domino. ubi glo.&. c. procurator de electio. in 6.c. in appellationibus,* procuratores ubi glo. uerb.ab ipsis extra de iura. calum. Nisi iuramentum etiam in animam ipsius procuratoris ab aduersa parte exigatur: quia eo casta etiam in sui ipsius viij mam procurator iura re cogitur Jk, procuratores & ibi glo. Rotadeci. 37. aliasue tur calum. i. in no . Vbi dici

tor in animam suam, &i domini iuramenti uerba concipere tenetur. Q6 Quae autem forma mandati ad iurandum

de calumnia esse debeat: & an sufficiat spe - . E a cialis

80쪽

ν, DE IVDUCIARIA FORM.cialis clausula in generali mandata apposita, ad futuras lites, si nominati inlis expresila non sit, dubitatur. Et non susscere tenuerunt quam plurimi. Bar. uero d. l. qui bona β., qui alieno n. 7.ff. de dam. in sec. contrarium tenuit.& cum eo est Italiae consuetudo. ita Alex. qui multos refert d. k qui alieno n. g..

Matthesi nota 1 so. nota quod si dominus ubi add.& ita communis stilus Obseruat. Dubitatum uicii :quid ii minor lit is , pro quo agitur, quis iuramentum calumniae sunbire debeat ad processus ualiditatem λ Et responsum extitit, actorem ad lites Iudicis

decreto costitutum glo .l.ii.k quod obseruari uerb. personae.C. de iura. calu . quam ibi approbat Bar. col. iii. uersi. quaero quae sint:& ibidem Sali. col. ii. uersi. uenio ad quaestionem specu. de iura. calum krestat in princ.i

de Suet.& est communis opin. secundum Sallic.ubi supra.

8 Idem in syn dico Universitatis dicendum

est, ut dicunt glo. & docto.in loco praealleg. sequitur glo. in . c. ii. de iura. calum. in6. dcc. in pertractadis . extra eo ti. Bar ita bibona β. qui alieno & ibi ceteri .ffi dedam. infe c. 9 Pater autem in his, in quibus legitimus administraror est, si agat, uel conueniatur, ip

se iurabit.Sin autem filius consensu patris li