Arnoldi Ferroni Burdigalensis, ... De rebus gestis Gallorum libri 9. Ad historiam Pauli Aemilij additi. Perducta historia usque ad tempora Henrici 2. Francorum regis

331쪽

FR AN cIS CVs t. VALE. REX 17 issuta, incitato media fossa cur siu,sivisse parabunt adiungere. In hac tanta rerum perturbatione occurrit Villarius,

ac primu iubet tormenta apte emitti,ne simul hostes coniungantur, π simul ut murus constendatur, σ detumbentur hostes imperat. Et machinae quidem ne illi iungerentur effecerrimultis cit'. qui autem iam propugnaculis conscenderant axa uoluentes astensium impediebant. Interea tamen unus ex his qui Via fagis praeerat cenidapud Turcas equitum honoratisiimorum nomen cit duc decim alijsstrenuis in moenia Hista noravi conscendit. At Villarius er ipse cum μου iam propugnaculo Turcas deturbarat, CD misso Maquendo uno ex suis indumeto homine ad Gadidum Ragusum qui turri Nicoleae praeerat, iubet retentis solum qui paucarum horarum hostilem impetum sustinerepsint, reliquos omnes adsie emittat. Paruit ille,moxs cum Aboro Hilano equite lectisma auxilia aduentarenissent, quibus oe' Latinis Rhod3sque animi ducti, et Τurcis frasti sunt. Et iam parte alia Monotius Gallus,σHugo Caponus HiJanus cum Cretesiam cohortibus aliquot, per portam erumpentes multos ex hostibus trucidarunt, celeriters adpuos see receperunInterea hostes quise nihil ui proficere uiderent,iussu Solimani in castita rediere, multis caesis ac tantis quidem,ut eorum numerum alii ad uiginti millia protrahant,alij ad decem. Commendant omnes hoc praelio vilia si ipsius militarem gloriam Georgii Faucelli Lugdunesis, et Tori Η 'ani, V Ioannis Antonῆ Fraciscant. At nobis omnes quidem certe qui tanto impetu potentismo hosti ObEiterint laude dignisiimi uidenturimulti tame . ex Gaulis σ Η 'ams s' Italis desiderati sunt quorum nomina

quiseescribit silere quasi id esset historia indignum, para

Arnol. Ferroni Lib. VI. X q

332쪽

rRANCIs Cus I. VALE. REX STuidetur ueterum scriptorum diligentiam hac in re aemulatus. Soli manus ita exarsit huius oppugnationis frustra tematae causa,parum ut abfuerit,quin Mostaphem quem architellium uocabat totius huius belli ,supplicio palamas ceret .cr uix animaduersionem c supplicium quo in

eum erat usurin , Pyrro intercedente remi Iteret . condonaret. interea Solimanus in cacumine Ph.leremi motis arce aedificari iust, mole insigni iam astera mememultos absumenter ciebathos Accidit du hyemepraedura minus timetur hostium impetus, ut promurum qui inrverno muro Jximus en, Achimetus occupare et qui occupa nuntiandiu se,obsistetibus quantumlibet Latinis, loco continuerunt Monec auxilia maiora adessent,quae eo adcurrerunt per pluteos antea paratos mul etia ingestahumus alti me,ssum machinarum ijs qui propugnaculo Aruerno praeerant adimebat . latebant m Turcae alii intra aggeres,qui et ipsi suis tormetis, ne Latini e muro Tarca tormentis arcerent, curabant. ex eo loco Achimetus

ima murorum dolabris uestibusique ferreis euersurum se

aur perforaturum credebat,sed Preianus uarie eos opprimebat. Asaporum ingens multitudo huic opera incumbebat .horusalute Solimanus multis expeditionibus, hacq Rhod a, eo loco habuit, ut excavandis implendisq; sesiis eos praeficeret; easq; interdti m eorum corporibus implerer, quo commodius aditum Ianiraris ad loca expugna- da pararet. Hi igitur urgente A chimero, cocauata prope fundamenta ma nia ingeribus stipitibussepiebEt: deinde impactis mayeiue igneque diruebant . Apparebat uano eos labore operam consumere: ineunt itaque aliam rationem, ut murum hamis ferreis,funibu'u e in terra impellunt. Eo tamen loco cum muro propivssuccederet, machinae

333쪽

FRANCIS CVs I. VALE. R E X s7 Isschinae ex Aruernica munitione emissae, diruere omnia ea opera hostium, multosque ex Asapis necarunt. Martiningi consitio locus patefactus est intra murum, ut inde emisit Rhodii disturbarent opera hostium, G permultam machinarum hinc inde collocutarum impetu conculcarentur. Non desinebant tamen illi murum perforare, γ' qua parte hiulcus erat murus,per si spuras eum tormetis quatiebant, uulneratis multis ita se iam utram ruinam murus apertam minaretur. His villariis recentem opposuit murum, magno labore Rhodiorum aedificatum. Rusus Achimetus urbs direptione uoluntate Sotimani proposita, accendit suos ad urbem occupandam: impetumque facit in portam quam ab Ambosto Emerico aedificatam aiunt simul etiam classem circunduci iubet,qua ad urbis oppugnatione. Trepidatur tota urbe occurritur Turcis sternutur undique multi. Ludovicus Tentavissus Gallus cum uexillum in hostes immisiser, languentes iussu os

excitauit. Achimetus obuersis in rontem cuneis, hammaui iam inuectus in Rhodios urbe potiebatur, ni qui extrema moenia in operibus celeriter erectis defendebant, dextra leuas parte hostium latera lacerassent emisis machinis. Ita fanum ut suos Achimerus reuocaret: sequentibus uero diebus murum sternendii curaret,igne eos qui recentes congruebantur corrumpens:ingentias saxa In urbem uoluebant hostes,quae priuatorum domos et fortunas atterebant. Etsane hac perpetua oppugnatione ita quassatasunt maenia, ut multis locis aditus in urbem pateret: atque ita omnium animi Rhodiorum consternati,

extrema ut iam omnia metuerent, sibique di siderent. in tanto σω repentino motu multi delatisiunt, quasi Rhodi Turcis proditione dedendae authores, quae auim ιι Arnol. F erroni Lib. v I. X iij

334쪽

PRANCI SCUS I. VALE. REX IIvillarii magnopere mouerat. Dicebanturpleris infamisimulatione quasi in hostes sagittas emitteret, aptatis li- reris sagittae, omnia consilia Solimano prodere. Ita a sint edi fio,praconu voce,magno omnium concursu, circinomnes urbis angulos propugnacula omnia pronuntiato,prohiberet villarius nequissu ita in hostes emitteret. Lucius Castrophilacus Rhodius cum aduersus edictum emisister,mox in uincula coniectus est. Erat illius authoritas ut clarissimi cr θectatissimi urri, π grauissimis causis cogniti summa;atque imprimis hac posteriore oppugnatione probatus fuerat sed aduersius recens edi tu, alieno π loco σ tempore emissa sagitta selectum eum reddebat. Quo falsum ut decreta quae Fione a Tribunis

rerum capitalium, tormentis ad eliciedam reiseriesubiisereturi. a quo tamen pauca extorta sunt. Paulo antea unus e Iudaeis qui in Chri lianisimum a criptus erat deprehensiuS cum esset, Meralium Lusitanum sustectu reddiderat.Τάdem cognitum est Meralium architectum totius doli, π epistolis telorum umentis illigatis, quo flatures essent solitum indicare. Atque is minime tortus, quippe magna apud Rhodios G dignitate π authoritate,

fusus est odio repulse in i e erupisse mul initurisi gna

tium apud hostem que ipse villarius Rhodijs omnes uident aperte i uim pares admouere, urbe potiturum. Ea tamen palam edi γι ut appareret deplorare eum tot an-κος quibus fideliter Chri struisseet, ad extremum tumn sariumscelus concepisset. Ita ille ceruice luitiac demultis indicio eius delatissuppliciumsiumptum.Narrat Paulus o i iiu in libro de rebus Turcicis , struente bello Adrianum Pontifcem Maximum, qui cum nonullanali i-bus ac triremibus,peditum, circiter tribus miltibus ue

neriat,

335쪽

FR AN Os C vs I. VALE. REX π rem rogatu a Iuliano Medice, alijsq; purpuratis, ut eas naues ac pedites una Rhodum mitteret, id aperte detrectasse: futurum uero omnes sterasse ut hae naues ualidioribus uentis adiutae, inuita etiam Turcica classe portum ingrederentur praesertim cum quinquaginta venetorum triremes in Creta tunc essent,quae hac in re nonnihil auxilii, etiam si solum sese hosti ostentassent, attulissent. Lilius Ginuidis addit in Gallos eos pedites mox ab Adriano missos,auditasq; palam infaustas uoces, Pontificis non in eum usum puratas sibi copias ut Rhodiis opem ferret, uertendum alio impetum difflantes. Ids magis mirEduin Adriano,quem σ uirtus σ eruditio σ Dei optimι beneficium, nouum hominem re terrae filium, in editi*mo authoritatis fastigio collocarat. Ob h ictum uero memini' si potius debebat Deo quam Caesari: π hostesse iaeos relinquere quorum potentiam crescere iniquu ac pe- .stiferum esset, opprimere sanctum m necessarium.

Germani scriptores narrat illum sophisticis magis occupatum, oe' poetis Roma exigendis, quos perduelliu loco habebat quae pertinerent ad acquirenda uenum laudem, nec sicisse cogitare propter imprudentiam, nec exequi potuisse propter inertiam. Iam res Rhodiorum eo reciderant, ut villarius diutius tantum exercitum solimani μstinere non possetis neque quo se pacto his expediret aerunis reperiret. Male ipsi Rhodii omnes, equites ciuesique

metuebant ne malum aggrauesceret omnes cogitationi

bus molestissimis pertur,abantur, pendebant animi,cruciabantur, angebantur: nec longius res aberat a sieditione, profusis lachomis porrectisque libellis, more inueterato Rhodiorum undique villario,a Graecis orantibus ne se, pueros, uxores, urbe diripienda Turcis praeberet. Nec Amol. Ferroni Lib. VI. X iiij

336쪽

FRANCIS CVS I. VALE. REX spvero Villum tum haec mala angebant,quam pulpitio intestini doli, domesticarumque insidiarum: quaquam accito Preiano, Martiningo alijs,uidebat deplorata v bis salutem. Apud solιmanum quolae sepere relata grauiter acta, plane perstecta eιus uoluntate, D Achimetus diripiedum primo impetu Rhodum, orrus ad deditionem hortandos nobilismos equites ciues, δε- cretum est humanitate tentandos eorum animos. Mispus est itaque Rhodum Genuensis transfuga, qui cum priuati alterius Genuensis prius colloquium petere acturus postea maximu de rebus,a Gallico equite non ferente ii ditiones ut uictis dici pupus est. Refertur res ad Rhodi si consilium a villario; atque is prioribus belli calamitatibus breuiter enumeratis,u emam petiit,dum ruinae imminenti consitium quaerit prius ipse ententiam dicat Ro- ., gauit nobilissimos equites ne tantis plagis acceptis cociis derent,ue delicerent: uulnus quidem esse ei modi,ut cr,. pertimescendu m uideretur,nec disiimulandum: At enim is res a nobis gestae id eximit, libenter ut Deo acceptam uiis tam repetentι reseramus. Quis sicit an interea noua dum is xilia ueniant Qui citan nouo stupore percusiutin belis toparuae res magni momentisiunt, illi cedant' Imitemuris nos oportet, nouersicum ipsi certemus: ne licet quidem iam is tantis rebus gestis non nobisi similes esse. Quamobre eri-ia gite animos,retinete pristinam animi magnitudine. Ego,, quidem primus libenti sitine hoc pectore tela hostium ex- ,. cipiam: vos uero omnes quantum periculoru ad uim ho-- stium ferendam subieritis,etiam si occisione omnes occisiis cecideritis, tantundem uobis ad ruendam immortalitateis loci apud Deum Optimum Maximum comparabItis. Tia Raimundus Lupus Pacus Hillanus,homo π fortitudi-

337쪽

FRANCIs Cus I. VALE. REX s7 Isrnis π prudentiae opinione apud omnes Rhodios clarus, is haec: Oratio tua villari etsi est nobis probati silma,quod is ab insigni inuictos prodit pes Iorcitamen hoc nobis mulis to Uriucundior π gratior,quod tantis acceptis plagis teis neque defatigari, neque angi,nes unquam antea uidiis mus , CT hoc te n pore constant imum agnosicimus. Sed

is quando potentisii mo hosti pares esse non possumus, quidis tandem molimur morte nostra uictoriam eorum insigniis re Iam ciuibus famem . iam urbi uastitatem uides in- ,, ferri urbem oe' decus Latini nominisseruandum, quan- tu in nobis fuit,semper putauimus. Sexto iam mepe miseeis ri obsidemur, auxilia aut nulla aut ea superuenere, quae in v l leuissimo congressu impetus hostium pugnando mox is concident,cedendo duriorem nostita conditionem faciet. - Quin teipsum villari uideo quasi exitium adsit, nos horis tariti caeterum nostra ne lonte an Turcam ui pereamus, is id modo agitari: iam omnibus rebus urgemur,quas Austim nere nullo modo possemus; una erit leuatiosi Rhodii reis liquimus. Obsiecro triobsecro omnes nobilis mos equites, is est ne ulla nobis uia puperest ne aut ars aut dolus aut co

m silium quo hosti aequales esse posiimus si quis id agnoscit,

H expromat, me quide ipsum authore habiturus, me priores, loco in uulnera ruituriu uidebit. Si nihilsuperest ,si humais nas Oes diuinaA les cosumptus agnoscimus, cur no qua.. les quales conditiones dedendae urbis potius troponi-- mus,alio forte tempore dolore uindicaturi, quam temeis nuria morte hosti immanissimo nos obiiciamus'Nece*ω-

ri parere βemper e Uapientis habitum. Caput illud est etsi

is ista mors laudatior esse uideatur, cogitandum tamen sit, , ne Christiano nominι Rhodios ordini incommodior sit.

M Itaque censeo constulamus temporibus; mittamus ad So- Arnol. Ferroni Lib. VI.

338쪽

FRANCIs CVS I. VALE. REX s limanum legatos,qui tententan aequis conditionibus foenos loco emissurus sit . Villarius seruato antiquo more, exquisitis omniufentetjs,ubi uidet in Lupi raptim cum rere omnes seententiam iubet nominari qui ad solimanumittantur: delensiuntRobertus Perusius, Raimundis 1 archetis, ' u ipse Lupus deditionis author, σ Gro- leui rursus π alii misit Pactum est villario, equitibus. Rhodiiss qui uellent,abire, aueberes quaecunquepose sensiannonamq; e naues,liceret machinas bellicas quas uellent nauibus inferre. templa Turcae ne pollueret. Nulli qui Christianam idem sequeretur fraudi esset,ac nemo

in Turcarum sacra inuitus asscisceretur. Variae uero sunt sententiae scriptorum huius temporis quam silebs ime ea Solimanus executus sit. Iacobus Fotanus qui eo tempore ius Rhodiis dicebat, narrat porta Cinquinii ui effracta insolentem eum in urbem introiisse,polluta templa, dicata quaedam NIahometi Christianis caesis ilice iumentoruusos: CHRIsTI OPTIMI MAXI MI statuas luto contersas:inforo aut loco publico neminem experte fuisse contumeliae. At Paulus Iouius solimani resgesias scribens,pactum ait demptis aereis machinis res Latinis proprias liceret auehere: nuentionesis solimanum humanisi me ac religiosissime seruasse: praeterea res sacras D. Ioanni ne attigis equidemses audi se de villario,

Solimanus Rhodum triginta hominum millibussitatus esset ingressus,ne unum quidem uerbum petulans ex alicuius ore emissum: ms secundo Solimanum Villarius inuisisset ut aseundi copiam impetraret,couersum eu ad

Habraimum Bassam haec dixisse, Equidem haud possis mnon dolere qui infelicem huncsenem,propriis laribus pulsum, maestum hinc abire uideam. Villarius tandem possuarias

339쪽

FRANCIs CVs Ι. VALE. REX 17 rius fluctuationes Melita a Caesare concessu, eo fixit pedem equitum Rhodiorum. Multum uero eo tempore Iia mulatio Adriani Pontificis elusia est a prudentibus: qui csi omnes palam uiderent ad bellum eius uti consilio dignitate, gratia, ope,hostes, assumptibus bellicis exhauriretur aerarium omne pontificium, tamen nussam sie partem belli Asicipere Francisto Regi scriberet, hortareturq; eum obliteratissimultatibus ad bellum Turcis inferendii. Hiesi in suis maximis curis aliquid impertisset temporis huic quoque cogitationi, ut Gallorum Caesar que controuem fas componeret, pii tum Pontificis nomen famamque retulisset. Pertinebat hoc ad pontificium officium ut pacis

utriusque cy communis concordiae cupidisiimus haΓer tur. Nec tame tot iniuriis irritatus Rex humanus, Cy re

Iigionis amantisiimus adduci potuit, quin Auisemper iamilis esset in pontificia maiestate obseruanda. Librifextisinis.

340쪽

LI Q V O T iam menses transierant,craestas praecipitauerat, neque auxilia ulla A Lescuno ueniebant: Ioannesique Mediceser veneri dilapsi eris. Mediolaneses qui iugum Gallicum sie exuisse exissimarant, in compedes si Hilanorum duriores herius quam uellet,

incidisse agnosiebant tui nihil uulgatius tota ea prouincia fuerit trito hoc multorum sermone prouerbio, a Ganattrectatas cia Mediolanensium uxores, ab Histano cruiolatuspalam, insuper bona direpta: cum neque assertia ad tantas alendas copias seuppeditarenturpecuniae,neque a Caesare,exhaustum esseet iam aerariu ponti cium,Pro per σ Dauatus deduyis militibus in locupletissmus M ediolanensium domos ras interdum diripiendas eis dabanti .nterim imperabantur tota urbe pecuniae, maioreq; acerbitate exigebatur,mutui ac crediti nomine uelatis rapinis.In capita singulorum cr famulorum crinfantium ιndicebatur pecunia, nunc ιn stipendium militi,nunc in uestem,nunc in acetum CV ius,nunc in ligna, nunc in arma detergeia,nunc in calonum expensis , nucin uia3 purgandas, cuius modo rei nomen inueniri poterat, hoc satis ad argentum imperandum erat. non olilin

Mediolano,sed uicis castestris uicinis Hssam milites publicanorum o scio functuri praeponebantur: eorum qui aliquid contumeliosissime impudentissmes fecisset, is ut

uere