장음표시 사용
51쪽
quippE quae susceptis obseruationibus Tychonis demonstretmotum cometae mille per lineam irregularem, dc tortuosam, tantum abest,ut per circulum veth & exquisite maximum motus sit., ut demonstrare nititur a seque demonstratum iactat Tycho. cuius rationes primo seluo ut duas aduersus eiusmodi minore partes geram, alteram respondentis alteram argumentantis,& comtrarium probantis . primo ergo representabo partes instantis .
a. Minor itaque cui insteti est . cometa anni 77. motus est per P g y portione circuli maximi exquisitam,verba Tychonis a. Cometanic motu sibi proprio ab initio suae apparitionis , usque ad finem ultimum exquisitissime portionem circuli maximi in sphaera,o
tinuit, probatis hanc minorem hoc enthymemate . Arcus, quem motuproprio cometes designauit eundem semper inclinationis angulum cum ecliptica continuit Ergo Arcus , quem motuproprio cometes designauit, urit arcus circuli maximi. Ego insteti consequentiae primoq. ut iacet, posteaq. ad accommodatiorem sensum redactae. 3. Est itaque instantia prima aduersus consequentiam ut iacet, utque verba sonant, Non omnis circulus, cuiuSomnes a
cus producti ad eclipticam angulum cum illa aequalem contianent est maximus, etenim cuiusuis paralleli per quem sol mouetur singuli arcus eundem angulum cum ecliptica continent ad eam producti tamen praeter aequinoctialem omnes sunt circuli minoreS Xepl.n. . 4. Keplerus obuiat primo reprehendendo me ut cavillantem, de qua reprehensione postea. deinde dicit Tychonem non respexisse in ea consequentia circulos minores, qua in re nodissentiemus. Tertio negat circulos minores inclinari ad alios circulos praeterquam in unico puncto, in quo concurrant cum aliquo alio
Error vepl. s. At quid audio amathematico 3 Nonne Theodosus aperte ponit circulos maximos ad circulos minores, de obliquos derectos 3 nimirum rectos Itb.3. sphaer. propos6. . &aliis in locis: Demum cum maximus per polos minoris alicuius transit, est illi ad angulos rectos prop. I 3. I. sphaer. &ctam non per polos,est illi ad angulos inaequales. dc obliquos: Verum angulus quisque nonne inclinatio est 3 dc per inclinationem tanquam per genus, d. eap. . definitur ra.Antityc. O. At concludo'non esse Tychonem ita simpliciter intelligendum
52쪽
gendum, sed accommodatiorem sensum illi tribuendum viam
lea quoque exposueram lib. I. Antitych.capit. II. p. Io. quae mea aequitas, quique candor in interpretando Tychone contra rigorem , & proprietatem verborum non satis suit ad effugiendam Kepleri reprehensionem qui me adhuc ut parum ingenuum accusat quod no expressi claris verbis vim propositionis Tych
nis si verba eius non ad id suffecerant. sed quid aliud seci cum ad
verum sensium eius dicta perduxi, rigoremq. verborum non adi tendendum monui 3 at quaerit hic ad me reprehendendum no .
dum in scirpo licet quae haec reprehensio 3 fac me in rigida perstiri e significatione verborum, nonne hoc est acriuiae mathemati. cae, neque ultra,neque citra necessitatem loqui: Attamen exposui Tychonem ut intelligat arcus nedum continere eundem anguluinclinationis semper cum ecliptica; sed etiam collineareomnes m idem ecliptice punctum: ita ut haec conditio collineandi in idepunctuna nedum sit ad demonstrationem squalitatis angularum praedemonstranda; sed etiam ad restringendam, & determinandam propositionem ipsam exigatur. Etenim demonstratus duos
quosque arcus, quorum alter ab altero non contineatur in idem punctum collineantes esse eiusdem circuli maximi arcus. id ego demonstravi lib. I. Antityc. p. II .prop. I I .versiic. At Vcho. . Uerum ita etiam declaratae consequentis insto rursus ex demonstratis in eod.cap. II .prop. a.dc ex prop. I I.& vlti eiusdem c pitis. Nempe cum phaenomenon, quod parallaxim patitur per circulum maximum motu vero ponitur moueri, & arcus inter loca visa ope Trigonometriae sumpti in idem punctu collineent non tamen motus vi sus erit per circulum maximum, sed per l, neam flexuosam ex pluribus curuis lineis coalescentem. at Tycho ipsemet fatetur'. cometam anni 77. parallaxim trium minutorum subi iste quocirca in eo cometa consequentia non est vera. Haec est mea instantia ex propositionibus ibi demonstratis deducta d.cap. I r. lib. I. Anti c.quas prΟΥsitiones,&quem librum ipsemet Keplerus in praefatione admisit, ut teneatur iure constantiae modo non repugnare. Videamus nuc num stet dictis,ili quid
pro Tychone replicet, & quid mihi obijciat: nam acerrime hic
me reprehendit,& ex albo mathematicorum,ubi iam reposueraberadit. perturbatissimo vero ordine procedit , ut difficile sit ordiana re discussionem dictorum eius. Iustum sanE erat ut primum instantiam meam folleret, ratione Tychonis solidaret, deinceps me reprehenderet : aroma permistet: distinguamus itaquG,
53쪽
di videamus demum quomodo instantiae obviet Keplerus. verba itaque eius dicto cap. num. a7- pag. I 8.) ubi refert instantiam imperfecte sane illam,& numero a8.ubi illi occurrit sim t. ipsum audiamus .
s. Vltima instantia λlio centesimo decim onono, ex solio centesimo septurio est ista, si cometa trium minutorum s arallaximiecit non potuit exacte sub eodem circulo maximo spectari, pomto quod motu vero sub maximo incesserit: multo minus sine vero quidem motu maximum sit tuitus. Respondeo probabilitatem Tychonici argumenti suis niti gradibus : sicut de luna valeat nihilominus,& si ne hic quidem caelestis cometa ut diserte fastus est Tycho plane sub eodem maximo incedere videatur tam propter parallaxim satis magnam, quam propter alias causas. Quo propius igitur maximi circuli tramite manet cometa, hoc maior est probabilitas naturae in eo cielestis. Responsio itaque, & obuiatio meae instantiae a Keplero adducta est. Quod ea consequentia est probabilis. ego lector nihil aliud a Keplero posco. quod
mihi fatis cst ad solutionem rationum omnium Tychonis etiam mathematicarum ab ipsis vocatarum in hac una aduersarii concessione positum est. Quaeub mentem aduerte. Consequentia Tychonis, ex qua insertur cometam anni 77. esse motum per arcum circuli maximi est per Keplerum probabilis ergo conclusio
ex ea consequentia deducta sed cometam motum esse per arcu circuli maximi est probabilis. At rationes omnes mathematicae a Tychone vocatae huic propositioni innituntur. Cometa , anni 77. motus cst per arcum circuli maximi ergo omnes mathematicae rationes a Tychone vocatς probabilem conclusionem non necessariam concludent. scit. Astertio cometa anni 7 . suit caelestis, quam rationes iliae concludunt, vel cocludere nituntur, erit proba bili s; non necessaria; sicut neque rationes necessariς, ex quibus coli gitur . Illud suppono ut sta Dilitum dc euidens ex prinposi tione altera probabili, etiam si alia esset necessaria, non colligi conclusionem necessariam, neque necessariam rationem constare . Quod ergo iudices criminum faciunt, cum areo expres1erint eonsessionem delim, prius quam quicqua aliud ab eo quirant protestatione na praemittunt non recedendi aliquo pacto ab eo statu causae, quem facta consessio constituerit,idcoque se sine iactura iurium fisco acquisitorum ad ulteriora procedere. simillime mihi faciendum nunc est. Pars prior altercationis nostrae deti, lutionibus rationum Tychonis absoluta iam est. Ego earunt nullam
54쪽
imilam necessariam contendi: Keplerus hac una concession nullam esse necessariam concedit: Iam ergo causam obtinui,&hinc protestor caetera quae disputatur us sum, pro auctario allaturum , tractaturumque, utque depellam calumnias doctrinae meae irrogatas ab amaro illo aduersario,cuius etiam multos & graues errores detegere non erit inutile.
Errores, quos occasione instantia proae amminorem Keplerus authori tribuit omnes resti luntur,'fasiacia eius detegitur . QV. eod.
a I. 22.2 26. Considςro ergo errores, quos occa ne huius instantiae mi hi tribuit Keplerus. singillatim afferam, dc discutiam om-N S.primo ergo me reprehendit ceu inconsiderationis, quod scilicet ea dixerim , quae postea corrigere oportuerit.Verba sunt Sed esse te ipsum corrigit author. fatetur Tychonem in aptiori sensi accipiendum. I De hac reprehensione a nica quoque dixis cap.praeced. num 6.ὶ repeto nunc non eme correctionem hanc meam dum primo dico propofitioncm Tychonis. Si arcus faciat eundem semper amgulum eum ecliptica, est arcus circuli maximi: Simpliciter acceptam, ut verba 1cilicet sonant este falsam, & postea in a comodatiorem sentiam Tychonem traham; non enim dum sensum huiusmodi Tychoni tribuo, ideo recedo a priore sententia.
quodPropositio illa primo modo exposita, & ex verborum rigo-xe falla fit. Neque enim hae duae propositiones sibi repugnant ut altera alteram corrigat. scit. Haec propositio a Tychone prolatas si arcus faciat cundem semper angulum cum ecliptica est arcus circuli maximi est simpliciter Disa. & Tycho eam non simpliciter accepit. haec de prima reprehensione. Quo vero eo 3 quo scilicet ipse Tychonis rationem acceperit lib. I.sol. Io . dc quo tandem lensu Scipio intellexit Tychonem loco
55쪽
loco allegato Amens sim, si tres suturi sunt qui mentem ex eius Desinetio eruant, etiam si cerebrum frangant. elisianti Keplerus ii raefatione fassus est se unico saltu totum meu ire librum traieci pauculaque in eo legisse. quid mini in si librum
de subtilissimo argumento, in quo multa noua, homo non satis acutuS, Vt cςtera eius opera perhibent, & nunc aetate decliui iam fatiscens non intellexit 3 Et si quid in transitu hausit, perturbate, α distorte hausit 3 Locus est planus captui mathematico,&licet sint in eo Typographi sex errata. quatuor tamen eorum, eaque grauiora sunt in emendationum folio correcta; ex quo poterat;& debebat ea restittiere Keplerus, dum eius intelligentiam quaerebat. sensum ego loci posui in praecedenti capite num. 6. & quoniam demonstrationem in dicto lib. I. Antitych. loco meam, Ommissam in capite prscedente postea reprelae et hept. num. 2I. a Inhahoe ideo illuc a reiicio pleniorent loci explicationem: unde patebit ve*p- ritas mee demonstrationis &aduersarii in meis intelligendistarditas. pergit ipse interim aperi re,quam indiligenter viderit meum ibi libr u ira, & suam tem e re non i ta tel lecta da mnetd i ci t ergo. XcpLn .eo. 3. Nam&schema deest, nec qua lege describendum sit addidit aut hor, & litere ipsae, ut apparet, vitioIe: denique textus om nisperplexuS. Cliti M. Ain schema deesse 3 cum apertissimum sit toto eo capite propositiones resciri ad figuram quae in initio capitis reperitur . non poteras euidentius apelire quanta cum negligentia , aut socordia caput illud videris, de quo tamen acerrimam mihi parabas litem an mauis oblocutionem 3 &adest schema & qua lege describendum additum, & textus lectori oscitanti implexus est; vigili &accurato explicitus: aliam altius exclamat meque ex doctrinae parallaxium cognitione Penitus exturbat. quid ita 3 damnat suas co-ceptiones, non mea dicta,vel haec non intellecta, temere damnati
Pepl. n eo. illud quidem propos Io. capitis illius ultimide lib. i. nimis obio 2 3 clatim, est authorem in errore grauissimo versari, contraque quam reliquo primo libro praesesert, vim, usumque parallaxitan ignorare penitus. anticipemus sane hanc mentionem illud usque' remittit enim . incusom. Desipit hic homo, vel decipit 3 at desipit potius . iam enim vidimus .ae in primo libro & potissimum quae in cap. I I .dimntur ab eo nequaquam intellecta . quid quod & despit, &decipit 3 2- cute rem intelligamus. Ego in primo libro Antit h. parallaxi-
56쪽
bus in circulo verticali. in arcubus latitudinis; longitudinis: M-clinationis , ascensionisuctae adieciconsiderationem parallaxiudistantiae ab eadem fixa stum eidem obseruatori in diuersis horis:
ium diuersis obseruatoribus eodem tempore in diconsideratione parallaxis motus; cuius noua prorsus animaduersio, & consideratio quaesit eiusmodi parallaxis. declaro exacte in initio cap. II. 'dicto lib. I. AntiWci cumque, etiam assiecerim antiquae comentationi de parallaxibus considerationem disserentiarum parallaxium, quarum consideratio est, ut noua,ita ne dum utilis, sed necessaria in hoc ipso negocio, demonstraui ego multas indagines Iartim antiquas, partim nouas ac a meinuentas indagandi paral- ti axes ignotas. quas vias congessitanquam in catalogum inprop. I 3. p. a.dicti libri. At in cap. II. demonstraui esse noc peculiare
parallaxi ex motu eo scit modo sumptae quo ego ibi declaraui ea ipsam parallaxim) vicum sumus dubij utrum phaenomenon parallaxim patiatur nos non possimus eam ex motu elicere . clare demonstro cap. eod. II. ΠΟp.decimas ne cuius exacta intelligentia, neque hoc quod nunc dicitur plene intelligi potest. At . quid interim xeplerus 3 me exponit quasi negem ignotam parallaxim posse ulla via indagari: qui mimos quattuordecim ignotae parallaxis indagandae posui indicata prop. I 3. p.2.&s olam viam eam ex motu iactaratam capit. II. inhaollem duxi ad parallaxim de qua virum detur incerti sumus inuestigandam.in tanta claritate verborum & dictorum meorum, tam alienum a me dictum
tam abhorrentem sententiam imponit i at audiemus imm . pro- .
ximo ex eius ipsius verbis imposturam. interim interponit aliam obieci. reprehensionem mei de methodo quod constandam illam mittendo parallaxes rationibus de circulo maximo. . At respondeo nequaqua a me muceri rationes de parallaxi Defensit & ex parallaxi Tychonis squas sum infra expensurus his rationubus prioribus. verum instare assertioni Tychonis quod motus sit
cometa per circulum maximum, utNon cohaeremi cum alia eii sassertione quod passiis sit parallaxim trium minutorum ex pro- ipositione secunda mea cap. II.primi libriqitae est si phςnonnenon parallaxim habes motu vero seram r per circuli maximi peripho, riam nequaquam motu visis mouebitur per peripheriam circuli maximi. num haec est perturbatio ordinis, & methodi 3 at caetera
g. Remittit enim nos ad sol. 1 o ue .ubi contendit quantisper si ιενι mus incerti num phaenomenon aliquod patiatur parallaxim num,r .adem
57쪽
adempta nobis esse principia parallaxeos indagandae, totamque methodum incertam csse . non possit clarius non significatio locutione totam astronomiam e sundamentis subuertere. usque
impostura de qua dicebam, neque certe satis mirari 3 obiciti' pontim huius hominis morem qui ad id usque deueniatu in VI oriae, ut verba necessaria de mea oratione dctrahat,muδui βηςp ex usi i causae sitae afferat. Ego dico adempta esse principia parallaxeos indagandae, Ex motu,& Keplerus voces ex motu) d trahit ut negare videar possie ullo modo indagari parallaxim incertam , non autem ea sola via ex motu quam ibi declaraui. nec pin test caecus re falsitatem si iam, eo quod in litera ibi prop. eius I o. dessent voces sex motu)nam in solio excristi, emendationum in eod. lib. est patens loci correctio hunc in modum pag. Ios. lin.2. procedere ex motu. QNod si & ea emendatio apposita non suisset ut plurimis in locis desunt necessariae correctiones in eo lacero a Typographo Oi ete, Omonstratio tamen apposita eius sena. Propoli tinnis aperte ad dictam ex motu indaginem eam restri git. cessant, itaqtie quaecumque hic obijcit sententiae illi stultae,in eius relatione non in meis dictis standatae. veniamus ad quintam obiectionem aduersus rationem meam propositi decima, capit.
Ad rationem veniamus propositionis incertissimae, cum enim de parallaxi, inquit, incerti sumus, sumus etiam incerti de circinii genere num in maximo, an in minore feratur. Haec certe est ibi mea ratio &propositio, cui innititur. Qimdcum incerti sumus de parallaxi, sumus etiam incerti de circuli genere num in m ximo, an in minore seraturi non dicitiar nude,&gratis, sed denaonstratur propos ibi s. iscin correllario euis propos p. palam educta, ac proposita quid crgo obiicit demonstrationi constanti ex propositionibus demonstratis Keplerus3 ea prς sertim, quibus praepollet, maledicta. audiamus.1 o. ini id facias homini peripatetico, quem perturbat doctrine mathematicae genus insuetum Vt Omnia perperam hoc loco aggrediatur . Est hoc maledictum non instantia destri rens meam demonstrationem quam reprehendis 6cea , quae scripsi de parallaxibiis indicant me non sero ad mathematicas deuenisse, qui etiam sit-pra monitum I pratij in trigesimum annum premo opera mathematica iam conscripta, sm de hoc lib.a. P. I 3. . Audi
58쪽
r. Audi me peripatetice propterea attendimus , num in ' Lept. n.In maximo circi in cometa incedat, ut de parallaxi statuercpossimus ideo parallaxim quaerimus ut ex ea discamus, & locum in mundi diametroc circuli genus in hac indagine praecedit non sequitur. quo propius circulum mathematicum manetur, hoc minus cometa locum permutare per diuersos in primo motu suus
Quim hic locum' habet illust Plautinum 3 cram H nos Deetis fabricis, ct doctis Llis
Αt non euades Keplere . demonstrationi meae tuam oportetapplicare te responsionem, & instantiam ad detegendam illam eius falsitatem quam reprehendis.'est itaque mea propositio, cum samus incerti de parallaxi, fumus incerti de circuli genere, dccius demonstratio patens est in prop. . pendente ex secunda, eius capitis II. quid tu assertioni demonstratae opponis 3 nihil aliud video quam nudum dictum circuli genus praecedit, prius nempε cognitum est quam parallaxis. At ego demonstraui cum sumus Defensio affincerti num parallaxim patiatur phaenomenon, non posse con- obivi. s. stare virum linea perquam mouetur,sit circulus maximus &tu tibi tantum sumis viciemonstratione contraria adhucinsoluta nudum dictum illi repugnansaudacter proserre sustineas)immo eo usque confidentiae deuenias ut ex eo ipQ dicto QIa tua auctoritate freto demonstrationem reprehendas in qua nullum naeua falsitatisdetegere potueris, immo ne detegere quidem tentaveris. Noua omnino haec methodus Keplere expendendi geom tricas rationes, dc ino elato intellectu digna. ra. Sed quod propriam huius loci controuersiam attinet con heri n.eo landis etiam te circa circulos primi motus, di secundorum, seu obieet. 6. propriorum. verum est in motu diurno fidus quodparallaxim facit ea velut elici de circulo suo parallelo in circulum australi rem, qui si verus circulus, di velut ex centro mundi inspectus,inter maximos erat, minorum unus omnino fit, Illuc usque verum hoc in m de circulo minor .
Haec est alia obiectio, aduersusque eandem rationem sertur. claram me reprehendit quod dixerim proposa. cui innititur mediat decima circulum motus visi semper esse vina circulum motus
veri. Quod di m Kepletus verum 2lum arbitratur de motu
59쪽
no: sed de motuproprio cometarum n aquani muri esse sentit ;proinde me reprehendit . qui eam pro sitionemde motu proprio protulerim. Et lanede proprio quoque min
tu protulide quosque verum est atque de diurno cum lineamotus spe et licem prospicrentral non . transierit. atqh: ita concludit demonstratio mea ad principium capit. II. ubi constat. fi circulus M A N in ponatur cir- cuius yeri motus proprii. 'tibi ponitur linea OLSvisi motus totam esse untia circulum MAN Q. posito Z, vertice prospiticietis est enim semper locus visus distantior a vertice qua verus. Regiom. Itb.de comer. prop. I. Antit. lib. I. cap. a. propos 3.
ut semper reddamreuidentior incuria Kepleri qui vel non lectis , vel non expensis demonstrationibus de earum tamen Veritate & validitate iudicat. II. Hoc inquam verum est de circulo minore; at nihil ad Rhombum. nihil ad illum circulum maximim cursus comete, quia fixis i cc. Vsque adnum. I9. Immo verum etiam de circulo motus proprii siue maximus ille fuerit siue minor modo non transeat per verticem prospDesentis . audisti iam demonstrationem numero proximo nececse est mathematicum pensiculatius loqui, & non quicquid in buccam. at quae sequuntur adlluc peiora sitiat attendamus errores Tyrocinio mathematico indignos est ergo obiectio AE S.I . Haud paulo vitiosiorestre liqua ratiocinatio, dum ait& pto si nesciamus in maximo ne circulo seratur cometa an in misniari, non etiam constare nobis num arcus, quem exhibet calcu- Ius sit motus ipsius mei, an eo arcti minor. Nihil ne hodie clare Z Qvjd est illud arcus, quem exhibet calculus 3 cur non nominatur arcus quem exhibent cobseruationes,ad principium a
Corrigetur figura bae, si pinctum. F. δε-
60쪽
cus altera, reliqua ad finem Z Nam Obseruatio m testimonia calaulo geometrico e caminari,id vero pernotum est, nec ut hoe loco inuicetur expectat lector alios senius captans . Haeret. hic vir in sensu planissimo, & verillimo, dumque me clarare. x rehendit se dignissimum reprehensione demonstrat. rem t tam geometrice declaremus. Sit A E B. arcus motus placenOmeni de quo dubitemus an sit circuli minoris an maximi, dc obseruetur Phaenomenon prima obseruatione in A, secunda in B, obseruati nes vero sint vel captis longitudine, & latitudi- ne phaenomeni, vel eius declinatione, & assem
sone recta fidem autem utroque modo acci-
det in proposito hoc nostro ponamus captas longitudinem, & latitudincinis sit itaque polus
eclipticae. C, datae run t. Λ C, B C. complementa latitudinum datarum. item datus erit angulus ACB, differentia datarum longitudinum ergo ex trigonometria dabitur etiam arcus circuli maximi inter puncta. A, B,qui cum arcu pimum designato Λ EB, dum sit is arcus circuli minoris non erit idem, Iedierit eo minor cadetq. ut ADB, este vero arim circuli maximi minorem arcu circuli minoris inter eodem duo puncta hoc est super eadem chorda patet ex lenam
te propos6. lib. .sphaerici Tneod. in coreli. cum ergo sumus incerti utrum phaenomenon moueatur per circulum maximum, an minorem sumus etiam incerti utrum arcus ΑDB,circuli maximi, quem calculus trigonometricus colligit sit arcus ΑΕΒ, motus an ab illo diuersus. erit 11quidem unus, dc idem cum illos ΑΕΒ, fuerit circuli maximi at si fuerit arcus circuli minoris erit alius ut in figura. Et in plano , ac Obuio sensu veteranus mathematicus haeret. dc cespitat . ignoratque ad quid dicatur arcus Defensio ab quem exhibescalculus, a non arcus, quem exhibent du ae obser- 8 cibi uationes ad Phincipium arcus altera, dc altera ad finem, arcus inter duas eiu Iniodi obseruationes possunt esse innumeri circulo-
rum minorum, at unus tantum maximi circuli, que unum col. ligit calculus trigonometricus: ad exprimendum ergo archun circuli maximi ea circumloquutione usus sum , cum circumlo-,
quutio Keplerana arcus inter obseruationes primam &vltima nedum illum maximi circuli arcum, sed innumeros circulorum minorum suapte vi significet. simul vero mea circumloquuticcxprimit quomodo is arcus circuli maximi obtincatur 3 obtine E a tur